| δήμος = [[Δήμος Αμφίκλειας - Ελάτειας|Αμφίκλειας - Ελάτειας]]
| νομός = [[νομός Φθιώτιδας|Φθιώτιδας]]
Γραμμή 13 ⟶ 16 :
Η '''Τιθορέα''' είναι χωριό του νομού [[νομός Φθιώτιδας|Φθιώτιδας]] και ανήκει στο διευρυμένο [[Δήμος Αμφίκλειας - Ελάτειας|Δήμο Αμφίκλειας - Ελάτειας]]. Είναι κτισμένη στις ανατολικές πλαγιές του [[Παρνασσός|Παρνασσού]], σε υψόμετρο 440 μέτρων. Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 630 κάτοικοι. Η Τιθορέα γνωρίζει τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια λόγω της μικρής απόστασης που την χωρίζει από τα χειμερινά θέρετρα του Παρνασσού.
[[Αρχείο:Τithorea.jpg|220px|thumb|Τοπίο του χωριού]]
Μέχρι το 1926 ονομαζόταν Βελίτσα<ref>[http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/168642 Πανδέκτης - Μετονομασίες]</ref> οπότε μετονομάστηκε σε Τιθορέα, λόγω της αρχαίας [[Φωκείς|Φωκικήςφωκικής]] πόλης Τιθορέας, που βρισκόταν στην ίδια ακριβώς τοποθεσία. Τα ερείπια της αρχαίας Τιθορέας διακρίνονται ακόμα ανάμεσα στα σύγχρονα σπίτια του οικισμού, ενώ διασώζεται σε πολύ καλή κατάσταση το τείχος που περιέβαλλε την πόλη.
[[Αρχείο:Ancient tithorea.jpg|220px|thumb|Τμήμα του τείχους της αρχαίας Τιθορέας]]
== Η αρχαία Τιθορέα ==
Η αρχαία Τιθορέα ήταν [[Φωκείς|Φωκική]]φωκική πόλη, κτισμένη στις ανατολικές πλαγιές του [[Παρνασσός|Παρνασσού]], στην ίδια θέση όπου ευρίσκεται σήμερα το ομώνυμο χωριό. Η αρχαία πόλη κτίστηκε μετά την καταστροφή των γειτονικών Φωκικών πόλεων από τον στρατό του [[Ξέρξης|Ξέρξη]]. Όπως αναφέρει ο [[Ηρόδοτος]], οι κάτοικοι των κατεστραμμένων πόλεων που βρίσκονταν στις όχθες του Κηφισού κατέφυγαν στις πλαγιές του Παρνασσού στην περιοχή της Τιθορέας<ref>[[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία|Βικιθήκη Ιστορίαι (Ηροδότου)/Βιβλίο Η]] Ὡς δὲ [οἱ Πέρσαι] ἐκ τῆς Δωρίδος ἐς τὴν Φωκίδα ἐσέβαλον, αὐτοὺς μὲν τοὺς Φωκέας οὐκ αἱρέουσι. οἳ μὲν γὰρ τῶν Φωκέων ἐς τὰ ἄκρα τοῦ Παρνησοῦ ἀνέβησαν· ἔστι δὲ καὶ ἐπιτηδέη δέξασθαι ὅμιλον τοῦ Παρνησοῦ ἡ κορυφή, κατὰ Νέωνα πόλιν κειμένη ἐπ᾽ ἑωυτῆς· Τιθορέα οὔνομα αὐτῇ· ἐς τὴν δὴ ἀνηνείκαντο καὶ αὐτοὶ ἀνέβησαν</ref> Μετά την απομάκρυνση των Περσών οι Φωκείς οχύρωσαν την περιοχή της Τιθορέας ή οποία από φρούριο σταδιακά εξελίχθηκε σε μία ακμάζουσα πόλη που αφομοίωσε τον πληθυσμό των παλαιότερων γειτονικών πόλεων -- του [[Νεών|Νεώνα]] της [[Τριταία (αρχαία Φωκίδα)|Τριταίας]] και των [[Παραποτάμιοι|Παραποτάμιων]]. Στην μέγιστη ακμή της η Τιθορέα έφτασε τον τρίτο αιώνα π.Χ., οπότε και έκοψε δικό της νόμισμα<ref>[http://gym-kat-tithor.fth.sch.gr/htmgr/myst3.htm Γυμνάσιο Κάτω Τιθορέας, η ιστορία της Τιθορέας]</ref><ref>[http://web.archive.org/20110827104506/www.arxaiologia.gr/assets/media/PDF/migrated/945.pdf Arxaiologia.gr] ''Άρθρο του αρχαιολόγου Φώτη Ντάσιου''</ref>.
