Εθνική Οδός 90 (Ελλάδα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Yianniskriti (συζήτηση | συνεισφορές)
μ αλλαγη χαρτη
Αναθεώρηση του λήμματος
Γραμμή 18:
|}
 
Η '''Εθνική Οδός 90''' (ονομασία '''Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης''', '''ΒΟΑΚ''', κωδικός: '''EO90''') είναι η μοναδική οδός ταχείας κυκλοφορίας της [[Κρήτη]]ς. Αποτελεί τμήμα του Διευρωπαικού δικτύου της Ελλάδας. Η οδός αυτή ξεκίνησε να χτίζεται το 1968. Πρόκειται να αντικατασταθεί από τον [[Αυτοκινητόδρομος 90 (Ελλάδα)|Αυτοκινητόδρομο 90]], με τον οποίο μοιάζει, αλλά η βασική τους διαφορά είναι ότι ο Αυτοκινητόδρομος 90 είναι [[Αυτοκινητόδρομοι στην Ελλάδα|αυτοκινητόδρομος]] με τέσσερις λωρίδες, συνολικό μήκος 310 χιλιόμετρα και διαχωριστικό στηθαίου New Jersey, ενώ η Εθνική Οδός 90 [[Οδοί ταχείας κυκλοφορίας στην Ελλάδα|οδός ταχείας κυκλοφορίας]] με δύο λωρίδες και συνολικό μήκος 312 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]]<ref name="teetakBOAK2">[http://www.teetak.gr/files/ekdiloseis/synedria/koinisiskepsi_DE_TEE/boak.pdf Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.)] Τ.Ε.Ε. Ανατολικής Κρήτης</ref>, χωρίς να έχει διαχωριστικό στηθαίου New Jersey, όμως έχουν την ίδια διαδρομή και ονομασία.
 
Η '''Εθνική Οδός 90''' (ονομασία '''Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης''', '''ΒΟΑΚ''', κωδικός: '''EO90''') είναι η εθνική οδός της [[Κρήτη]]ς. Ξεκινά από το [[Καστέλλι Κισσάμου]] και καταλήγει στην [[Σητεία]]. Περνά από τα [[Χανιά]], το [[Ρέθυμνο]], το [[Ηράκλειο]] και τον [[Άγιος Νικόλαος Λασιθίου|Άγιο Νικόλαο]]. Έχει συνολικό μήκος 312 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]].<ref name=teetakBOAK/>
 
Η Εθνική Οδός 90 σχεδιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και άρχισε να κατασκευάζεται το 1968. Η αρχική διατομή είχε πλάτος 11-12,5 [[Μέτρο (μονάδα μήκους)|μέτρα]], αλλά στη συνέχεια προστέθηκε και λωρίδα βραδυπορείας σε σημεία με μεγάλες κλίσεις. Ο στόχος να παραμείνουν οι κλίσεις κάτω του 7,5% δεν ήταν εφικτός λόγω του ορεινού ανάγλυφου, ενώ για λόγους περιορισμού του κόστους, ο αρχικός σχεδιασμός δεν συμπεριλάμβανε σήραγγες ή κοιλαδογέφυρες. Οι γέφυρες [[Παντάνασσα Ρεθύμνης|Παντάνασσας]] και [[Παλαιόκαστρο Ηρακλείου|Παλαιοκάστρου]] κοντά στο Ηράκλειο, μήκους 150 μέτρων, κατασκευάστηκαν το 1971, αντί να επιχωματωθούν οι δύο αντίστοιχες κοιλάδες. Η σήραγγα [[Βραχάσι Λασιθίου|Βραχασίου]], μήκους 285 μέτρων, κατασκευάστηκε το 1971-73, αντί τομής σε σαθρά πετρώματα, με τον κίνδυνο [[κατολίσθηση]]ς. Η σήραγγα Βραχασίου ήταν η πρώτη σήραγγα οδοποιίας που κατασκευάστηκε στην [[Ελλάδα]]. Η κατασκευή του ΒΟΑΚ βοήθησε την οικονομική και τουριστική ανάπτυξη της βόρειας Κρήτης τις δεκαετία του 1970 και '80.<ref name=teetakBOAK>[http://www.teetak.gr/files/ekdiloseis/synedria/koinisiskepsi_DE_TEE/boak.pdf Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.)] Τ.Ε.Ε. Ανατολικής Κρήτης</ref>
[[Αρχείο:2690 voak.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Η Εθνική Οδός 90, κοντά στο Ηράκλειο]]
ΟΑκόμη, υπό κατασκευή [[Αυτοκινητόδρομος 90 (Ελλάδα)|Αυτοκινητόδρομος 90]] πρόκειται για αναβάθμιση της εθνικής οδού αυτής. Ηη οδός είναι μέρος της [[Ευρωπαϊκή Οδός 75|Ευρωπαϊκής Οδού 75]] και της [[Ευρωπαϊκή Οδός 65|Ευρωπαϊκής Οδού 65]].
 
== Διαδρομή ==
Η '''Εθνική Οδός 90''' (ονομασία '''Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης''', '''ΒΟΑΚ''', κωδικός: '''EO90''') είναι η εθνική οδός της [[Κρήτη]]ς. Ξεκινάξεκινά από το [[Καστέλλι Κισσάμου]] και καταλήγει στην [[Σητεία]]. Περνά από τα [[Χανιά]], το [[Ρέθυμνο]], το [[Ηράκλειο]] και τον [[Άγιος Νικόλαος Λασιθίου|Άγιο Νικόλαο]]. Έχει συνολικό μήκος 312 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]].<ref name=teetakBOAK/>
 
== Ιστορικό ==
 
=== Κατασκευή ===
O Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.), το µεγάλο αυτό κοινωνικό και αναπτυξιακό έργο σχεδιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 60 και είχε σκοπό τη σύνδεση των µεγάλων αστικών κέντρων, Λιµένων, Αεροδροµίων και την οικιστική και τουριστική ανάπτυξη του νησιού. Ο Β.Ο.Α.Κ. εκτείνεται σε όλη τη Βόρεια Κρήτη από το Καστέλι Κισσάµου µέχρι την Σητεία και έχει συνολικό µήκος περί τα 312 Km. Άρχισε να κατασκευάζεται από το 1968 µε διατοµή πλάτους 11,10 – 12,50 [[Μέτρο|µ.]] και γεωµετρικά χαρακτηριστικά κατηγορίας ΙΙΙ και τύπου Γ, µε βάση του Ελληνικούς κανονισµούς οδών του 1962.
 
Το τµήµα από Άγιο Νικόλαο µέχρι Σητεία µήκους ~70 Km στο Νοµό Λασιθίου κατασκευάστηκε µε διατοµή πλάτους ~8 µ. και υποδεέστερα από την κατηγορία Γ γεωµετρικά χαρακτηριστικά.
 
Ο Β.Ο.Α.Κ., σε συνδυασµό µε τους κάθετους άξονες, το Νότιο άξονα και τις πύλες εισόδου του νησιού (Λιµάνια – Αεροδρόµια), επηρεάζει κυρίαρχα και αποφασιστικά όλους τους άξονες ανάπτυξης της Κρήτης.
 
Τη δεκαετία του 1960 εκπονήθηκε από το τότε Υπουργείο ∆ηµοσίων ‘Εργων σειρά µελετών για την κατασκευή ενός νέου άξονα, περίπου το σηµερινό Β.Ο.Α.Κ., αφού εξετάσθηκαν διάφορες λύσεις µεταξύ των οποίων ήταν και η βελτίωση της τότε εθνικής οδού και σήµερα παλαιάς. Οι µελέτες αυτές εκπονήθηκαν τότε µε ανεπαρκή κυκλοφοριακά στοιχεία, χωρίς δεσµεύσεις περιβαλλοντικών όρων και έγινε προσπάθεια να τηρηθεί µία µέση ταχύτητα µελέτης 80 Km/h και η κατά η µήκος κλίση να µην υπερβεί το 7,5 %.
 
Αυτό όµως δεν επετεύχθη σε πολλά ορεινά τµήµατα και για τον λόγο αυτό σε πολλά από αυτά κατασκευάσθηκε εκ των υστέρων λωρίδα βραδυπορείας για τα µεγάλα οχήµατα. Οι αντιλήψεις που επικρατούσαν τότε στη ∆/νση Μελετών του Υ.∆.Ε. ήταν να αποφευχθούν τα µεγάλα τεχνικά έργα όπως σήραγγες και κοιλαδογέφυρες κυρίως λόγω κόστους.
 
Το 1968 ιδρύεται στην Κρήτη µε έδρα το Ηράκλειο, η Υπηρεσία του τότε Υ.∆.Ε., Γ.Ε.Κ.Ο. (Γραφείο Ελέγχου Κατασκευής Οδών), τις µετέπειτα Υ.Ε.Κ.Ε., ∆.Ε.Κ.Ε. και µε διάδοχη Υπηρεσία σήµερα την ΕΥ∆Ε/ΒΟΑΚ. Το Γ.Ε.Κ.Ο. µε ∆/ντή τον κ. Αντώνη Παναγιωτόπουλο ,δραστήριο και ικανό µηχανικό, µετέπειτα Γενικό Γραµµατέα και σήµερα σύµβουλο του ΥΠΕΧΩ∆Ε, ο οποίος ήρθε από το Γ.Ε.Κ.Ο. Ξυλοκάστρου και το οποίο ήταν αρµόδιο για την κατασκευή της εθνικής οδού Κόρινθος – Πάτρα. Η Υπηρεσία αυτή στελεχώθηκε από νέους µηχανικούς, µεταξύ των οποίων ήταν και ο κ. Πρατικάκης Γ., επιβλέπων σε έργα τότε, µετέπειτα ∆/ντής και τώρα τεχνικός σύµβουλος του ΒΟΑΚ.
 
Έτσι ο Β.Ο.Α.Κ. άρχισε να κατασκευάζεται από το 1968 µε διατοµή πλάτους 11,10 – 12,50 µ. , γεωµετρικά χαρακτηριστικά κατηγορίας ΙΙΙ , τύπου Γ, µε βάση τους Ελληνικούς κανονισµούς οδών του 1962. Το τµήµα από ‘Αγιο Νικόλαο µέχρι Σητεία µήκους ~70 Km στον Νοµό Λασιθίου κατασκευάστηκε µε διατοµή πλάτους ~8 µ. και µε υποδεέστερα από την κατηγορία Γ γεωµετρικά χαρακτηριστικά. Το έτος 1971 δηµοπρατήθηκαν για πρώτη φορά στην Κρήτη µε το σύστηµα «µελέτη – κατασκευή» ,οι δύο πρώτες κοιλαδογέφυρες του ΒΟΑΚ αυτήν του [[Παλαιόκαστρο Ηρακλείου|Παλαιοκάστρου]] και της [[Παντάνασσα Ρεθύμνης|Παντάνασσας Ηρακλείου]] µήκους 150 µ. η κάθε µία.
 
Στην εγκεκριµένη τότε µελέτη οδοποιίας , προβλεπόταν επιχώµατα αντί των γεφυρών. ‘Υστερα από εισήγηση της τότε Υπηρεσίας (ΓΕΚΟ) αντικαταστάθηκαν τα επιχώµατα µε γέφυρες και έτσι διεσώθη η παραλία του Παλαιοκάστρου.
 
Επειδή δε, δεν υπήρχε µελέτη των γεφυρών αυτών επιλέχθηκε το σύστηµα δηµοπράτησης «µελέτη – κατασκευή» µε προϋπολογισµό τότε 12 εκατ. δρχ.
 
Χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι και η κατασκευή της σήραγγας [[Βραχάσι Λασιθίου|Βραχασίου]] στον Νοµό Λασιθίου, µήκους 285 µ. η οποία κατασκευάσθηκε κατά τα έτη 1971 – 1973 µε τελικό κόστος 17 εκατ. δρχ. τότε. Η σήραγγα αυτή κατασκευάσθηκε αντί ενός τεράστιου ορύγµατος µε εδάφη σαθρά και µε κίνδυνο δηµιουργίας µεγάλης [[Κατολίσθηση|κατολίσθησης]] στην ευρύτερη περιοχή. Κατά την διάνοιξη δε της σήραγγας και σε µήκος 70 µ. από το στόµιο υπήρξε κατολίσθηση του όλου υπερκείµενου ύψους 40 µ., λόγω σαθρών εδαφών (γραφίτης) µε την δηµιουργία χοάνης διαµέτρου περίπου 30 µ. Για την αντιµετώπιση του προβλήµατος ζητήθηκε η τεχνική γνώµη έµπειρων Ιταλών τεχνικών, οπότε σταθεροποιήθηκε ο χαλαρός όγκος µε τσιµεντενέσεις ,ακολούθησε η διάνοιξη µόνο µε κρουστικά µέσα και τελική επένδυση ανά 3 µ. Η σήραγγα αυτή ήταν η πρώτη σήραγγα οδοποιίας που κατασκευάσθηκε τότε στην [[Ελλάδα]].
 
=== Αποδοχή ===
Με την κατασκευή του Β.Ο.Α.Κ. τις δεκαετίες 70 & 80, αναπτύχθηκε εµπορικά, αλλά κυρίως τουριστικά η Βόρεια Κρήτη. Εκ των υστέρων όµως διαπιστώνεται ότι κατά την εκπόνηση των µελετών τότε, υπήρξαν και κάποιες λάθος χαράξεις, όπως π.χ. οι παραλιακές χαράξεις στις περιοχές Γεωργιούπολη – Εσταυρωµένος – Πάνορµο , µεταξύ Χανίων – Ρεθύµνου, που µπορούσαν να πάνε νοτιότερα, ώστε να αφεθεί για αξιοποίηση µεγαλύτερη σε πλάτος παραλιακή ζώνη. Υπήρξαν όµως και χαράξεις όπως αυτές των παρακάµψεων των πόλεων Χανίων, Ρεθύµνου & Αγίου Νικολάου, οι οποίες έδωσαν χώρο ανάπτυξης και επέκτασης στις πόλεις αυτές.
 
Με βάση τα παραπάνω σύντοµα ιστορικά στοιχεία, προκύπτει ότι ο ΒΟΑΚ όπως κατασκευάσθηκε, βοήθησε αποφασιστικά στην ανάπτυξη της Βόρειας Κρήτης. Κατασκευαστικά έδωσε και αρκετά µαθήµατα, όπως η κατασκευή των µεγάλων ορυγµάτων και επιχωµάτων τα οποία απαιτούσαν και απαιτούν συνεχώς συντήρηση. Ακόµα και σήµερα 35 χρόνια µετά, έχουµε στα ορεινά τµήµατα τοπικά κατολισθήσεις ή λιθοπτώσεις µε κίνδυνο στην ασφάλεια της κυκλοφορίας, σε αντίθεση µε την κατασκευή µεγάλων τεχνικών έργων (σήραγγες – κοιλαδογέφυρες). <ref name="teetakBOAK">[http://www.teetak.gr/files/ekdiloseis/synedria/koinisiskepsi_DE_TEE/boak.pdf Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.)] Τ.Ε.Ε. Ανατολικής Κρήτης</ref>
 
== Παραπομπές ==
Γραμμή 29 ⟶ 58 :
[[Αρχείο:2701 voak.jpg|μικρογραφία|Η Εθνική Οδός 90, κοντά στην Αμνισσό]]
{{Εθνικές Οδοί της Ελλάδας}}
 
{{επέκταση}}
 
[[Κατηγορία:Εθνικές Οδοί της Ελλάδας|90]]