Άργυρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μ μβελτιώσεις |
||
Γραμμή 57:
|author= François Cardarelli|year= 2008|publisher= Springer|url= http://books.google.gr/books?id=ArsfQZig_9AC&vq=|ISBN = 1846286689|edition = 2, εικονογραφημένη|editor= |format=|chapter =|accessdate=
|pages=12,13,14}}</ref>
<!--------Ενότητα
|επικινδυνότητα = ναι <!---ναι/όχι--->
<!-----Εικόνες επικινδυνότητας------>
Γραμμή 80:
|NFPA4 =
|άλλοι κίνδυνοι =
<!------Ενότητα
|εκρηκτικό = <!---ναι/όχι--->
|ευαισθησία στην κρούση =
Γραμμή 87:
}}
Το [[Χημικά στοιχεία|χημικό στοιχείο]] '''άργυρος''' ή ''ασήμι'' ([[λατινικά]]: ''argentum'', [[αγγλικά]]
|title= Atomic weights of the elements 2009(IUPAC Technical
|author= Michael E. Wieser and Tyler B. Coplen|journal= Pure Appl. Chem.
|volume= 83|issue = 2|year= December 2010|pages= 371|format= PDF|url= http://www.iupac.org/publications/pac/pdf/2011/pdf/8302x0359.pdf|accessdate = 27/8/2012}}</ref> Το χημικό του σύμβολο είναι '''Ag''' και ανήκει στην ομάδα 11 (I<sub>Β</sub>, με την παλαιότερη ταξινόμηση) του [[περιοδικός πίνακας|περιοδικού πίνακα]], στην περίοδο 5, στον τομέα d και στη 2η κύρια σειρά των [[Στοιχεία μετάπτωσης|στοιχείων μετάπτωσης]]. Έχει [[θερμοκρασία τήξης]] 961,78 °C και [[θερμοκρασία βρασμού]] 2162 °C.<ref name="W. Martienssen, Hans Warlimont" />
Γραμμή 94:
Το ασήμι είναι ένα από τα πρώτα μέταλλα που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος. Ήταν γνωστό ήδη από την [[προϊστορία|προϊστορική εποχή]] στους λαούς που κατοικούσαν στη [[Μεσοποταμία]], στον Ελλαδικό Χώρο, στη [[Μέση Ανατολή]] και στην [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]].
Το σημερινό όνομά του το πήρε από τη λατινική λέξη ''argentum'' ή και την ελληνική ''αργυρός'' και είναι το μόνο χημικό στοιχείο από το οποίο ονομάστηκε ένα κράτος, η [[Αργεντινή]].<ref name="Elementymology & Elements Multidict" /> Θεωρείται [[ευγενή μέταλλα|ευγενές μέταλλο]] μαζί με το [[ρουθήνιο]], το [[ρόδιο]], το [[ιρίδιο]], το [[παλλάδιο]], το [[όσμιο]], το [[λευκόχρυσος|λευκόχρυσο]] και το [[χρυσός|χρυσό]]. Για τις χρηματιστηριακές συναλλαγές μετράται με την [[ουγγιά]]<ref group="Σημ.">[http://www.troy-ounce.com/ What is a Troy Ounce?]. Η ουγγιά, για την ακρίβεια η ''ευγενής ουγγιά'' (troy ounce, ozt), είναι η παραδοσιακή μονάδα μέτρησης της μάζας των ευγενών μετάλλων. 1 ozt = 31,1035 g. Η ''κοινή ουγγιά'' (ounce, oz) χρησιμοποιείται για
Το ασήμι έχει τη μεγαλύτερη [[ηλεκτρική αγωγιμότητα|ηλεκτρική]] και [[θερμική αγωγιμότητα]] καθώς και τη μεγαλύτερη [[ανακλαστικότητα]] στο ορατό τμήμα του φάσματος από όλα τα χημικά στοιχεία. Είναι [[ελατότητα|ελατό]], έχει δηλαδή την ιδιότητα να σφυρηλατείται ή να μετατρέπεται εύκολα σε ελάσματα, και [[ολκιμότητα|όλκιμο]], μπορεί δηλαδή να μετατραπεί σε σύρματα ή νήματα. Όταν εκτίθεται στον [[Ατμοσφαιρικός αέρας|ατμοσφαιρικό αέρα]], μαυρίζει από το θειούχο άργυρο που σχηματίζεται λόγω της ύπαρξης ιχνών [[θείο]]υ στον αέρα από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων. Δεν επηρεάζεται από το [[υδροχλωρικό οξύ]], διαλύεται όμως στο πυκνό [[θειικό οξύ]] και στο αραιό και πυκνό [[νιτρικό οξύ]].
Γραμμή 101:
|ISBN = 978-0-85272-696-9|pages =64-65|edition = |editor= |format= PDF|chapter=|accessdate=5/8/2012}}</ref> Οι κυριότερες χώρες παραγωγής αργύρου είναι μεταξύ άλλων τo Μεξικό, το Περού, η Κίνα, η Αυστραλία, η Χιλή, η Πολωνία, η Ρωσία, η Βολιβία και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο άργυρος χρησιμοποιείται για να κατασκευασθούν [[Κόσμημα|κοσμήματα]], [[Νόμισμα (Κέρμα)|νομίσματα]], σκεύη τραπεζιού, κυρίως [[μαχαιροπίρουνα]] (τα οποία συλλογικά καλούνται ''ασημικά''), [[φωτογραφικό φιλμ|φωτογραφικά φιλμ]] (όπου υπάρχει στα φωτοευαίσθητα αλογονούχα άλατα) και [[καθρέπτης|καθρέπτες]]. Η περιεκτικότητα σε άργυρο ενός κοσμήματος συνήθως μετριέται με τους «βαθμούς»<ref group="Σημ.">Ο διεθνής όρος είναι ''fineness'' που σημαίνει ''τίτλος'' ή και ''εγχάρακτη σφραγίδα τίτλου'' αφού ο αριθμός αυτός χαράσσεται πάνω στο ασημένιο αντικείμενο.</ref>
Οι ενώσεις του αργύρου, κυρίως ο [[νιτρικός άργυρος]], χρησιμοποιούνται ως χημικά [[Αντιδραστήριο|αντιδραστήρια]], ως μικροβιοκτόνα και ως απολυμαντικά. Βομβίδες με εκρηκτικό μείγμα ενώσεων αργύρου και [[Άνθρακας|άνθρακα]] χρησιμοποιούνται για την παραγωγή [[Τεχνητή βροχή|τεχνητής βροχής]]. Χρησιμοποιείται επίσης σε ηλεκτρικές επαφές και [[ηλεκτρικός αγωγός|αγωγούς]] και ως [[καταλύτης]] [[Χημική αντίδραση|χημικών αντιδράσεων]].
Γραμμή 108:
== Το όνομα του μετάλλου ==
Ο άργυρος πήρε το σημερινό του όνομα από το θέμα ''αργ-'' που προέρχεται από την [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|Ινδοευρωπαϊκή]] ρίζα «arg-u-ro» (= λαμπερό μέταλλο) και σχετίζεται με τη [[Σανσκριτική γλώσσα|Σανσκριτική]] λέξη ''arj-una'' (= φως, φωτεινός). Εκτός από τον ''άργυρο'' στα [[Ελληνική γλώσσα|Ελληνικά]], η ρίζα έδωσε στα [[Λατινική γλώσσα|Λατινικά]] τη λέξη
Η [[Αρχαία αιγυπτιακή γλώσσα|αρχαία αιγυπτιακή]] λέξη για τον άργυρο ήταν «K-S-F (kesef)» που ήταν παρόμοια με τη λέξη που χρησιμοποιούσαν οι [[Χαναναίοι]] και οι [[Εβραίοι]] και λέγεται ότι σήμαινε «να είσαι λευκός». Έμοιαζε ακουστικά με τη λέξη «kasham» που χρησιμοποιούσαν οι [[Βαβυλώνα|Βαβυλώνιοι]] για τον άργυρο και σήμαινε «λευκός χρυσός». Οι αρχαίοι [[Ασσύριοι]], λαός [[Σημίτες|Σημιτικής]] καταγωγής, χρησιμοποιούσαν τη λέξη ''sapru'' ενώ και η αρχαία προελληνική λέξη για τον άργυρο στην [[μινωική Κρήτη]] ήταν ''sa-ya'' που ξεκινούσε επίσης με το «sa».<ref name="Thomas Mohide">{{cite book
Γραμμή 125:
== Ιστορία ==
===Από την Αρχαιότητα μέχρι τον Μεσαίωνα===
[[Αρχείο:Moon symbol crescent.svg|thumb|left|100px|Ο μηνίσκος (μισοφέγγαρο) συμβόλιζε τα αρχαία χρόνια το ασήμι και τη [[Σελήνη]]
Το ασήμι είναι γνωστό στον άνθρωπο από την προϊστορική εποχή. Η αρχαιότερη αναφορά στο μέταλλο εμφανίζεται στον Όμηρο
Είναι ένα από τα πρώτα έξι μέταλλα που χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο, μαζί με το [[χρυσός|χρυσό]] και το [[χαλκός|χαλκό]] που θεωρούνται παλαιότερα μέταλλα χρονολογούμενα από το 6000 π.Χ. και 4200 π.Χ. αντίστοιχα αλλά και το [[μόλυβδος|μόλυβδο]] (3500 π.Χ.), τον κασσίτερο (1750 π.Χ.) και το [[σίδηρος|σίδηρο]] (1.500 π.Χ.).<ref name="ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ">[http://www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_history.htm#09. ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ]. Θανάσης Βαλαβανίδης, Καθηγητής - Κων/νος Ευσταθίου, Καθηγητής. Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ανακτήθηκε 3/9/2012</ref>
|edition = εικονογραφημένη, επανεκτύπωση |chapter = |author= John Emsley|editor=
[[Αρχείο:Tetradrachm Athens 450 reverse CdM Paris.jpg|thumb|left|200px|Το αργυρό [[τετράδραχμο]] της Αθήνας ήταν το νόμισμα με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία κατά την αρχαιότητα
[[File:Pharnabazus silver stater as Satrap of Cilicia 379 374 BC.jpg|thumb|left|200px|Ασημένιος Στατήρας που απεικονίζει το Φαρνάβαζο ως Σατράπη της Κιλικίας (379-374 πΧ)]]
Ο άργυρος χρησιμοποιήθηκε για τη κατασκευή νομισμάτων περίπου το 600 π.Χ. από τους [[Λυδία|Λυδούς]], οι οποίοι χρησιμοποίησαν ένα κράμα χρυσού και αργύρου, το ήλεκτρον, το οποίο περιέχει από 25 % έως 55 % Ag και έχει υποκίτρινο χρώμα.<ref name="John Marsden, Iain House" /> Το ήλεκτρο ήταν αυτοφυές
Σε αντίθεση με τους Έλληνες, οι [[Ετρούσκοι]] και οι [[Φοίνικες]] δεν ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για τα μεταλλικά νομίσματα. Οι Ετρούσκοι χρησιμοποιούσαν τον άργυρο για πολυτελή οικιακά σκεύη, ενώ τα πρώτα αργυρά ετρούσκικα νομίσματα εμφανίστηκαν στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. και είχαν ως πρότυπα τα ελληνικά αργυρά νομίσματα που κυκλοφορούσαν στις ελληνικές αποικίες της [[Ιταλία]]ς και της [[Σικελία]]ς. Οι [[Ρωμαίοι]] αντίθετα χρησιμοποιούσαν μπρούτζινα νομίσματα, ενώ η εισαγωγή του αργύρου στη ρωμαϊκή νομισματοποιία έλαβε χώρα το 214 π.Χ. με αργυρό νόμισμα το δηνάριο, μετά την επαφή των Ρωμαίων με πλουσιότερους λαούς, ενώ άρχισαν να κατασκευάζουν και περισσότερα αργυρά αντικείμενα, αρκετά από τα οποία ήταν καθημερινής χρήσης. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (23-79 μ.Χ.) έκανε αρκετές αναφορές σε μέταλλα, μεταξύ των οποίων και ο άργυρος και στην κατεργασία τους.<ref name="ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ" />
Κατά την ρωμαϊκή εποχή τα μεγαλύτερα ορυχεία αργύρου βρίσκονταν στην [[Ισπανία]], που ήταν τότε ρωμαϊκή επαρχία. Μετά την κατάκτηση της Ισπανίας από τους [[Άραβες]], τον 8ο αιώνα, τα ορυχεία βρίσκονταν διάσπαρτα σε χώρες της κεντρικής [[Ευρώπη]]ς. Τα ορυχεία αργύρου της Ισπανίας προσέφεραν το ασήμι που ήταν απαραίτητο για την αγορά μπαχαρικών. Ο [[Οκταβιανός Αύγουστος|Αυτοκράτορας Αύγουστος]] έπαψε να χρησιμοποιεί τα αργυρά νομίσματα ως νομισματικό πρότυπο και αντ' αυτού εισήγαγε χρυσά νομίσματα. Με το καιρό, τα αργυρά νομίσματα υποτιμήθηκαν σε σχέση με τα χρυσά και τελικά
Κατά τη διάρκεια του [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] ενώ ο αριθμός των ορυχείων αυξήθηκε, επειδή βρέθηκαν νέες τοποθεσίες πλούσιες σε άργυρο στη κεντρική Ευρώπη, βελτιώθηκαν η παραγωγή και η τεχνολογία, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο ρυθμός παραγωγής του αργύρου.<ref name=925history/> Ο διάσημος Πέρσης Τζαμπίρ Ιμπν Χαγιάν (Γκέμπερ), ο οποίος θεωρείται ο πατέρας της [[Αλχημεία]]ς, μεταξύ άλλων ανακαλύψεων τον 8ο αιώνα, βρήκε και έναν τρόπο διαχωρισμού του χρυσού από τον άργυρο με τη βοήθεια οξέων.<ref name="ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ" /> Στο Μεσαίωνα, ο άργυρος χρησιμοποιούνταν και για τις αντιμικροβιακές ιδιότητές του, οι οποίες είναι γνωστές από την αρχαιότητα. Πολλά από τα [[Φάρμακο|φάρμακα]] που χρησιμοποιούνταν μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα είχαν ως βάση άλατα του αργύρου.<ref>[http://www.jewelpedia.com/lex26-argiros+silver.html Άργυρος] Jewelpedia.gr. Ανακτήθηκε την 27 Ιουλίου 2012</ref> Τον 12ο αιώνα ο Δομινικανός μοναχός και επίσκοπος Μάγκνους πειραματίστηκε με φωτοευαίσθητες ουσίες, όπως ο νιτρικός άργυρος.<ref name="ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ" />
===1500-σήμερα===
[[Αρχείο:Alchemical-symbols-1775.jpg|300px|right|thumb|Αλχημιστικά σύμβολα του 1775. Διακρίνεται στην 3η στήλη και στην τρίτη γραμμή το
Το γεγονός που αύξησε ξανά την αξία του αργύρου ήταν η ανακάλυψη και η κατάκτηση της [[Αμερική]]ς από τους Ισπανούς. Στοιχεία για την εξόρυξη του αργύρου στην Αμερική δείχνουν ότι υπήρχε μια μικρή παραγωγή του μετάλλου στο [[Μεξικό]] (600 μ.Χ.) και τη [[Βολιβία]] (1000 μ.Χ.).
Παράλληλα με την ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων αργύρου εμφανίστηκαν νέες τεχνικές απομόνωσής του. Στις αρχές του 15ου αιώνα καθιερώθηκε το [[νιτρικό οξύ]] στο βιομηχανικό διαχωρισμό χρυσού-αργύρου, ενώ τον 16 αιώνα ο διαχωρισμός αυτός είχε διαδοθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη.<ref name="SZABADVARY">{{cite book
Γραμμή 164:
== Γεωχημεία του αργύρου ==
Η γεωλογική εξέλιξη της [[Γη]]ς δημιούργησε μικρές αλλά διάσπαρτες
Σύμφωνα με την επικρατούσα γεωχημική ταξινόμηση των στοιχείων του [[Ορυκτολόγος|ορυκτολόγου]] Γκόλντσμιντ (Victor Moritz Goldschmidt, 1888-1947),<ref>{{cite journal
|title= The principles of distribution of chemical elements in minerals and rocks. The seventh Hugo Müller Lecture, delivered before the Chemical Society|author= V. M. Goldschmidt|journal= Journal of the Chemical Society|volume= |issue =|pages= 655-673|year= 1937|publisher= |url= http://pubs.rsc.org/en/Content/ArticleLanding/1937/JR/jr9370000655
|accessdate = |editor = |format= }}</ref> ο άργυρος έχει ισχυρά χαλκόφιλο χαρακτήρα προτιμά δηλ. τη συνύπαρξη με θειούχα ορυκτά και είναι συμβατός με το θειούχο τήγμα παρά με το πυριτικό [[μάγμα]]. Επομένως δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη γεωχημική συγγένεια με όξινα ή αλκαλικά μάγματα. Εμφανίζεται ως ιχνοστοιχείο πολύ συχνά μέσα σε θειούχα ορυκτά όπως ο [[γαληνίτης]], ο [[σφαλερίτης]], ο [[τετραεδρίτης]] και ο [[χαλκοπυρίτης]] τα οποία περιέχουν και άλλα χαλκόφιλα στοιχεία όπως [[Pb]], [[Κοβάλτιο|Co]], [[Ni]], [[Sb]] και [[As]].
[[Αρχείο:1000oz.silver.bullion.bar.underneath.jpg|thumb|right|200px|Ράβδος αργύρου 1000 ουγγιών (~30 Κg)]]
Τα άλατα του αργύρου είναι περισσότερο διαλυτά σε όξινες συνθήκες ([[pH]] < 4) και σε [[Οξειδωτικό|οξειδωτικά]] περιβάλλοντα όπου το μέταλλο συνοδεύεται κυρίως από [[Cu]], [[Hg]], [[As]], [[Se]], [[Pb]], [[Bi]], [[Sb]], [[Γερμάνιο|Ge]], [[Tl]], παρά σε αλκαλικές ή ουδέτερες γεωχημικές συνθήκες όπου η κινητικότητα του Ag είναι μέτρια και στις οποίες συνοδεύεται από στοιχεία όπως As, Se, Pb, Bi, Sb.<ref name="Dan Oancea">[http://technology.infomine.com/articles/1/323/silver-exploration.silver-geochemistry.multi-element/silver.deposits.geochemistry.aspx Silver Deposits - Geochemistry] Dan Oancea (Geologist, Prospector, Mining & Commodities Analyst, Editor, Reservist), TechnoMine, Mining Technology. 5/1/2007. Ανακτήθηκε:3/8/2012</ref> Σε αλκαλικές συνθήκες μπορεί να παρατηρηθεί καταβύθιση όξινων και βασικών [[Άλατα|αλάτων]] καθώς και [[Οξείδιο|οξειδίων]] ή ένυδρων οξειδίων.<ref name="H. J. M. Bowen" /> Σε συνθήκες χαμηλής [[οξύτητα]]ς, το [[κατιόν]] Ag<sup>+</sup> μπορεί να αντικαταστήσει το κατιόν Κ<sup>+</sup> σε αργιλικά ορυκτά που περιέχουν [[κάλιο]] όπως ο ιλλίτης.<ref name="atlas" /> Η κινητικότητα του αργύρου επηρεάζεται σημαντικά από το λόγο Fe<sup>2+</sup>/Fe<sup>3+</sup> στο [[διάλυμα]]. Ο Ag καταβυθίζεται σε υψηλές συγκεντρώσεις Fe<sup>2+</sup> ενώ παραμένει στο διάλυμα σε υψηλές συγκεντρώσεις Fe<sup>3+</sup>. Παρόμοιος είναι και ο ρόλος του [[Μαγγάνιο|μαγγανίου]].<ref name="H. J. M. Bowen">{{cite book|title= Environmental Chemistry, Τόμος 2|author= |year= 1982|publisher= Royal Society of Chemistry|url= http://books.google.gr/books?id=5AmW5RnQ0KMC&dq=
Γραμμή 175:
== Εξόρυξη αργύρου - Σημαντικότερα κοιτάσματα και ορυχεία ==
[[File:Silberbergwerk Suggental Josephistollen.jpg|Μεσαιωνικό ορυχείο αργύρου|thumb|right|200px]]
Πάνω από τα 3/4 της παγκόσμιας ετήσιας παραγωγής αργύρου προέρχονται από κοιτάσματα στα οποία το κύριο προϊόν είναι ο χρυσός ή κάποιο από τα βασικά μέταλλα χαλκός, μόλυβδος, ψευδάργυρος<ref name="Per Enghag" /> στα κοιτάσματα των οποίων ο άργυρος περιέχεται σε ορυκτά όπως [[τετραεδρίτης]], φραϊμπεργκίτης και [[τενναντίτης]]. Σημαντικά ποσοστά Ag μπορεί να περιέχονται στο [[Γαληνίτης|γαληνίτη]], αλλά και
|title= Εφαρμογές της κοιτασματολογίας στη βιομηχανία και στο περιβάλλον
|author= Αναστάσιος Γραμματικόπουλος|year= Πάτρα 2005|pages=5,6,10
Γραμμή 183:
===Εξόρυξη αργύρου===
Οι τύποι εξόρυξης αργύρου είναι δύο ειδών
===Κοιτάσματα και ορυχεία===
====Κοίτασμα Κάννινγκτον στο Ορυχείο Μπίλλιτον====
Tο μεγαλύτερο κοίτασμα αργύρου στον κόσμο είναι το μεταμορφωμένο πυριγενές
====Κοιτάσματα Μεξικού στο Ορυχείο Φρεσνίγιο====
Στα κοιτάσματα του [[Μεξικό|Μεξικού]], που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός αργύρου στον κόσμο, το βασικό μέταλλο εξόρυξης είναι ο άργυρος. Τα περισσότερα από τα κοιτάσματα είναι φλεβικά ρωγμώδη τυπικά επιθερμικά χρυσού-αργύρου και πολλά είναι πολυμεταλλικά, η εκμετάλλευση των οποίων διατηρείται λόγω των υψηλών τιμών του αργύρου. Σε μερικές φλέβες κυριαρχεί το ορυκτό [[ακανθίτης]] (Ag<sub>2</sub>S) και ο αυτοφυής άργυρος και σε άλλες υπάρχουν θειούχα άλατα του Ag όπως πυραργυρίτης και προυστίτης<ref name="Per Enghag" /> ή ο άργυρος βρίσκεται στο ορυκτό [[τετραεδρίτης]].<ref name="Barbara Sherwood Lollar" /> Αντιπροσωπευτικό των Μεξικάνικων κοιτασμάτων είναι το Λα Κολοράδα (La Colorada) στην πολιτεία [[Σακατέκας]] (Zacatecas) στο κεντρικό Μεξικό. Είναι κοίτασμα σουλφιδίων ψευδαργύρου-μολύβδου που φιλοξενούνται μέσα σε ανθρακικά πετρώματα ηλικίας 32,5 εκατομμυρίων ετών.<ref name="La ColoradaUSGS">[http://mrdata.usgs.gov/sedznpb/show-sedznpb.php?rec_id=307#geol-info La Colorada].U.S. Department of the Interior
|accessdate = 3/8/2012|editor = |format= PDF}}</ref> Η μεταλλοφορία φιλοξενείται σε επιθερμικές φλέβες οι οποίες σχηματίστηκαν πριν 29 - 30 εκατομμύρια χρόνια σε ηφαιστειογενείς εναποθέσεις του [[Ιουρασικό|Ιουρασικού]]- [[Κρητιδική περίοδος|Άνω Κρητιδικού]].<ref name="2010 Minerals Yearbook. SILVER (ADVANCE RELEASE)">{{cite book|title= 2010 Minerals Yearbook. SILVER (ADVANCE RELEASE)|author= William E. Brooks|year= February 2012|publisher= U.S. Department of the Interior. U.S. Geological Survey|url=http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/silver/myb1-2010-silve.pdf |ISBN = |pages =|edition = |format= PDF|chapter=|accessdate= 8/8/2012}}</ref>
== Ορυκτά ==
Ο αυτοφυής άργυρος παρόλο που υπάρχει στη φύση είναι πολύ σπάνιος. Πιθανόν σχηματίστηκε στη Γη από την αντίδραση θειούχων ορυκτών με [[νερό]]
: 3Ag<sub>2</sub>S + 2H<sub>2</sub>O → 6Ag + 2H<sub>2</sub>S + SO<sub>2</sub>.
Βρίσκεται συχνά μαζί με χρυσό και εναποτίθεται στα τοιχώματα των ρωγμών μέσα σε μεταμορφωμένους [[Ασβεστίτης|ασβεστίτες]], [[Φθορίτης|φθορίτες]] και [[Χαλαζίας|χαλαζίες]] ενώ μπορεί να εντοπιστεί και σε αρσενίδια του [[Νικέλιο|νικελίου]] ή του [[Κοβάλτιο|κοβαλτίου]].<ref name="Per Enghag">{{cite book|title= Encyclopedia of the Elements: Technical Data - History - Processing - Applications|author= Per Enghag|year= 2008|publisher= John Wiley & Sons |url= http://books.google.gr/books?id=fUmTX8yKU4gC&vq=|ISBN = 3527612343
|pages = 123-136|edition = |editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref><br />
Ο άργυρος εμφανίζεται μέσα σε μεγάλο αριθμό ορυκτών, πολλά από τα οποία όμως δεν τον έχουν ως κύριο συστατικό. Ορισμένα χαρακτηριστικά ορυκτά του αργύρου είναι
Ο [[αργεντίτης]] και ο [[ακανθίτης]] έχουν τον ίδιο χημικό τύπο, Ag<sub>2</sub>S αλλά οι κρύσταλλοι του πρώτου σχηματίζονται σε θερμοκρασία πάνω από 173 °C ενώ του δεύτερου σε θερμοκρασία μέχρι 173 °C. Ο αργεντίτης κρυσταλλώνεται στο κυβικό και ο ακανθίτης στο μονοκλινές ψευδο-ορθορομβικό κρυσταλλικό σύστημα. Είναι μαλακά ορυκτά και έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε άργυρο, 87 %. Ο ακανθίτης δεν είναι πολύ κοινό ορυκτό του αργύρου αλλά οι εμφανίσεις του έχουν αξία λόγω της περιεκτικότητάς του σε Ag.<ref name="Cornelius S. Hurlbut, W. Edwin Sharp">{{cite book|title= Dana's Minerals and How to Study Them (After Edward Salisbury Dana)|author=Cornelius S. Hurlbut, W. Edwin Sharp |year= 1998|publisher= John Wiley and Sons|url= http://books.google.gr/books?id=pgn5w0JPWlMC&dq=|ISBN = 0471156779|pages =|edition = 4, εικονογραφημένη|editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref>
Γραμμή 205:
O [[πυραργυρίτης]] με τύπο Ag<sub>3</sub>SbS<sub>3</sub> και ο [[προυστίτης]] με τύπο Ag<sub>3</sub>AsS<sub>3</sub> κρυσταλλώνονται στο ρομβοεδρικό και είναι σχετικά σπάνια ορυκτά. Ο πυραργυρίτης είναι λιγότερο σπάνιος και σε αρκετές περιοχές είναι σημαντικό ορυκτό του αργύρου, όπως στη Βολιβία και σε ένα από τα μεγαλύτερα ορυχεία αργύρου του κόσμου, το [[Σακατέκας]] στο Μεξικό.<ref name="Cornelius S. Hurlbut, W. Edwin Sharp" />
Ο [[χλωραργυρίτης]] ή [[κεραργυρίτης]] ή [[κέρας αργύρου]] με τύπο AgCl είναι πολύ μαλακό ορυκτό με σκληρότητα 2 - 3 στην κλίμακα Mohs και κόβεται με μαχαίρι. Σε ορισμένες περιοχές είναι σημαντικό ορυκτό του αργύρου.<ref name="Cornelius S. Hurlbut, W. Edwin Sharp" /> Στους κρυστάλλους του ο Σουηδός χημικός Καρλ Βίλελμ Σέελε παρατήρησε για πρώτη φορά την επίδραση του φωτός στα αλογονίδια του αργύρου.<ref name="Per Enghag" />
Ο [[τετραεδρίτης]] περιέχει στη δομή του πολλά χημικά στοιχεία και βρίσκεται στη φύση με πολλές ποικιλίες κάθε μια από τις οποίες έχει δικό της όνομα. Ο γενικός τύπος είναι (Cu,Fe,Ag,Zn)<sub>12</sub>(Sb,As)<sub>4</sub>S<sub>13</sub>. Αν το αρσενικό (As) πάρει τη θέση όλου του αντιμονίου (Sb), το ορυκτό ονομάζεται [[τενναντίτης]], ενώ η ποικιλία με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε άργυρο λέγεται φραϊμπεργκίτης.<ref name="Cornelius S. Hurlbut, W. Edwin Sharp" />
Γραμμή 223:
[[File:Silver ingots - HistoryMiami - IMG 8113.JPG|thumb|270px|right|Ράβδοι αργύρου, προερχόμενοι κυρίως από τη (σημερινή) Βολιβία, που διασώθηκαν από το ναυάγιο του πλοίου Nuestra Senora de Atocha, που βυθίστηκε στα νησιά Marquesas της Καραϊβικής το 1622. Μουσείο Ιστορίας του Μαϊάμι]]
Όταν ο άργυρος βρίσκεται ειδικά μέσα σε ορυκτά σουλφίδια του μολύβδου όπως πχ. ο γαληνίτης (PbS), τότε ο ακάθαρτος μόλυβδος που εξάγεται περιέχει συνήθως 0,01 % - 0,03 % άργυρο και πριν αυτός ανακτηθεί με κυπέλλωση πρέπει να γίνει πρώτα [[Εμπλουτισμός των μεταλλευμάτων|εμπλουτισμός του μεταλλεύματος]]. Υπάρχουν δύο μέθοδοι εμπλουτισμού, που χρονολογούνται από τα μέσα σχεδόν του 19ου αιώνα
===Μέθοδος Παρκες===
Η μέθοδος Πάρκες είναι μια [[Πυρομεταλλουργία|πυρομεταλλουργική]] διεργασία η οποία βασίζεται στο γεγονός ότι σε θερμοκρασίες κάτω από 400 °C, ο [[ψευδάργυρος]] (Zn) και ο μόλυβδος (Pb) είναι πρακτικά αναμίξιμοι και [[μίγμα]]τα με λιωμένα τα δύο αυτά μέταλλα όταν ψυχθούν κάτω από τους 400 °C διαχωρίζονται σε ένα στρώμα λιωμένου Pb πάνω στο οποίο επιπλέει ένα στρώμα στερεού Zn. Ο Ag είναι πολύ διαλυτός στον υγρό Zn και όταν ο τελευταίος στερεοποιείται ο Ag καθιζάνει με μορφή μικτών [[Κρύσταλλος|κρυστάλλων]] Ag/Zn.
===Κυπέλλωση===
Κατά τη διαδικασία της ''κυπέλλωσης'', τα ορυκτά σουλφίδια που περιέχουν άργυρο φρύσσονται και μετά [[Αναγωγή (χημεία)|ανάγονται]] με άνθρακα (κωκ). Έτσι προκύπτει το πρώτο κράμα αργύρου που περιέχει και χαλκό, μόλυβδο, ψευδάργυρο και πιθανόν και άλλα μέταλλα. Το κράμα αυτό τήκεται σε ειδικά καμίνια από πορώδες [[φωσφορικό ασβέστιο]] και ταυτόχρονα διοχετεύεται ισχυρό ρεύμα αέρα. Έτσι τα μέταλλα (αν υπάρχουν) πλην του αργύρου, οξειδώνονται προς τα αντίστοιχα [[Οξείδιο|οξείδιά]] τους τα οποία επιπλέουν στο τήγμα και απομακρύνονται με απόχυση ενώ τα υπολείμματά τους
===Κυανίωση===
Ο άργυρος σε μικρότερα ποσά λαμβάνεται και από τα ορυκτά του με κατεργασία με κυανιούχα άλατα (''κυανίωση'').<ref name="Μανωλκίδης" /> Μετά τη λειοτριβία των αργυρούχων ορυκτών προστίθεται διάλυμα κυανιούχου νατρίου περιεκτικότητας 0,1 % - 0,2 %<ref name="Wiberg" /> με ταυτόχρονη διοχέτευση αέρα. Έτσι τόσο ο αυτοφυής άργυρος, όσο και ο [[αργυρίτης]] (Ag<sub>2</sub>S) αλλά και ο [[κεραργυρίτης]] (AgCl) μετατρέπονται σε ευδιάλυτο στο νερό σύμπλοκο άλας, το [[αργυροκυανιούχο νάτριο]]
: 4Ag + 8NaCN + 2H<sub>2</sub>O + O<sub>2</sub> → 4Na[Ag(CN)<sub>2</sub>] + 4NaOH
: Ag<sub>2</sub>S + 4NaCN → 2Na[Ag(CN)<sub>2</sub>] + Na<sub>2</sub>S
Στο διάλυμα που σχηματίζεται προστίθεται ψευδάργυρος οπότε καταβυθίζεται ο άργυρος
: 2Na[Ag(CN)<sub>2</sub>] + Zn → Na<sub>2</sub>[Zn(CN)<sub>4</sub>] + 2Ag↓
Τα προϊόντα φιλτράρονται διερχόμενα από πρέσα και η στερεή αργυρούχα πάστα, που περιέχει 95 % άργυρο, τήκεται.<ref name="Wiberg" />
Ο ακάθαρτος άργυρος που λαμβάνεται με όλες τις παραπάνω διεργασίες τοποθετείται ως άνοδος σε ηλεκτρολυτική διάταξη που περιέχει διάλυμα νιτρικού αργύρου με μικρή ποσότητα [[Νιτρικό οξύ|νιτρικού οξέος]] και κάθοδο από καθαρό άργυρο,
===Νεότερες μέθοδοι===
Γραμμή 280:
Η παγκόσμια παραγωγή αργύρου από ορυχεία αυξήθηκε το 2011 σε σχέση με το 2010 κατά 317 τόνους περίπου, ως αποτέλεσμα της αυξημένης βασικής εξόρυξης αργύρου και των ορυκτών μολύβδου-ψευδαργύρου.<ref name="MINERAL COMMODITY SUMMARIES 2012" /> Το 2011 η παραγωγή από τα ορυχεία σε όλο τον κόσμο ήταν περίπου 23.690 τόνοι αργύρου.<ref name="Silver Production" /> Τα παγκόσμια αποθεματικά (reserves) του αργύρου στα κοιτάσματα εκτιμώνται σε 530.000 τόνους.<ref name="MINERAL COMMODITY SUMMARIES 2012">{{cite book|title= MINERAL COMMODITY SUMMARIES 2012|author=|year= Ιανουάριος 2012|publisher= U.S. Department of the Interior. U.S. Geological Survey|url= http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/mcs/2012/mcs2012.pdf |ISBN = 978–1–4113–3349–9|pages = 147|edition = |editor= William E. Brooks|format= PDF|chapter=|accessdate= 5/8/2012}}</ref>
Η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή αργύρου, ήδη από τον 16ο αιώνα,<ref name="Dr James B. Calvert" />
Δεύτερη χώρα παραγωγής το 2011 ήταν το Περού με 3.415 περίπου τόνους (14 %). Από το δύο σημαντικότερα ορυχεία της χώρας, το Ουτσουτσάκουα (Uchucchacua) και το Παγιανκάτα (Pallancata), παράχθηκαν το 2011 συνολικά περίπου 587 τόνοι αργύρου.
Γραμμή 294:
== Οικονομικά στοιχεία ==
[[File:Silver Bar 01.jpg|thumb|250px|right|Ράβδος αργύρου 5 Kg καθαρότητας 999°]]
Ο άργυρος υπήρξε το πρώτο μέταλλο που χρησιμοποιήθηκε, αν και σε ακάθαρτη μορφή, ως μια μορφή [[Νόμισμα (Κέρμα)|νομίσματος]] ήδη από το 700 π.Χ.
Όπως συμβαίνει σε πολλά εμπορεύματα, η τιμή του αργύρου καθορίζεται από το [[Προσφορά και Ζήτηση|νόμο προσφοράς και ζήτησης]] αλλά και από [[Κερδοσκοπία|κερδοσκοπικές]] κινήσεις. Σε σύγκριση με τον χρυσό, η τιμή του αργύρου μεταβάλλεται περισσότερο και αυτό οφείλεται στο γεγονός της χαμηλότερης ρευστότητας της αγοράς αλλά και των διακυμάνσεων της ζήτησης μεταξύ των βιομηχανικών και των άλλων χρήσεων του μετάλλου.<ref name="Commodities: Silver">[http://www.investopedia.com/university/commodities/commodities18.asp#axzz25u0BEmvO Commodities: Silver].Investopedia</ref><br />
Η τιμή του αργύρου στις διεθνείς χρηματαγορές επηρεάζεται<ref name="Commodities: Silver" />
* Από το γεγονός ότι ο άργυρος τυπικά εξάγεται από μεταλλεύματα κυρίως χαλκού αλλά και χρυσού και ψευδαργύρου.
* Ο χαλκός, από τα παραπροϊόντα του οποίου εξάγεται το ασήμι, είναι αγαθό που σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από
* Από το γεγονός ότι ο άργυρος εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σε σημαντικές ποσότητες στα φωτογραφικά φιλμ, ενώ βρίσκει πολλές εφαρμογές στη βιομηχανία ηλεκτρονικών όπου χρησιμοποιείται για κυκλώματα και [[διακόπτης|διακόπτες]] και στους [[φωτοβολταϊκά|ηλιακούς συλλέκτες]].
*Από το ότι ο άργυρος έχει την τάση να ακολουθεί τις ανόδους και τις πτώσεις της τιμής του χρυσού, παρά το γεγονός ότι η συσχέτιση μεταξύ των δύο μετάλλων δεν είναι τόσο άμεση και απόλυτη.
* Από το ότι το ασήμι αντιπροσωπεύει μια εναλλακτική επενδυτική πρόταση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί
Υπάρχουν διάφορες μορφές άμεσης επένδυσης σε ασήμι όπως [[αμοιβαία κεφάλαια]] αργύρου, (''silver exchange traded funds''), ασημένια νομίσματα, ράβδοι αργύρου αλλά και έμμεσης επένδυσης όπως η αγορά μετοχών εταιρειών εξόρυξης αργύρου.<ref>[http://silverprice.org/buy-silver/2009/05/investing-in-silver.html Investing in Silver]. Silverprice</ref>
Γραμμή 307:
Η καθαρότητα του αργύρου, όπως και του χρυσού, συχνά εκφράζεται σε «βαθμούς, '''°'''» ή μέρη στα εκατό. Για παράδειγμα ασήμι 950° σημαίνει περιεκτικότητα 95 % w/w σε άργυρο, ασήμι 925 σημαίνει περιεκτικότητα 92,5 % w/w σε άργυρο κλπ.<ref name="Buy Fine Silver" />
[[File:Johnson Matthey 500 grammes silver bullion.jpg|thumb|right|300px|Ράβδος 500 g ευγενούς αργύρου 999° της εταιρείας Johnson Matthey]]
Οι διάφοροι [[εγχάρακτος τίτλος|εγχάρακτοι τίτλοι]] με τους οποίους διατίθεται ο άργυρος σε επενδυτές ή συλλέκτες είναι<ref name="Buy Fine Silver">[http://silverprice.org/buy-silver/ Buy Fine Silver]. Silverprice</ref>
* Ο ''Ευγενής Άργυρος'' (Fine Silver) που έχει καθαρότητα 999° και αποτελεί την πλέον καθαρή μορφή του μετάλλου που κυκλοφορεί στο εμπόριο. Λέγεται και «καθαρός άργυρος» (pure silver). Επειδή, τεχνολογικά, οι προσμίξεις είναι αναπόφευκτες, δεν υπάρχει ασήμι 1000°.
* Ο ''Βρετανικός Άργυρος'' (Britannia Silver) με καθαρότητα 958°.
Γραμμή 320:
Όταν ο χρυσός ή/και ο άργυρος χρησιμοποιούνται ως μέτρα προσδιορισμού της αξίας των υπόλοιπων νομισμάτων, το οικονομικό καθεστώς ονομάζεται ''[[καθεστώς μεταλλικού νομίσματος]]'' και παλιότερα τέτοια καθεστώτα αποτελούσαν μηχανισμό δέσμευσης των κυβερνήσεων ώστε αυτές να ακολουθούν χρονικά συνεπή δημοσιονομική και [[νομισματική πολιτική]].<ref>Τράπεζα της Ελλάδος (1999) [http://www.bankofgreece.gr/BogEkdoseis/oikodelt199907.pdf Οικονομικό Δελτίο, τεύχος 13, Ιούλιος 1999] σελ.8-9</ref>
Το ''[[πρότυπο αργύρου]]'' ή
Ο κανόνας του αργύρου εγκαταλείφθηκε και επίσημα όταν το 1935 αποχώρησαν απ' αυτόν και οι τελευταίες χώρες, η [[Κίνα]] και το [[Χονγκ Κονγκ]],<ref name="Silver Standard" /> οι οποίες καθιέρωσαν και αυτές τον κανόνα του χρυσού. Σήμερα δεν υπάρχουν πλέον χώρες οι οποίες να λειτουργούν με τον κανόνα του αργύρου.<ref name="Encyclopedia Britannica">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/544915/silver-standard πρότυπο ασήμι]. Εγκυκλοπαίδεια Britannica</ref>
Γραμμή 326:
Το κλάσμα (λόγος) των τιμών χρυσού''':'''αργύρου μετράει πρακτικά πόσες ουγγιές αργύρου μπορούν να αγοραστούν με μία ουγγιά χρυσού και υπολογίζεται εύκολα αν διαιρεθούν μεταξύ τους οι τιμές χρυσού και αργύρου στις διεθνείς χρηματαγορές, σε δεδομένη χρονική στιγμή, χωρίς να έχει σημασία το νόμισμα στο οποίο εκφράζονται οι τιμές των μετάλλων. Για παράδειγμα στις 7 Σεπτεμβρίου 2012 το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έκλεισε με μέση [[τιμή spot]], δηλαδή τιμή μετρητοίς, χρυσού 1735,85 δολάρια/ουγγιά και αργύρου 33,695 δολάρια/ουγγιά. Ο λόγος «τιμή χρυσού''':'''τιμή αργύρου» ήταν 51,52 δηλαδή με 1 ουγγιά χρυσού μπορούν να αγοραστούν 51,52 ουγγιές αργύρου.<ref>[http://www.kitco.com/market/# New York Spot Price].Kitco</ref>
Από το 1687 ο λόγος «χρυσός''':'''άργυρος» μεταβλήθηκε από 14,14, που ήταν μέχρι περίπου το 1900, σε 99,76 γύρω στα 1945. Κατά την περίοδο αυτή των 325 χρόνων, ο μέσος όρος του λόγου ήταν 27,28.<ref name="Seeking Alpha">[http://seekingalpha.com/article/422081-324-years-of-the-gold-to-silver-ratio-and-195-silver 324 Years Of The Gold-To-Silver Ratio And $195 Silver]. Seeking Alpha<sup>α</sup>.Read.Decide.Invest</ref> Από την εποχή που άρχισαν οι καταγραφές τις διακύμανσης των τιμών του αργύρου, γύρω στα 1900, με μια ουγγιά χρυσού μπορούσε κάποιος να αγοράσει περίπου 15 ή 16 ουγγιές αργύρου δηλαδή ο λόγος «χρυσός''':'''ασήμι» ήταν 15 ή 16.<ref name="The Case for Silver">[http://goldnews.bullionvault.com/silver_case_032520106 The Case for Silver - 25 March 2010]. Goldnews.bullionvault.com. Ανακτήθηκε 31/8/2012</ref> Στη δεκαετία του 1930 και του 1940 η λόγος έφτασε στο 90 ή και ψηλότερα, 99,76 γύρω στα 1945. Τα χρόνια 1970 - 2010 η μέση τιμή του λόγου ήταν 54,08, ενώ το 1970 σημειώθηκε ο μικρότερος λόγος των τελευταίων 40 ετών, 20,36. Το
Οι επενδυτές χρησιμοποιούν τις μεταβολές του λόγου για να αξιολογήσουν τη σχετική αξία του αργύρου, η οποία καθορίζει αν είναι η βέλτιστη στιγμή για να αγοράσει κάποιος χρυσό ή ασήμι. Όσο μικραίνει ο λόγος, τόσο υπερτιμάται το ασήμι. Ο λόγος βοηθά επίσης τους επενδυτές στο να εκμεταλλευτούν καλύτερα τα πολύτιμα μέταλλα στα οποία έχουν επενδύσει.<ref>[http://www.investopedia.com/terms/g/gold-silver-ratio.asp#axzz25u0BEmvO Definition of 'Gold/Silver Ratio']. Investopedia</ref> Σήμερα όμως, όσοι ασχολούνται με το χρηματιστήριο πιστεύουν ότι η αναλογία «χρυσός''':'''ασήμι» δεν είναι πλέον αξιόπιστη επενδυτική παράμετρος στις αγορές, ενώ είναι πολύ δύσκολο να οριστεί ποια πρέπει να είναι η «σωστή» τιμή του λόγου για αποδοτική επένδυση.<ref name="Tax Free Gold" />
Γραμμή 334:
[[File:Silver price 1975-2011.svg|thumb|right|350px|Διάγραμμα μέγιστων τιμών αργύρου ανά έτος από το 1975 έως και το 2011<ref name="Historical Silver Prices from 1975 – 2011 London Fix">[http://www.silverinstitute.org/site/silver-price/historical-prices/london-fix-price/ Historical Silver Prices from 1975 – 2011 London Fix]</ref> όπου φαίνεται το επεισόδιο της «Ασημένιας Πέμπτης» το 1980. Η κορυφή αντιστοιχεί σε μέγιστη τιμή 49,45 δολάρια/ουγγιά (18/1/1980, London Fix)<ref name="1980 London Silver Fixings" />]]
Βοηθούμενοι από Άραβες [[σεΐχης|σεΐχηδες]], Ευρωπαίους επενδυτές και Βραζιλιάνους επιχειρηματίες,<ref name="Jerry W. Markham">{{cite book|title= A Financial History of the United States (Volume III). From the Age of Derivatives into the New Millennium (1970-2001)|author= Jerry W. Markham|year= 2002|publisher= M.E. Sharpe|url= http://books.google.de/books?id=hZ9frnkOTsQC&hl=|ISBN = 0765607301|pages =61-64|edition = |editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref> άρχισαν να
Την επόμενη εβδομάδα του Ιανουαρίου του 1980, περιορίστηκαν οι συναλλαγές και τα δύο αδέρφια δεν μπορούσαν πλέον να συνεχίσουν να αγοράζουν. Η τιμή του αργύρου μειώθηκε σε περίπου 35 δολάρια/ουγγιά στα τέλη Ιανουαρίου<ref name="1980 London Silver Fixings" /> και παρόλο που οι Hunt θα μπορούσαν να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη αν πωλούσαν το ασήμι που είχαν συσσωρεύσει, αφού το είχαν αγοράσει σε χαμηλότερες τιμές, δεν το έκαναν επιλέγοντας να το κρατήσουν, οδηγούμενοι έτσι στην ημέρα που έμεινε γνωστή στην ιστορία του Χρηματιστηρίου ως ''Ασημένια Πέμπτη''.<ref name="The Silver Crisis">[http://www.advisorone.com/2009/03/01/the-silver-crisis The Silver Crisis. How the precious metal's turmoil in 1980 shook the financial world]. Kenneth Silber,senior editor at Research magazine. Ανακτήθηκε 31/8/2012</ref> Η κυβέρνηση των Η.Π.Α. άρχισε να ανησυχεί από την προσπάθεια αυτή της χειραγώγησης των κρατικών αποθεμάτων αργύρου, καθώς και από το γεγονός ότι εμπλέκονταν και πρόσωπα από τη Μέση Ανατολή. Έτσι έγιναν ομοσπονδιακές παρεμβάσεις και ρυθμίσεις, ανεστάλησαν προσωρινά οι θεμελιώδεις κανόνες της αγοράς εμπορευμάτων και εισήχθησαν ειδικοί κανόνες για την αποφυγή υπερβολικών κερδών από μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τον άργυρο.<ref name="Investopedia" /> με αποτέλεσμα η τιμή του αργύρου να πέσει εκ νέου στα μέσα Μαρτίου σε περίπου 23 δολάρια/ουγγιά.<ref name="1980 London Silver Fixings" />
== Φυσικά χαρακτηριστικά ==
Γραμμή 349:
|ISBN = 8120330579|edition = |editor= |format=|chapter =|accessdate=|pages= 192}}</ref> και το [[διαμάντι]] ειδικής επεξεργασίας χημικής εναπόθεσης ατμού (CVD diamond), 2000 W/m·K,<ref name="High Thermal Conductivity Materials">{{cite book|title= High Thermal Conductivity Materials|author= Subhash L. Shindé, Jitendra Goela|year= 2006|publisher= Springer|url= http://books.google.gr/books?id=bU7Qgt1fiIsC&vq=|ISBN = 0387220216|edition = εικονογραφημένη|editor= Subhash L. Shindé, Jitendra Goela|pages= 72|format=|chapter =|accessdate=}}</ref> αλλά οι δυο αυτές ουσίες δεν είναι μέταλλα.
Ο Ag έχει επίσης και τη μεγαλύτερη οπτική [[ανακλαστικότητα]] μεταξύ όλων των μετάλλων. Στο ορατό τμήμα του [[φάσμα]]τος, μεταξύ μηκών κύματος 380 nm και 750 nm, ο Ag παρουσιάζει μέση ανακλαστικότητα 97,4 % ενώ το δεύτερο σε ανακλαστικότητα μέταλλο, το [[αργίλιο]], εμφανίζει μέση τιμή 91,1 %.
|edition = εικονογραφημένη, επανεκτύπωση|chapter = |author= Raymond N. Wilson|editor=
|year= 1999|publisher= Springer|pages= 426|url= http://books.google.gr/books?id=zLvQYy41Ma4C&vq=
Γραμμή 379:
Παρόλο που ο άργυρος έχει ένα ηλεκτρόνιο στο εξωτερικό τροχιακό όπως και τα μέταλλα της 1ης ομάδας του περιοδικού πίνακα (αλκάλια δηλαδή το νάτριο, το κάλιο κ.ά.), δεν παρουσιάζει ομοιότητες μ' αυτά διότι στην προηγούμενη στιβάδα του περιέχει 18 ηλεκτρόνια ενώ τα αλκαλιμέταλλα έχουν 8 (εκτός του λιθίου). Αυτή η διαφορά στην ηλεκτρονιακή κατανομή αργύρου-αλκαλιμετάλλων έχει ως συνέπεια να απαιτείται πολύ μικρότερη ενέργεια (2071 KJ/mol) για την απομάκρυνση του ενός 4d ηλεκτρονίου του Ag από την απομάκρυνση του ενός 3p ηλεκτρονίου του καλίου (3067 KJ/mol) ή του ενός 2p ηλεκτρονίου του νατρίου (4561 KJ/mol), οπότε ο Ag εμφανίζεται σε μερικές ενώσεις του και με αριθμό οξείδωσης +2, πράγμα που δε συμβαίνει με τα αλκαλιμέταλλα.<ref name="Γεώργιος Σ. Βασιλικιώτης" />
Το [[φάσμα εκπομπής]] του Ag είναι περίπλοκο επειδή διαθέτει πολλά τροχιακά παραπλήσιας ενέργειας και τα ηλεκτρόνια έχουν πολλές επιλογές όταν μεταβαίνουν από το ένα τροχιακό στο άλλο. Οι μεταβάσεις αυτές
===Τα ιόντα αργύρου σε υδατικό διάλυμα===
Σε [[υδατικό διάλυμα]] επικρατεί το σταθερό ιόν Ag<sup>+</sup> το οποίο είναι απλοποιημένη γραφή του εφυδατωμένου Ag(H<sub>2</sub>O)<sub>4</sub><sup>+</sup>. Αναφέρεται όμως και το ιόν Ag(H<sub>2</sub>O)<sub>6</sub><sup>+2</sup> που είναι η εφυδατωμένη μορφή του Ag<sup>2+</sup> και εμφανίζεται σε ειδικές συνθήκες καθώς και το βραχύβιο
Το [[κανονικό δυναμικό αναγωγής]] της ημιαντίδρασης σε υδατικό διάλυμα
Το κανονικό δυναμικό αναγωγής της αντίδρασης
===Χημικές αντιδράσεις του αργύρου===
Ο Ag ενώνεται με το [[οξυγόνο]] μόνο όταν είναι κονιορτοποιημένος στους 500 °C και πίεση 15 [[Atm]] δίνοντας οξείδιο<ref name="Μανωλκίδης" />
: Ag + O<sub>2</sub> → Ag<sub>2</sub>O
Γραμμή 397:
: 4Ag + O<sub>3</sub> → Ag<sub>2</sub>O<sub>2</sub> + Ag<sub>2</sub>O
Στον αέρα στις συνηθισμένες συνθήκες είναι σταθερός, με το πέρασμα του χρόνου όμως μαυρίζει γιατί προσβάλλεται από το [[υδρόθειο]] ή άλλες θειούχες ενώσεις και μαζί με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας σχηματίζεται μαύρος θειούχος άργυρος<ref name="Μανωλκίδης" />
: 2Ag + 1/2 O<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>S → Ag<sub>2</sub>S + H<sub>2</sub>O
Η ίδια ένωση σχηματίζεται και με απευθείας αντίδραση θείου και αργύρου<ref name="Wiberg" />
: 2Ag + S → Ag<sub>2</sub>S
Δεν προσβάλλεται από υδροχλωρικό ή αραιό θειικό οξύ. Διαλύεται πολύ αργά στο [[βασιλικό νερό]] γιατί ο χλωριούχος άργυρος (AgCl) που σχηματίζεται επιφανειακά είναι δυσδιάλυτος και δημιουργεί προστατευτικό φιλμ<ref name="François Cardarelli" />
: 3Ag + 3HCl + HNO<sub>3</sub> → 3AgCl + NO + 2H<sub>2</sub>O
Διαλύεται στο πυκνό και αραιό νιτρικό καθώς και στο πυκνό-θερμό θειικό οξύ<ref name="Θεόφιλος Γ. Δημητριάδης" />
: 3Ag + 4HNO<sub>3</sub> (αραιό) → 3AgNO<sub>3</sub> + NO + 2H<sub>2</sub>O
: Ag + 2HNO<sub>3</sub> (πυκνό) → AgNO<sub>3</sub> + NO<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>O
Γραμμή 410:
Η τελευταία αντίδραση δίνει τη δυνατότητα διαχωρισμού του Ag από το χρυσό και το λευκόχρυσο οι οποίοι δε διαλύονται στο θειικό οξύ.
Αντικαθιστά το χρυσό στα άλατά του αφού είναι πιο ηλεκτροθετικός από αυτόν<ref name="Θεόφιλος Γ. Δημητριάδης" />
: 3Ag + AuCl<sub>3</sub> → 3AgCl + Au
Ο άργυρος διαλύεται εύκολα σε νάτριο κυανίδιο παρουσία οξυγόνου καθώς διοχετεύεται υπό πίεση αέρας στο διάλυμα<ref name="Wiberg" />
: 2Ag + H<sub>2</sub>O + 1/2 O<sub>2</sub> + 4NaCN → 2Na[Ag(CN)<sub>2</sub>] + 2NaOH
Η αντίδραση χρησιμοποιείται για την εξαγωγή του Ag από ακατέργαστα μεταλλεύματα
Γραμμή 420:
Σε πολύ υψηλή θερμοκρασία (1100 °C) έχουν ανιχνευθεί ίχνη της ένωσης AgH ως προϊόν της αντίδρασης ατμών του μετάλλου με το [[υδρογόνο]].<ref name="Wiberg">{{cite book|title= Inorganic chemistry|edition = εικονογραφημένη|chapter = |author= Egon Wiberg, Nils Wiberg, Arnold Frederick Holleman|editor= |year=2011|publisher= Academic Press|pages=|url= http://books.google.gr/books?id=Mtth5g59dEIC&dq=|ISBN = 0123526515|format=|accessdate=}}</ref>
Αντιδρά απευθείας με [[ακετυλένιο]], σχηματίζοντας λευκή άμορφη σκόνη, το αργυροκαρβίδιο,
|title= Γενική και Ανόργανη Χημεία. Τόμος δεύτερος|author= Γ.Ε. Μανουσάκης|year= Θεσσαλονίκη, 1983|publisher= Αφοι Κυριακίδη}}</ref>
: 2Ag + HC≡CH → AgC≡CAg + H<sub>2</sub>
Γραμμή 426:
: 2Ag + 2C → AgC≡CAg
Ο Ag αντιδρά με [[υδροϊώδιο|HI]] σχηματίζοντας σταθερό ιωδο-σύμπλοκο ενώ ελευθερώνεται και αέριο Η<sub>2</sub>.<ref name="Housecroft">{{cite book|title= Inorganic Chemistry|author= Catherine E. Housecroft, A. G. Sharpe|year= 2005|publisher= Pearson Education|url= http://books.google.gr/books?id=_1gFM51qpAMC&dq=|ISBN = 0130399132|edition = 2, εικονογραφημένη|editor= A. G. Sharpe}}</ref> Με F<sub>2</sub> αντιδρά απευθείας σε θερμοκρασία 247 °C σχηματίζοντας φθορίδιο του Ag(II)
: Ag + F<sub>2</sub> → AgF<sub>2</sub>
που αποσυντίθεται αμέσως με νερό. Με AgF αντιδρά και δίνει το καστανόχρωμο άλας Ag<sub>2</sub>F:<ref name="Cotton">{{cite book|title= Chemistry of Precious Metals|author= Dr. Simon Cotton, S. A. Cotton|year= 1997|publisher= Springer|url= http://books.google.gr/books?id=6VKAs6iLmwcC&dq=|ISBN = 0751404136|edition = εικονογραφημένη|editor= S. A. Cotton}}</ref>
Γραμμή 435:
===Αργυρομετρία===
{{Κύριο|Αργυρομετρία}}
Με τον όρο ''αργυρομετρία'' εννοούμε συνολικά όλες τις μεθόδους [[ογκομέτρηση|ογκομέτρησης]] (τιτλοδότησης) καταβύθισης στις οποίες χρησιμοποιείται διάλυμα ιόντων αργύρου (Ag<sup>+</sup>) τα οποία προέρχονται από πρότυπο διάλυμα νιτρικού αργύρου (AgNO<sub>3</sub>) 0,1 M.<ref name="Jean-Louis Burgot">{{cite book|title= Ionic Equilibria in Analytical Chemistry|author= Jean-Louis Burgot|year= 2012|publisher= Springer|url= http://books.google.gr/books?id=DXERny6Wu30C&dq=|ISBN = 1441983813|pages =|edition = εικονογραφημένη|editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref>
: Ag<sup>+</sup> + Cl<sup>-</sup> → AgCl
και είναι γνωστή από πολύ παλιά αφού την εφάρμοσε για πρώτη φορά ο Γάλλος χημικός [[Ζοζέ Γκέι-Λουσάκ]] (''Joseph Louis Gay-Lussac'', 1778 – 1850) το 1832.<ref name="Αναλυτική Χημεία. Ποσοτική Ανάλυση.Τεύχος Β'" />
Σήμερα, υπάρχουν τρεις κύριες αργυρομετρικές μέθοδοι που βασίζονται στην παραπάνω αντίδραση
* Η '''μέθοδος Μορ''' που αναπτύχθηκε το 1856 από το Γερμανό χημικό Μορ ((Karl Friedrich Mohr, 1806 – 1879) και εφαρμόζεται σε ουδέτερα ή ελαφρώς αλκαλικά διαλύματα.<ref name="Jean-Louis Burgot" />
* Η '''μέθοδος Βόλαρντ''' η οποία προτάθηκε το 1874 από το Γερμανό χημικό Βόλαρντ (Jacob Volhard, 1834 – 1910) και εφαρμόζεται σε όξινο περιβάλλον.<ref name="Jean-Louis Burgot" />
Γραμμή 449:
Η κλασική μέθοδος για τη διαπίστωση ύπαρξης ιόντων Ag<sup>+</sup> ([[ποιοτικός προσδιορισμός]]) σε διάλυμα είναι η καταβύθισή τους ως χλωριούχου αργύρου (AgCl) ενώ η εύρεση της συγκέντρωσης των Ag<sup>+</sup> (ποσοτικός προσδιορισμός) γίνεται κυρίως με τη μέθοδο Βόλαρντ που αναφέρεται παραπάνω.
Στην κλασσική [[Ποιοτική Αναλυτική Χημεία]], ο άργυρος ανήκει στην Α' αναλυτική ομάδα κατιόντων στην οποία ανήκουν και τα κατιόντα υδραργύρου (Ι), Hg<sub>2</sub><sup>2+</sup>) και μολύβδου, Pb<sup>2+</sup> αλλά και τα κατιόντα χαλκού (Ι), Cu<sup>+</sup>, χρυσού (I), Au<sup>+</sup>, και θαλλίου (Ι), Tl<sup>+</sup>. Κοινό γνώρισµα των κατιόντων αυτών είναι ότι σχηµατίζουν χλωριούχα άλατα, που είναι δυσδιάλυτα σε απιονισµένο νερό και όχι νερό της βρύσης που περιέχει ιόντα Cl<sup>-</sup>. Τα ιόντα χλωρίου παρέχονται από αραιό διάλυμα υδροχλωρικού οξέος, HCl,
[[File:Dithizon-enole.svg|thumb|300px|Η σημαντικότερη μέθοδος φασματοφωτομετρικού προσδιορισμού ιχνοποσοτήτων Ag στηρίζεται στην ενολική μορφή της διθειζόνης|right]]
Γραμμή 455:
|publisher= ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Π.Α.|url= http://www.chem.uoa.gr/courses/instrumental/DIAXORISMOI_10.pdf|ISBN = |pages = 23|edition = |editor= |format=PDF|chapter=|accessdate=29/8/2012}}</ref> Συνήθως χρησιµοποιείται διάλυµα της διθειζόνης σε τετραχλωράνθρακα (CCl<sub>4</sub>). Εκχύλιση διαλύµατος Ag<sup>+</sup> µε το διάλυµα αυτό µεταφέρει τα ιόντα αργύρου ως σύµπλοκα στον οργανικό διαλύτη, ο οποίος αποκτά ένα έντονο πορτοκαλο-κίτρινο χρώµα το οποίο επιτρέπει το φωτοµετρικό προσδιορισµό (σε g/L) του μετάλλου σε μήκος κύματος στο ορατό λ = 462 nm και με συντελεστή αναλογίας α = 0,28.<ref name="Zygmunt Marczenko, María Balcerzak">{{cite book|title= Separation, Preconcentration, and Spectrophotometry in Inorganic Analysis
|author= Zygmunt Marczenko, María Balcerzak|year= 2000|publisher= Elsevier
|url= http://books.google.gr/books?id=0NE1KjVISyAC&vq=|ISBN = 0444505245|pages = 392-395|edition = εικονογραφημένη|editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref> Σε άλλη μέθοδο διαχωρισμού του αργύρου με εκχύλιση χρησιμοποιείται το διαιθυλο-διθειο-καρβαμίδιο μέσα σε χλωροφόρμιο ενώ για τον επιλεκτικό
Για πολύ ευαίσθητους φασματοφωτομετρικούς προσδιορισμούς αργύρου έχει προταθεί η μέθοδος που βασίζεται στο σχηματισμό κόκκινου συμπλόκου του αργύρου με την 4,4'-δις(διμεθυλαμινο)θειοβενζοφαινόνη (ΤΜΚ), το οποίο είναι διαλυτό σε υδατικά-οργανικά διαλυτικά μέσα και εκχυλίσιμο σε ορισμένους διαλύτες όπως η βουτανόλη ή μείγμα βουτανόλης-χλωροφορμίου.
Σε μια άλλη φασματοφωτομετρική μέθοδο χρησιμοποιείται η [[ροδαμίνη]] η οποία αντιδρά με τον άργυρο σε όξινο περιβάλλον δημιουργώντας ένωση λίγο διαλυτή στο νερό. Η μέθοδος προσδιορισμού του αργύρου είναι βασισμένη στο κόκκινο ψευδο-διάλυμα του συμπλόκου παρουσία περίσσειας κίτρινης ροδαμίνης. Η μοριακή απορροφητικότητα είναι 20.000 στα 450 nm.<ref name="Zygmunt Marczenko, María Balcerzak" /> Η ροδαμίνη, ακριβέστερα η p-διμεθυλ-αμινο-βενζυλιδενο-ροδαμίνη, χρησιμοποιείται και στον προσδιορισμό του αργύρου στο πόσιμο ή μη νερό, όταν η περιεκτικότητά του είναι μεγαλύτερη από 0,03 mg/L. Σ'αυτή την περίπτωση δημιουργείται κολλοειδές ίζημα το οποίο απορροφά στα 530 nm με πράσινο φίλτρο.<ref name="Juraj Tölgyessy" />
Για προσδιορισμό ποσοτήτων κάτω από 100 μέρη στο δισεκατομμύριο (ppb) μπορεί να χρησιμοποιηθεί η [[ιοντική χρωματογραφία]], για ποσότητα κάτω από 1 ppb η [[φασματομετρία ατομικής εκπομπής επαγωγικά συζευγμένου πλάσματος]] (Inductively Coupled Plasma-Atomic Emission Spectrometry, ICP-AES)
|author= George K. Schweitzer, Lester L. Pesterfield|year= 2009|publisher= Oxford University Press|url= http://books.google.gr/books?id=-TNhhlGcCzwC&hl=el&source=gbs_navlinks_s|ISBN = 019539335X|pages = 374-377|edition = εικονογραφημένη|editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref>
Γραμμή 476:
===Ανόργανες ενώσεις===
Ο άργυρος σχηματίζει πολλές ενώσεις όπου εμφανίζεται με το σταθερότερο αριθμό οξείδωσής του, +1 όπως νιτρικός άργυρος (AgNO<sub>3</sub>), χλωριούχος άργυρος (AgCl), οξείδιο του αργύρου (Ag<sub>2</sub>O), πυροφωσφορικός άργυρος (Ag<sub>4</sub>P<sub>2</sub>O<sub>7</sub>), νιτρώδης άργυρος (AgNO<sub>2</sub>), υπερμαγγανικός άργυρος (AgMnO<sub>4</sub>)κ.ά.<ref name="Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology" /><br />
Έχουν μελετηθεί όμως και ενώσεις στις οποίες ο Ag έχει άλλους αριθμούς οξείδωσης
+2 όπως πχ. AgMF<sub>6</sub> όπου Μ = μέταλλο με αριθμό οξείδωσης +4 όπως Pt, Pd, Ti, Rh, Sn, Pb δηλαδή AgPtF<sub>6</sub>, AgTiF<sub>6</sub> κ.ά.<ref name="Housecroft" /><br />
+3 όπως πχ. στο μόνο γνωστό αλογονίδιο του Ag(III), το καστανοκόκκινο AgF<sub>3</sub> που είναι εξαιρετικά ισχυρό οξειδωτικό και πιθανόν με υπεραγώγιμες ιδιότητες<ref name="Sebastian Riedel, Martin Kaupp">{{cite journal|title= The highest oxidation states of the transition metal elements|author= Sebastian Riedel, Martin Kaupp|journal= Coordination Chemistry Reviews|volume= 253|issue = 5-6|pages= 606-624|year= 2009|publisher= ELSEVIER|url= http://144.206.159.178/ft/243/588116/14862785.pdf|accessdate = 29/7/2012|editor =|format= PDF}}</ref> και στο οξείδιο Ag<sub>2</sub>O<sub>3</sub> που είναι σταθερό για μεγάλη χρονική περίοδο στους −20 °C και μπορεί να παραχθεί με ανοδική οξείδωση υδατικών διαλυμάτων AgClO<sub>4</sub>, AgBF<sub>4</sub> ή AgPF<sub>6</sub>.<ref>{{cite journal|title= Ag<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, a Novel Binary Silver Oxide
Γραμμή 485:
-1. Παρόλο που το ανιόν Ag<sup>–</sup> δεν έχει παρατηρηθεί σε κάποια χημική ένωση, φασματοσκοπικά και ηλεκτροχημικά δεδομένα αποδεικνύουν το σχηματισμό του μέσα σε υγρή αμμωνία.<ref name="Housecroft" />
Πολλές στερεές ετεροπολικές ενώσεις του Ag(I) είναι γνωστά αντιδραστήρια και χρησιμοποιούνται ευρύτατα τόσο στην ανόργανη όσο και στην οργανική χημεία
[[File:AgNO3.jpg|thumb|right|200px|Κρύσταλλοι AgNO<sub>3</sub>]]
'''[[Νιτρικός άργυρος]], AgNO<sub>3</sub>'''. Αποτελεί την πρόδρομη χημική ουσία σχεδόν όλων των άλλων ενώσεων του αργύρου και είναι το άλας του αργύρου με τη μεγαλύτερη εμπορική αξία. Είναι κρυσταλλικό άχρωμο σώμα πολύ ευδιάλυτο στο νερό (215 g/100 g νερού στους 20 °C) παρόλο που δεν είναι υγροσκοπικό.<ref name="Wiberg" /> Παρασκευάζεται εύκολα κατά την επίδραση νιτρικού οξέος σε μεταλλικό άργυρο (βλέπε παραπάνω [[άργυρος#Αντιδράσεις του μετάλλου|αντιδράσεις]]). Ο AgNO<sub>3</sub> δεν είναι φωτοευαίσθητος όπως τα αλογονίδια AgX, προσβάλλεται όμως από το φως και ανάγεται προς μεταλλικό Ag, ιδιαίτερα παρουσία οργανικών ενώσεων, γι' αυτό φυλάσσεται σε σκούρα μπουκάλια. Είναι σταθερός μέχρι τους 347 °C αλλά αποσυντίθεται στους 427 °C<ref>{{cite book|title= Chemistry Of Transition Elements
|author= M. Satake & Y. Mido, M. Satake|year= 2010
|publisher= Discovery Publishing House|url= http://books.google.gr/books?id=XwPh1_aTMrkC&vq=
|ISBN = 8171412432|pages = 142|edition = |editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref> κατά το σχήμα
===Αλογονίδια, AgX===
Γραμμή 517:
===Μικτά οξείδια===
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το οξείδιο AgO που γράφεται σωστότερα Ag<sub>2</sub>O<sub>2</sub> και περιέχει
Το επιτεταρτοξείδιο του αργύρου (Ag<sub>3</sub>O<sub>4</sub>) είναι μικτό οξείδιο που περιέχει άτομα Ag(ΙI) και Ag(III).<ref name="Wiberg" /> <br />
===Οργανικές ενώσεις===
Το 1919 ανακοινώθηκε για πρώτη φορά η σύνθεση οργανικών ενώσεων αργύρου στις οποίες το μέταλλο ενώνεται με άνθρακα που έχει υβριδισμό sp<sup>2</sup> (αλκενυλ-ενώσεις) και συγκεκριμένα της κίτρινης σκόνης (PhAg)<sub>2</sub>AgNO<sub>3</sub>. Καθαρά φαινυλοπαράγωγα όμως του αργύρου δεν παρασκευάστηκαν παρά μόνο το 1972.<ref name="Michael Harmata" />
|ISBN = 0470466111|pages =|edition = εικονογραφημένη|editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref><br />
Είναι γνωστές μόνο οργανομεταλλικές ενώσεις του Ag(I) και είναι ευαίσθητες στο φως, στην υγρασία και στον αέρα. Η σταθερότητα των ενώσεων αυτών αυξάνεται όταν ο άργυρος ενώνεται με αλκένια, αλκίνια και άλλους ακόρεστους υδρογονάνθρακες.<ref>{{cite book|title= Encyclopedia of Inorganic Chemistry. Silver: Organometallic Chemistry|author= John P. Fackler Jr|year= 2006
Γραμμή 529:
===Σύμπλοκα του αργύρου===
[[File:Tollens.JPG|300px|thumb|right|Αριστερά θετικό (καθρέπτης Ag) και δεξιά αρνητικό τεστ Tollens. Το αντιδραστήριο Tollens περιέχει [Ag(NH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>]<sup>+</sup> και χρησιμοποιείται για την ανίχνευση αλδεΰδομάδας]]
Ο συνηθέστερος αριθμός συναρμογής του Ag(I) στα σύμπλοκά του είναι 2 και η διάταξη των υποκαταστατών (ligands) είναι γραμμική. Έχουν μελετηθεί όμως και σύμπλοκα με αριθμούς συναρμογής 3, όπως το [AgTe<sub>7</sub>]<sup>3–</sup>,<ref name="Housecroft" /> με 4 αλλά και με 6.<ref name="Cotton" /> O Αg(I) σχηματίζει αρκετά σταθερά σύμπλοκα με οργανικές αμίνες,<ref name="Πανεπιστήμιο Αθηνών" /> με την αμμωνία, όπως πχ. [Ag(NH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>]<sup>+</sup> που χρησιμοποιείται ως αντιδραστήριο Tollens στην οργανική χημεία<ref name="Γ.Ε. Μανουσάκης" /> αλλά και με αλογόνα πχ. [AgX<sub>n</sub>]<sup>1−n</sup> (n = 2,3,4).<ref name="Jean-Louis Burgot" /> Σημαντικά σύμπλοκα, από εμπορικής άποψης,
Σύμπλοκα του Ag(II) περιλαμβάνουν το [Ag(py)<sub>4</sub>]<sup>+2</sup> και το [Ag(bipy)<sub>2</sub>]<sup>+2</sup><ref name="George K. Schweitzer, Lester L. Pesterfield" /> όπου ο υποκαταστάτης py είναι η πυριδίνη, C<sub>5</sub>H<sub>5</sub>N και ο υποκαταστάτης bipy είναι η 2,2'-διπυριδίνη, (C<sub>5</sub>H<sub>4</sub>N)<sub>2</sub>.
Γραμμή 538:
|ISBN = |pages = 117 |editor= |format=PDF|chapter=|accessdate=31/7/2012}}</ref>
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι ενώσεις συναρμογής που σχηματίζονται σε μη-υδατικά διαλυτικά μέσα αλλά και μέσα σε υπερκρίσιμα υγρά. Έτσι, τα σύμπλοκα Ag[SbF<sub>6</sub>] και Ag[AuF<sub>4</sub>] μπορούν να παρασκευαστούν μέσα σε υγρό φθοριούχο βρώμιο (BrF<sub>3</sub>) απ' ευθείας από τα στοιχεία τους. Το φθόριο προφανώς προέρχεται από το διαλύτη
Το ασταθές μεταλλοκαρβονύλιο Ag<sub>2</sub>(CO)<sub>6</sub> έχει παρασκευαστεί με την τεχνική της απομόνωσης μήτρας (matrix isolation)<ref name="Housecroft" /> σύμφωνα με την οποία για τη μελέτη μιας πολύ δραστικής ή ασταθούς χημικής ένωσης και τη διευκρίνηση της δομής της φασματοσκοπικά, αυτή εγκλωβίζεται διαλυόμενη μέσα σε αδρανές υλικό (μήτρα) όπως αργό, άζωτο κ.ά. σε χαμηλή θερμοκρασία.<ref>[http://goldbook.iupac.org/M03760.html matrix isolation]. IUPAC Gold Book. Ανακτήθηκε 19/8/2012</ref>
Γραμμή 549:
Το κράμα παρεμβολής (interstitial alloy) είναι κράμα δύο μετάλλων Α–Β, που δημιουργείται από την τοποθέτηση των ατόμων Β σε θέσεις παρεμβολής στο κρυσταλλικό πλέγμα του Α.</ref> ''sterling silver'', που περιέχει 92,5 % Ag και 7,5 % Cu<ref name="Housecroft" /> και είναι το παλιότερο πιστοποιημένο κράμα αργύρου. Χρησιμοποιείται για μαχαιροπήρουνα και [[Κόσμημα|κοσμήματα]]. Επίσης το κράμα ασημένιων [[Νόμισμα (Κέρμα)|νομισμάτων]] περιέχει 90 % άργυρο και 10 % χαλκό.<br />
Πρακτική αξία έχουν όμως και τριαδικά ή κράματα με πιο πολλά συστατικά τα οποία παρασκευάζονται με προσθήκη μετάλλων στα δυαδικά συστήματα αργύρου-χρυσού, αργύρου-χαλκού, αργύρου-παλλαδίου, αργύρου-καδμίου κ.ά.<br />
Τα συμβατικά οδοντιατρικά αμαλγάματα που χρησιμοποιούνται στα σφραγίσματα των δοντιών περιέχουν 50 % υδράργυρο και 50 % κράμα αργύρου-κασσιτέρου-χαλκού-ψευδαργύρου. Το κράμα των μετάλλων μπορεί να περιέχει 67 - 74 % άργυρο,
== Ο άργυρος στο περιβάλλον - Τοξικότητα - Προφυλάξεις ==
Γραμμή 561:
Ο άργυρος δεν έχει καμία γνωστή επίπτωση στην υγεία του ανθρώπου παρόλο που ο βιολογικός του ρόλος δεν έχει μελετηθεί επαρκώς ακόμα. Η φυσιολογική [[Περιεκτικότητα|περιεκτικότητά]] του στο δέρμα είναι 0,035±0,015 mg/Kg ξηρού [[Βάρος|βάρους]]<ref name="Gunnar Nordberg" /> ενώ η μέγιστη συνιστώμενη ποσότητα αργύρου στο πόσιμο νερό είναι 0,05 mg/L.<ref name="Juraj Tölgyessy">{{cite book|title= Chemistry and Biology of Water, Air, and Soil: Environmental Aspects|author= Juraj Tölgyessy|year= 1993
|publisher= Elsevier|url= http://books.google.gr/books?id=Xl2IPX22TEAC&dq=
|ISBN = 0444987983|pages =|edition = εικονογραφημένη|editor= Juraj Tölgyessy|format=|chapter=|accessdate=}}</ref> Το μεγαλύτερο μέρος του αργύρου που εντοπίζεται στον ανθρώπινο οργανισμό εισέρχεται με την [[τροφή]],<ref name="W.C. Butterman and H.E. Hilliard" /> ενώ στους εργαζόμενους σε [[Χημική βιομηχανία|χημικές βιομηχανίες]] ένα ποσό εισάγεται μέσω του [[δέρμα]]τος ή της [[αναπνοή]]ς σκόνης και μεταλλικών καπνών ή [[κατάποση]]ς υδατοδιαλυτών [[Άλας|αλάτων]]. Η επαφή με [[διάλυμα]] νιτρικού αργύρου είναι καυστική και πολύ ερεθιστική για τα [[μάτι]]α. Ο νιτρικός άργυρος επίσης σε επαφή με το δέρμα, δημιουργεί μαύρα στίγματα.<ref name="William N. Rom, Steven B. Markowitz" />
Αν χρησιμοποιηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ή καταναλωθεί σε ποσότητες προκαλεί στον οργανισμό ''αργυρία'', μια μόνιμη κατάσταση στην οποία το δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια παίρνουν γκρι-μπλε χρώμα.<ref name="Shepard Krech, John Robert McNeill, Carolyn Merchant">{{cite book|title= Encyclopedia of World Environmental History, Τόμος 3|edition = εικονογραφημένη|chapter =|author= |editor= Shepard Krech, John Robert McNeill, Carolyn Merchant|year= 2004|publisher= Routledge= |url= http://books.google.gr/books?id=Dmky95hwKr0C&dq=|ISBN = 0415937353|format=|accessdate=}}</ref> Εκτός από πρόβλημα στην εμφάνιση η αργυρία συνοδεύεται από ορισμένα κλινικά συμπτώματα όπως χρόνια βρογχίτιδα και κοιλιακούς πόνους ενώ αποτελεσματική [[θεραπεία]] δε φαίνεται να υπάρχει.<ref name="Gunnar Nordberg" /> Γενικευμένη αργυρία είναι δύσκολο να συμβεί όταν η αναπνεύσιμη σκόνη αργύρου στον αέρα είναι 0,01 mg/m<sup>3</sup> ή αν η σωρευμένη δόση είναι μικρότερη από 3,8 g αργύρου.<ref name="Jeanne Mager Stellman" /> Σε μια σχετική κατάσταση, την ''αργύρωση'', ο άργυρος συγκεντρώνεται στον επιπεφυκότα (άσπρος χιτώνας του ματιού) και στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού και αυτό, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να επηρεάσει την [[όραση]] το βράδυ. Η περιεκτικότητα αργύρου στο δέρμα ανθρώπων με αργυρία είναι 64 mg/Kg ξηρού βάρους,<ref name="Gunnar Nordberg" /> ενώ συμπτώματα αργύρωσης παρατηρούνται με πρόσληψη πάνω από 60 mg αργύρου και η θανατηφόρα δόση για τον άνθρωπο θεωρείται η πρόσληψη 1,3 g έως 19 g αργύρου. Τόσο η αργυρία όσο και η αργύρωση είναι σήμερα σπάνιες ασθένειες.<ref name="H. J. M. Bowen" />
Τα όρια έκθεσης που καθόρισαν οι Η.Π.Α. για το μεταλλικό Ag και τα διαλυτά του άλατα (πχ AgNO<sub>3</sub>) είναι<ref>[http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0557.html NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards]. Health and Human Services Dept., Centers for Disease Control and Prevention, National Institute for Occupational Safety and Health, Education and Information Division</ref>
<ref group="Σημ.">I.D.L.H. (Immediately Dangerous to Life and Health. Άμεσος κίνδυνος για τη ζωή και την υγεία. Σε περίπτωση τυχαίας έκθεσης σε ρυπαντές, αυτή είναι η συγκέντρωση κάτω από την οποία ένα άτομο θα μπορούσε να διαφύγει μέσα σε 30 λεπτά χωρίς να πάθει μη-αναστρέψιμες βλάβες στην υγεία του. <br />
N.I.O.S.H. (National Institute for Occupational Safety and Health.
R.E.L. (Recommented Exposure Limit). Μέγιστο όριο έκθεσης στο ρυπαντή. <br />
T.W.A. (Time Weighted Average).
O.S.H.A. (Occupational Safety and Health Administration). Ομοσπονδιακή υπηρεσία των Η.Π.Α. που είναι υπεύθυνη για τη σύνταξη και την εφαρμογή ομοσπονδιακών κανονισμών που σχετίζονται με την ασφάλεια στο χώρο εργασίας. <br />
P.E.L. (Permissible Exposure Limit). Mέγιστη επιτρεπόμενη έκθεση, που επιτρέπει η O.S.H.A. στα πλαίσια του κώδικα ομοσπονδιακών κανονισμών των Η.Π.Α.</ref>
: I.D.L.H.
: N.I.O.S.H. ''R.E.L.'' : T.W.A.
: O.S.H.A. ''P.E.L.'' : T.W.A.
|ISBN = 0781762995|pages = 1093|edition = 4, εικονογραφημένη|editor= William N. Rom, Steven B. Markowitz}}</ref>
Γραμμή 592:
|Βιομηχανία || style="text-align:center;"| 43,8 || style="text-align:center;"|46,6 || style="text-align:center;"| 46,8
|-
|Επενδύσεις|| style="text-align:center;"|15,5
|-
|Κοσμήματα|| style="text-align:center;"| 17,2 || style="text-align:center;"|15,6 || style="text-align:center;"|15,4
Γραμμή 604:
</div>
Ο μεταλλικός άργυρος, όπως και ο χρυσός, χρησιμοποιείται σε τρία βασικά πεδία
Ο εξευγενισμένος (ραφιναρισμένος) άργυρος σήμερα παράγεται και χρησιμοποιείται με διάφορες μορφές και μεγέθη όπως κόκκοι, σύρματα, σκόνη, φύλλα, ράβδοι, ταινίες, ελάσματα, σωλήνες κλπ.<ref name="W.C. Butterman and H.E. Hilliard" />
* '''<big>Συνάλλαγμα - Νομίσματα</big>'''
Τα πολυτίμα μέταλλα, όπως ο χρυσός και ο άργυρος, χρησιμοποιούνταν ως μέσα συναλλαγής από την αρχαιότητα και τα πρώτα νομίσματα κατασκευάστηκαν στην [[Λυδία]] από ένα αυτοφυές κράμα αργυρού και χρυσού, το ήλεκτρο.
[[Αρχείο:C+B-Stater-StaterOfAntioch.PNG|250px|thumb|right|Με ασημένιους ''Στατήρες της Αντιόχειας'' πιθανόν να πληρώθηκε ο Ιούδας για την Προδοσία του]]
Πολύ γνωστά είναι τα «τριάκοντα αργύρια» της [[Προδοσία]]ς του Ιούδα. Υπάρχουν δύο πιθανά ασημένια νομίσματα με τα οποία πληρώθηκε ο Ιούδας, ο ''Στατήρας της Αντιόχειας''<ref>[http://en.wikisource.org/wiki/Encyclopaedia_Biblica/Stacte-Stones_(Precious)#STATER Encyclopaedia Biblica/Stacte-Stones (Precious)]</ref> και το ''Τυρρηνικό Τετράδραχμο''.<ref>{{cite book|title= Another More Excellent Way |author= Juan Sutton|year= 2009|publisher= Xulon Press|pages= 96|url= http://books.google.gr/books?id=Z6cWa7RrurEC&vq=|ISBN = 1607915499}}</ref>
Γραμμή 618:
<gallery>
Αρχείο:2011 MoH coin - uncirculated silver obverse.jpg|Η μπροστινή όψη ασημένιου αναμνηστικού νομίσματος ενός δολαρίου Η.Π.Α. Απεικονίζει τα Μετάλλια της Τιμής του Αμερικανικού Στρατού.
Αρχείο:2011 MoH coin - uncirculated silver reverse.jpg|Η πίσω όψη ασημένιου αναμνηστικού νομίσματος ενός δολαρίου Η.Π.Α. Απεικονίζει ένα στρατιώτη του πεζικού που μεταφέρει τραυματία συνάδελφό του.
Αρχείο:RR5111-0178.png|Ασημένιο νόμισμα της Ρωσίας. 1,01 ουγκιές (31,4 g) (καθαρότητα 99,9 %)
Γραμμή 632:
Ο άργυρος χρησιμοποιείται για να επιβραβεύσει την κατάληψη της δεύτερης θέσης σε διάφορες εκδηλώσεις και αγώνες. Το πιο διάσημο ασημένιο βραβείο είναι το δεύτερο μετάλλιο των [[Ολυμπιακοί Αγώνες|Ολυμπιακών Αγώνων]]. Στους [[Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 2012|Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012]], το χρυσό μετάλλιο της 1ης θέσης περιείχε 92,5 % ασήμι, 6,16 % χαλκό και μόνο 1,34 % χρυσό κόστιζε δε περίπου 700 δολάρια. Το ασημένιο μετάλλιο της 2ης θέσης περιείχε 93 % ασήμι και 7 % χαλκό η δε αξία του ήταν περίπου 355 δολάρια, ενώ το χάλκινο μετάλλιο ήταν κράμα χαλκού-ψευδαργύρου-κασσιτέρου και κόστιζε περίπου 5 δολάρια. Οι προηγούμενες περιεκτικότητες δεν είναι τυχαίες και καθορίζονται από τη [[Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή|Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή]]. Έτσι, το χρυσό μετάλλιο θα πρέπει να περιέχει πάντα περισσότερο από 92,5 % ασήμι και να περιέχει τουλάχιστον 6 γραμμάρια χρυσού.<ref>[http://www.in2life.gr/features/notes/articles/239970/article.aspx?m=61 Πόσο κοστίζουν τα Ολυμπιακά μετάλλια;] του Νικόλα Γεωργιακώδη. Δημοσίευση 9/8/2012. Ανακτήθηκε 9/9/2012</ref> Το ασήμι επίσης συμβολίζει την τιμή, την ανδρεία αλλά και σημαντικά επιτεύγματα γι' αυτό πολλές στρατιωτικές και εργοδοτικές οργανώσεις, σωματεία και ενώσεις χρησιμοποιούν το ασήμι για να τιμήσουν διάφορα άτομα για τη συνεισφορά τους.<ref name="Emily Claire Ferré" />
Ο άργυρος από την αρχαία εποχή χρησιμοποιείται στην κατασκευή πολλών τροπαίων ενώ από τον 18ο και 19ο αιώνα είναι το κατεξοχήν μέταλλο κατασκευής τους σε διάφορα αγωνίσματα στις Η.Π.Α. Σήμερα το ασημένιο τρόπαιο ''Vince Lombardi'' απονέμεται στην πρωταθλήτρια ομάδα επαγγελματικού ράγκμπι των Η.Π.Α. ενώ από το κράμα sterling silver με λεπτή επίστρωση χρυσού 24 καρατίων είναι κατασκευασμένο και το τρόπαιο ''Larry O'Brien NBA Championship'' που παίρνει και κρατάει για ένα χρόνο η πρωταθλήτρια ομάδα του επαγγελματικού μπάσκετ (N.B.A.) των Η.Π.Α. Το τρόπαιο αυτό είναι κατασκευασμένο από τον οίκο Tiffany's, ζυγίζει
<gallery>
Γραμμή 644:
Το μειονέκτημα των μαχαιροπίρουνων από ασήμι υψηλής καθαρότητας είναι ότι έχουν την τάση να μαυρίζουν και λέγεται ότι συγκρατούν και οσμές τροφών κυρίως θαλασσινών.<ref name="Thomas Mohide" /> Εντούτοις, οι σύγχρονες επεξεργασίες και η προσθήκη μετάλλων, κυρίως χαλκού, αποτρέπουν το μαύρισμα και έτσι τα ασημένια μαχαιροπίρουνα χρησιμοποιούνται και σήμερα. Δημοφιλή είναι επίσης και τα φθηνότερα επαργυρωμένα σκεύη με λεπτή επικάλυψη αργύρου πάχους 20 έως 30 μm (μικρόμετρων, εκατομμυριοστών του μέτρου).<ref name="SIcoinage"/>
Η πιο όμορφη χρήση του αργύρου όμως είναι στα κοσμήματα. Η εύκολη κατεργασία, η [[λαμπρότητα]], η αντίσταση στη συσσώρευση [[Βακτηρίδιο|βακτηριδίων]] αλλά και το κόστος του χρυσού, καθιστούν το ασήμι ανεκτίμητο μέταλλο για επιτραπέζια σκεύη, πιατέλες, θρησκευτικές εικόνες και άλλα παρόμοια είδη.<ref name="Alan B. G. Lansdown" /> Πέρα από αυτά τα χαρακτηριστικά, η σπανιότητα του μετάλλου οδηγεί στην θεώρηση ότι είναι πολύτιμο, γεγονός που συνεισφέρει στην διακοσμητική του αξία.<ref>{{cite book|author = Carles Codina|title = Goldsmithing & Silver Work: Jewelry, Vessels & Ornaments|publisher = Sterling Publishing Company |publication = Εικονογραφημένη |year = 2007 |isbn = 9781600591341|url =http://books.google.gr/books?id=ZguWW8mK2Z8C}}</ref> Ήδη από τον 14ο αιώνα, το γνωστό κράμα αργύρου-χαλκού, το sterling silver, χρησιμοποιούνταν για ασημένια σκουλαρίκια, βραχιόλια και περιδέραια.<ref name="Silver Jewelry">[http://www.silverinstitute.org/site/silver-you-your-home-2/jewelry/ Silver Jewelry]. The Silver Institute</ref>
<gallery>
File:StirlingSilverForks.jpg| Πιρούνια από sterling silver
Γραμμή 658:
Στις αρχές της δεκαετίας του 1900 στις Η.Π.Α. τοποθετούσαν ασημένια δολάρια σε μπουκάλια γάλα για να παρατείνουν τη φρεσκάδα του γάλακτος.<ref name="The Third Millennium Online" /> Ο πρώτος κρατικός κανονισμός που επέτρεπε την κλινική χρήση ενώσεων αργύρου αφορούσε σε σταγόνες με διάλυμα 1 % και 2 % νιτρικού αργύρου για νεογέννητα και οφειλόταν σε παρατηρήσεις που είχαν γίνει ήδη από το 1884. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου παρατηρήθηκε ότι ένα αντιβακτηριδιακό φάρμακο, η σουλφαδιαζίνη του αργύρου, ήταν εξίσου αποτελεσματική με το νιτρικό άργυρο έχοντας τα πλεονεκτήματά του, όχι όμως και τα μειονεκτήματα όπως ήταν η αντίδραση του τελευταίου με χλωριούχα ιόντα και η μείωση μ' αυτό τον τρόπο των μικροβιοκτόνων ιδιοτήτων του.<ref name="Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology" />
Τα παρασκευάσματα του άργυρου έχουν αντιβακτηριακή, συνδετική και καυστική επίδραση πράγμα που οφείλεται στην ικανότητά του [[ιόν]]τος αργύρου να
|editor= |format=|chapter=|accessdate=}}</ref>
Επίσης χρησιμοποιείται σε καθετήρες και άλλα ιατρικά εργαλεία ενώ κράμα με χαλκό χρησιμοποιείται σε φίλτρα νερού σε πολλά νοσοκομεία για έλεγχο και αποτροπή λοιμώξεων. Σημαντική είναι και η χρήση ενώσεων του αργύρου στις απεικονιστικές πλάκες των ακτίνων-Χ και σε υψηλής ανάλυσης φακούς συσκευών που χρησιμοποιούνται στην ιατρική για διαγνωστικούς σκοπούς.<ref name="Alan B. G. Lansdown" /><br />
Δεν εξουδετερώνονται όμως όλα τα μικρόβια από τον άργυρο. Για παράδειγμα στελέχη του βακτηριδίου Pseudomonas stutzeri, βρέθηκαν σε ορυχείο αργύρου στον Καναδά. Το βακτήριο αυτό προστατευόταν εγκλωβίζοντας το μέταλλο μέσα σε μικροσκοπικές κοιλότητες στο κυτταρικό του τοίχωμα.<ref name="John Emsley" /> Η αντοχή του βακτηρίου, καθώς και άλλων μελών των εντεροβακτηριδίων, οφείλεται σε γονίδια αντοχής στο άργυρο που βρίσκονταν σε [[πλασμίδιο|πλασμίδια]]. Άλλα βακτήρια με αντοχή στο άργυρο έχουν βρεθεί στα απόβλητα των εργοστασίων που επανεπεξεργάζονταν φωτογραφικά φιλμ. Είναι πολύ πιθανό σύμφωνα με τους ερευνητές που μελέτησαν τα βακτήρια ότι αυτά παράγουν μια ουσία που δεσμεύει το ιόν του αργύρου.<ref>{{cite journal|author = C. Haefeli, C. Franklin και K. Hardy|title = Plasmid-determined silver resistance in Pseudomonas stutzeri isolated from a silver mine.
Γραμμή 666:
}}</ref><br />
[[File:Amalgam.jpg|thumb|200px|right|Το οδοντιατρικό αμάλγαμα περιέχει σημαντική ποσότητα αργύρου]]
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ενώσεις του αργύρου είναι τοξικές για καρκινικά κύτταρα του μαστού και του παχέος εντέρου, με παρόμοιο τρόπο
Ο άργυρος χρησιμοποιείται και στην οδοντιατρική. Τα συμβατικά οδοντιατρικά αμαλγάματα που χρησιμοποιούνται στα σφραγίσματα των δοντιών περιέχουν, εκτός από υδράργυρο, σημαντικά ποσοστά αργύρου που μπορεί να φθάνουν και πάνω από το 30 %.<ref name="European Commission" /> Πρόσφατα μάλιστα παρασκευάστηκε και το πρώτο βακτηριδιοκτόνο οδοντιατρικό σφράγισμα στο οποίο χρησιμοποιούνται νανοσωματίδια αργύρου και έχει διπλή δράση, σκοτώνει τα βακτηρίδια στην κοιλότητα του δοντιού και ταυτόχρονα αποκαθιστά το σμάλτο των δοντιών που καταστράφηκε από την τερηδόνα. Οι ερευνητές που το παρασκεύασαν σχεδιάζουν να το δοκιμάσουν σε δόντια ζώων αλλά και ανθρώπων.<ref name="Silver News. June 2012" /> Ο άργυρος χρησιμοποιείται και στις οδοντόβουρτσες εξαιτίας των αντιβακτηριδιακών του ιδιοτήτων.<ref name="2010 Minerals Yearbook. SILVER (ADVANCE RELEASE)" />
Γραμμή 681:
|isbn = 0761414649}}</ref>
Στο φιλμ ο βρωμιούχος άργυρος υπάρχει ως κατιόντα αργύρου και ανιόντα βρωμίου. Όταν ένα [[φωτόνιο]] συγκρουστεί με ανιόν βρωμίου, τότε αυτό διεγείρεται και, αποβάλλοντας ένα ηλεκτρόνιο,
Ο άργυρος που χρησιμοποιούνταν στα φωτογραφικά υλικά ήταν 99,9 % καθαρός.<ref name=Watt2002/> Κατά μέσο όρο η χρήση αργύρου για φωτογραφικά υλικά ανερχόταν παλιότερα σε 7.000 τόνους ετησίως ενώ το 1992 ήταν η κύρια χρήση του αργύρου.<ref name="Thomas Mohide" /> Μετά όμως την έλευση των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών, οι οποίες έγιναν πιο δημοφιλείς από τις μηχανές που χρησιμοποιούσαν [[φιλμ]], η ποσότητα που απορροφούνταν από αυτή τη βιομηχανία μειώθηκε, με αποτέλεσμα από το 1999 έως και το 2008 να ελαττωθεί η χρήση του αργύρου στη Φωτογραφία κατά 54 %,<ref name="Philipp Klapwijk">{{cite journal|title= World Silver Survey 2009|author= Philipp Klapwijk|journal= |volume=
|issue =|pages= |year= 13/5/2009|publisher= |url= http://www.silverinstitute.org/site/wp-content/uploads/2011/07/GFMSWSSPrent09.pdf
|accessdate = 2/9/2012|editor = |format= PDF}}</ref> ενώ το 2011 αποτελούσε μόλις
* '''<big>Βιομηχανικές χρήσεις</big>'''
*Κατάλυση
Ο άργυρος είναι σημαντικός ετερογενής καταλύτης στη βιομηχανική παραγωγή δύο χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται πολύ ως πρώτες ύλες, μιας ετεροκυκλικής οργανικής ένωσης, του [[οξιράνιο|αιθυλεν-οξειδίου]] (εποξυαιθανίου ή οξιρανίου, [[Αρχείο:Ethylene oxide.svg|30px]]) και της απλούστερης καρβονυλικής, της [[φορμαλδεΰδη]]ς (μεθανάλης, HCH=O). Επειδή μάλιστα ο άργυρος δεν επηρεάζεται από τις χημικές αντιδράσεις, επανακτάται σχεδόν ολοκληρωτικά μετά την ολοκλήρωση των βιομηχανικών διεργασιών. Πάνω από 4.200 τόνοι του μετάλλου χρησιμοποιούνται ετησίως σ' αυτές τις δύο διεργασίες.<ref name="Silver catalysts" /> Το αιθυλενο-οξείδιο παράγεται από την καταλυτική οξείδωση του [[αιθυλένιο|αιθυλενίου]] (CH<sub>2</sub>=CH<sub>2</sub>) με καθαρό ή ατμοσφαιρικό Ο<sub>2</sub> και ο Ag ίσως να είναι ο μόνος κατάλληλος καταλύτης για την οξείδωση αυτή. Η φορμαλδεΰδη
Το [[μονοξείδιο του άνθρακα]] του αέρα μετατρέπεται καταλυτικά στο αβλαβές [[διοξείδιο του άνθρακα]] με καταλύτη άργυρο που περιέχει [[ύττριο]], ενώ η επικάλυψη με άργυρο των γυαλιών ηλίου των πιλότων των [[Αεροσκάφος|αεροσκαφών]] καταλύει τη μετατροπή του [[όζον]]τος μέσα στην καμπίνα του αεροσκάφους σε οξυγόνο όταν το αεροπλάνο διασχίζει τα ανώτερα στρώματα της [[ατμόσφαιρα]]ς.<ref name="Thomas Mohide" /><br />
Ο ρυθμός αποσύνθεσης του υπεροξειδίου του υδρογόνου (H<sub>2</sub>O<sub>2</sub>) προς [[νερό]] και [[οξυγόνο]], μπορεί να αυξηθεί σημαντικά αν χρησιμοποιηθεί ως ετερογενής καταλύτης λεπτά διαμερισμένος άργυρος αλλά και άλλα μέταλλα όπως χρυσός και [[λευκόχρυσος]].<ref name="Wiberg" /><br />
Αρκετά άλατα του αργύρου χρησιμοποιούνται ως καταλύτες οργανικών αντιδράσεων όπως ο AgNO<sub>3</sub>, ο AgClO<sub>4</sub>, ο CH<sub>3</sub>COOAg, ο AgBF<sub>4</sub> κ.ά.<ref name="Michael Harmata" />
[[File:Johann Jacob Kirstein 001.JPG|thumb|300px|right|Καθρέφτης με επικάλυψη κράματος sterling silver, χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων του 18ου αιώνα. Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών του Στρασβούργου
*Κάτοπτρα - Τηλεσκόπια - Παράθυρα
Τα ανακλαστικά [[τηλεσκόπιο|τηλεσκόπια]] που είναι εξοπλισμένα με [[Κάτοπτρο|κάτοπτρα]] με μεταλλική επικάλυψη, έχουν απώλειες της τάξης του 45 % στο εισερχόμενο φως όταν το μέταλλο είναι γυαλισμένο, ενώ οι απώλειες αυξάνονται όσο το μέταλλο παλιώνει. Η χημική επικάλυψη με άργυρο μειώνει τις απώλειες σε μόλις 5 έως 7 % στο [[ορατό φάσμα]], αυξάνοντας έτσι την απόδοση του κατόπτρου. Με το πέρασμα του χρόνου όμως ο άργυρος του τηλεσκοπίου μαυρίζει από τα ίχνη θειούχων ενώσεων της ατμόσφαιρας και γι' αυτό σε όλα σχεδόν τα μοντέρνα τηλεσκόπια χρησιμοποιούνται κάτοπτρα επικαλυμμένα με λεπτό στρώμα αλουμινίου.<ref name="Boris V. Barlow">{{cite book|title= The Astronomical Telescope|author= Boris V. Barlow|year= 1975
Γραμμή 704:
*Ρουλεμάν
Η χρήση του αργύρου ως επικαλυπτικού υλικού σε έδρανα με ρουλεμάν των αεροπλάνων ξεκίνησε ήδη από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κράμα μολύβδου/αργύρου και όχι καθαρός άργυρος,<ref name="W.C. Butterman and H.E. Hilliard" /> αποδείχτηκε ότι όταν επικαλύπτει με ηλεκτρολυτική επιμετάλλωση τα χαλύβδινα ρουλεμάν των κινητήρων των αεροσκαφών, αυτά αποκτούν αυξημένη αντοχή σε ακραίες αλλαγές θερμοκρασιών, σε έντονες καταπονήσεις, σε πολύ υψηλές φορτίσεις και στη διάβρωση. Έτσι ελαττώνεται η τριβή μεταξύ κρίσιμων εξαρτημάτων και αυξάνεται η απόδοση και η μακροβιότητα του κινητήρα.
*Μπαταρίες
Γραμμή 714:
*Ηλεκτρονικά - Αγωγοί - Υπεραγωγοί - Καλώδια
Όλα σχεδόν τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα από τα πιο απλά έως τα πιο σύνθετα περιέχουν άργυρο εξαιτίας της εξαιρετικής ηλεκτρικής του αγωγιμότητας. Ιδιαίτερα αξιόπιστοι και πάρα πολύ ανθεκτικοί διακόπτες επαφής με ασημένιες μεμβράνες χρησιμοποιούνται στα πλήκτρα τηλεοράσεων, τηλεφώνων, παιδικών παιχνιδιών, υπολογιστών κ.ά. Τα τυπωμένα ολοκληρωμένα κυκλώματα που υπάρχουν σε κάθε ηλεκτρική και ηλεκτρονική συσκευή, περιέχουν διαδρομές από άργυρο μικρές ποσότητες του οποίου χρησιμοποιούνται σε αντικλεπτικά συστήματα και στην κατασκευή CD, DVD αλλά και οθονών από πλάσμα<ref name="Silver in Electronics">[http://www.silverinstitute.org/site/silver-in-industry/electronic/ Silver in Electronics]. The Silver Institute. Ανακτήθηκε
|ISBN = |pages =|edition = |editor= |format= PDF|chapter=|accessdate= 21/8/2012}}{{dead link|date=June 2015}}</ref><br />
Ο άργυρος δεν είναι υπεραγωγός, μπορεί όμως να συνδυαστεί με κάποιο υπεραγώγιμο υλικό με αποτέλεσμα την ταχύτερη μετάδοση ηλεκτρικής ενέργειας. Σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, οι υπεραγωγοί μεταφέρουν ηλεκτρισμό με μικρή ή καθόλου ηλεκτρική αντίσταση και μπορούν να
*Νανοτεχνολογία
Νανοσωματίδια (nanoparticles) αργύρου, δηλαδή σωματίδια από 1 έως 100 nm (δισεκατομμυριοστά του μέτρου) χρησιμοποιούνται ευρέως σε χρωστικές ουσίες, στις συσκευασίες τροφίμων, σε ιατρικές εφαρμογές και σε κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
Πρόσφατα παρασκευάστηκε και το πρώτο βακτηριδιοκτόνο οδοντιατρικό σφράγισμα στο οποίο χρησιμοποιούνται νανοσωματίδια αργύρου και έχει διπλή δράση, σκοτώνει τα βακτηρίδια στην κοιλότητα του δοντιού και ταυτόχρονα αποκαθιστά το σμάλτο των δοντιών που καταστράφηκε από την τερηδόνα.<ref name="Silver News. June 2012" /><br />
Ερευνητές εξετάζουν το κατά πόσο η βιολογική σύνθεση της φλούδας του ροδιού μπορεί να υποκαταστήσει τους χημικούς αναγωγικούς παράγοντες που χρησιμοποιούνται στην εξαγωγή νανοσωματιδίων αργύρου διαμέτρου 5 nm από νιτρικό άργυρο. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι η χημική αντίδραση μπορεί να εκτελείται σε θερμοκρασία δωματίου, αντί των υψηλών θερμοκρασιών που συνήθως απαιτούνται.<ref name="Silver News. June 2012" /><br />
Νανοσωματίδια αργύρου χρησιμοποιούνται και σε φορητά συστήματα καθαρισμού πόσιμου νερού μεγέθους ποτηριού τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πάρκα, κτήρια υπηρεσιών, πανεπιστήμια διότι είναι επαναχρησιμοποιήσιμα. Τα συστήματα αυτά εξαλείφουν σχεδόν το 99,99 % περισσοτέρων από 600 βακτήρια, συμπεριλαμβανομένου του Ε-coli. Το σύστημα χρησιμοποιεί μια μεμβράνη νανοσωματιδίων αργύρου, ενεργοποιημένο άνθρακα και ρητίνες ιοντοανταλλαγής για φιλτράρισμα και καθαρό νερό.<ref name="Silver News. April 2012">[http://www.silverinstitute.org/site/wp-content/uploads/2012/05/SNApril2012.pdf Silver News. April 2012]. The Silver Institute.
Τα νανοσύρματα (nanowires) αργύρου μπορούν να αντικαταστήσουν το οξείδιο ινδίου-κασσιτέρου (ΙΤΟ) στα ηλεκτρόδια των οθονών LCD και στα ηλιακά φωτοκύτταρα γιατί αυτό είναι εύθραυστο κοστίζει πολύ και έχει δαπανηρή κατασκευή επειδή το ίνδιο είναι σπάνιο. Τα νανοσύρματα αργύρου είναι φθηνότερα και τα ηλεκτρικά τους χαρακτηριστικά ανταγωνίζονται ή και υπερβαίνουν ακόμα αυτών του ΙΤΟ.<ref name="Silver News. December 2011">[http://www.silverinstitute.org/site/wp-content/uploads/2012/01/SNDec2011.pdf Silver News. December 2011]. The Silver Institute.
Παρόλο που η νανοτεχνολογία είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, η χρήση σωματιδίων αργύρου σε νανοκλίμακα αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια σε βιομηχανικές εφαρμογές και στην αντιμικροβιακή τεχνολογία.<ref name="2010 Minerals Yearbook. SILVER (ADVANCE RELEASE)" /><br />
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η διαπίστωση ότι η φύση μπορεί να παράγει τα δικά της σταθερά νανοσωματίδια αργύρου, εφόσον είναι διαθέσιμη στο περιβάλλον μια πηγή ιόντων αργύρου και φυσικό «χουμικό οξύ».<ref group="Σημ.">Το «χουμικό οξύ» είναι σκούρο καφέ σύνθετο μίγμα οργανικών οξέων και δημιουργείται από την αποσύνθεση οργανικής ύλης. Αποτελεί σημαντικό συστατικό του φυτοχώματος και συμβάλλει στη γονιμότητα του εδάφους. Μπορεί επίσης να βρεθεί μέσα σε τύρφη, άνθρακα αλλά και θαλασσινό νερό</ref> Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι νανοσωματίδια αργύρου έχουν βρεθεί σε παλιές μεταλλευτικές τοποθεσίες στις οποίες είναι απίθανο να είχαν λάβει χώρα νανοτεχνολογικές δραστηριότητες, αλλά περιείχαν σημαντικές συγκεντρώσεις ιόντων αργύρου. Ο ρόλος του χουμικού οξέος φαίνεται να είναι σταθεροποιητικός ενώ διαπιστώθηκε ότι καλύπτει τα νανοσωματίδια αποτρέποντας τη συσσωμάτωσή τους.<ref name="Silver News. June 2011">[http://www.silverinstitute.org/site/wp-content/uploads/2011/08/SNJun2011.pdf Silver News. June 2011]. The Silver Institute.
* Φωτοβολταϊκά συστήματα
Γραμμή 744:
* Ο άργυρος ως πρόσθετο τροφίμων έχει τον αριθμό Ε174 και χαρακτηρίζεται ως χρωστική τροφίμων. Στην Ινδία, μερικές φορές διακοσμούν τα τρόφιμα με ένα λεπτό στρώμα αργύρου, γνωστό ως Varak. Το ασήμι χρησιμοποιείται μόνο για εξωτερική διακόσμηση στη σοκολάτα, στα σακχαρόπηκτα και τη διακόσμηση με κουφέτα στη ζαχαροπλαστικής. Δεν επιτρέπεται η χρήση του όμως στην Αυστραλία.<ref name="The Third Millennium Online" />
* Ο λόγος των ισοτόπων <sup>107</sup>Pd/<sup>107</sup>Ag χρησιμοποιείται σε μεθόδους γεωχρονολόγησης για το χρονικό προσδιορισμό μεγάλων θερμικών συμβάντων του ηλιακού συστήματος. Οι μεταβολές του κλάσματος των σταθερών ισοτόπων <sup>107</sup>Ag/<sup>109</sup>Ag χρησιμοποιούνται ως περιβαλλοντικοί ιχνηθέτες και ως ενδείξεις ανθρωπογενούς δραστηριότητας, ενώ τα ίδια τα ισότοπα <sup>107</sup>Ag και <sup>109</sup>Ag χρησιμοποιούνται σε εξειδικευμένες εφαρμογές στη βιομηχανία.<ref name="Brookhaven National Laboratory">[http://www.nndc.bnl.gov/isotopes/docs/Ag2.pdf Silver]. Brookhaven National Laboratory. Ανακτήθηκε 22/8/2012</ref>
* Ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Γκρενόμπλ και του Κέντρου Τεχνικής Χάρτου στη Γαλλία έχουν αναπτύξει μια ταπετσαρία που καλύπτεται από αγώγιμη μελάνη αργύρου με ενσωματωμένα ασημένια σωματίδια και που εμποδίζει την πρόσβαση εισβολέων σε ένα δίκτυο Wi-Fi. Η ταπετσαρία αυτή, που μπορεί να καλύπτεται
* Κράμα αποτελούμενο από 80 % άργυρο, 15 % ίνδιο και 5 % κάδμιο χρησιμοποιείται για την κατασκευή ενός από τους πιο συνηθισμένους τύπους ράβδων ελέγχου των πυρηνικών αντιδραστήρων του τύπου συμπιεσμένου ύδατος. Το κράμα αυτό έχει υψηλό σημείο τήξης.<ref name="Advanced Inorganic Chemistry Vol-1">{{cite book
|title= Advanced Inorganic Chemistry Vol-1|author= Gurdeep Raj
Γραμμή 758:
== Ο άργυρος στη λογοτεχνία, στους μύθους και στις παραδόσεις ==
O άργυρος από την αρχαιότητα συσχετιζόταν στην λογοτεχνία με το [[φεγγάρι]],<ref>Χρηστομάνος
[[File:Loup-garou.jpg|150px|thumb|right|Σύμφωνα με τους μύθους, οι λυκάνθρωποι σκοτώνονται μόνο από ασημένιες σφαίρες]]
Στην Ευρωπαϊκή [[αλχημεία|αλχημιστική παράδοση]] ο άργυρος είναι ένα από τα εφτά ιερά μέταλλα μαζί με το χρυσό, τον υδράργυρο, το σίδηρο, το χαλκό
Στο σύστημα σκέψης των Αγιουβέρδων, καθαρά μέταλλα όπως ο άργυρος μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκαταστήσουν την εσωτερική ισορροπία σε περίπτωση ασθένειας.<ref name="The History of the Element Silver">[http://www.silvermedicine.org/history.html The History of the Element Silver An Esoteric View - from Ancient to Modern Use] silvermedicine.gr. Ανακτήθηκε 2/9/2012</ref>
Γραμμή 768:
Σε αντίθεση με το χρυσό που ακόμα και σήμερα θεωρείται δείγμα πλούτου, ο άργυρος ήταν πιο χρήσιμος, αφού από αυτόν μπορούσαν να κατασκευαστούν όπλα (αργυράσπιδες, αργυρόκρανος). Ο [[Απόλλων]]ας, ο θεός του φωτός στο ελληνικό δωδεκάθεο, είχε ασημένιο τόξο, ενώ η [[Άρτεμις]], θεά του φεγγαριού και του κυνηγιού, ασημένια βέλη. Επίσης, ο άργυρος κατείχε στην κοινωνία ένα πιο σημαντικό ρόλο πέρα από αυτή που του παρείχε η χρησιμότητά του ως μέταλλο. Σε πολλούς πολιτισμούς τα δώρα από άργυρο θεωρούνταν ένδειξη τύχης, σοφίας, αλήθειας, εμπιστοσύνης και γενικά της τελειότητας.<ref name=earthtiger>[http://earthtiger.biz/2010/07/12/mythology-of-silver/ Mythology of Silver] earthtiger.biz. Ανακτήθηκε την 3 Σεπτεμβρίου 2012</ref>
Η λέξη τέλος άργυρος και τα παράγωγά της, πέραν της σημασίας του χρήματος εν γένει που έχουν, αναφέρεται και στην εξαγορά συνειδήσεων. Έτσι έχουμε
Σχετικό και το απόσπασμα από το άρθρο του Παντελή Μπουκάλα.<ref>Παντελής Μπουκάλας, [http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_135557_17/04/2007_223631 «Αργυράγχη» και «αμεριμνομέριμνοι»], ''Καθημερινή'', 17 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε
<blockquote>
Αρκετές φορές εύχεται κανείς να αναστηθούν κάποιες καίριες λέξεις που έτυχε να συναντήσει στα διαβάσματά του, ώστε να του δοθεί η δυνατότητα να περιγράψει μονολεκτικά, με ειρωνικότατη σαφήνεια, καταστάσεις που η περιγραφή τους απαιτεί μακρές περιφράσεις. Μια τέτοια λέξη είναι η «αργυράγχη». Πατέρας της υπήρξε ένας μάστορας του χλευασμού, ο Δημάδης, Αθηναίος ρήτορας και πολιτικός του 4ου αιώνα π.Χ. Μέλος της φιλομακεδονικής πτέρυγας, ο Δημάδης (αν και τελικά εκτελέστηκε ως προδότης από τον Κάσσανδρο) εχθρευόταν βεβαίως τον Δημοσθένη. Και όταν ο Δημοσθένης, κατηγορούμενος ότι δωροδοκήθηκε από τον Αρπαλο, δεν βρήκε μισή λέξη να πει για να απολογηθεί, ο φαρμακόγλωσσος Δημάδης έπλασε τη λέξη «αργυράγχη», συνάπτοντας το «αργύριον» της προδοσίας με την «κυνάγχη», τη φαρυγγίτιδα. Και το έπραξε αυτό για να πει σαρκαστικά ότι ο Δημοσθένης σιωπούσε όχι από τυχαίο πονόλαιμο και καταρροή, αλλά επειδή έπασχε από μια ειδική νόσο, από «κυνάγχη εξ αργυρίου», το οποίο αργύριο «λαβών τις, αποφεύγει, ως δήθεν εκ κυνάγχης ασθενών, να εκφέρη την προσήκουσαν γνώμην».
Γραμμή 804:
{{βικιλεξικό}}
{{commonscat}}
* [http://www.theodoregray.com/periodictabledisplay/Elements/047/index.s9.html Silver] Theodore Gray
* [http://www.webmineral.com/chem/Chem-Ag.shtml webmineral] Mineral Species containing Ag
* [http://www.3dchem.com/element.asp?selected=Ag
* [http://periodictable.com/Elements/047/pictures.pr.html Element 47] Pictures of Silver, its minerals and applications
*[http://www.pse-mendelejew.de/bilder/ag.jpg Pure Silver crystals] from Heinrich Pniok
Γραμμή 816:
* [http://www.925-1000.com/ Online Encyclopedia of Silver Marks, Hallmarks & Maker's Marks]
* [http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63893794 Πέθανε ο διάσημος «μπλε άνθρωπος»]
Ιστοσελίδες που δίνουν τις τρέχουσες και τις ιστορικές τιμές αργύρου σε δολάρια/ουγγιά
*[http://www.lbma.org.uk/pages/?page_id=54&title=silver_fixings Silver Fixings]{{dead link|date=June 2015}}. The London Bullion Market Association]
*[http://www.silverfixing.com/ The London Silver Market]
|