Ιστορία του κόσμου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|last = Tudge|first = Colin|authorlink = |title = Neanderthals, Bandits and Farmers: How Agriculture Really Began|year = 1998|publisher = Weidenfeld & Nicolson|location = London|isbn = 0-297-84258-7}}</ref><ref>Bellwood, Peter. (2004). ''First Farmers: The Origins of Agricultural Societies'', Blackwell Publishers. ISBN 0-631-20566-7</ref><ref>Cohen, Mark Nathan (1977) ''The Food Crisis in Prehistory: Overpopulation and the Origins of Agriculture'', New Haven and London: Yale University Press. ISBN 0-300-02016-3.</ref>, και με την εξασφάλιση της τροφής τους οι κοινωνίες αναπτύχθηκαν σε μέγεθος και επεκτάθηκαν γεωγραφικά. Η ολοένα αυξανόμενη περιπλοκότητα των ανθρώπινων κοινωνιών οδήγησε στην ανάγκη για καταγραφή και οργάνωση των πληροφοριών, με τη χρήση [[Συστήματα γραφής|συστημάτων γραφής]] και [[λογιστική]]ς,<ref name="DSB-AO">{{cite journal |author = Schmandt-Besserat, Denise|authorlink = |title = Signs of Life|journal = Archaeology Odyssey|year = January–February 2002|url = https://webspace.utexas.edu/dsbay/Docs/SignsofLife.pdf|pages = 6–7, 63}}{{dead link|date=September 2017}}</ref> ενώ πολλές πόλεις ιδρύθηκαν στις όχθες [[Λίμνη|λιμνών]] και [[Ποτάμι|ποταμών]], με τις πρώτες να έχουν ιδρυθεί ήδη από το 3000 π.Χ. στη Μεσοποταμία<ref name="McNeill-Sumer">{{cite book

Ξεκινώντας τον 8ο αιώνα π.Χ., η λεγόμενη "Κλασική Εποχή", έφερε την ανάπτυξη και μια σειρά από θρησκευτικές και φιλοσοφικές ιδέες, που επηρέασαν τον κόσμο ανεξάρτητα η κάθε μία, και σε πολλές διαφορετικές περιοχές. Κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. αναπτύχθηκαν ο Κινεζικός [[Κονφούκιος|Κονφουκιανισμός]]<ref>{{cite book |title = Confucianism|first = Chai|last = Ch'u|author2 = Winberg Chai|publisher = Barron's Educational Series|year = 1973|isbn = 978-0-7641-9138-1|page = 1}}</ref><ref>{{cite book |title = Primary Source Reader for World History: To 1500|first = Elsa A.|last = Nystrom|publisher = Thmpson, Wadsworth|year = 2006|isbn = 978-0-495-00609-1|page = 46}}</ref>, ο Ινδικός [[Βουδισμός]], ο [[Τζαϊνισμός]] και ο [[Εβραίοι|Εβραϊκός]][[Μονοθεϊσμός|Μονοθεϊσμός]]. Το 776 π.Χ. τελούνται οι πρώτοι [[Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα|Ολυμπιακοί αγώνες]], και τον 5ο αιώνα π.Χ. ο [[Σωκράτης]] και ο [[Πλάτωνας]] έκαναν σημαντικές προόδους στην ανάπτυξη της [[Ελληνική φιλοσοφία#Αρχαιοελληνική φιλοσοφία|Αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας]].

[[Αρχείο:Phimai-pano-7.jpg|centre|thumb|900x900px|Ο ναός του [[Άνγκορ Βατ]] στην [[Καμπότζη]], κατασκευάστηκε στις αρχές του 12ου αιώνα <ref>{{Cite web|url = http://huntingtonarchive.osu.edu/seasia/angkor.html|title = The Huntington Archive of Buddhist and Related Art. College of the Arts, The Ohio State University}}{{dead link|date=September 2017}}</ref>]]

Περίπου την ίδια εποχή, μια ισχυρή [[θαλασσοκρατία]] εμφανίστηκε στην Ανατολική Πολυνησία γύρω από τα [[Νησιά Σοσάετι|νησιά Σοσάετι]], ειδικά στην ιερή τοποθεσία του [[Ταπουταπουατέα Μαράε|Ταπουταπουατέα]] [[Μαράε|Μαράε]], το οποίο προσέλκυσε αποίκους από την Ανατολική Πολυνησία καθώς και από απομακρυσμένα μέρη όπως η [[Χαβάη]], την [[Αοτεαρόα]] της σημερινής [[Νέα Ζηλανδία|Νέας Ζηλανδίας]], και τα [[Νησιά Τουαμότου|νησιά Τουαμότου]], για πολιτικούς, πνευματικούς, και οικονομικούς λόγους, έως την ανεξήγητη και χωρίς ίχνη κατάρρευση της τακτικής [[ναυσιπλοΐα]]ς μεγάλων αποστάσεων στον Ανατολικό [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό Ωκεανό]], λίγους αιώνες πριν οι Ευρωπαίοι άρχισαν να εξερευνούν την περιοχή.

Στη [[Βόρειος Αμερική|Βόρεια Αμερική]], κατά το 800 μ.Χ. αναπτύχθηκε ο [[πολιτισμός του Μισσισσιπή]] στην περιοχή όπου βρίσκονται σήμερα οι νοτιοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες, ο οποίος και έκτισε το μεγάλο αστικό κτιριακό συγκρότημα της [[Καχόκια|Καχόκια]] τον 12ο αιώνα. Επίσης η αρχαία φυλή των [[Ανασάζι]] και οι προκάτοχοι της (9ος έως 13ος αιώνας) έκτισαν εκτεταμένα συγκροτήματα μονίμων κατοικιών, μαζί με πέτρινες κατασκευές οι οποίες θα παρέμεναν τα μεγαλύτερα κτήρια στη Βόρεια Αμερική μέχρι τον 19ο αιώνα<ref name="Strutin_1994_6">{{harvnb|Strutin|1994|p = 6}}</ref><ref name="Fagan_2005_35">{{harvnb|Fagan|2005|p = 35}}</ref>.

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της πρώιμης σύγχρονης εποχής υπήρξαν οι πόλεμοι ανεπανάληπτης έκτασης και καταστροφής με κέντρο την Ευρώπη, οι οποίοι επεκτάθηκαν παγκοσμίως. Ο [[Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος]]<ref>Herrmann David G (1996). The Arming of Europe and the Making of the First World War.</ref> έφερε στο τέλος τους πολλές από τις αυτοκρατορίες και μοναρχίες της Ευρώπης και αποδυνάμωσε τις πρώην υπερδυνάμεις της Βρετανίας και Γαλλίας<ref>{{cite web|url = http://www.firstworldwar.com/|title = A multimedia history of World War I|publisher = Firstworldwar.com|accessdate = 2009-04-18}}</ref>. Με το πέρας του, υπήρξε η ανάδειξη δυναμικών ιδεολογιών, οι οποίες έφεραν ακόμα μεγαλύτερες αλλαγές, όπως η [[Ρωσική Επανάσταση]] του 1917,<ref>Bunyan, James and H. H. Fisher, eds. The Bolshevik Revolution, 1917–1918: Documents and Materials (Stanford, 1961; first ed. 1934).</ref><ref>Reed, John. [http://www.marxists.org/archive/reed/1919/10days/10days/index.htm Ten Days that Shook the World]. 1919, 1st Edition, published by BONI & Liveright, Inc. for International Publishers. Transcribed and marked by David Walters for [http://www.marxists.org/archive/reed/works/index.htm John Reed Internet Archive]{{deadDead link|date=December 2014}}. Penguin Books; 1st edition. June 1, 1980. ISBN 0-14-018293-4. Retrieved May 14, 2005.</ref><ref>Trotsky, Leon. [http://www.marxists.org/archive/trotsky/works/1930-hrr/index.htm The History of the Russian Revolution]{{deadDead link|date=December 2014}}. Translated by Max Eastman, 1932. Library of Congress Catalog Card Number 8083994. ISBN 0-913460-83-4. Transcribed for the World Wide Web by John Gowland (Australia), Alphanos Pangas (Greece) and David Walters (United States). Pathfinder Press edition. June 1, 1980. ISBN 0-87348-829-6.</ref> η οποία δημιούργησε το πρώτο [[Κομμουνισμός|κομμουνιστικό]] κράτος της [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών]] (ΕΣΣΔ). Αντίστοιχα, κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1920 και 1930 ένα σημαντικό κομμάτι της Ευρώπης είδε την ανάδειξη [[Μιλιταρισμός|μιλιταριστικών]] και [[Φασισμός|φασιστικών]] καθεστώτων, όπως στην Γερμανία, τη Ιταλία, τη Ισπανία και αλλού<ref>Davis, W. S., Anderson, W., & Tyler, M. W. (1918). [http://books.google.com/books?id=DOtGAAAAIAAJ The roots of the war; a non-technical history of Europe, 1870–1914, AD]. New York: Century.</ref>.

Οι ασταμάτητες εθνικές αντιπαλότητες, υποδαυλίζονταν και από την [[Παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929|Παγκόσμια οικονομική ύφεση]] του 1929, που τελικά έφεραν τον [[Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο]]<ref>{{cite web|author = C. Peter Chen|url = http://www.ww2db.com/|title = World War II Database|publisher = Ww2db.com|accessdate = 2009-04-18}}{{dead link|date=September 2017}}</ref><ref>{{cite web|url = http://www.history.com/encyclopedia.do?articleId=226140|title = World War II Encyclopedia by the History Channel|publisher = History.com|accessdate = 2009-04-18}}{{dead link|date=September 2017}}</ref>, δυο δεκαετίες μετά τη λήξη του Πρώτου το 1918. Τα μιλιταριστικά καθεστώτα της Ευρώπης και της Ιαπωνίας, με κύριο εκφραστή τη [[Ναζισμός|Ναζιστική]] Γερμανία, αναζήτησαν την εξάπλωση και επικράτηση τους σε μια παγκόσμια κλίμακα. Γνωστή με τον τίτλο «[[Άξονας Βερολίνου - Ρώμης|Άξονας]]», η συμμαχία αυτή ηττήθηκε οριστικά το 1945, και το κενό δύναμης που υπήρξε μετά το τέλος του καταστροφικού πολέμου, αντικατέστησαν η Σοβιετική Ένωση στην Ανατολική Ευρώπη -και γενικά στον Ανατολικό κόσμο- συγκροτώντας μια συμμαχία κρατών υπό τον τίτλο [[Ανατολικό μπλοκ|Ανατολικό Μπλoκ]] στα κράτη της οποίας εξαπλώθηκε ο "υπαρκτός σοσιαλισμός", και οι Ηνωμένες Πολιτείες στη Δυτική Ευρώπη και, γενικότερα, στον Δυτικό κόσμο με την ίδρυση της συμμαχίας του [[ΝΑΤΟ]], ως αντιστάθμισμα στη συμμαχία της Σοβιετικής Ένωσης, κάτι που επέφερε τη γενική διαίρεση ολόκληρου του κόσμου σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα.

Με τη δημιουργία των [[Πυρηνικό όπλο|πυρηνικών όπλων]] μαζικής καταστροφής στο τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου από τις ΗΠΑ, και την ΕΣΣΔ σύντομα να ακολουθεί, υπήρξε μια συνεχής παραγωγή στρατιωτικών εξοπλισμών, ώστε η μια πλευρά να είναι πιο ισχυρή από την άλλη<ref>[http://www.pbs.org/wgbh/amex/bomb/ ''Race for the Superbomb'']{{dead link|date=September 2017}}, PBS website on the history of the H-bomb</ref>. Με την αμοιβαία καχυποψία και προσπάθεια για περιορισμό της επιρροής και περαιτέρω εξάπλωσης της άλλης πλευράς, ήρθε η περίοδος του [[Ψυχρός πόλεμος|Ψυχρού Πολέμου]], μια 45ετής περίοδος με έντονες αντιπαραθέσεις, υπονομεύσεις και απειλές μεταξύ των ΗΠΑ και ΕΣΣΔ και των αντίστοιχων συμμάχων τους. Η κορύφωση της απειλής, όχι μόνο για τη συνολική ύπαρξη του ίδιου του ανθρώπινου είδους, αλλά για την ύπαρξη του μεγαλύτερου ποσοστού έμβιων όντων στον πλανήτη πλέον, ήρθε με την [[Κρίση των πυραύλων της Κούβας]] το 1962, οπότε και οι δύο δυνάμεις έφτασαν πολύ κοντά στη χρήση πυρηνικών όπλων εναντίον της άλλης και ένα παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο. Η ψυχραιμία που επικράτησε και η θεώρηση και από τις δύο πλευρές πως ένας τέτοιος πόλεμος δεν θα ήταν πρακτικός μιας και θα υπήρχε αμοιβαία ολική καταστροφή, έφεραν τις μελλοντικές συγκρούσεις να επικεντρώνονται στη διενέργεια ενδιάμεσων πολέμων μέσω των συμμάχων τους, εις βάρος των χωρών του [[Χώρες του Τρίτου Κόσμου|3ου κόσμου]]. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ήρθε στη δεκαετία του 1990, οπότε η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε εκ των έσω, μη μπορώντας να αντέξει το οικονομικό βάρος των συνεχών εξοπλισμών ως αντιστάθμισμα των αντίστοιχων σε ΗΠΑ και Δυτική Ευρώπη. Τα κράτη του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, διεκδίκησαν την εθνική κυριαρχία τους και το 1991 η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε με τη [[Ρωσία]] να είναι ο απευθείας αποδυναμωμένος διάδοχος της<ref>Brown, Archie, et al., eds.: ''The Cambridge Encyclopedia of Russia and the Soviet Union'' (Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1982).</ref><ref>Gilbert, Martin: ''The Routledge Atlas of Russian History'' (London: Routledge, 2002).</ref><ref>Goldman, Minton: ''The Soviet Union and Eastern Europe'' (Connecticut: Global Studies, Dushkin Publishing Group, Inc., 1986).</ref> και τις ΗΠΑ να είναι πλέον η μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη<ref>Richard H. Schultz, Wayne A. Downing, Robert L. Pfaltzgraff, W. Bradley Stock, "Special Operations Forces: Roles And Missions In The Aftermath Of The Cold War". 1996. Page 59</ref><ref>Caraley, D. (2004). American hegemony: preventive war, Iraq, and imposing democracy. New York: Academy of Political Science. Page viii</ref><ref>After the 1970s, the United States' superpower status has come into question as that country's economic supremacy began to show signs of slippage. For more, see McCormick, T. J. (1995). ''America's half-century: United States foreign policy in the Cold War and after''. The American moment. Baltimore: Johns Hopkins University Press. Page 155</ref>.

Ο 21ος αιώνας ακολουθεί την τάση της [[Παγκοσμιοποίηση|οικονομικής παγκοσμιοποίησης]], καθώς και την επέκταση των επικοινωνιών με τη χρήση [[Κινητό τηλέφωνο|κινητών τηλεφώνων]] και του διαδικτύου. Οι δυνατότητες ψηφιακής επεξεργαστικής δύναμης και μετάδοσης πληροφοριών έχουν πλέον γίνει κοινό κτήμα στο ευρύ κοινό πέρα από τα πανεπιστήμια, επιχειρήσεις και τις μεμονωμένες ομάδες χρηστών της τελευταίας δεκαετίας του 20ου αιώνα, που κυρίως χρησιμοποιούσαν τις τεχνολογίες αυτές. Mε την ωρίμανση των τεχνολογιών για το καταναλωτικό κοινό έχει έρθει μια εκρηκτική άνοδος της παραγωγής και ανάλυσης δεδομένων και πληροφοριών, κάλυψης γεγονότων και γενικής δημιουργίας, που συνοψίζεται με τον τίτλο [[Εποχή της πληροφορίας|Εποχή της Πληροφορίας]]. Με τον ρυθμό παραγωγής νέων τεχνολογιών -αναλογικών και ψηφιακών πλέον- να έχει αυξηθεί κατακόρυφα, την επεξεργαστική ισχύ των υπολογιστών να [[Νόμος του Μουρ|διπλασιάζεται]] ανά περίπου 18 μήνες, και όλα τα παραπάνω να είναι προσιτά σε ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων -ειδικών και μη-, επιταχύνεται ο ρυθμός της εξερεύνησης και κατανόησης της φύσης του κόσμου σε μια πολύ ευρύτερη κλίμακα ([[Σύμπαν]]τος, [[Ζωή]]ς, ακόμα και της ίδιας της [[Γνώση]]ς) με τον 21ο αιώνα να αποτελεί ένα κομβικό σημείο για την ιστορία της ανθρωπότητας. [[Αρχείο:Hong Kong Skyline Restitch - Dec 2007.jpg|thumb|Όψη του [[Χονγκ Κονγκ]] στην [[Κίνα]] το 2007|left]]Η παγκόσμια ζήτηση και συναγωνισμός για φυσικούς πόρους έχει αυξηθεί ιδιαίτερα λόγω των αυξανόμενων πληθυσμών και βιομηχανοποίησης, κυρίως στις ΗΠΑ, Ινδία, Κίνα και Βραζιλία. Η ζήτηση αυτή προκαλεί ολοένα και αυξανόμενη επιβάρυνση στο φυσικό περιβάλλον και μια γενικευμένη απειλή για ένα παγκόσμιο [[φαινόμενο του θερμοκηπίου]]<ref>"Foreword", ''Energy and Power'' (A ''Scientific American'' Book), pp. vii–viii.</ref>. Για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού υπάρχει ένα κοινωνικό, πολιτικό και επιχειρηματικό ρεύμα, το οποίο προωθεί τη χρήση και ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας, οι οποίες δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον (όπως [[Ηλιακή ενέργεια|ηλιακή]], [[Αιολική ενέργεια|αιολική]], [[Υδραυλική ενέργεια|υδροηλεκτρική]] ενέργεια), [[ανακύκλωση]] και επαναχρησιμοποίηση υλικών, γενικός περιορισμός των ρύπων, και μια γενικότερη επανεκτίμηση και προσοχή στην κατάσταση και βελτίωση του φυσικού κόσμου.<ref>M. King Hubbert, "The Energy Resources of the Earth", ''Energy and Power'' (A ''Scientific American'' Book), pp. 31–40.</ref><ref>[http://www.sefi.unep.org/ Renewable energy] ([[UNEP]]); [http://sefi.unep.org/english/globaltrends Global Trends In Sustainable Energy Investment]{{deadDead link|date=December 2014}} ([[UNEP]]).</ref><ref>[http://www.nrel.gov/ NREL]&nbsp;– US National Renewable Energy Laboratory</ref>