Χειρόγραφο Βόινιτς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ μβελτιώσεις
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 20:
Το '''χειρόγραφο Βόινιτς''' είναι εικονογραφημένο [[βιβλίο]] με ακατανόητο περιεχόμενο. Θεωρείται ότι γράφτηκε πριν από αιώνες (400 έως 800 χρόνια περίπου) από κάποιον άγνωστο συγγραφέα, που χρησιμοποίησε ένα άγνωστο [[σύστημα γραφής]] και ακατανόητη [[γλώσσα]].<ref>{{cite web |url= http://www.voynich.nu/s_intro.html|title= Voynich MS - Short Tour: Intro|author= |date= |work= |publisher= |accessdate=26 Ιανουαρίου 2014}}{{dead link|date=June 2015}}</ref>
 
Κατά τη διάρκεια της ιστορίας του το χειρόγραφο αποτέλεσε αντικείμενο εντατικής μελέτης από πολλούς επαγγελματίες και ερασιτέχνες [[κρυπτανάλυση|κρυπταναλυτές]], μεταξύ των οποίων μερικοί από τους κορυφαίους Αμερικανούς και Βρετανούς [[αποκωδικοποίηση|αποκρυπτογράφους]] του [[ΒΠΠ|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], κανείς τους όμως δεν κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει έστω και μια λέξη. Αυτές οι επανειλημμένες αποτυχίες έχουν κάνει το χειρόγραφο Βόινιτς ξακουστό στην ιστορία της [[κρυπτογραφία]]ς,<ref>Θεωρήθηκε το «Πλέον Μυστηριώδες Χειρόγραφο στον Κόσμο» από τη μηνιαία περιοδική έκδοση του ''Harper Monthly'' το 1921. Βλ. Manly, John Mathews (1921), "The Most Mysterious Manuscript in the World: Did Roger Bacon Write It and Has the Key Been Found?", ''Harper's Monthly Magazine'' 143, 186-197.</ref> έδωσαν όμως βάση και στην άποψη ότι το βιβλίο δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια περίτεχνη απάτη, μια δίχως νόημα εναλλαγή τυχαίων χαρακτήρων.<ref>«Είναι λοιπόν γιγάντιου μεγέθους απάτη, όπως ο γίγαντας του Cardiff ή τα απολιθώματα του καθ. Beringer;... Tο έργο είναι πολύ καλά οργανωμένο και πολύ ομοιογενές. Επιπλέον, διακρίνονται συγκεκριμένες λέξεις οι οποίες επαναλαμβάνονται, αλλά σε διαφορετικούς συνδυασμούς, όπως στη συνηθισμένη γραφή. ΑκόμαΑκόμη και απάτη να είναι, δεν υπάρχει προφανής λόγος να είναι τόσο εκτεταμένη» από το Kahn David 1976, ''The Codebreakers''", MacMillan, New York, 870-871.</ref> Το μυστήριο του νοήματος και της προέλευσης του χειρογράφου κέντρισε τη λαϊκή φαντασία, κάνοντας το χειρόγραφο θέμα μυθιστορημάτων και εικασιών. Καμία από τις υποθέσεις των τελευταίων εκατό ετών δεν επαληθεύτηκε.<ref>{{cite web|url=http://www.ciphermysteries.com/the-voynich-manuscript/voynich-theories|title=Voynich theories|author=Pelling, Nick|accessdate=4 Δεκεμβρίου, 2011|publisher=ciphermysteries.com}}</ref>
Το βιβλίο είναι γνωστό με το όνομα του Πολωνοαμερικανού παλαιοβιβλιοπώλη [[Βίλφριντ Βόινιτς]] (''Wilfrid Voynich''), ο οποίος το αγόρασε το 1912.<ref>Βλ. επίσης [http://www.voynich.nu/s_intro.html Voynich MS - Short Tour: Intro]{{dead link|date=June 2015}}. Στην πραγματικότητα βρέθηκε ανάμεσα σε άλλα [[μεσαίωνας|μεσαιωνικά]] έγγραφα από περιοχή την οποία ο Βόινιτς ουδέποτε αποκάλυψε.</ref> Η πρώτη αναπαραγωγή του κυκλοφόρησε το 2005.<ref>''Le Code Voynich'', ολόκληρο το χειρόγραφο μαζί με μια σύντομη παρουσίαση στα [[Γαλλικά]], εκδ. Jean-Claude Gawsewitch, (2005) ISBN 2-35013-022-3.</ref> Το χειρόγραφο δώρισε ο Χανς Π.Κράους<ref name="online">{{cite web|title=MS 408|url=http://www.bibliotecapleyades.net/ciencia/imagenes_manuscrito/manuscrito002.jpg|publisher=Yale Library}}</ref> στη [[βιβλιοθήκη σπανίων βιβλίων και χειρογράφων Μπέινεκε]] του [[πανεπιστήμιο Γέιλ|πανεπιστημίου του Γέιλ]] το 1969, όπου καταλογογραφήθηκε ως ''MS'' 408.<ref name="online2">{{cite web|url=http://beinecke.library.yale.edu/digitallibrary/voynich.html|title=Voynich Manuscript|accessdate=4 Δεκεμβρίου, 2011|publisher=Beinecke Library}}</ref><ref>{{cite web|title=MS 408|publisher=Beinecke Rare Book and Manuscript Library|url=http://brbl-net.library.yale.edu/pre1600ms/docs/pre1600.ms408.htm|accessdate=December 6, 2011}}</ref> Ψηφιοποιημένο αντίγραφο υψηλής ανάλυσης είναι ελεύθερα διαθέσιμο στον ιστότοπο της βιβλιοθήκης.<ref>{{cite web|url=http://brbl-dl.library.yale.edu/vufind/Record/3519597|title=Voynich Manuscript|accessdate=4 Δεκεμβρίου, 2011|publisher=Beinecke Library}}</ref>
Γραμμή 54:
Η [[στατιστική]] ανάλυση των λέξεων του κειμένου έδειξε ότι ακολουθούν την κατανομή μιας φυσικής γλώσσας.<ref name="Landini">{{cite journal | last = Landini | first = Gabriel | title = Evidence of linguistic structure in the Voynich manuscript using spectral analysis | journal = Cryptologia | volume = 25| issue = 4| pages = 275–295| publisher = |month=October | year=2001 | url = http://www.findarticles.com/p/articles/mi_qa3926/is_200110/ai_n8973053/pg_1 | accessdate = 20 Νοεμβρίου 2006 | doi = 10.1080/0161-110191889932 }}</ref> Για παράδειγμα, η συχνότητα των λέξεων ακολουθεί το [[Νόμος του Ζιπφ|νόμο του Ζιπφ]] και η [[εντροπία πληροφορίας|εντροπία]] (περίπου 10 bits ανά λέξη) είναι παρόμοια με αυτή της [[αγγλική γλώσσα|αγγλικής]] ή της [[λατινική γλώσσα|λατινικής γλώσσας]]. Μερικές λέξεις απαντώνται μόνο σε συγκεκριμένες ενότητες, ενώ άλλες σε ολόκληρο το χειρόγραφο. Υπάρχουν ελάχιστες επαναλήψεις στις «λεζάντες» που συνοδεύουν τις εικόνες. Στη «βοτανική» ενότητα, η πρώτη λέξη κάθε σελίδας συναντάται μόνο στη συγκεκριμένη σελίδα και μπορεί να είναι το όνομα του φυτού.
 
Από την άλλη, η «γλώσσα» του χειρόγραφου έχει αρκετές διαφορές με τις ευρωπαϊκές γλώσσες. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν λέξεις με περισσότερα από δέκα «γράμματα», ενώ υπάρχουν λίγες λέξεις με ένα ή δυο γράμματα. Η κατανομή των γραμμάτων μέσα στις λέξεις είναι επίσης κάπως περίεργη: κάποιοι χαρακτήρες υπάρχουν μόνο στην αρχή των λέξεων, κάποιοι μόνο στο τέλος, και άλλοι μόνο στη μέση-μια κατανομή που απαντάται στα [[αραβική γλώσσα|Αραβικά]], αλλά όχι στο ρωμαϊκό, ελληνικό ή κυριλλικό αλφάβητο. Ωστόσο το (τελικό) σίγμα γράφεται στα ελληνικά με διαφορετική μορφή όταν είναι στο τέλος μιας λέξης. Όμοια, ακόμαακόμη και στα αγγλικά τα κεφαλαία γράμματα, που συνήθως βρίσκονται μόνο στην αρχή των λέξεων, μπορεί να διαφέρουν δραματικά από τα αντίστοιχα μικρά.
 
Οι επαναλήψεις των λέξεων φαίνονται πιο συχνές απ' ό,τι στις ευρωπαϊκές γλώσσες: υπάρχουν περιπτώσεις όπου μια λέξη εμφανίζεται μέχρι και τρεις φορές στη σειρά.<ref name = "Schmeh">{{cite web |url=http://www.csicop.org/si/show/the_voynich_manuscript_the_book_nobody_can_read |title=The Voynich Manuscript: The Book Nobody Can Read |author=Schmeh, Klaus |date=January/February 2011 |publisher=Skeptical Inquirer |volume=35.1 |accessdate=5 Σεπτεμβρίου 2013}}</ref> Λέξεις που διαφέρουν μόνο κατά ένα γράμμα, επίσης, επαναλαμβάνονται με ασυνήθιστη συχνότητα.<ref>Friedman, Elizebeth. 1962. "The Most Mysterious MS. - Still an Enigma". ''Washington D.C. Post'', 5 August, E1, E5. Quoted in Mary D'Imperio's "Elegant Enigma", σ. 27 (section 4.4)</ref>
Γραμμή 63:
 
[[Αρχείο:Voynich Manuscript (141).jpg|thumb|right|Οι «λίμνες» της βιολογικής ενότητας συνδέονται με ένα σύστημα σωλήνων]]
Η ιστορία του χειρόγραφου είναι ακόμαακόμη γεμάτη κενά, ειδικά σε ό,τι αφορά στις απαρχές της.<ref>{{cite web|url=http://www.voynich.nu/history.html |title=Voynich MS — Long tour: Known history of the manuscript |publisher=Voynich.nu |date= |accessdate=2011-11-17}}</ref> Από τη στιγμή που το αλφάβητο δεν ανήκει σε καμιά γνωστή γλώσσα και το κείμενο δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί, η μόνη χρήσιμη πληροφορία για την προέλευση και την ηλικία του βιβλίου είναι οι εικόνες -ειδικά τα ρούχα και οι κομμώσεις των ανθρώπων που εικονίζονται, και ένα-δύο κάστρα που περιλαμβάνονται στα διαγράμματα. Όλα αυτά είναι Ευρωπαϊκά και βασισμένοι σε αυτές τις ενδείξεις, οι περισσότεροι ειδικοί χρονολογούν το χειρόγραφο μεταξύ του 1450 και του 1520. Η εκτίμηση αυτή υποστηρίζεται από άλλες, δευτερεύουσες ενδείξεις.
 
Το 2009, το [[πανεπιστήμιο της Αριζόνα]] έκανε [[Ραδιοχρονολόγηση Άνθρακα 14|τεστ ραδιενεργού άνθρακα]] στο υλικό του χειρογράφου. Το αποτέλεσμα του τεστ έδειξε ότι το χειρόγραφο κατασκευάστηκε μεταξύ του 1404 και του 1438.<ref name="physorg" /><ref name=monsters>[https://archive.is/20120526203316/www.monstersandcritics.com/news/europe/news/article_1516863.php/Mysterious-Voynich-manuscript-is-genuine-scientists-find Mysterious Voynich manuscript is genuine] - Evidence in 2009 showing that the manuscript is indeed old as had been suspected</ref><ref>{{cite web|url=http://uanews.org/node/37825|title=University of Arizona announcement of radiocarbon result }}</ref> Επιπρόσθετα, το Ερευνητικό Ινστιτούτο ΜακΚρόουν (McCrone Research Institute) στο [[Σικάγο]] ανακάλυψε ότι τα χρώματα του χειρογράφου ανήκαν σε εκείνη την περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας.<ref name=analysis/>
Γραμμή 71:
Ο επόμενος γνωστός ιδιοκτήτης του χειρόγραφου ήταν ο [[Γκέοργκ Μπάρες]] (''Georg Baresch''), ένας [[αλχημεία|αλχημιστής]] που έζησε στην [[Πράγα]] στις αρχές του 17ου αιώνα και για τον οποίο λίγα πράγματα είναι γνωστά. Ο Μπάρες κατά πάσα πιθανότητα ήταν το ίδιο μπερδεμένος όσο και οι σύγχρονοι επιστήμονες για τη φύση του βιβλίου.<ref>[http://www.voynich.nu/letters.html Letter, Georg Baresch to Athanasius Kircher, 1639] Archives of the Pontificia Università Gregoriana in Rome, shelfmark APUG 557, fol. 353</ref> Όταν έμαθε ότι ο [[Ατανάζιους Κίρχερ|Αθανάσιος Κίρχερ]], ένας [[Αδελφότητα του Ιησού|Ιησουίτης]] λόγιος από το [[Κολλέτζιο Ρομάνο]] της Ρώμης είχε εκδώσει ένα λεξικό της [[Κοπτική γλώσσα|Κοπτικής γλώσσας]] (Αιθιοπικά) και είχε «αποκρυπτογραφήσει» τα [[Αρχαία αιγυπτιακή γλώσσα|Αιγυπτιακά ιερογλυφικά]], του έστειλε (δυο φορές) ένα μικρό αντιγραμμένο τμήμα του χειρόγραφου ρωτώντας τον τη γνώμη του. Το γράμμα του 1639 προς τον Κίρχερ, που εντοπίστηκε πρόσφατα, είναι η πιο παλιά αναφορά στο χειρόγραφο που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.<ref name="Schuster2009">{{cite book|author=John Schuster|title=Haunting Museums|url=http://books.google.com/books?id=mBvnz9i0h8sC&pg=PA175|accessdate=24 Ιουνίου 2013|date=27 April 2009|publisher=Tom Doherty Associates|isbn=978-1-4299-5919-3|pages=175–}}</ref>
 
Δεν είναι γνωστό αν ο Κίρχερ απάντησε στο ερώτημα του Μπάρες, αλλά κατά τα φαινόμενα ενδιαφέρθηκε αρκετά, ώστε να προσπαθήσει να αποκτήσει το βιβλίο, το οποίο ο Μπάρες αρνήθηκε να του δώσει. Όταν ο Μπάρες πέθανε, το χειρόγραφο πέρασε στην κατοχή του φίλου του [[Γιάν Μάρτσι]], τότε πρύτανη του [[Πανεπιστήμιο του Καρόλου|πανεπιστημίου του Καρόλου]] στην Πράγα. Αυτός με τη σειρά του έστειλε το βιβλίο στον Κίρχερ, με τον οποίο διατηρούσε μακρόχρονη φιλική σχέση και αλληλογραφία.<ref name="Schuster2009" /> Το γράμμα του Μάρτσι που συνόδευε το χειρόγραφο αποτελούσε ακόμαακόμη μέρος του βιβλίου, όταν το αγόρασε ο Βόινιτς.<ref name=nsa>{{cite journal|url=http://www.nsa.gov/public_info/_files/tech_journals/Voynich_Manuscript_Mysterious.pdf|author=Tiltman, John H.|date=Summer 1967|title=The Voynich Manuscript: "The Most Mysterious Manuscript in the World"|volume=XII|accessdate=30 Οκτωβρίου, 2011|publisher=NSA Technical Journal|issue=3 }}</ref>
 
Τα ίχνη του βιβλίου χάνονται για τα επόμενα 200 χρόνια, αλλά κατά πάσα πιθανότητα διατηρήθηκε, μαζί με την αλληλογραφία του Κίρχερ, στη βιβλιοθήκη του [[Κολέτζιο Ρομάνο]].<ref name="Schuster2009" /> Μάλλον έμεινε εκεί μέχρις ότου τα στρατεύματα του [[Βίκτωρ Εμμανουήλ Β΄|Βίκτωρα Εμμανουήλ]] κυρίευσαν τη Ρώμη το 1870 και την προσάρτησαν στο ιταλικό βασίλειο. Η νέα ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να δημεύσει αρκετά περιουσιακά στοιχεία της εκκλησίας, ανάμεσα στα οποία και τη βιβλιοθήκη του Κολεγίου.<ref name="Schuster2009" /> Σύμφωνα με τις έρευνες του Χαβιέρ Τσεκάλντι και άλλων, λίγο πριν να συμβεί αυτό πολλά βιβλία από τη βιβλιοθήκη του πανεπιστήμιου μεταφέρθηκαν στις προσωπικές βιβλιοθήκες των ακαδημαϊκών, που εξαιρούνταν από τη δήμευση.<ref name="Schuster2009" /> Η αλληλογραφία του Κίρχερ ήταν ανάμεσα σε αυτά τα βιβλία και προφανώς και το χειρόγραφο Βόινιτς, καθώς ακόμαακόμη φέρει τον αριθμό καταλόγου της βιβλιοθήκης του [[Πίετερ Μπεξ]] (''Pieter Beckx''), επικεφαλής των Ιησουιτών και πρύτανη του Πανεπιστήμιου εκείνη την εποχή.<ref name="MS 408">Shailor, Barbara A.,[http://brbl-net.library.yale.edu/pre1600ms/docs/pre1600.ms408.htm Beinecke MS 408], Yale University, Beinecke Rare Book And Manuscript Library, General Collection Of Rare Books And Manuscripts, Medieval And Renaissance Manuscripts, ανάκτηση 24 Ιουνίου 2013</ref><ref name="Schuster2009" />
 
Η προσωπική βιβλιοθήκη του Μπεξ μεταφέρθηκε στη Βίλλα Φρασκάτι, μια μεγάλη αγροικία κοντά στη Ρώμη που είχαν αγοράσει οι Ιησουίτες το 1866 και στέγαζε τη διοίκηση του Ιησουιτικού ''Κολλέτζιο Γκισλέρι''.
Γραμμή 170:
Η περίεργη εσωτερική δομή των «λέξεων» του χειρόγραφου οδήγησε τους Γουίλιαμ Φρίντμαν και Τζον Τίλτμαν στο συμπέρασμα ότι το κείμενο είναι μια [[τεχνητή γλώσσα]]-ειδικότερα, μια «φιλοσοφική» τεχνητή γλώσσα. Σε γλώσσες αυτής της κατηγορίας, το λεξιλόγιο οργανώνεται σύμφωνα με ένα [[σύστημα κατηγοριοποίησης]], έτσι ώστε το γενικότερο νόημα μιας λέξης να μπορεί να εξαχθεί από την ακολουθία των γραμμάτων. Για παράδειγμα, στη σύγχρονη τεχνητή γλώσσα [[Ρο (γλώσσα)|Ρο]], το πρόθεμα ''bofo-'' χαρακτηρίζει την κατηγορία των χρωμάτων, και κάθε λέξη που ξεκινά με αυτά τα γράμματα αναφέρεται σε ένα χρώμα: το «κόκκινο» είναι ''bofoc'', και το «κίτρινο» ''bofof''. (Αυτή είναι μια ακραία παραλλαγή του [[Σύστημα κατηγοριοποίησης της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου|Συστήματος κατηγοριοποίησης της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου]] που χρησιμοποιείται από πολλές βιβλιοθήκες. Σ' αυτό το σύστημα, το «Ρ» αντιπροσωπεύει την κατηγορία «γλώσσα και λογοτεχνία», το «ΡΑ» την [[Ελληνική γλώσσα]] και τα Λατινικά, κλπ).
 
Η ιδέα αυτή είναι αρκετά παλιά και ανήκει στον [[Τζον Ουίλκινς]] (''John Wilkins'')<ref>John Wilkins: ''An Essay towards a Real Character and a Philosophical Language'' (1668)</ref> από τα 1668, μεταγενέστερα βέβαια της δημιουργίας του χειρόγραφου κατά δύο αιώνες. Στα περισσότερα γνωστά παραδείγματα, οι κατηγορίες υποδιαιρούνται βάσει των καταλήξεων των λέξεων. Έτσι, ένα κείμενο που πραγματεύεται ένα συγκεκριμένο θέμα θα περιείχε πολλές λέξεις με το ίδιο πρόθεμα: για παράδειγμα, όλα τα ονόματα φυτών θα ξεκινούσαν με τα ίδια γράμματα, το ίδιο και οι αρρώστιες κλπ. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει την επαναληπτική φύση του κειμένου Βόινιτς. Πάντως, κανείς δεν μπόρεσε ακόμαακόμη να αποδώσει ένα συγκεκριμένο νόημα σε κάποια πρόθεση ή κατάληξη λέξεων του χειρογράφου.
 
=== Γλωσσολαλιά ===