Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Kdrss (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 3:
| σύγκρουση = Πρώτος Καρχηδονιακός Πόλεμος
| εικόνα = [[Εικόνα:First Punic War 264 BC.jpg|300px|border]]
| λεζάντα = Χάρτης της δυτικής Μεσογείου το [[264 π.Κ.ΕΧ.]]: οι Ρωμαίοι σημειώνονται με κόκκινο, οι Καρχηδόνιοι με γκρι, οι Συρακούσιοι με πράσινο.
| χρονολογία = [[264 π.Κ.ΕΧ.|264]] – [[241 π.Κ.ΕΧ.]]
| πόλεμος = ''Μέρος των Καρχηδονιακών πολέμων''
| τόπος = [[Βόρεια Αφρική|Β. Αφρική]], [[Μεσόγειος θάλασσα]], [[Σικελία]], [[Σαρδηνία]]
Γραμμή 16:
| απώλειες1 =
| απώλειες2 =
|}}
||πλευρά1=|πλευρά2=|έναρξη=|τερματισμός=}}
 
== Σχέσεις πριν την σύγκρουση ==
Γραμμή 24:
Τα αίτια της σύγκρουσης των δύο υπερδυνάμεων της δυτικής μεσογείου ήταν: αφενός η επεκτατική πολιτική της [[Καρχηδόνα]]ς, αφού μέχρι τότε είχε κατακτήσει ένα μέρος της [[Αφρική]]ς, τα ισπανικά παράλια, τις [[Βαλεαρίδες Νήσοι|Βαλεαρίδες νήσους]], το μεγαλύτερο μέρος της Σικελίας και τη [[Σαρδηνία]], αφετέρου η ίδια η φύση της Ρωμαϊκής πολιτείας έδινε ώθηση στον [[επεκτατισμός|επεκτατισμό]] και στην εξάπλωση εις βάρος των γειτονικών πόλεων. Τελευταία τους κατάκτηση ήταν οι ελληνικές πόλεις της Νότιας Ιταλίας με την βοήθεια των Καρχηδονίων, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.
 
Ο χώρος της πρώτης σύγκρουσης ήταν η Σικελία, νησί τον έλεγχο του οποίου ζητούσαν και οι [[Ρωμαίοι]] αλλά και οι Καρχηδόνιοι, οι οποίοι μάλιστα για τον έλεγχο του είχαν εμπλακεί σε ένοπλη διαμάχη με τις ελληνικές πόλεις του νησιού. Σε μια από αυτές τις συγκρούσεις με την πόλη των [[Συρακούσες|Συρακουσών]], πήραν μέρος στην πλευρά των Συρακουσίων και οι [[Μαμερτίνοι]](σαμνίτες μισθοφόροι που κατοικούσαν στην καμπανική πεδιάδα). Στη συνέχεια, οι Μαμερτίνοι κατέλαβαν την πόλη της [[Μεσσήνη (Ιταλία)|Μεσσήνης]] περίπου το [[288 π.Χ.|288 π.Κ.Ε.]], από όπου ενεργούσαν επιδρομές κατά των γειτονικών πληθυσμών, μέχρι που νικήθηκαν σε μάχη από τον τύραννο των Συρακουσών [[Ιέρων]]α το 265 π.Κ.ΕΧ. Στην συνέχεια, οι δυνάμεις των Συρακουσίων πολιόρκησαν την πόλη της Μεσσήνης. Με την ήττα αυτήν, οι Μαμερτίνοι βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη και επισφαλή θέση και αποφάσισαν να ζητήσουν εξωτερική βοήθεια. Στάλθηκαν πρέσβεις και στην Ρώμη και στην Καρχηδόνα.
 
Οι Καρχηδόνιοι, βλέποντας μια καλή ευκαιρία να εντείνουν τον έλεγχό τους στο νησί, ανταποκρίθηκαν πρώτοι, στέλνοντας ένα στόλο υπό τον [[Άννων]]α και ένα εκστρατευτικό σώμα, το οποίο έδιωξε τις δυνάμεις των Συρακουσίων και κατέλαβε καίρια σημεία στην πόλη. Οι Μαμερτίνοι πλέον είχαν να αντιμετωπίσουν την νέα απειλή των Καρχηδονίων. Στη [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμη]], οι απόψεις περί εμπλοκής με την Καρχηδόνα στη [[Σικελία]] ήταν διχασμένες. Υπήρχαν αυτοί που ήταν υπέρ της στρατιωτικής επέμβασης και αυτοί που είχαν συμφέροντα για εξάπλωση προς τη [[βόρεια Ιταλία]]. Πάντως όλοι ήταν σύμφωνοι ότι η κατάληψη της Μεσσήνης αποτελούσε άμεσο κίνδυνο και απειλή για την ίδια την υπόσταση της Ρώμης, οπότε και αποφασίστηκε η στρατιωτική εμπλοκή και η αποστολή στρατιωτικού σώματος για την εκδίωξη των Καρχηδονίων.
Γραμμή 36:
Η πόλη πολιορκήθηκε από τους Ρωμαίους, οι οποίοι χρησιμοποίησαν το σύνολο των δυνάμεών τους. Μετά από μια νικηφόρα μάχη, περιόρισαν τις δυνάμεις των Καρχηδονίων μέσα στα τείχη της πόλης και μετά από πεντάμηνη πολιορκία και μία αποτυχημένη προσπάθεια των Καρχηδονίων να ενισχύσουν την πόλη, ο [[Ακράγαντας]] εγκαταλείφθηκε από τους Καρχηδόνιους, αφού πλέον ήταν φανερό ότι η ήττα ήταν αναπόφευκτη.
 
Οι [[Ρωμαίοι]] λεηλάτησαν την πόλη και προέβησαν σε αγριότητες κατά του πληθυσμού και, ως αποτέλεσμα, οι περισσότερες πόλεις της Σικελίας πήραν το μέρος της. Έως το [[261 π.Χ.|261 π.Κ.Ε.]], και παρά τις επιτυχίες τους και την ανωτερότητα του στρατού τους, οι Ρωμαίοι μετά από 4 χρόνια δεν είχαν καταφέρει να επικρατήσουν πλήρως στην [[Σικελία]]. Πολλές πόλεις είχαν διαγνώσει την αδυναμία τους και είχαν σπεύσει να αλλάξουν στρατόπεδο. Επιπλέον, οι Καρχηδόνιοι, όσο διατηρούσαν το ισχυρό [[ναυτικό]] τους, μπορούσαν να ανεφοδιάζονται και να ενισχύονται συνεχώς.
Ήταν λοιπόν φανερό για τους Ρωμαίους ότι για να επικρατήσουν στον πόλεμο θα έπρεπε να ναυπηγήσουν ισχυρό ναυτικό.
 
Γραμμή 42:
Μετά την διαπίστωση ότι για να επικρατήσουν στην [[Σικελία]], θα πρέπει να θέσουν εκτός μάχης το ισχυρό Καρχηδονιακό ναυτικό, οι Ρωμαίοι ξεκίνησαν την κατασκευή του δικού τους στόλου. Καθώς δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία στη ναυπήγηση πολεμικών πλοίων, υπάρχουν αρκετές εκδοχές για τον τρόπο με τον οποίο αποκτήθηκε η απαιτούμενη τεχνογνωσία. Ο ιστορικός [[Πολύβιος]] αναφέρει ότι η κατασκευή του Ρωμαϊκού στόλου βασίστηκε σε ένα καρχηδονικό πλοίο που εξώκειλε σε μάχη και αιχμαλωτίστηκε. Άλλες εκδοχές αναφέρουν ότι όχι μόνο την τεχνογνωσία, αλλά και ολόκληρα πλοία οι [[Ρωμαίοι]] τα δανείστηκαν από τους [[Έλληνες]] της [[Ιταλίας]] και τις [[Συρακούσες]]. Τα πληρώματα των πλοίων θα προέρχονταν από τις ελληνικές πόλεις την Ιταλίας αλλά και από τους πιο φτωχούς πολίτες της [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμης]].
 
Η πρώτη απόπειρα έγινε το [[260 π.Χ.|260 π.Κ.Ε.]], όταν ένας μικρός Ρωμαϊκός στόλος επιχείρησε να καταλάβει τις [[Αιολίδες νήσοι|Αιολίδες νήσους]]. Η επιχείρηση κατέληξε σε αποτυχία, καθώς ο ισχυρότερος, ποιοτικά και αριθμητικά, καρχηδονιακός στόλος που βρισκόταν στην περιοχή κατόρθωσε να αποκρούσει τους Ρωμαίους.
 
Η συνέχεια δόθηκε ένα χρόνο μετά, σε νέα ναυμαχία έξω από την Σικελία, βορείως του ακρωτηρίου Μύλες. Εκεί, 110 πλοία των Ρωμαίων αναμετρήθηκαν με 130 των Καρχηδονίων. Σε αυτή τη ναυμαχία, οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά ένα νέο όπλο, τον [[κόρβους]]([[λατινικά|λατ.]] ''corvus'', κόρακας). Ο Κόρακας ήταν στην ουσία μια γέφυρα, η οποία προσαρμοζόταν κάθετα στην πλώρη του πλοίου και είχε στην άκρη της μια μακριά σιδερένια αιχμή. Η γέφυρα αυτή ήταν περιστρεφόμενη και την κατάλληλη στιγμή έπεφτε είτε στην πλώρη είτε στο πλάι του αντίπαλου πλοίου, ακινητοποιώντας το και επιτρέποντας τους επιτιθεμένους να καταλάβουν το πλοίο πάνω από την γέφυρα και να εξουδετερώσουν το αντίπαλο πλήρωμα.
Γραμμή 50:
Η ναυμαχία κατέληξε σε νίκη των Ρωμαίων, αν και το μεγαλύτερο μέρος των πλοίων των Καρχηδονίων κατάφερε να διαφύγει. Παρόλ´αυτά, οι Ρωμαίοι πλέον μπορούσαν να συναγωνιστούν με τους αντιπάλους τους στη θάλασσα επί ίσοις όροις. To επόμενο βήμα για αυτούς ήταν η μεταφορά του πολέμου στην [[Αφρική]], με στόχο τον εξαναγκασμό της Καρχηδόνας σε συνθηκολόγηση. Για το σκοπό αυτό συγκεντρώθηκε μεγάλος στόλος, περίπου 330 πλοία, και ξεκίνησε από το λιμάνι της [[Μεσσήνη (Ιταλία)|Μεσσήνης]]. Οι Καρχηδόνιοι, γνωρίζοντας το σχέδιο, ετοίμασαν και αυτοί ανάλογο στόλο, με σκοπό να αποτρέψουν το σχέδιο των Ρωμαίων.
 
Οι δύο στόλοι συναντήθηκαν στo ακρωτήριο του Εκνόμου το [[256 π.Χ.|256 π.Κ.Ε.]]. Στη [[ναυμαχία]] που ακολούθησε, οι Καρχηδόνιοι ηττήθηκαν και πάλι, χάνοντας ένα μεγάλο μέρος του στόλου. Οι περισσότερες από τις απώλειες των Καρχηδονίων αφορούσαν αιχμαλωτισμένα πλοία και όχι βυθισμένα, χάρη στον κόρακα των Ρωμαίων.
 
== Ο πόλεμος στην Αφρική ==
Γραμμή 57:
Οι Καρχηδόνιοι με 15.000 περίπου άνδρες έσπευσαν να τους αντιμετωπίσουν. Δέχτηκαν όμως αιφνιδιαστική επίθεση από τους Ρωμαίους και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Οι Ρωμαίοι, προχωρώντας ακόμα πιο κοντά στην Καρχηδόνα, κατέλαβαν και την [[Τύνιδα]], αναγκάζοντας έτσι τους Καρχηδόνιους να ζητήσουν συνθηκολόγηση. Οι όροι όμως που τέθηκαν από την [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμη]] ήταν πολύ σκληροί και περιελάμβαναν την εγκατάλειψη της [[Σικελία]]ς και της [[Σαρδηνία]]ς από την Καρχηδόνα, την διάλυση του πολεμικού της στόλου και την καταβολή πολεμικής αποζημίωσης και ετήσιας εισφοράς. Οι όροι αυτοί δεν έγιναν δεκτοί και οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν.
 
Τον επόμενο χρόνο, το [[255 π.Χ.|255 π.Κ.Ε.]], οι Καρχηδόνιοι, στην προσπάθειά τους να αναδιοργανωθούν, ενισχύθηκαν από μία δύναμη μισθοφόρων με αρχηγό τον [[Αρχαία Σπάρτη|Σπαρτιάτη]] [[Ξάνθιππος ο Λακεδαιμόνιος|Ξάνθιππο]]. Όπως και στην περίπτωση του [[Γύλιππος|Γύλιππου]] κατά την [[Σικελική εκστρατεία]], έτσι και εδώ, ο Ξάνθιππος ήταν ο πρωτεργάτης της αναβάθμισης του καρχηδονιακού στρατού και της ανύψωσης του καταρρακωμένου ηθικού του. Με σκληρή εκπαίδευση κατόρθωσε να τον καταστήσει και πάλι αξιόμαχο και να νικήσει τους Ρωμαίους στην μάχη που ακολούθησε, απομακρύνοντας έτσι τον κίνδυνο από την Καρχηδόνα και τα Αφρικανικά παράλια.
 
== Το τέλος του πολέμου ==
Γραμμή 64:
Οι Καρχηδόνιοι, χάρη στο ανώτερο ναυτικό τους και στην δυνατότητα που αυτό τους παρείχε για ανεφοδιασμό και μεταφορά ενισχύσεων, είχαν κατορθώσει να παραμείνουν στη Σικελία, ελέγχοντας δυο, τις τελευταίες τους, μεγάλες βάσεις: το [[Λιλύβαιο]] και τα [[Δρέπανα]] στο δυτικό άκρο του νησιού.
 
Οι Ρωμαίοι πολιόρκησαν το Λιλύβαιο, αλλά καθώς δεν μπορούσαν να το αποκλείσουν συστηματικά από την θάλασσα, δεν κατόρθωσαν να το καταλάβουν έως το [[241 π.Χ.|241 π.Κ.Ε.]], οπότε και τελείωσε ο πόλεμος. Επίσης, προσπάθησαν να καταστρέψουν την ναυτική βάση των Δρεπάνων, αλλά χάρη στην παρέμβαση του καρχηδονιακού στόλου, το εγχείρημα απέτυχε. Οι Καρχηδόνιοι επιχείρησαν να πάρουν την πρωτοβουλία στέλνοντας μια στρατιωτική δύναμη υπό τον [[Αμίλκας Βάρκας|Αμίλκα Βάρκα]], πατέρα του [[Αννίβας|Αννίβα]], η οποία όμως περιορίστηκε σε επιδρομές στο δυτικό τμήμα του νησιού χωρίς να καταφέρει κάτι ουσιαστικό.
 
Η αρχή του τέλους ήταν η απόφαση των Ρωμαίων, το [[243 π.Χ.|243 π.Κ.Ε.]], να επαναλάβουν την ναυπήγηση ισχυρού ναυτικού, ώστε να εκμηδενίσουν το κύριο όπλο των Καρχηδονίων, το ναυτικό τους, και να τους αναγκάσουν να συνθηκολογήσουν. Η αποφασιστική ναυμαχία δόθηκε το [[241 π.Χ.|241 π.Κ.Ε.]] στα δυτικά παράλια της Σικελίας. Οι Καρχηδόνιοι ηττήθηκαν στη [[ναυμαχία]], χάνοντας μεγάλο μέρος του στόλου τους,
το οποίο δεν επιχείρησαν να αναπληρώσουν, καθώς μετά 20 και πλέον χρόνια πολέμου οι οικονομικές τους δυνατότητες ήταν περιορισμένες.
Αποδέχτηκαν λοιπόν την ήττα τους και τους όρους των Ρωμαίων, οι οποίοι περιλάμβαναν την καταβολή πολεμικής αποζημίωσης και, το κυριότερο, την εγκατάλειψη της Σικελίας.