Σεργούλα Φωκίδας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| όνομα = ΣεργούλαΣεργούλας

| υψόμετρο = 600 - 800480

| ταχυδρομικός κωδικός =33056

| τηλεφωνικός κωδικός =26340

Η '''Σεργούλα''' είναι ημιορεινό χωριό του [[δήμος Δωρίδας|Δήμου Δωρίδος]]<ref name=":0" /> που μαζί με τους οικισμούς [[Παραλία Σεργούλας Φωκίδας|Παραλία Σεργούλας]] και [[Παλαιοχώρι Φωκίδος|Παλαιοχώρι]] αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Σεργούλας της Δημοτικής Ενότητας Ευπαλίου<ref>[http://web3.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011]</ref>.

Το κυρίως χωριό Σεργούλα, με πληθυσμό 50 κατοίκους ([[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή 2011]]), βρίσκεται στην πλαγιά του όρους Τρίκορφο, στη δεξιά όχθη του Σεργουλοπόταμου και σε υψόμετρο 600480 μέτρων<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.dorida.gr/%CE%B5%CF%85%CF%80%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CE%BF/%CF%83%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B1|title=Σεργούλα {{!}} Δήμος ΔωρίδοςMunicipality of Dorida|website=www.dorida.gr|language=el|accessdate=2017-10-28}}</ref><ref name=":0">{{Cite book|title=Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή|last=|first=|publisher=Τεγόπουλος - Μανιατέας|year=1996|isbn=|location=Αθήνα|page=17, τομ. 31}}</ref>. Η Παραλία Σεργούλας, με πληθυσμό 315 κατοίκους, διαθέτει καθαρή παραλία και αποτελεί παραθεριστικό κέντρο. Ο οικισμός Παλαιοχώρι, αποτελούμενος από ελάχιστα σπίτια και με πληθυσμό μόλις 2 κατοίκους, βρίσκεται σε υψόμετρο 800 μμέτρα. Καταλαμβάνει έκταση 20.400 στρεμμάτων και απέχει από το [[Ευπάλιο Φωκίδας|Ευπάλιο]], την έδρα του Δήμου, 2319,5 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]] και 27,5 χλμ. από τη [[Ναύπακτος|Ναύπακτο]]<ref>{{Cite web|url=http://www.apostaseis.gr/loc_ap/odigikes-apostaseis.asp|title=Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr|last=|first=|date=|website=www.apostaseis.gr|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2017-10-28}}</ref>.

Στο χωριό διατηρείται το ένα από τα δύο «αρχοντικά» του Κ. Λιδωρίκη, υπουργού των Φιλευθέρων του [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Ελευθερίου Βενιζέλου]]. Η οικογένεια Λιδωρίκη είναι διάδοχος των οικογενειών Παπαπολίτη (προεστού της περιοχής) και της οικογένειας του ήρωα [[Δυοβουνιώτης|ΔυιοβουνιώτηΔυοβουνιώτη]].

Το φαράγγι της Σεργούλας κατά μήκος του χειμάρρου Πολυσταύρι αποτελεί σημαντικό φυσικό μνημείο και είναι πόλος έλξης πολλών περιπατητών, περιηγητών και φυσιολατρικών συλλόγων. Κατά την διαδρομή του οι περιηγητές έχουν την δυνατότητα να ζήσουν μέσα σε παρθένα φύση, ξεκινώντας από τον νεώτερο μνημείο τέχνης τον "υδρόμυλο του Βενέτη" που κτίστηκε το [[18ος αιώνας|18ο αιώνα]] στην Παραλία Σεργούλας, έχει ανακαινιστεί και προκαλεί τον θαυμασμό των επισκεπτών σήμερα<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=-802680088|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|last=Nikos|first=Kapetanakos E.|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2017-10-28}}</ref>. Από τον νερόμυλο αυτό και σε μήκος περίπου 200 μέτρων ο πεζοπόρος μπορεί να θαυμάσει τον υπερυψωμένο τοξωτό υδραύλακα, έργο μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας που κατασκευάστηκε μαζί με τον νερόμυλο του Βενέτη και χρησιμοποιήθηκε τόσο για τις ανάγκες του νερόμυλου, όσο και για την άρδευση των κτημάτων. Έχει χαρακτηριστεί από την αρχαιολογία ως μνημείο ιδιαιτέρας αρχιτεκτονικής αξίας, διατηρητέο και ίσως το μοναδικό στο είδος του<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=622362083|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|last=Nikos|first=Kapetanakos E.|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2017-10-28}}</ref>.

Το χωριό Σεργούλα δημιουργήθηκε πριν από το [[1800]]. Αγωνιστής του [[1821]] υπήρξε ο Παπαγιώργης Πολίτης με τον γιό του Χαράλαμπο, που χρημάτισε γερουσιαστής κατά την διακήρυξη της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, στις [[15 Ιανουαρίου]] [[1822]]. Η Σεργούλα στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάσταση του '21]] διέθεσε πολεμικό πλοίο. Την [[18 Απριλίου|18η Απριλίου]] [[1825]] οι Τούρκοι πυρπόλησαν τη Σεργούλα και πήραν αιχμαλώτους τους τρεις εγγονούς του Παναγιώτη Πολίτη<ref name=":1" />.

Η Παραλία Σεργούλας, επί [[Τουρκοκρατία|Τουρκοκρατίας]] είχε την ονομασία «Μύλοι» λόγω των πολλών [[Νερόμυλος|νερόμυλων]] που υπήρχαν στην περιοχή. Μετά την [[Έξοδος του Μεσολογγίου|έξοδο του Μεσολογγίου]] στο μύλο – σπίτι του Παπαπολίτη - φιλοξενήθηκε ο [[Νικόλαος Κασομούλης|Κασομούλης]], αγωνιστής και ιστοριογράφος, μαζί με άλλους πολεμιστές που είχαν διαφύγει με καΐκι προς τον [[Κορινθιακός κόλπος|Κορινθιακό κόλπο]]. Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το «κανάλι» του μύλου, που στηρίζεται σε αριστοτεχνικές καμάρες και περιβάλλεται από πλατάνια. Με πρόσφατη απόφαση της Εφορίας Αρχαιοτήτων Πατρών έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο κτίσμα. Πριν μερικές δεκαετίες ονομάσθηκε «Κάμπος» και το οφείλει στο γεγονός ότι είναι κτισμένο σε μια μικρή πεδιάδα που την διασχίζει το ποτάμι «Πολισταύρι». Στην δεκαετία του [[1930]] λειτούργησε για πρώτη φορά το Δημοτικό Σχολείο και η λειτουργία του σταμάτησε το [[2010]].