Ερπετά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
δα |
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 77.49.208.40 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρήστ... |
||
Γραμμή 1:
{{Ταξινομοπλαίσιο
Τα ερπετά είναι τετράποδα σπονδυλόζωα της κλάσεως Σαυρόψιδα (Sauropsida). Χαρακτηρίζονται από την αναπνοή αέρα, τη γέννηση κελυφωτών αυγών (με εξαίρεση κάποιων φιδιών που γεννούν ζωντανά μικρά) και έχουν δέρμα που καλύπτεται με φολίδες ή αποφύσεις. Τα ερπετά θεωρούνται ότι έχουν ψυχρόαιμο μεταβολισμό. Είναι τετράποδα ή έχουν τέσσερα πλευρά ή προέρχονται από τετράποδους προγόνους.▼
| όνομα = Ερπετά
| εικόνα = Graeca0005.JPG
| πλάτος_εικόνας = 250px
| λεζάντα_εικόνας = ''[[Ελληνική χελώνα]]'' (''Testudo graeca'')
| βασίλειο = [[Ζώα]] ''(Animalia)''
| subregnum = Ευμετάζωα (Eumetazoa)
| superphylum = Δευτεροστόμια (Deuterostomia)
| subphylum = [[Σπονδυλωτά]] (Vertebrata)
| υποσυνομοταξία = [[Χορδωτά]] (Chordata)
| ομοταξία = '''Ερπετά''' (Reptilia)
| subdivision_ranks = Τάξεις
| subdivision = ** '''[[Κροκοδείλια]]''' (Crocodylia)
** '''[[Ρυγχοκεφάλια]]''' (Rhynchocephalia)
** '''[[Φολιδωτά]]''' (Squamata)
*** [[Σαύρα|Σαύρια]] (Sauria)
*** [[Οφίδια]] (Serpentes)
*** [[Αμφισβαίνια]] (Amphisbaenia)
** '''[[Χελώνια]]''' (Chelonia)
*** [[Πλευρόδειρα]] (Pleurodira)
*** [[Κρυπτόδειρα]] (Cryptodira)}}
▲Τα '''ερπετά''' είναι τετράποδα [[σπονδυλόζωα]] της [[κλάση (βιολογία)|κλάσεως]] [[Σαυρόψιδα]] (''Sauropsida''). Χαρακτηρίζονται από την αναπνοή αέρα, τη γέννηση κελυφωτών [[αυγά|αυγών]] (με εξαίρεση κάποιων φιδιών που γεννούν ζωντανά μικρά) και έχουν [[δέρμα]] που καλύπτεται με [[φολίδες]] ή αποφύσεις. Τα ερπετά θεωρούνται ότι έχουν ψυχρόαιμο [[μεταβολισμός|μεταβολισμό]]. Είναι τετράποδα (ή έχουν τέσσερα πλευρά ή προέρχονται από τετράποδους προγόνους). Τα σύγχρονα ερπετά κατοικούν σε κάθε ήπειρο με εξαίρεση την [[Ανταρκτική]].
Από τις πολλές τάξεις του παρελθόντος σήμερα επιβιώνουν οι εξής:
* Τάξη [[Κροκοδείλια]] (Crocodylia) - Κροκόδειλοι, Αλλιγάτορες, Καιμάν, γαβιάλοι (23 είδη)
* Τάξη [[Ρυγχοκεφάλια]] (Rhynchocephalia) - Σφηνόδοντες (Τουατάρα - 2 είδη)
* Τάξη Φολιδωτά (Squamata)
** Υποτάξη [[Οφίδια]] (Serpentes) - [[Φίδι]]α (3000 είδη)
** Υποτάξη [[Σαύρα|Σαύρια]] (Sauria) - [[Σαύρα|Σαύρες]] (4800)
** Υποτάξη Αμφισβαίνια (Amphisbaenia) - [[Αμφίσβαινα|Αμφίσβαινες]] (170 είδη)
* Τάξη [[Χελώνια]] (Chelonia) - [[Χελώνα|Χελώνες]] (300+ είδη)
Σε αντίθεση με τα [[αμφίβιο|αμφίβια]], τα ερπετά δεν έχουν ένα υδάτινο στάδιο προνυμφών. Κατά κανόνα, τα ερπετά είναι [[ωοτόκος|ωοτόκα]], αν και ορισμένα είδη φιδιών είναι σε θέση να γεννήσουν ζωντανά μικρά. Αυτό επιτυγχάνεται είτε με ωοζωτοκία (κατακράτηση αυγών) ή [[ζωοτοκία]] (γέννηση απογόνων χωρίς την ανάπτυξη των αυγών με αποθέματα [[ασβέστιο|ασβεστίου]]). Πολλά από τα είδη των ζωοτόκων ερπετών ταΐζουν τα έμβρυά τους μέσω διαφόρων μορφών [[πλακούντας|πλακούντα]] ανάλογες προς αυτές των θηλαστικών, με κάποια παρεχόμενη αρχική φροντίδα των νεοσσών. Υπάρχων ερπετά κυμαίνονται σε μέγεθος από ένα μικροσκοπικό είδος μικρής σαύρας, Sphaerodactylus ariasae, μπορεί να αναπτυχθεί μέχρι 1,7 cm σε μήκος μέχρι τους [[κροκόδειλος του αλμυρού νερού|κροκόδειλους του αλμυρού νερού]], Crocodylus porosus, οι οποίοι μπορεί να φθάσουν τα 6 m σε μήκος και ζυγίζουν πάνω από 1.000 κιλά.
Η μελέτη των ερπετών και αμφιβίων ονομάζεται ερπετολογία.
== Συστηματική ==
{{κύριο|Συστηματική των ερπετών}}
=== Ιστορία της Συστηματικής ===
==== 18ος αιώνας ====
[[Αρχείο:Reptile003d.jpg|thumb|right|Ερπετά, από τον ''Nouveau Larousse Illustré'', 1897-1904. Παρατηρήστε το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνονται και τα αμφίβια (κάτω από τους κροκόδειλους)]]
Τα ερπετά ήταν από την αρχή της ταξινόμησης ομαδοποιημένα μαζί με τα αμφίβια. Ο [[Κάρολος Λινναίος]], που εργάζοταν στη φτωχή όσον αφορά τα είδη Σουηδία, όπου η κοινή οχιά και νερόφιδο βρίσκονται συχνά για κυνήγι στο νερό, περιλαμβάνονται όλα τα ερπετά και τα αμφίβια στην κατηγορία "III - Amphibia" στο [[Systema Naturae]] του.<ref name="Linn1758">{{cite book|last=Linnaeus |first=Carolus |authorlink=Κάρολος Λινναίος |title=Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. |publisher=Holmiae (Laurentii Salvii) |year=1758 |url=http://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/542 |accessdate=2008-09-22 |language=Latin |edition=10th}}</ref> Οι όροι "ερπετό" και "αμφίβιο" ήταν σε μεγάλο βαθμό εναλλάξιμα, «ερπετό» που προτιμάται από τους Γάλλους. Ο Ιώσηπος Νικόλαος Λαυρέντι ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε επίσημα τον όρο "Reptilia" για μια εκτεταμένη κατηγορία ερπετλων και αμφίβιων ουσιαστικά με τροπό παρόμοιο με αυτό του Λινναίου.<ref>Laurenti, J.N. (1768): ''Specimen Medicum, Exhibens Synopsin Reptilium Emendatam cum Experimentis circa Venena''. [http://gdz.sub.uni-goettingen.de/no_cache/dms/load/img/?IDDOC=281657 Facsimile], showing the mixed composition of his ''Reptilia''</ref> Σήμερα, εξακολουθεί να είναι κοινή η ονομασία των δύο ομάδων στο πλαίσιο της ίδιας κλάσης με το όνομα herptiles.
==== "Προκατακλυσμιαία τέρατα" ====
Δεν ήταν παρά μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα όταν έγινε σαφές ότι τα ερπετά και τα αμφίβια είναι στην πραγματικότητα εντελώς διαφορετικά ζώα, και ο Pierre André Latreille κατασκεύσαε την τάξη Batracia (1825) για τα τελευταία, και διαίρεσε τα τετράποδα στις τέσσερις γνωστές κατηγορίες των ερπετών, αμφιβίων, πτηνών και θηλαστικών.<ref name=Huxley1863>Huxley, T.H. (1863): The Structure and Classification of the Mammalia. Hunterian lectures, presented in ''Medical Times and Gazette, 1863''. [http://aleph0.clarku.edu/huxley/UnColl/Gazettes/Mamma.html αρχικό κείμενο]</ref>
Ο Βρετανός ανατόμος [[Τόμας Χένρι Χάξλεϊ]] έκανε δημοφιλή το διαχωρισμό του Latreille, και μαζί με τον Ρίτσαρντ Όουεν επέκτειναν τα ερπετά για να συμπεριλάβει τα διάφορα ορυκτά "προκατακλυσμιαία τέρατα», συμπεριλαμβανομένων των δεινοσαύρων και των θηλαστικόμορφών [[Δικυνόδοντας|Δικυνόδοντες]]. Αυτό δεν ήταν το μόνο δυνατό σύστημα ταξινόμησης: σε διαλέξεις στο Βασιλικό Κολέγιο Χειρουργών στο 1863, ο Huxley ομαδοποίησε τα σπονδυλωτά σε θηλαστικά, σαυορειδή και ιχθυοειδή (τα τελευταία περιέχουν τα ψάρια και αμφίβια). Πρότεινε στη συνέχεια τα ονόματα Σαυρόψιδα και Ιχθυόψιδα για τα δύο.<ref name= ==== Ανοίγματα στα κρανία στην ταξινόμηση του 20ου αιώνα ====
| |||