Ιρακινό Κουρδικό δημοψήφισμα ανεξαρτησίας 2017

Το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Ιρακινού Κουρδιστάν έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στις 25 Σεπτεμβρίου 2017. Το αποτέλεσμα θα είναι δεσμευτικό για την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν, αλλά η νομιμότητά του απορρίφθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Ιράκ. Αρχικά σχεδιάστηκε να πραγματοποιηθεί το 2014 εν μέσω διαφωνιών και διαφωνιών μεταξύ των περιφερειακών και ομοσπονδιακών κυβερνήσεων. Οι μακροχρόνιες εκκλήσεις για την ανεξαρτησία των Κούρδων κέρδισαν ώθηση μετά την επίθεση στο Βόρειο Ιράκ από το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντ, όπου οι ελεγχόμενες από τη Βαγδάτη δυνάμεις εγκατέλειψαν ορισμένες περιοχές, οι οποίες στη συνέχεια ελήφθησαν από την Πεσμέργα και ελέγχθηκαν de facto από τους Κούρδους. Το δημοψήφισμα ανακοινώθηκε και καθυστέρησε επανειλημμένα, καθώς οι κουρδικές δυνάμεις συνεργάζονταν με την κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ για την ανακατάληψη της Μοσούλης. Στις 7 Ιουνίου 2017, ο Πρόεδρος Μασούντ Μπαρζανί πραγματοποίησε συνάντηση με το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, την Πατριωτική Ένωση του Κουρδιστάν, την Ισλαμική Ένωση του Κουρδιστάν, το Κουρδικό Ισλαμικό Κίνημα, το Κομμουνιστικό Κόμμα του Κουρδιστάν, το Κόμμα του Κουρδιστάν και το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν και με το Τουρκμενικό Μέτωπο του Τουρκμενιστάν. Τα παραπάνω κόμματα, ο κατάλογος των αρμενίων στο Κοινοβούλιο του Κουρδιστάν, το Δημοκρατικό Κίνημα των Ασσυρίων και η Ασσυριακή Δημοκρατική Κίνηση, επιβεβαίωσαν ότι το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία θα πραγματοποιηθεί στις 25 Σεπτεμβρίου 2017.

Ιρακινό Κουρδικό δημοψήφισμα ανεξαρτησίας 2017
Αποτελέσματα

Ιστορικό

Η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν είχε επικρίνει τον πρωθυπουργό του Ιράκ Νούρι αλ Μαλίκι, υποστηρίζοντας ότι ο κανόνας του ήταν διχαστικός. Αφού η κεντρική κυβέρνηση άρχισε να παρακρατεί χρηματοδότηση στην κυβέρνηση του Κουρδιστάν τον Ιανουάριο του 2014, η KRG επιχείρησε να εξαγάγει πετρέλαιο μέσω του βόρειου αγωγού στην Τουρκία τον Μάιο, αλλά η ιρακινή κυβέρνηση άσκησε πίεση στις διεθνείς κυβερνήσεις για να εμποδίσουν την εξαγωγή και την πώληση αυτού του πετρελαίου.

Δεδομένου ότι οι τζιχάντ που συνδέονται με το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) ανέλαβε τον έλεγχο πολλών από περιοχών από το δυτικό και βόρειο Ιράκ τον Ιούνιο του 2014, ο ιρακινός στρατός στις περιοχές αυτές αποσυντέθηκε σε μεγάλο βαθμό και εγκατέλειψε τις θέσεις του. Η Πεσμεργκά παρενέβη σε αυτό το κενό, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της πόλης του Κίρκουκ και άλλων βόρειων περιοχών. Σε αυτές τις αμφισβητούμενες περιοχές, οι κουρδικές δυνάμεις υπό την περιφερειακή κυβέρνηση προωθούσαν μια «συντονισμένη εκστρατεία» για την εκτόπιση των αραβικών κοινοτήτων στο βόρειο Ιράκ, δράσεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν εγκλήματα πολέμου, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας.

Η κυβέρνηση Nouri al-Maliki κατηγορήθηκε ευρέως για την αποτυχία των δυνάμεων ασφαλείας και για τη δυσαρέσκεια των Σουνιτών Αράβων με την κεντρική κυβέρνηση και οι διεθνείς και εγχώριες εκκλήσεις για νέο πρωθυπουργό έγιναν ευρέως διαδεδομένες. Την 1η Ιουλίου, ο Κούρδος πρόεδρος Μασούντ Μπαρζάνι ανήγγειλε την πρόθεσή του να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα σχετικά με την ανεξαρτησία το 2014, με την αιτιολογία ότι η χώρα είχε ήδη "χωριστεί αποτελεσματικά".

Τον Σεπτέμβριο του 2014, μετά την αντικατάσταση του Μαλίκι ως πρωθυπουργού από τον Χαϊντερ αλ-Αμπάντι, οι ηγέτες των Κούρδων συμφώνησαν να αναβάλουν το δημοψήφισμα, ενώ επικεντρώθηκαν στην καταπολέμηση του ISIS.

Στις 3 Φεβρουαρίου 2016, το Rudaw.net ανέφερε ότι ο ιρακινός ηγέτης Κουρδικής κυβέρνησης Μασούντ Μπαρζάνι δήλωσε στους νομοθέτες της KRG ότι το δημοψήφισμα θα πραγματοποιηθεί κάποια στιγμή πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 στις αρχές Νοεμβρίου. Στις 23 Μαρτίου, ο Μπαρζάνι δήλωσε σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα Al-Monitor ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί πριν από τον Οκτώβριο του 2016. Ωστόσο, στα τέλη Οκτωβρίου, ο πρωθυπουργός του Ιρακινού Κουρδιστάν Νεκτσερβάν Μπαρζάνι επιβεβαίωσε ότι το δημοψήφισμα δεν θα διεξαχθεί παρά μόνο μετά την απελευθέρωση της Μοσούλης.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Δεκεμβρίου 2016, ο Πρωθυπουργός του Ιράκ, Νεχίρβαν Μπαρζάνι, είχε προτείνει ότι η περιοχή θα μπορούσε να πιέσει για ανεξαρτησία από τη Βαγδάτη μόλις ολοκληρωθεί η μάχη για απελευθέρωση της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος.

Στις αρχές Απριλίου του 2017, καθώς η απελευθέρωση της Μοσούλης προχωρούσε, τα κυβερνώντα πολιτικά κόμματα του ιρακινού Κουρδιστάν, του KDP και του PUK, ανακοίνωσαν το στόχο τους για διεξαγωγή δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας το 2017.

Στις 7 Ιουνίου 2017, ο Κούρδος Πρόεδρος Masoud Barzani ανακοίνωσε ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί στις 25 Σεπτεμβρίου 2017. Ο βοηθός του Barzani Hemin Hawrami δήλωσε ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί επίσης στις περιοχές Κιρκούκ, Μακμούρ, Σιντζάρ και Κανακίν. Όλοι αυτοί οι τομείς αμφισβητούνται και διεκδικούνται από την κεντρική κυβέρνηση. Ο ανώτερος Κούρδος αξιωματούχος Hoshyar Zebari δήλωσε ότι η ψηφοφορία «Ναι» στο δημοψήφισμα δεν θα σήμαινε αυτόματη διακήρυξη ανεξαρτησίας, αλλά θα «ενισχύσει το χέρι των Κούρδων» στις συνομιλίες για αυτοδιάθεση με την κεντρική κυβέρνηση.

Σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις, οι Ασσύριοι από την Αλκός διαμαρτυρήθηκαν κατά της απομάκρυνσης του δήμαρχου τους από το επαρχιακό συμβούλιο του Nineveh που κυριάρχησε στο KDP. Οι κάτοικοι της Αλκός απέρριψαν την ιδέα ότι η πόλη τους είναι μια «αμφισβητούμενη περιοχή» και ζήτησε την άμεση επανένταξη του πρώην δημάρχου τους. Η απομάκρυνση, η οποία συνέβη δύο μήνες πριν από το δημοψήφισμα, προκάλεσε διαμαρτυρίες επειδή ο δήμαρχος αντικαταστάθηκε από ένα μέλος του KDP από στην Αλκός.

Στις 14 Αυγούστου, μια αντιπροσωπεία του KRG συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό Abadi και τον Αντιπρόεδρο Μαλίκι στη Βαγδάτη για να συζητήσουν για το επερχόμενο δημοψήφισμα και υποθέσεις μεταξύ του KRG και του Ιράκ. Ο Ρομέο Χακκάρι, ο εκπρόσωπος της αντιπροσωπείας της Ασσυρία/ Χαλδαίας και επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος Bet-Nahrain δήλωσε ότι εκτός από τη συνάντηση με Ιρακινούς αξιωματούχους, θα συναντηθούν με ξένες αποστολές στη Βαγδάτη.

Το KRG δήλωσε ότι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή της ψηφοφορίας για τα δημοψηφίσματα εξαρτώνται από τα τοπικά συμβούλια των αμφισβητούμενων περιφερειών. Το Συμβούλιο Περιφέρειας Σίνγκαλ εξέφρασε την υποστήριξή του στις 30 Ιουλίου για τις προσπάθειες της KRG να συμπεριλάβει την περιοχή Σίνγκαλ στο δημοψήφισμα. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Κανακίν στις 16 Αυγούστου συζήτησε το ζήτημα και αποφάσισε να διεξαγάγει το δημοψήφισμα στην περιοχή τους. Το Δημοτικό Συμβούλιο της Βασικούα ψήφισε την επόμενη ημέρα και αποφάσισε να συμμετάσχει στο δημοψήφισμα.

Μετά από μια σπάνια συνάντηση υψηλού επιπέδου μεταξύ του ιρανού στρατιωτικού αρχηγού του στρατηγού Μοχάμαντ Μπαγκέρι και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα στις 16 Αυγούστου, μια κοινή δήλωση "εξέφρασε ισχυρή αντίδραση" στο δημοψήφισμα.

Το τοπικό συμβούλιο του Μαντάλι, του οποίου ο πληθυσμός περιλαμβάνει τόσο Άραβες όσο και τους Κούρδους, ψήφισε υπέρ της συμπερίληψης της πόλης στο δημοψήφισμα στις 17 Αυγούστου. Ωστόσο, οι κάτοικοι των Αράβων διαμαρτυρήθηκαν κατά της απόφασης στις 10 Σεπτεμβρίου. Μια μέρα αργότερα, το δημοτικό συμβούλιο απέρριψε την απόφαση συμμετοχής στο δημοψήφισμα, ενώ ο δήμαρχος του Μαντάλι, Χοσχιά Ισμαήλ, απολύθηκε από τη θέση του.

Στις 29 Αυγούστου, το περιφερειακό συμβούλιο του Κιρκούκ ψήφισε το θέμα της διεξαγωγής δημοψηφίσματος και εκεί. Από τα 41 μέλη του Συμβουλίου, 24 συμμετείχαν με 23 ψήφους υπέρ της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, ενώ ένας απείχε. Τα υπόλοιπα 17 μέλη, όλοι Τούρκοι και οι Άραβες, μποϊκοτάρουν την ψήφο. Στις 14 Σεπτεμβρίου, το ιρακινό κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της απομάκρυνσης του Νατζμιντίν Καρίμ ως κυβερνήτη του Κιρκούκ, απόφαση που ζήτησε ο Αλ Αλμπαντί μετά την επαρχιακή συνέλευση του Κιρκούκ που ψήφισε για να συμμετάσχει στο δημοψήφισμα. Ωστόσο, ο Κάριμ δήλωσε ότι δεν θα ακολουθήσει την εντολή απόλυσης και θα παραμείνει στη θέση του. Το επαρχιακό συμβούλιο εν τω μεταξύ καταδίκασε την απόφαση του κοινοβουλίου με τον επικεφαλής του Συμβουλίου Ριμπβάε αλ-Ταλαμπανί υποστηρίζοντας ότι μόνο το συμβούλιο είχε την εξουσία να τον απομακρύνει.

Η εκστρατεία για το δημοψήφισμα ξεκίνησε επίσημα στις 5 Σεπτεμβρίου. Η εκλογική επιτροπή της περιοχής δήλωσε ότι η εκστρατεία θα διαρκέσει για 18 ημέρες, ενώ η ιρακινή κουρδική διασπορά θα μπορέσει να ψηφίσει στις 23 Σεπτεμβρίου, δύο ημέρες πριν από την κύρια ψηφοφορία.

Το ιρακινό κοινοβούλιο στις 12 Σεπτεμβρίου απέρριψε το δημοψήφισμα. Το ιρακινό κοινοβούλιο του Κουρδιστάν ενέκρινε σχέδιο για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στις 15 Σεπτεμβρίου. 68 από τους 111 νομοθέτες συμμετείχαν στη συνεδρίαση με τον Γκοράν τη μποϊκοτάρει. Το Ανώτατο Δικαστήριο του Ιράκ στις 18 Σεπτεμβρίου διέταξε την αναστολή του δημοψηφίσματος για να εξετάσει τη συνταγματικότητά του. Ωστόσο, ο Μπαρζανί υποσχέθηκε να προχωρήσει με το δημοψήφισμα.