Ιώσηπος Μοισιόδακας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το 1777 βρέθηκε στο [[Μπρασόβ|Πρασοβόν]], στις βόρειες παρυφές των Τρανσυλβανικών Άλπεων, το οποίο ήταν σημαντικό εμπορικό κέντρο. Η μετάβάσημετάβασή του εκεί αντικατόπτριζε την επιστροφή του στους κόλπους μιας κοινωνίας που εμπιστευόταν μετά την απογοήτευσή του από τις αυλές των ηγεμόνων.{{sfn|Κιτρομηλίδης|σ=108}} Αρχίζει να περιπλανιέται σε περιοχές της αυτοκρατορίας των Αψβούργων για να ικανοποιήσει το εκδοτικό του πρόγραμμα: επισκέφτηκε φίλους του εμπόρους Μοσχοπολίτες, Σιατιστινούς και Καστοριανούς στην [[Βουδαπέστη|Πέστη]] της Ουγγαρίας. Πηγαίνοντας στην [[Βενετία]] πέρασε από την Τεργέστη. Τέλη 1778 ή αρχές 1779 έφτασε στην Βενετία.{{sfn|Κιτρομηλίδης|σσ=122–124}}

[[File:Hofbibliothek Vienna Sept 2006.jpg|thumb|left|250px|H [[Αυτοκρατορική Βιβλιοθήκη της Βιέννης]] στην Josefsplatz. Για την σύνταξη της Θεωρίας Γεωγραφίας του εργάστηκε ο Μοισιόδακας συστηματικά σε αυτήν. Την εμπειρία του θυμάται χαρακτηριστικά: «Χάρις μεγίστη τη Αυτοκρατορική Βιβλιοθήκη της Ουϊένης, εν η οσάκις εσύχναζον μοι επεδίδοντο πάντα τα ζητούμενα βιβλία προθύμως και ευμενώς, και εν η συνεκόμισα πάσαν την αναγκαίαν ύλην»{{sfn|Κιτρομηλίδης|σ=132}}]]

Ο ΜοισίόδαξΜοισιόδακας ήταν ένας από τους πρώτους στοχαστές που αγωνίστηκαν για την καθιέρωση της νεοελληνικής ως γλώσσας της παιδείας του γένους. Τα επιχειρήματά του ήταν παιδαγωγικού και κοινωνιολογικού χαρακτήρα.{{sfn|Κιτρομηλίδης|σ=104}} Το 1761 μεταφράζοντας το έργο του Ιταλού φιλοσόφου Ludovico Antonio Muratori, ''Ηθική Φιλοσοφία'', αντιμετώπισε το γλωσσικό ζήτημα και μίλησε για το ''κοινόν ύφος'', που το θεωρούσε, κατάλληλα καλλιεργημένο, αρμόδιο για κάθε γνωστικό πεδίο.{{sfn|Πολίτης|σ=95}}