Νεζερά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
παράθεμα
προσθήκες, ομαδοποιήσεις παραπομπών
Γραμμή 1:
Τα '''Νεζερά''' (ή και '''Νεζεροχώρια''') είναι [[ιστορική περιοχή]] στην [[Νομός Αχαΐας|Αχαΐα]] που αποτελείται από μια ομάδα ορεινών [[Χωριό|χωριών]], που βρίσκονται στις πλαγιές του [[Ερύμανθος|Ερύμανθου]] και στα νότια πρόβουνα του [[Παναχαϊκό όρος|Παναχαϊκού]], στο σημείο που συναντιούνται τα δυο αυτοί ορεινοί όγκοι στην άνω [[Κοιλάδα (γεωγραφία)|κοιλάδα]] του [[Ποταμός|ποταμού]] [[Πείρος ποταμός|Πείρου]]<ref name="Triantafyllou 1995">Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Νεζερά.</ref><ref>Το άνω μέρος του ρου του Πείρου ονομάζεται εκεί "ποτάμι των Νεζερών" ή "Νεζερίτικο". Βλ. Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Νεζερά.</ref>.
 
==Γεωγραφία==
Η περιοχή των Νεζερών εκτείνεται στην ενδοχώρα της Αχαΐας και χαρακτηρίζεται ορεινή με ανομοιομορφία και διάφορες κλίσεις επιφάνειας εδάφους<ref>"Τα Νεζερά αποτελούν μακράν και στενήν βουνώδη φάλαγγα, την δίοδον των Νεζερών. Εις αμφοτέρας πλευράς της ρωγμής της κοιλάδος κείνται επί επιπεδοστρώτων συμπλέγματα χωρίων μετά εξόχουν θέας προς τον κόλπον και δροσερού ορεινού αέρος και ένεκα τούτου ενωρίς εχρησιμοποιήθησαν υπό των πλουσίων Πατρών προς διαμονήν κατά το θέρος". Αναφέρεται στο Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Νεζερά.</ref>.
 
Τα Νεζεροχώρια είναι τα εξής<ref name="Triantafyllou 1995"/><ref>O Χρ. Κορύλλος συμπεριλαμβάνει στα Νεζεροχώρια και το χωριό [[Ροδιά Φαρρών Αχαΐας|Μπούγα]] (νυν Ροδιά). Βλ. Κορύλλου 1903, σελ. 82· Βλ. Γκουρβέλος 2007, σελ. 219.</ref>:<br>
α) στο Παναχαϊκό: τα [[Δενδρά Αχαΐας|Δενδρά]]<ref name="Simeiosi">Τα χωριά Δενδρά και Συκιές βρίσκονται σε πλαγιά των νότιων απολήξεων πρόβουνων του [[Παναχαϊκό|Παναχαΐκού]]. Για το γεωγραφικό στίγμα των οικισμών, βλ. και [http://www.topoguide.gr/index-map.php χάρτη της περιοχής] στην ιστοσελίδα topoguide.gr. Ανακτήθηκε: 18/11/2017.<br> Αναφέρεται, ωστόσο, εσφαλμένα στις πηγές και την βιβλιογραφία ότι βρίσκονται επί του [[Ερύμανθος|Ερυμάνθου]]. Βλ. λ.χ. Κορύλλου 1903, σελ. 81· Τριανταφύλλου 1995, τ.Β΄λήμμα Δενδρά, λήμμα Νεζερά, λήμμα Συκιά· Γκουρβέλος 2007, σελ. 219· Βλ. και στις συζητήσεις των λημμάτων για τα εν λόγω χωριά.</ref>, η [[Καλάνιστρα Αχαΐας|Καλάνιστρα]], ο [[Κάλανος Αχαΐας|Κάλανος]], το [[Νέο Κομπηγάδι Αχαΐας|Νέο Κομπηγάδι]]<ref>Το [[Παλαιό Κομπηγάδι Αχαΐας|Κομπηγάδι]] αρχικά ήταν χτισμένο στον [[Ερύμανθος|Ερύμανθο]], αλλά την [[Δεκαετία 1960|δεκαετία του ’60]], έπειτα από κατολισθήσεις που συνέβησαν, το χωριό εγκαταλείφθηκε και οι κάτοικοι μετοίκησαν σε νέα θέση στο Παναχαϊκό, σχεδόν πάνω στα γεωγραφικά όρια των δύο βουνών και γι' αυτό μετονομάστηκε σε "Νέο" Κομπηγάδι.</ref>, ο [[Πλάτανος Φαρρών Αχαΐας|Πλάτανος]] και οι [[Συκιές Αχαΐας|Συκιές]]<ref name="Simeiosi"/>.<br>
β) στον Ερύμανθο<ref>Επίσης στον Ερύμανθο, πάνω σε ένα σπήλαιο στον πυθμένα της κοιλάδας του ποταμού Πείρου, βρίσκεται η [[Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοποδαρίτισσας|Μονή Παναγίας Χρυσοποδαρίτισσας]] γνωστή και σαν Μονή Νεζερών, χτισμένη τον [[12ος αιώνας|12ο αιώνα]], η οποία αποτελεί αξιοσημείωτο μνημείο και αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της περιοχής και ευρύτερα.</ref>: τα [[Λακκώματα Αχαΐας|Λακκώματα]], η [[Ρίκαβα Αχαΐας|Ρίκαβα]] και η [[Χρυσοπηγή Αχαΐας|Χρυσοπηγή]].
 
==Ονομασία==
Η ονομασία "Νεζερά" προέρχεται από την [[Σλάβοι|Σλαβική]] [[φυλή]] των [[Εζερίτες|Εζεριτών]], όπου ένας μικρός πληθυσμός τους εγκαταστάθηκε στην περιοχή την περίοδο της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]] στα τέλη του [[8ος αιώνας|8ου αιώνα μ.Χ.]]<ref name="Triantafyllou 1995"/><ref name="Eleftheroudaki Lexiko 1930">''Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη'', 1930, λήμμα Νεζερίται.</ref> Η ονομασία διατηρείται ακόμα και σήμερα, ενώ παλαιότερα ήταν πιο διαδεδομένη.
 
==Ιστορία==
===Βυζαντινή περίοδος===
Στα τέλη του 8ου αιώνα Εζερίτες και [[Μηλιγγοί]], που είχαν εγκατασταθεί νωρίτερα στην [[Νομός Λακωνίας|Λακωνία]] και την [[Νομός Ηλείας|Ηλεία]] επαναστάτησαν κατά των Βυζαντινών, έκαναν επιδρομές και λεηλατούσαν την Αχαΐα<ref name="Eleftheroudaki Lexiko 1930"/>. Το [[805|805 μ.Χ.]] οι Σλάβοι αυτοί με την βοήθεια [[Άραβες|Αράβων]] και [[Σαρακηνοί|Σαρακηνών]] [[Πολιορκία της Πάτρας (805)|πολιόρκησαν]] την [[πόλη]] της [[Πάτρα]]ς. Η πόλη άντεξε την πολιορκία και σώθηκε σύμφωνα με την [[παράδοση]] από θαύμα του [[Άγιος Ανδρέας|Αγίου Ανδρέα]], μάλιστα οι πολιορκημένοι βγήκαν έξω από τα τείχη και νίκησαν του Σλάβους σε μάχη σώμα με σώμα. Μετά την ήττα τους οι Εζερίτες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή των Νεζερών και χωρίς να είναι σίγουρο και τεκμηριωμένο θεωρούνται μάλλον οι πρώτοι οικιστές της περιοχής.
 
Μετά την εγκατάσταση τους στην περιοχή, οι Εζερίτες εξεγέρθηκαν αρκετές φορές κατά των Βυζαντινών, γενικά όμως ήταν πιο φιλήσυχοι από την συγγενική τους φυλή τους [[Μηλιγγοί|Μηλιγγούς]]. Το [[842]] στάλθηκε από τον [[Αυτοκράτορας|αυτοκράτορα]] [[Μιχαήλ Γ΄]] στην περιοχή ο [[Θεοφύλακτος Βρυέννιος]] για να υποτάξει τους εξεγερμένους του [[Θέμα Πελοποννήσου|Θέματος Πελοποννήσου]], ανάμεσα στους οποίους ήταν και οι Εζερίτες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να πληρώνουν ετήσιο φόρο 300 χρυσά νομίσματα. Αλλά και ο τελευταίος τους ξεσηκωμός, την περίοδο της αυτοκρατορίας του [[Ρωμανός Α´|Ρωμανού Α΄ Λακαπηνού]] είχε δυσμενή κατάληξη. Το [[921]] ο στρατηγός [[Κρηνίτης Αροτράς]] είχε διαταγή να τους αποτρέψει να κάνουν άλλη εξέγερση και να τους υποτάξει. Η εκστρατεία διήρκεσε από την [[άνοιξη]] μέχρι το [[Νοέμβριος|Νοέμβριο]] του ιδίου [[Έτος|έτους]]<ref name="Eleftheroudaki Lexiko 1930"/>.
 
===Φραγκοκρατία===
Γραμμή 21:
 
===Περίοδος Τουρκοκρατίας===
Έπειτα από πολιορκία του [[Κάστρο των Νεζερών|κάστρου των Νεζερών]] από τους Οθωμανούς η περιοχή τελικά πέρασε υπό την κυριαρχία τους. Αναφέρεται ότι το κάστρο θεωρούνταν απόρθητο<ref>Γκουρβέλος 2007, σελ. 57.</ref>, ενώ η τοπική [[Παράδοση|λαϊκή παράδοση]] μιλά για μακρά πολιορκία του κάστρου, αφού οι ντόπιοι κάτοικοι είχαν καταφέρει μέσω ενός μυστικού περάσματος και τροφοδοτούνταν με [[νερό]], το μυστικό αυτό το πρόδωσε στους Οθωμανούς μια γριά, η οποία τους συμβούλεψε και τον τρόπο για να μάθουν την ακριβή θέση του. Οι Οθωμανοί ακολούθησαν την συμβουλή της γριάς, άφησαν επί ημέρες ένα [[άλογο]] χωρίς νερό, έπειτα το ελευθέρωσαν και αυτό ψάχνοντας για νερό τους οδήγησε στην υπόγεια σήραγγα και έτσι οι Οθωμανοί την έκλεισαν κικαι έτσι κατέλαβαν τελικά το κάστρο<ref>Γκουρβέλος 2007, σελ. 58.</ref>.
 
Το [[1700]] τα χωριά των Νεζερών αναφέρονται με τον πληθυσμό τους στην ενετική απογραφή του [[Φραντσέσκο Γκριμάνι]].
Γραμμή 44:
==Πηγές==
* Σπυρίδων Ν. Γκουρβέλος, ''«Εν ταις των Νεζερών κώμαις». Ιστορία των Νεζερών'', εκδ. Γραφικές Τέχνες Πέτρος Κούλης, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-930162-6.
* ''Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη'', 1930, λήμμα Νεζερίται.
* [[Χρήστος Κορύλλος|Χρήστου Π. Κορύλλου]], [http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/4/9/1/metadata-01-0000530.tkl ''Χωρογραφία της Ελλάδος''. Α'. ''Νομός Αχαΐας''], Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903.
* ''Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια'', τομ. ΙΗ΄, σελ. 163.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Νεζερά"