Ο αγαθούλης

Έντονο κείμενοΑγαθούλης ή Αισιοδοξία (γαλλικά Candide ou l'optimisme) είναι ένα σατιρικό μυθιστόρημα του Γάλλου φιλόσοφου Βολταίρος. Δημοσιεύθηκε ανώνυμο στο 1759.Το 1776 μια γερμανική μετάφραση εμφανίστηκε με τον τίτλο Αγαθούλης, ή Tο καλύτερο όλων των κόσμων. Aυτή η σάτιρα έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων, την αισιόδοξη πεποίθηση Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς, ο οποίος ήταν πεπεισμένος για αυτό ως το καλύτερο όλων των δυνατών κόσμων. Αλλά με χιούμορ, σαρκασμό κι ειρωνεία Βολταίρος κοροϊδεύει στο δικό του «Conte philosophique» την αλαζονική αριστοκρατία, την Ιεράς Εξέτασης της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησιας, τον πόλεμο, σκλαβιά και το ουτοπικό όνειρο του απλού ανθρώπου για μια ανέμελη ζωή.

Στην ιστορία ο απλός ήρωας Αγαθούλης, ανιψιός του γερμανικό βαρωνου του “Τουντερ-τεν-τρονκ” της Βεστφαλίας εξορίζεται από την γενέτειρα του αφού έχει αλιευθεί αγκαλιάζοντας με την πανέμορφη βαρονέσα Κυνεγόνδη. Αυτή η αγκαλιάσμα τον αναγκάζει να εγκαταλείπει από αυτό επίγειο παράδεισο, όπου σαν τον δάσκαλό του, ο φιλόσοφος Πάγγλωσσης προσπαθεί να ζει την θεωρία του Λάιμπνιτς των "καλύτερων όλων των δυνατών κόσμων. Σε όλο το υπόλοιπο του ταξιδιού αυτή η φιλοσοφία της αισιοδοξίας γίνεται όλο και πιο γελοία, γιατί, ό τι συμβαίνει σ 'αυτόν στο ταξίδι σε όλη την Ευρώπη και στο εξωτερικό, χαρακτηρίζεται από μιά ακολουθία φοβερη ατυχήματα, καταστροφές και απίθανο διασώσεις που τον οδηγούν στα πιο απομακρυσμένα μέρη του κόσμου. Έτσι ο ηρωας συλλαμβάνεται από Βούλγαρους στρατιώτες που διεξάγουν έναν πολύ σκληρό πόλεμο. Αυτος φτανει στη Λισαβόνα, όπως συμβαινει το διαβόητο σεισμό, εκεί για να ανακαλύπτει την αγαπημένη του “Κυνεγονδη”, τώρα υποδουλωθεί, τραυματίες και σχεδόν και συνεχώς βιασμενη. Ξαφνικά πρέπει να φύγει, ωστόσο, για να σώσει τη ζωή του, και φεύγει Κάντιθ, για την Παραγουάη όπου συναντά έναν σύντροφο, Κακάμπο. Εκεί συναντά και έναν Ιησουίτη Βαρώνο από τη Γερμανία, ο οποίος αποδεικνύεται ότι είναι ο νεαρος Βαρωνας και ο αδελφός της Κυνεγονδη. Όταν ο αγέρωχος βαρόνος μαθαίνει ότι ο ταπεινός Αγαθουλης θέλει να παντρευτεί την ευγενή αδελφή του, είναι τόσο θυμωμένος που θέλει να σκοτώσει τον Αγαθουλη, αλλά σκοτώνεται από τον αντ 'αυτού. Και πάλι, ο Αγαθουλης πρέπει να φύγει. Σε ένα βυθισμένο υπόγειο ποτάμι, μαζί με τον πιστό συνεργάτη του Cacambo, έρχεται απροσδόκητα στο El Dorado, ένα ερμητικά κλειστό υπολειπόμενο μέρος της υτοκρατοριας των Incaς που περιβάλλεται από απότομα βουνά, όπου ο χρυσός και οι πολύτιμοι λίθοι ευθυγραμμίζουν τους δρόμους και όπου ανοχή, ευημερία και η ειρήνη ανθίζουν. Για ένα μήνα, οι δύο τυχοδιώκτες συναντούν φιλοξενία και δεν σταματούν να θαυμάζουν ολα που συναντούν, όμως στη συνέχεια, αφήνει Αγαθουλης αυτόν τον παράδεισο και βαριά φορτωμένη ομοως με πλούτη να αναζητήσουν “Κυνεγόνδη” ως η μόνη αληθινή ευτυχία. Στο δρόμο συναντά έναν σκλάβο αφρικανικής καταγωγής ξαπλωμένος στο έδαφος, που είναι θύμα του Ευρωπαϊκη απληστία. Αυτός φτωχός ανθρωπος μπορεί μόνο να θρηνεί τη μοίρα του, πουλήθηκε ως παιδί από τους γονείς του, και που δεν έχει τίποτα καλύτερο να περιμένουν από την ύπαρξή του ως δύσκολη δουλεία, τα βασανιστήρια, και την χριστιανική υποκρισία. Στο Σουρινάμ αλλά Αγαθουλης κάνει γνωριμία με την πιο προηγμένη φιλόσοφο Μάρτιν, και τον καθιστά δεύτερο σύντροφο για τα ταξίδια του. Σε συζητήσεις με αυτό το έμπειρο ολλανδικο απαισιόδοξο ο Αγαθουλης ανακαλύπτει οτι την απληστία και την κακία είναι οι κινητήριες δυνάμεις της ανθρώπινης ύπαρξης. ο Αγαθουλης είναι σταδιακά πιο κρίσιμη και μετά από όλα τα βάσανα που είδε σε όλο τον κόσμο δίνει την αισιόδοξη φιλοσοφία όλο και ακόμα λιγότερη πίστη. Μετά από απογοητευτικές διαμονές στο Παρίσι (όπου ο Αγαθούλης είναι άπιστος με τη Κυνεγόνδη για μιά νύχτα), το Portsmouth και η Βενετία, ο Αγαθούλης, ο Martin και ο Cacambo φτάνουν τελικά στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, βρίσκουν όχι μόνο τον πρώην δάσκαλό του Pangloss (που πιστεύεται ότι έχει πεθάνει σε προηγούμενα κεφάλαια), αλλά και ο Κυνεγόνδη, ο τελευταίος όμως φρικιαστικά ακρωτηριασμένος. Η Αγαθούλης αποφασίζει να την παντρευτεί παρ 'όλα αυτά. Αγοράζει ένα κτήμα στο οποίο εγκαθίσταται με τους συντρόφους του και αφιερώνει τον εαυτό του στη γεωργία. “Ο καθένας κάνει ό, τι καλύτερο”..."chacun se με exercerse ταλέντα", η άσχημη Κυνεγόνδη είναι ένας πολύ καλός μάγειρας, ο σοφός Martin συνιστά: "Travaillons sans raisonner...c'est le seul moyen de rendre la vie supportable”... “Ας δουλέψουμε χωρίς σκέψη αυτός επειδή είναι ο μόνος τρόπος να κάνουμε τη ζωή ανέφικτη”. Και ο Πάγγλωσσης, ο οποίος συνεχίζει να κηρύττει μια ακούραστη αισιοδοξία, ανακηρύσσεται από τον Αγαθούλης στην τελευταία φράση της ιστορίας," Cela bien dit, [...] mais il faut cultiver notre jardin " "Αυτό λέγεται καλά, αλλά πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας").Cela bien dit... mais il faut cultiver notre jardin" Well, that's fine to say, but we must care for our garden"). Ο Βολταίρος, στο αρνητικό του παραμύθι, ο οποίος ασχολείται με την ασυγκράτητη αδιαλλαξία των ανθρώπων, εξακολουθεί να προσφέρει μια διέξοδο από τον περιορισμό στην κοινή, τραγική οικιακή εργασία.