Τετραγράμματο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[Image:Cambridge, University Library Taylor-Schechter Collection 12.186 + AS.78.412; 12.187; 12.188 .jpg|thumb|250px|right|Απόσπασμα από τα ''[[Εξαπλά]]'' του [[Ωριγένης|Ωριγένη]]. Φαίνεται το Τετραγράμματο σε αρχαίους εβραϊκούς χαρακτήρες.]]

 

 

Αυτή η αλλαγή που παρατηρείται από τα αρχαιότερα προς τα νεότερα χειρόγραφα, η οποία καταλήγει τελικά στην αντικατάσταση του Τετραγράμματου με τον όρο ''Κύριος'', αποτέλεσε απομάκρυνση από την αρχική μορφή του κειμένου της μετάφρασης των Εβδομήκοντα. Μάλιστα ο [[Ωριγένης]], σχολιάζοντας το εδάφιο Ψαλμός 2:2, έγραψε για τη μετάφραση των Εβδομήκοντα: «Στα πιο ακριβή χειρόγραφα ΤΟ ΟΝΟΜΑ εμφανίζεται με εβραϊκούς χαρακτήρες, όχι όμως με σημερινούς εβραϊκούς [χαρακτήρες], αλλά με τους πιο αρχαίους»<ref>«{{Πολυτονικό|Καὶ ἐν τοῖς ἀκριβεστέροις δὲ τῶν ἀντιγράφων Ἑβραίοις χαρακτῆρσι κεῖται τὸ ὄνομα, Ἑβραϊκοῖς δὲ οὐ τοῖς νῦν, ἀλλὰ τοῖς ἀρχαιοτάτοις}}». ([[Ωριγένης]], Σχολιολόγιο ''Εις Ψαλμούς'' 12.1104.24-27)</ref>. Παρόμοια άποψη διατυπώνει και ο [[Ιερώνυμος]]<ref>«Βρίσκουμε το τετραγράμματο όνομα του Θεού σε κάποιους ελληνικούς τόμους ακόμη κσι σήμερα γραμένο με τους αρχαίους χαρακτήρες». ([[Ιερώνυμος]], ''Prologus Galeatus'' 28.594-95)</ref>. Είναι σαφές ότι κατά τον Ωριγένη και τον Ιερώνυμο τα ελληνικά χειρόγραφα που περιείχαν το Τετραγράμματο με παλαιοεβραϊκούς χαρακτήρες ήταν τα καλύτερα αντίγραφα της μετάφρασης των Εβδομήκοντα. Μάλιστα, η μεταγραμματισμένη μορφή ΙΑΩ εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται τον [[3ος αιώνας|3ο αιώνα]] από Χριστιανούς και μη, όπως φανερώνεται επί παραδείγματι στα κείμενα του [[Ωριγένης|Ωριγένη]] αλλά και του ιστορικού [[Διόδωρος Σικελιώτης|Διόδωρου Σικελιώτη]]<ref>«{{Πολυτονικό|Ἱερεμίαν [...] ἑρμηνεύεται γὰρ μετεωρισμὸς Ἰαώ}}», [[Ωριγένης]], ''Των Εις το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον Εξηγητικών'', Τόμ. Β’, 2.1.7). «{{Πολυτονικό|Παρὰ δὲ τοῖς Ἰουδαίοις Μωυσῆν τὸν Ἰαὼ ἐπικαλούμενον θεόν}}». ([[Διόδωρος Σικελιώτης]], ''Βιβλιοθήκη Ιστορική'' 1.94.2) Βλέπε επίσης, Patrick Skehan, ''The Divine Name at Qumran in the Masada Scroll and in the Septuagint'', 1980, σ. 29, 30.</ref>, ακόμη και κατά τον [[6ος αιώνας|6ο αιώνα]], όπως φαίνεται από τον Μαρκαλιανό κώδικα (codex Marchalianus)<ref>Στο περιθώριο του εδαφίου [[s:Ιεζεκιήλ#Κεφάλαιον Α'|Ιεζεκιήλ 1:2]] καταγράφεται ότι Ιωακείμ σημαίνει «{{Πολυτονικό|Ἰαώ ἑτοιμασμός}}» και στο [[s:Ιεζεκιήλ#Κεφάλαιον ΙΑ'|11:1]] ότι Βαναίου σημαίνει «{{Πολυτονικό|οἰκοδομὴ ἢ οἶκος Ἰαώ}}».</ref>. Ο George Howard σχολιάζει ότι καθώς σε κανένα από τα προχριστιανικά αντίγραφα της μετάφρασης στων Εβδομήκοντα δεν μεταφράζεται το Τετραγράμματο ως ''Κύριος'', «μπορούμε να πούμε πλέον με σχετική βεβαιότητα ότι επρόκειτο για ιουδαϊκή πρακτική πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την περίοδο της Καινής Διαθήκης να γράφεται το θεϊκό όνομα με παλαιοεβραϊκούς ή τετράγωνους αραμαϊκούς χαρακτήρες ή με μεταγραφή απευθείας στο ελληνικό Βιβλικό κείμενο», γεγονός που «παρουσιάζει χτυπητή αντίθεση με τα χριστιανικά αντίγραφα της μετάφρασης τον Εβδομήκοντα και τις παραθέσεις από εκείνη στην Καινή Διαθήκη όπου μεταφράζει το Τετραγράμματο ως ''κύριος'' ή ''θεός''»<ref>George Howard, ''The Name of God in the New Testament'', Biblical Archaeology Review, Μάρτιος 1978, σ. 12-14.</ref>.