Βικιπαίδεια

Ναύπακτος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ εισαγωγή προτύπου
συμπληρώσεις, ομαδοποιήσεις, defaultsort κ.λπ.
Γραμμή 23:
|Ιστοσελίδα=http://www.nafpaktos.gr/
}}
[[Αρχείο:naupaktos.jpg|thumb|290px|right|Άποψη του λιμανιού από το κάστρο.]]
 
[[Αρχείο:naupaktosNaupactusport.jpg|thumb|290px|right|ΆποψηΠανοραμική τουάποψη λιμανιούτης απόΝαυπάκτου απ' το κάστροφρούριο.]]
[[Αρχείο:Naupactusport.jpg|thumb|290px|Πανοραμική άποψη της Ναυπάκτου απ' το φρούριο]]
 
Η '''Ναύπακτος''' είναι παραθαλάσσια πόλη της [[Αιτωλοακαρνανία]]ς στον [[Κορινθιακός κόλπος|Κορινθιακό κόλπο.]] Χτισμένη ανάμεσα στο [[Αντίρριο Αιτωλοακαρνανίας|Αντίριο]] και στις εκβολές του ποταμού [[Μόρνος|Μόρνου]] αποτελεί μία από τις αρχαιότερες ελληνικές πόλεις που γνώρισε περιόδους μεγάλης ακμής και συνδέθηκε με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Αυτό επιβεβαιώνεται από την άρτια οχύρωσή της, η οποία ξεκινά από το [[Λιμένας|λιμάνι]], συνεχίζεται με τρία αλλεπάλληλα τείχη και καταλήγει στο κάστρο. Έχει χαρακτηριστεί [[Κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας|παραδοσιακός οικισμός]].
 
== Ιστορία ==
=== Αρχαία Χρόνιαχρόνια ===
Η Ναύπακτος είναι [[πόλη]] με μεγάλη ιστορία. Λέγεται ότι πήρε το όνομά της από τις λέξεις ''ναυς'' και ''πήγνυμι'', που σημαίνει «κατασκευάζω πλοίο». Για πρώτη φορά εμφανίζεται το 1104 π.Χ. με τους [[Δωριείς]], οι οποίοι στην κάθοδό τους, χρησιμοποίησαν τη Ναύπακτο για να κατασκευάσουν υποτυπώδη πλοιάρια (σχεδίες για την ακρίβεια), οπότε και το «Ναύπακτος» έμεινε κληρονομιά. Η πόλη αρχικά ανήκε στους Εσπέριους [[Λοκροί|Λοκρούς]].
 
Γραμμή 39 ⟶ 37 :
Το [[426 π.Χ.]], με προτροπή των Μεσσηνίων της πόλης, εξεστράτευσε κατά των [[Αιτωλοί|Αιτωλών]] ο Αθηναίος στρατηγός [[Δημοσθένης (στρατηγός)|Δημοσθένης]] <ref>Θουκυδίδης [[s:Θουκυδίδης/Γ|3,94]]</ref>. Οι Αιτωλοί τον αντιμετώπισαν στο Αιγίτιο και τον ανάγκασαν να υποχωρήσει. Ο Σπαρτιάτης στρατηγός [[Ευρύλοχος]], με την βοήθεια των Εσπέριων Λοκρών, με επικεφαλής την [[Άμφισσα]], προέλασε στην Ναύπακτο <ref>Θουκυδιδής [[s:Θουκυδίδης/Γ|3,100]]</ref>.
Το [[369 π.Χ.]] μετά την [[Ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς|ήττα των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς]] (405 π.Χ.), οι Μεσσήνιοι εγκαταλείπουν την πόλη και αναχωρούν για τη [[Σικελία]] <ref>[[Παυσανίας]] [[s:Μεσσηνιακά|Μεσσηνιακά,XXVII]] και [[s:Φωκικά, Λοκρών Οζόλων|Φωκικά, Λοκρών Οζόλων ΧΧΧVΙΙΙ]]</ref>. Η Ναύπακτος περνά ξανά στον έλεγχο των Λοκρών. Οι [[Αχαιοί]] κυριεύουν την πόλη, αλλά τελικά τους διώχνει ο [[Θήβα|Θηβαίος]] στρατηγός [[Επαμεινώνδας]], το 361 π.Χ..
 
Το [[350 π.Χ.]] ο [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας|Φίλιππος Β΄]] της Μακεδονίας παραχωρεί την πόλη στους Αιτωλούς. Από το [[338 π.Χ.]] η πόλη γίνεται κέντρο της [[Αιτωλική Συμπολιτεία|Αιτωλικής Συμπολιτείας]] και στην πόλη συνέρχονταν τα συμβούλια της Συμπολιτείας. Η δε Ναυπακτία ονομάσθηκε ''Αιτωλία Επίκτητος''. Μετά και τους πολέμους με τους Αχαιούς και την καταστροφή της πόλης του [[Θέρμο]]υ, η Ναύπακτος γίνεται κατ' ουσία πρωτεύουσα της Αιτωλίας <ref>Πολύβιος ''Ιστορίες'' - Βιβλίο 5ο: 103.1, 105.1 107.5-7 (Στο διαδίκτυο από το Perseus Project: [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Plb.+toc (Αγγλικά & Ελληνικά)])</ref>. Το 191 π.Χ. οι Ρωμαίοι, αφού πολιόρκησαν την πόλη, έλυσαν την πολιορκία υπογράφοντας ανακωχή με τους Αιτωλούς.
 
Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίων]] γνώρισε ακμή λόγω της σημαντικής της θέσης ακριβώς απέναντι από τη [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]].
 
Αποικία της Ναυπάκτου ήταν η νήσος [[Κέα]], που έλαβε το όνομά της από έναν ήρωα της πόλης. Από την Ναύπακτο, καταγόταν ο ποιητής [[Καρκίνος (ποιητής)|Καρκίνος]], που όπως υποστήριζε ο [[Χάρων (ιστορικός)|Χάρων]] έγραψε το ποίημα [[Ναυπάκτια έπη]], κάτι που όμως ο [[Παυσανίας]] αμφισβητούσε<ref>[[s:Φωκικά, Λοκρών Οζόλων|Φωκικά, Λοκρών Οζόλων ΧΧΧVΙΙΙ]]</ref>, καθώς και οι αγαλματοποιοί [[Μέναιχμος (γλύπτης)|Μέναιχμος]] και [[Σοΐδας]] <ref>Παυσανίας [[s:Αχαϊκά|Αχαϊκά ΧVII,10]] Αναφορά στο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Λαφρίας [[Άρτεμις|Αρτέμιδος]] της [[Καλυδώνα]]ς</ref>. Στην πόλη υπήρχαν πολλοί ναοί, όπως του [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνα]], της [[Άρτεμις|Αρτέμιδος]], της [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτης]] και του [[Ασκληπιός|Ασκληπιού]].'''
 
=== Βυζάντιο και Μεσαιωνικά χρόνια ===
Υπήρξε σημαντική πόλη του [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντίου]], καθώς αποτελούσε λιμάνι των ταξιδιωτών προς την [[Ιταλία]] και την [[Κωνσταντινούπολη]]. Υπαγόταν στην επαρχία Ελλάδος ή Αχαΐας. Το φρούριό της επισκευάστηκε ριζικά τα χρόνια του Ιουστινιανού <ref>Προκόπιος</ref>, αλλά το [[553]], η πόλη καταστράφηκε από [[σεισμός|σεισμό]]. Επίσης, καταστροφές υπέστη από επιδρομές διάφορων λαών, όπως οι [[Σλάβοι]] (6ος - 10ος αιώνας). Την εποχή του [[Κωνσταντίνος Ζ'|Κωνσταντίνου Ζ' του Πορφυρογέννητου]] έγινε πρωτεύουσα του Πέμπτου Θέματος της Ευρώπης (Ελλάς) ενώ το 10ο αιώνα συνενώθηκε με το Όγδοο Θέμα της Νικοπόλεως και έγινε έδρα του νέου.
 
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους, η πόλη έγινε μέρος του [[Δεσποτάτο της Ηπείρου|Δεσποτάτου της Ηπείρου]] για περίπου έναν αιώνα (1204-1294). Το [[1294]] <ref>'''Πηγή''': Π. Καλονάρος, - ''Ιερά μονή Βαρνάκοβας''.</ref> ο Δεσπότης της Ηπείρου, [[Νικηφόρος Α' Κομνηνός Δούκας]], πάντρεψε την κόρη του, [[Θαμάρ της Ηπείρου|Θαμάρ]], και έδωσε την πόλη προίκα στον γαμπρό του [[Φίλιππος Α' του Τάραντα|Φίλιππο]], πρίγκιπα του Τάραντα. Αυτός οχύρωσε την πόλη και έκοψε νομίσματα. Αργότερα όμως η πόλη ήρθε στην επικράτεια του [[Δουκάτο Νέων Πατρών|Δουκάτου των Νέων Πατρών]] και αργότερα πέρασε στην κυριαρχία του [[Αρβανίτες|Αρβανίτη]] [[Ιωάννης Μπούας|Μπούα Σπάτα]]. Την περίοδο εκείνη η πόλη ονομαζόταν από τους Έλληνες '''Έπακτος''' ή Επαχτος, από τους Φράγκους Νεοπάντ-Νεπάντ-Λεπάντ ή '''Λεπάντο'''. Πέρασε ένα διάστημα Ενετοκρατίας από το [[1407]] μέχρι πριν πέσει στα χέρια των Τούρκων το [[1499]]. Τότε έλαβε και την σημερινή του μορφή το κάστρο της πόλης. Το [[1458]] ο [[Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής]] πολιόρκησε ανεπιτυχώς την πόλη, που παρέμεινε στα χέρια των Βενετών. Τελικά το [[1499]] ο [[Βαγιαζίτ Β΄|Βαγιαζήτ ο Β']] με τον Τουρκικό στόλο ανάγκασε τους [[Βενετοί|Βενετούς]] να του παραδώσουν την πόλη <ref>'''Πηγή''': Κ. Σάθας, - ''Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα''.</ref>.
 
===H Ναυμαχία της Ναυπάκτου===
[[Αρχείο:Naval Battle of Lepanto.jpg|thumb|right|300px|Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου, αγνώστου καλλιτέχνη, Ναυτικό Μουσείο του Γκρίνουϊτς, [[Λονδίνο]].]]
[[File:Battle of Lepanto 1595-1605 Andrea Vicentino.jpg|thumb|right|300px|«Η ναυμαχία της Ναυπάκτου» του Ανδρέα Βιτσεντίνο, Palazzo Ducale, [[Βενετία]].]]
Το [[1571]] έγινε η [[Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)|Ναυμαχία της Ναυπάκτου]]. Πρόκειται για τη ναυμαχία, που έλαβε χώρα στο στόμιο του Πατραϊκού κόλπου (κόλπος του Λεπάντο), δίπλα στις [[Εχινάδες]] νήσους (τότε Κουρτζολάροι), αποτέλεσε δε την πιο εντυπωσιακή φάση του πολέμου για την κατάκτηση της [[Κύπρος|Κύπρου]] (1570-71)<ref>Μπιτσίνο Χιού, εκδόσεις Ενάλιος. ISBN 960-536-280-5.</ref> . Προκάλεσε μεγάλη εντύπωση στους συγχρόνους, αλλά δεν επέφερε θετικά αποτελέσματα για τους νικητές. Η μεγάλη νίκη των χριστιανών εναντίον των Τούρκων απετέλεσε ορόσημο για την ιστορία της Ευρώπης σε συνδυασμό με τον εορτασμό της [[Παναγία Ναυπακτιώτισσα|Παναγίας της Ναυπάκτου]]. Το [[1687]] (24 Ιουλίου) καταλήφθηκε ξανά από τους [[Βενετοί|Ενετούς]] για 12 χρόνια. Τελικά με την [[Συνθήκη του Κάρλοβιτς]], η Ναύπακτος όπως και η υπόλοιπη Στερεά περιήλθε στους Τούρκους. Η ναυμαχία αυτή υπήρξε ιστορικό γεγονός, γιατί σε αυτήν αναχαιτίσθηκε η απειλητική για την Ευρώπη τουρκική ναυτική δύναμη. Με την ονομασία αυτή είναι γνωστή η μεγάλη ναυτική σύγκρουση που διεξήχθη ανάμεσα στον οθωμανικό στόλο και στις ενωμένες ναυτικές δυνάμεις της ''Sacra Lega'', μιας Ιερής Συμμαχίας που συγκροτήθηκε από του [[Ισπανοί|Ισπανούς]], τον Πάπα, τη [[Βενετία]] και μερικά ιταλικά κρατίδια, στις 7 Οκτωβρίου [[1571]]. Οι ξένοι ιστορικοί χρησιμοποιούν την ονομασία ''Ναυμαχία του Λεπάντο'' (Naval Battle of Lepanto), από τη μεσαιωνική ονομασία της πόλης.<ref>Ρήγκαν Τζέρρι, σ. 5, 2007, εκδόσεις Κασταλία.</ref>
 
=== Νεότερα Χρόνιαχρόνια ===
[[File:Ναύπακτος.jpg|thumb|Άποψη της σύγχρονης πόλης.]]
Το [[1821]] οι κάτοικοι της περιοχής πήραν μέρος στην Επανάσταση. Οι επιχειρήσεις στην πόλη άρχισαν τον Μάΐο. Η αντίσταση των Τούρκων ήταν επιτυχημένη και κράτησε αρκετά χρόνια. Στις [[18 Απριλίου]] [[1829]], απελευθερώθηκε οριστικά από τους [[Τουρκία|Τούρκους]], όταν ο [[Ανδρέας Μιαούλης]] απέκλεισε το λιμάνι της πόλης και ανάγκασε τους Τούρκους να παραδώσουν το φρούριο. Φεύγοντας οι κατακτητές, άφησαν πίσω τους ελάχιστες οικογένειες Ελλήνων οι οποίες, μάλιστα, ήρθαν σε αντιπαράθεση με τις [[Σούλι|Σουλιώτικες]] οικογένειες (Μποτσαραίοι, Τζαβελαίοι κλπ), στις οποίες το νεοσύστατο ελληνικό κράτος είχε παραχωρήσει τα τουρκικά αρχοντικά, ως αντιστάθμισμα για την προσφορά τους στον Αγώνα. Μετά τη [[Μικρασιατική καταστροφή]] εγκαταστάθηκαν στη Ναύπακτο 286 πρόσφυγες.<ref>{{Cite book|title=Μεσολόγγι 1830 - 1940. Η μεταμόρφωση μιας κοινωνίας|last=Κατσούλης|first=Παναγιώτης Α.|publisher=Ασημακόπουλος|year=2010|isbn=978-960-8211-13-1|location=Μεσολόγγι|page=363}}</ref>
 
== Αξιοθέατα ==
[[Αρχείο:Nafpaktos evlahos.jpg|thumb|Άγαλμα του [[Μιγκέλ ντε Θερβάντες]] στο λιμάνι της Ναυπάκτου.]]
 
* Το καλοδιατηρημένο ''κάστρο'' που δεσπόζει στο λόφο με το πευκοδάσος πίσω από την πόλη.
* Το ''ενετικό λιμάνι''.
Γραμμή 71 ⟶ 68 :
* Η κοντινή [[Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου]].
* Το μουσείο "ΦΑΡΜΑΚΗ". Μουσείο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821.
* [http://www.faroi.com/gr/nafpaktos_gr.htm faroi.com: Ο πέτρινος παραδοσιακός φάρος στο κάστρο της Ναυπάκτου.]
 
== Προσωπικότητες ==
Από την πόλη κατάγονται διάφορες σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο ιστοριοδίφης [[Γιάννης Βλαχογιάννης]], ο ακαδημαϊκός λογοτέχνης και πολιτικός [[Γεώργιος Αθανασιάδης - Νόβας]], ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας, και ο αδελφός του [[Θεμιστοκλής Αθανασιάδης Νόβας|Θεμιστοκλής]], ο συγγραφέας [[Σπύρος Μελάς]], ο λογοτέχνης [[Χάρης Σταματίου]] , ο Αγέλαος, ο Σταμάτης Σταματίου ( Σταμ- Σταμ) και άλλοι.
 
== Πληθυσμός ==
 
== Πληθυσμός <ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=apografes Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.</ref> ==
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"
|- bgcolor="#efefef"
Γραμμή 86 ⟶ 82 :
| [[1991]] || 10.854 || 15.045
|-
| [[2001]] || 12.924<ref name="Apografi2001">[http://web3.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_3.pdf Ε.Σ.Υ.Ε. - Απογραφή 2001]</ref> || 18.231<ref name="Apografi2001"/>
| [[2001]] || 12.924 || 18.231
|-
| [[2011]] || 13.415<ref name="Apografi2011">[http://web3.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011]</ref>
| [[2011]] || 13.415 || 27.800
|| 27.800<ref name="Apografi2011"/>
|}
 
 
<gallery>
Γραμμή 99 ⟶ 95 :
*{{flagicon|Italy}} [[Marino]], [[Ιταλία]]
 
== Σημειώσεις και Παραπομπέςπαραπομπές ==
<references />
 
Γραμμή 114 ⟶ 110 :
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Ναύπακτος|αριθμός = 66946}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα: Ναύπακτος|αριθμός = 8371}}
 
 
{{Δήμος Ναυπακτίας}}{{Δήμοι νομού Αιτωλοακαρνανίας}}
 
{{DEFAULTSORT:Ναυπακτος}}
[[Κατηγορία:Πόλεις της αρχαίας Αιτωλοακαρνανίας]]
[[Κατηγορία:Ναύπακτος| ]]
[[Κατηγορία:Νομός Αιτωλοακαρνανίας]]
[[Κατηγορία:Δήμοι του νομού Αιτωλοακαρνανίας]]
[[Κατηγορία:Ναύπακτος|Πόλεις της αρχαίας Αιτωλοακαρνανίας]]
[[Κατηγορία:Οχυρωμένες πόλεις]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Ναύπακτος"