Μάχη των Γαυγαμήλων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ως '''μάχη των [[Γαυγάμηλα|Γαυγαμήλων]]''' ή '''μάχη''' στα [[Άρβηλα]] εννοείται η τελευταία, μεγαλύτερη και πιο αποφασιστική [[μάχη]] του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρου Γ΄ Μακεδόνα]] κατά του [[Δαρείος Γ' της Περσίας|Δαρείου Γ΄ Κοδομανού]] το [[331 π.Χ.|331]] [[ΠΚΕ]], χάρη στην οποία ο Αλέξανδρος έκαμψε την τελευταία αντίσταση του μεγάλου βασιλέα στην πορεία του για την κατάληψη της [[αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών|αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών]]. Κατέχοντας ο Αλέξανδρος τα παράλια της [[Μεσόγειος|Αν. Μεσογείου]] και έχοντας εξουδετερώσει (έτσι) τον [[Πέρσες|περσικό στόλο]], ήταν έτοιμος να περάσει στη [[Μεσοποταμία]]. <ref>Κούρτιος IV 5, 9 και 8, 9-11.</ref>

Το [[Εκστρατεία|εκστρατευτικό]] σώμα έφθασε στην πόλη [[Θάψακος|Θάψακο]]<ref>Αν και η τοποθεσία της πόλης παραμένει άγνωστος, υπάρχει μία πόλη που ονομάζεται Ταπσουχού σε δυο βαβυλωνιακές πινακίδες. Πρόσφατα διατυπώθηκε η υπόθεση ότι η Ταπσουχού ταυτίζεται με τη Θάψακο. Βλ. Graslin L. - Lemaire A. 2004, «Tapsuhu, Thapsaque?», στο ''NABU'' (2204-2), 55.</ref>, κτισμένη στη δυτική [[Όρθη|όχθη]] του [[Ποταμός|ποταμού]] [[Ευφράτης|Ευφράτη]], αρχές καλοκαιριού του [[331 π.Χ.|331 ΠΚΕ]]. Εκεί, τα προπορευόμενα τμήματα του [[Μηχανικό|μηχανικού]] είχαν ήδη αρχίσει τις προσπάθειες [[Γέφυρα|γεφύρωσης]] του ποταμού. Ωστόσο, η κατασκευή των δύο πλωτών γεφυρών δεν ήταν δυνατόν να ολοκληρωθεί, καθώς ο [[Μαζαίος]] είχε καταλάβει την ανατολική όχθη του ποταμού με απόσπασμα 5.000 ανδρών του περσικού στρατού<ref>Κούρτιος IV 9, 7.</ref>. Σύντομα, όμως, βλέποντας το στρατό του Αλέξανδρου, ο Μαζαίος υποχώρησε. Η γεφύρωση ολοκληρώθηκε και ο στρατός του Αλέξανδρου διέσχισε τον μεγάλο ποταμό. Ωστόσο, για λόγους επιμελητείας κυρίως και [[κλίμα|κλιματικών]] συνθηκών, ο Αλέξανδρος δεν κινήθηκε νοτιοανατολικά, όπως ίσως θα αναμενόταν αλλά βόρεια, μέσω της [[Μυγδονία (Μεσοποταμίας)|Μυγδονίας]], όπως την αποκάλεσαν ύστερον οι [[Μακεδονία|Μακεδόνες]], με τους δροσερούς λόφους και την άφθονη βοσκή για τα [[Άλογο|άλογα]], τις κατοικημένες περιοχές για την προμήθεια τροφίμων και περισσότερη δροσιά για τους [[Πεζικό|πεζούς]].

Το ίδιο βράδυ ([[20 Σεπτεμβρίου]] [[331 π.Χ.|331 ΠΚΕ]]<ref>Ο ακριβής χρόνος προσδιορίζεται από την έκλειψη σελήνης. Βλ. επίσης Αρριανός Γ΄ 7, 6, Πλούταρχος ''Αλέξανδρος'' ΛΑ΄ 8 και Κούρτιος IV, 10, 2.</ref>) συνέβη ολική [[έκλειψη]] [[Έκλειψη Σελήνης|σελήνης]] και φόβος εξαπλώθηκε στο στρατόπεδο, καθώς η έκλειψη θεωρείτο κακός οιωνός. Ο μάντης Αρίστανδος όμως θύμισε στο στράτευμα πως σύμφωνα με τους Πέρσες μάγους ο ήλιος είναι το έμβλημα των Ελλήνων και η σελήνη έμβλημα των Περσών. Κατόπιν θυσίασε στη [[Σελήνη]], τον [[Ήλιος|Ήλιο]] και τη [[Γαία (μυθολογία)|Γη]] ο μάντης και εξετάζοντας τα σφάγια βρήκε πως η έκλειψη ήταν ευνοϊκή για τους Έλληνες και ότι μέσα σε ένα μήνα θα γινόταν νικηφόρα μάχη. Με τέτοιον ευνοϊκό χρησμό ο στρατός ξεκίνησε την αυγή να συναντήσει τους Πέρσες. Βάδισαν νότια κατά μήκος του [[Τίγρης|Τίγρη]] για τέσσερεις ημέρες. Εκεί συνάντησαν [[Ιππικό|ιππείς]] και ο Αλέξανδρος με τη βασιλική ίλη, τους πρόδρομους, τους [[Παίονες]] και άλλη μία ίλη τους επιτέθηκε. Αρκετοί σκοτώθηκαν, άλλοι ξέφυγαν και κάποιοι αιχμαλωτίστηκαν<ref>Κούρτιος IV 10, 11-5 και Διόδωρος</ref>. Σύμφωνα με τις πληροφορίες τους ο Δαρείος βρισκόταν κοντά στον ποταμό Βούμηλο<ref>Βούμωδος σύμφωνα με τον Αρριανό (Γ΄ 8, 7).</ref>.

Την 1η Οκτώβριου του [[331 π.Χ.|331 ΠΚΕ]] τελευταία του Βοηδρωμιώνα που είχε ορίσει ο χρησμός του Αρίστανδου<ref>Sachs A. J. - Hunger H. 1988, ''Astronomical Diaries and Related Texts from Babylonia'', Vienna, 178-79.</ref>, παρέταξε ο Αλέξανδρος σε δύο τάξεις το στρατό, που συγκροτείτο συνολικά από 40.000 πεζούς και 7.000 ιππείς. Προβλέποντας το σχέδιο του Δαρείου, ο Αλέξανδρος παρέταξε τις δυνάμεις του έτσι ώστε να μην υπάρχει δυνατότητα υπερφαλάγγισής τους. Στο κέντρο παρατάχθηκαν έξι τάξεις της φάλαγγας και δεξιά τους οι υπασπιστές έχοντας στο πλευρό τους τις ίλες των εταίρων. Αριστερά της [[μακεδονική φάλαγγα|φάλαγγας]] τάχθηκαν 500 πεζοί και 2.000 [[Θεσσαλοί]] ιππείς. Πίσω από την πρώτη γραμμή αναπτύχθηκαν οι υπόλοιποι οπλίτες και πελταστές του στρατού σχηματίζοντας αμφίστομη φάλαγγα<ref>[…] επέταξε δε και δευτέραν τάξιν ως είναι την φάλαγγα αμφίστομον […] Βλ. Αρριανός Γ΄ 12, 1-4.</ref>, ώστε σε οποιαδήποτε προσπάθεια υπερφαλάγγισης και κύκλωσης να μπορούν να σχηματίσουν νέο μέτωπο πλάγιο (''επικαμπή'') ή αντίθετο του αρχικού.