Τετραγράμματο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Marcus Cyron (συζήτηση | συνεισφορές)
DannyKas (συζήτηση | συνεισφορές)
μ προσθήκη πληροφοριών
Γραμμή 16:
Το Τετραγράμματο αποτελείται από τα σύμφωνα ΓΧΒΧ (γιοδ, χε, βαβ, χε) και η παραδοσιακή άποψη είναι ότι αντιστοιχεί σε τύπο του ρήματος ''χαβάχ'' (είμαι, γίνομαι, συμβαίνω), δηλαδή της παλαιότερης μορφής του ρήματος ''χαγιάχ'', στο τρίτο ενικό πρόσωπο. Εντούτοις, υπάρχουν διαφωνίες περί του ποιος ακριβώς είναι αυτός ο ρηματικός τύπος. Μερικοί πιστεύουν ότι το Τετραγράμματο αντιστοιχεί στον ''τύπο χιφίλ'' μη τετελεσμένο, κάτι που θα σήμαινε ότι κυριολεκτικά το Τετραγράμματο σημαίνει «Αυτός κάνει να είναι/γίνεται». Κατά τους υποστηρικτές αυτής της εκδοχής, ο τύπος χιφίλ θα μπορούσε να αναφέρεται στον ρόλο του Θεού ως δημιουργού, ως αιτίας ύπαρξης των πάντων ή, σύμφωνα με μια άλλη ερμηνεία, ότι Αυτός είναι που πραγματοποιεί τις υποσχέσεις του<ref>Πολλοί πρόσφατοι λόγιοι εξηγούν το [ΓΧΒΧ] ως χιφίλ του [χαβάχ]: αυτός που φέρνει σε ύπαρξη, ο ζωοδότης... που δίνει ύπαρξη, δημιουργός... ο υπαίτιος των γεγονότων... αυτός που πραγματοποιεί τις υποσχέσεις του.—''The Brown-Driver-Briggs Hebrew and English Lexicon'', Hendrickson Publishers.</ref>. Από τις αρχές του 20ού αιώνα επικράτησε η άποψη ότι το Τετραγράμματο αναπαριστά μάλλον τον ρηματικό ''τύπο καλ'' μη τετελεσμένο και σημαίνει ετυμολογικά: «Αυτός είναι/γίνεται» ή «Αυτός θα είναι/γίνει». Ερμηνεύοντας οι λόγιοι τη χρήση του καλ, όπως θα δούμε και στην επόμενη ενότητα, θεωρούν ότι αυτή υποδηλώνει την αυθυπαρξία του Θεού ή, επιπλέον, την προθυμία Του να γίνει ο ίδιος οτιδήποτε χρειαστεί ώστε να εκπληρωθούν οι υποσχέσεις του, αποδεικνύοντας έτσι πως είναι παρών, μαζί με τον λαό του.<ref>Το ''Vine's Expository Dictionary of Biblical Words'' αναφέρει στο ρήμα ''χαγιάχ'': «Συχνά αυτό το ρήμα υποδηλώνει περισσότερα πέρα από την απλή ύπαρξη ή ταυτότητα (θα μπορούσε να υποδειχθεί και με την παράλειψη του ρήματος). Μάλλον, το ρήμα αποτελεί ισχυρή δήλωση σχετικά με την ύπαρξη ή την παρουσία ενός ατόμου ή πράγματος. Επιπλέον, η απλή σημασία "γίνομαι" ή "συμβαίνω" εμφανίζεται συχνά στις αγγλικές μεταφράσεις. [...] Εφόσον το όνομα του Ιεχωβά ή Γιαχβέ ήταν ευρέως γνωστό πολύ πριν (Γε 4:1), αυτή η αποκάλυψη [στο Έξοδος 3:14] φαίνεται ότι δίνει έμφαση στο γεγονός ότι ο Θεός που σύναψε τη διαθήκη ήταν ο Θεός που τηρούσε τη διαθήκη. Έτσι, το Εξ. 3:14 είναι παραπάνω από μια απλή δήλωση ή ταυτότητα: "Είμαι αυτό που Είμαι"· αποτελεί διακήρυξη του θεϊκού ελέγχου σε όλα τα πράγματα (Ωσ. 1:9)». Επίσης, το ''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'': «Το ρήμα ''hayah'' έχει δυναμική έννοια: πολύ περισσότερο από την ουδέτερη σημασία του υπάρχω, σημαίνει ένα γεγονός, μια πάντοτε παρούσα και ενεργό ύπαρξη, ''πάρειμι'' μάλλον παρά απλώς ''ειμί''».—Μετάφραση στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Βιβλικό Κέντρο Άρτος Ζωής, σ. 214, 1980.</ref>
 
Η διαφωνία περί του ρηματικού τύπου του Τετραγράμματου επικεντρώνεται στο γεγονός ότι το ρήμα ''χαβάχ'' ή ''χαγιάχ'' πουθενά αλλού δεν έχει χρησιμοποιηθεί σε ''χρόνο χιφίλ'', αν και αυτό για μερικούς λογίους δεν αποτελεί τελεσίδικη απόδειξη<ref>''The Anchor Bible Dictionary,'' Ed. by D. N. Freedman, Doubleday, 1992, λήμμα Yahweh.</ref>. Επιπρόσθετα, η εκδοχή περί καλ μη τετελεσμένου φαίνεται να ενισχύεται από το εδάφιο [http://www.blueletterbible.org/cgi-bin/versions.pl?book=Exd&chapter=3&verse=14&version=KJV#14 Έξοδος 3:14]{{Dead link|date=September 2013}}. Εκεί αναφέρεται ότι, κατόπιν σχετικής ερώτησης του Μωυσή, ο Θεός επεξήγησε το όνομά του, λέγοντας ''εχγέχ ασέρ εχγέχ''. Η λέξη ''εγχέχ'' αποτελεί τον ρηματικό τύπο καλ μη τετελεσμένο του ρήματος ''χαγιάχ'' στο πρώτο ενικό πρόσωπο και σημαίνει «είμαι» ή «θα είμαι». Οι Αλεξανδρινοί Εβδομήκοντα απέδωσαν τη φράση με πλατωνική ορολογία<ref>Ιωάννης Καραβιδόπουλος, «Η Καινή Διαθήκη ως βασική συλλογή της χριστιανικής θρησκείας. Ο κανόνας της ΚΔ και η απόκρυφη γραμματεία», ''Η ιστορία της Ορθοδοξίας,'' Εκδόσεις Road, 2009, τόμ. 1, σελ. 245.</ref> «Ἐγώ εἰμι ὁ ὤν», και αυτή συνεχίζει μέχρι σήμερα να είναι η κλασική απόδοση, μολονότι αποτελεί ερμηνευτική παράφραση του κειμένου<ref>«Όσον αφορά την κοινή άποψη ότι το όνομα Ιεχωβά εκφράζει την ιδέα της απόλυτης και αφ' εαυτού ύπαρξης, αυτή αποτελεί αποκύημα της φαντασίας της Αλεξανδρινής φιλοσοφίας, εξόχως ασυνεπούς με τη συνολική γλώσσα της Παλαιάς Διαθήκης [...] Ο Ισραήλ λάτρευε τον Ιεχωβά ως ζωντανή προσωπική δύναμη και όχι ως μεταφυσική οντότητα [...] Επαληθώς, η μεταφυσική θεώρηση της Θεότητας ως αιώνιου, άπειρου και τα όμοια δεν αποτελεί [[wikt:el:ίδιον|ίδιον]] της εξ αποκαλύψεως θρησκείας, αλλά προήλθε από τους φιλοσόφους των Εθνικών πολύ πέρα από οποιαδήποτε απόπειρα στην Παλαιά Διαθήκη». (W. Robertson Smith, ''The Prophets of Israel and their Place in History'', 1919, A. & C. Black, σελ. 62, 63, διαθέσιμο στο διαδίκτυο [http://www.archive.org/details/prophetsofisrael00smitiala εδώ])</ref>. Πιο κοντά στο εβραϊκό κείμενο είναι η απόδοση «Εγώ θα είμαι αυτός που θα είμαι», την οποία και ακολουθούν πολλοί μεταφραστές. Αμφότερες τις αποδόσεις περιέχει το λεξικό των Μπράουν, Ντράιβερ και Μπριγκς. Το λεξικό των Κέλερ και Μπάουμγκάρτνερ αποδίδει τη φράση «Θα είμαι αυτός που θα αποδειχτώ»<ref>I shall be who I shall prove to be.—''The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament'', Koehler, L., Baumgartner, W., Richardson, M., & Stamm, J. J. 1999, c1994-1996 (electronic ed.). E.J. Brill: Leiden; New York.</ref>. Αρκετά όμως λεξικά<ref>''The Oxford Dictionary of the Christian Church'' (688), ''Eerdmans Dictionary of the Bible'' (624), ''Nelson's New Illustrated Bible Dictionary'' (λήμμα «God, names of»), ''Tyndale Bible Dictionary'' (456) κ.ά.</ref> εγκυκλοπαίδειες<ref>''The Encyclopedia of Christianity'' (2:248), ''The International Standard Bible Encyclopedia, Revised'' (1:841) κ.ά.</ref> όπως και λόγιοι, τάσσονται και υπέρ της μετάφρασης των Eβδομήκοντα<ref>Grant R. Osborne, ''Baker exegetical commentary on the New Testament'' (Revelation), Baker Academic 2002, σελ. 60</ref>, ισχυριζόμενοι ότι η ερμηνεία του ''Ιεχωβά''/''Γιαχβέ'' αποδίδεται με παρόμοιο τρόπο από τον ίδιο τον ευαγγελιστή Ιωάννη<ref>John Wesley, ''The Works of John Wesley'', Τόμ. 1, 1840, σελ. 238</ref> στο Αποκ. 1:4 (''"ο ών καί ο ήν καί ο ερχόμενος"'')<ref>Carl Friedrich Keil and Franz Delitzsch, ''Commentary on the Old Testament'', Hendrickson 2002, Τόμ. 7 σελ. 568</ref> και αλλού. Τις ερμηνευτικές προτάσεις αυτής της σημαίνουσας φράσης θα τις εξετάσουμε στην επόμενη ενότητα.
 
Σύμφωνα με την εβραϊκή αντίληψη των πραγμάτων, ο συσχετισμός που υφίστατο ανάμεσα σε ένα άτομο και στο όνομά του ήταν τόσο ισχυρός ώστε το όνομα αποτελούσε συχνά ισοδύναμο του ίδιου του ατόμου. Έτσι, «ονομάζομαι» τάδε σήμαινε «είμαι» τάδε, καθώς το όνομα ταυτιζόταν με το ίδιο το αντικείμενο<ref>''Καθολική Εγκυκλοπαίδεια'', λήμμα «Εβραϊκά ονόματα», διαθέσιμο στο ίντερνετ [http://www.newadvent.org/cathen/10675a.htm εδώ].</ref>. Το θρησκευτικό δέος που ένιωθαν οι Εβραίοι για το όνομα του Θεού καταδεικνύει με τον πιο εύγλωττο τρόπο το γεγονός αυτό.
Γραμμή 210:
 
Κάποιοι λόγιοι προτείνουν και κάποιες άλλες μεταγραφικές αποδόσεις όπως «Ιαχουβά» (Yahuwa), «Ιαχουά» (Yahuah) και «Ιεχουά» (Yehuah). Άλλοι πιστεύουν ότι η αρχική προφορά του Τετραγράμματου έχει χαθεί προ καιρού και κατά συνέπεια ότι δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθεί η ακριβής μορφή της<ref name="autogenerated1997"/>.
 
=== Γιατί πολλές μεταφράσεις της Γραφής δεν περιέχουν το όνομα; ===
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι. Μερικοί έχουν την άποψη ότι ο Παντοδύναμος Θεός δεν χρειάζεται κάποιο ξεχωριστό όνομα που να τον προσδιορίζει. Άλλοι φαίνεται πως έχουν επηρεαστεί από την ιουδαϊκή παράδοση που απαιτούσε να μη χρησιμοποιείται το όνομα, ίσως για να αποφευχθεί η βεβήλωσή του. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι, εφόσον κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για την ακριβή προφορά του ονόματος του Θεού, είναι καλύτερο να χρησιμοποιείται απλώς ένας τίτλος, όπως «Κύριος» ή «Θεός». Τέτοια επιχειρήματα όμως δεν ευσταθούν, για τους ακόλουθους λόγους:
 
• Όσοι ισχυρίζονται ότι ο Παντοδύναμος Θεός δεν χρειάζεται κάποιο ξεχωριστό όνομα αψηφούν τις αποδείξεις που πιστοποιούν ότι τα παλαιότερα αντίγραφα του Λόγου του, περιλαμβανομένων και εκείνων που χρονολογούνται πριν από την εποχή του Χριστού, περιέχουν το προσωπικό όνομα του Θεού. O Θεός φρόντισε να καταγραφεί το όνομά του στον Λόγο του περίπου 7.000 φορές. Είναι προφανές ότι θέλει να το γνωρίζουμε και να το χρησιμοποιούμε.
 
• Οι μεταφραστές που αφαιρούν το όνομα σεβόμενοι την ιουδαϊκή παράδοση παραβλέπουν ένα βασικό γεγονός. Αν και ορισμένοι Ιουδαίοι αντιγραφείς αρνούνταν να το προφέρουν, δεν το αφαίρεσαν από τα δικά τους αντίγραφα της Αγίας Γραφής. Αρχαίοι ρόλοι που βρέθηκαν στο Κουμράν, κοντά στη Νεκρά Θάλασσα, περιέχουν το όνομα σε πολλά σημεία. Μερικοί μεταφραστές της Γραφής χρησιμοποιούν στη θέση του θεϊκού ονόματος τον τίτλο «ΚΥΡΙΟΣ» με κεφαλαία γράμματα, υπονοώντας έτσι ότι αυτό εμφανιζόταν στο πρωτότυπο κείμενο. Αλλά το ερώτημα παραμένει: Τι τους έκανε να πιστεύουν ότι έχουν το ελεύθερο να αντικαταστήσουν ή να αφαιρέσουν το όνομα του Θεού από τη Γραφή, εφόσον αναγνωρίζουν ότι υπάρχει στο κείμενό της χιλιάδες φορές; Ποιος τους έδωσε την εξουσία να κάνουν μια τέτοια αλλαγή; Μόνο οι ίδιοι μπορούν να απαντήσουν.
 
• Όσοι λένε ότι το θεϊκό όνομα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται επειδή η ακριβής προφορά του είναι άγνωστη χρησιμοποιούν παρ’ όλα αυτά το όνομα Ιησούς χωρίς κανέναν ενδοιασμό. Αλλά οι μαθητές του Ιησού τον πρώτο αιώνα πρόφεραν το όνομά του πολύ διαφορετικά από ό,τι οι περισσότεροι Χριστιανοί σήμερα. Οι Ιουδαίοι Χριστιανοί πρόφεραν πιθανότατα το όνομά του Γεσούα, και τον τίτλο «Χριστός» τον πρόφεραν Μασίαχ, δηλαδή «Μεσσίας». Οι ελληνόφωνοι Χριστιανοί τον αποκαλούσαν Ιησού Χριστό, ενώ οι λατινόφωνοι Γιέσους Κρίστους. Υπό θεϊκή έμπνευση, καταγράφηκε στην Αγία Γραφή η ελληνική απόδοση του ονόματός του, κάτι που δείχνει ότι οι Χριστιανοί του πρώτου αιώνα, ακολουθώντας την κοινή λογική, χρησιμοποιούσαν τη μορφή του ονόματος που ήταν συνηθισμένη στη γλώσσα τους. Παρόμοια, η Επιτροπή [[Η Αγία Γραφή-Μετάφραση Νέου Κόσμου|Μετάφρασης Νέου Κόσμου]] πιστεύει ότι είναι λογικό να χρησιμοποιεί τον τύπο “Jehovah” («Ιεχωβά», στην ελληνική), έστω και αν αυτή η απόδοση δεν αντιστοιχεί απόλυτα στην ακριβή προφορά του θεϊκού ονόματος στην αρχαία εβραϊκή.
 
====Ενδεικτική χρήση στην ελληνική και διεθνή γραμματεία====