Άδης (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ μβελτιώσεις
Γραμμή 1:
{{πηγές|15|06|2012}}{{Θεότητα|όνομα=Θεός Πλούτωνας|τύπος=Ελληνική|περιγραφή=Θεός του [[Κάτω Κόσμος|Κάτω Κόσμου]], των νεκρών και του [[Πλούτος|πλούτου]]|εικόνα=Hades-et-Cerberus-III.jpg|άλλες_ονομασίες=Εύβουλος, Ευρύπυλος, Κλύμενος, Περίκλυτος, Κλυτόπωλος, Αδάμαστος, Αμείλιχος κ.α.|αντ_ρωμαϊκή=Πλούτο ή [[Ντις Πάτερ]]|αντ_ετρουσκική=Άιτα|αδέλφια=[[Εστία (μυθολογία)|Θεά Εστία]], [[Δήμητρα (μυθολογία)|θεά Δήμητρα]], [[Ήρα (μυθολογία)|θεά Ήρα]], [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|θεός Ποσειδώνας]] και [[Δίας (μυθολογία)|θεός Δίας]]. Ο [[Κένταυρος|κένταυρος]] [[Χείρωνας]] ήταν ετεροθαλής αδερφός του.|γονείς=[[Τιτάνες|Τιτάνας]] [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνος]] και [[Τιτανίδες|Τιτανίδα]] [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]]|σύμβολα=Ο [[Κέρβερος]], το κέρας της Αμάλθειας, το σκήπτρο, το [[Κυπαρίσσι]], ο [[Νάρκισσος (βοτανική)|Νάρκισσος]] και το κλειδί|κατοικία=[[Κάτω Κόσμος]]|σύζυγος=[[Περσεφόνη|Θεά Περσεφόνη]]|σύντροφος=[[Μίνθη]] και [[Λεύκα|Λεύκη]]}}{{άλλεςχρήσεις4||τον πλανήτη Πλούτωνα|Πλούτωνας (πλανήτης)}}Ο '''Άδης''' γενικά στην [[Ελληνική Μυθολογία]] σήμαινε τόσο τον κάτω κόσμο όπου μεταβαίνουν οι ψυχές μετά θάνατο όσο και την ίδια ιδεατή ανθρωπόμορφη δύναμη που κυβερνούσε αυτόν τον χώρο. Η λέξη αρχικά αναφερόταν αποκλειστικά στον θεό. Η γενική πτώση της λέξης ({{πολυτονικό|Ἅιδου}}), ήταν συντόμευση της φράσης “σπίτι«σπίτι του Άδη”Άδη», αλλά τελικά και η ονομαστική της λέξης άρχισε να περιγράφει την κατοικία των νεκρών.
 
== Άδης ή Πλούτωνας: ο θεός ==
[[Αρχείο:Amphora Hades Louvre G209.jpg|thumb|Πλουτωνας (δεξιά) και Περσεφόνη (αριστερά). Λεπτομέρεια από Αττικό ερυθρόμορφο αμφορέα π. 470 π.χ. από την Ιταλία.]]
Στην [[Ελληνική μυθολογία]] ο Πλούτωνας, θεός του κάτω κόσμου, ήταν γιος των [[Τιτάνες|Τιτάνων]] [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνου]] και [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέας]]. Είχε τρεις μεγαλύτερες αδελφές, την [[Εστία (μυθολογία)|Εστία]], την [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρα]] και την [[Ήρα (μυθολογία)|Ήρα]], όπως επίσης δύο νεώτερους αδελφούς, τον [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνα]] και τον [[Δίας (μυθολογία)|Δία]]. Μετά τη γέννησή του τον "«κατάπιε"» ο πατέρας του Κρόνος όπως και τ΄ αδέλφια του σε μια αλληγορική απόδοση της υπεροχής της ακολουθούμενης τότε "«Κρόνιας θρησκείας"», που τα πάντα σκίαζε η καταστροφή του χρόνου-Κρόνου.
 
Μετά τη δεύτερη μεγάλη θρησκευτική επανάσταση που συμβαίνει στην Ελληνική Μυθολογία φέρεται πως μόλις ενηλικιώθηκε ο Δίας, που είχε διασωθεί από την παιδοκτόνο τακτική του πατέρα του, κατάφερε να αναγκάσει εκείνον να εμήσει τα αδέλφια του. Μετά την απελευθέρωσή τους οι έξι νεώτεροι θεοί, μαζί με τους συμμάχους που κατάφεραν να συγκεντρώσουν, διεκδίκησαν από τους γονείς τους και τους θείους τους την εξουσία προκαλώντας την [[Τιτανομαχία]]. Οι τρεις αδελφοί έλαβαν από τους [[Κύκλωπες]] τα όπλα που θα τους βοηθούσαν στη μάχη μεταξύ των θεών. Ο Δίας έλαβε τον [[κεραυνός|κεραυνό]], ο Ποσειδώνας μία [[τρίαινα]] και ο Πλούτωνας ένα [[κράνος]] που έκανε αόρατο όποιον το φορούσε. Ο πόλεμος διήρκεσε 10 χρόνια και έληξε με τη νίκη των νεώτερων θεών. Μετά τη νίκη ο Πλούτωνας και οι δύο νεώτεροι αδελφοί του, ο Ποσειδώνας και ο Δίας, έριξαν κλήρο για να καθορίσουν τα βασίλεια που θα κυβερνούσαν. Ο Δίας ανέλαβε τον ουρανό και κυρίαρχος των πάντων, ο Ποσειδώνας τις θάλασσες και κάθε υγρό στοιχείο, ενώ ο Πλούτωνας τον κάτω κόσμο, το αόρατο βασίλειο στο οποίο πηγαίνουν οι νεκροί όταν αφήνουν τον επίγειο κόσμο.
Γραμμή 13:
Εκτός από τον [[Ηρακλής|Ηρακλή]], οι μόνοι άλλοι ζωντανοί άνθρωποι που τόλμησαν να εισέλθουν στον Κάτω Κόσμο και να επιστρέψουν, επίσης όλοι [[ήρωας|ήρωες]], ήταν: ο [[Ορφέας (μυθολογία)|Ορφέας]], ο [[Θησέας]], ο [[Οδυσσέας]] και ο [[Αινείας]] (συνοδευόμενος από την [[Σίβυλλα]]). Κανείς τους δεν ευχαριστήθηκε ιδιαίτερα από ό,τι είδαν στο βασίλειο των νεκρών. Συγκεκριμένα, ο ήρωας του [[Τρωικός πόλεμος|Τρωικού πολέμου]] [[Αχιλλέας]], τον οποίο ο Οδυσσέας συνάντησε στον Άδη είπε:
 
:"«''Μη μου μιλάς καταπραϋντικά για τον θάνατο, ένδοξε Οδυσσέα. Θα προτιμούσα να υπηρετώ ως μισθοφόρος κάποιου άλλου, παρά να είμαι ο αφέντης των νεκρών που χάθηκαν.''"»
== Άδης: η κατοικία των νεκρών ==
Υπήρχαν πολλοί τομείς του Άδη, συμπεριλαμβανομένων των [[Ηλύσια Πεδία|Ηλυσίων Πεδίων]] και του [[Τάρταρος|Ταρτάρου]].
Γραμμή 25:
Η πρώτη περιοχή του Άδη περιλαμβάνει τους λειμώνες με τους ασφόδελους, που περιγράφονται στην Οδύσσεια, όπου οι σκιές των ηρώων περιφέρονται απελπισμένα μεταξύ κατώτερων πνευμάτων, που τιτιβίζουν γύρω τους σαν νυχτερίδες.
 
Πέρα από κει βρισκόταν το [[Έρεβος (μυθολογία)|Έρεβος]], που μπορεί να θεωρηθεί ως ευφημισμός του Άδη, το όνομα του οποίου προκαλούσε φρίκη. Υπήρχαν δύο πηγές, αυτή της Λήθης, όπου οι κοινές ψυχές συνέρρεαν για να σβήσουν κάθε μνήμη, και η πηγή της [[Μνημοσύνη]]ς, όπου αντιθέτως έπιναν οι μύστες των Μυστηρίων. Στο προαύλιο του οδυνηρού παλατιού του Πλούτωνα και της Περσεφόνης κάθονται τρεις κριτές του κάτω κόσμου: ο [[ΜίνωςΜίνωας]], ο [[Ραδάμανθυς]] και ο [[Αιακός]]. Εκεί, μέρος ιερό αφιερωμένο στην [[Εκάτη]], όπου συναντώνται τρεις δρόμοι, κρίνονται οι ψυχές και επιστρέφουν στους λειμώνες με τους ασφόδελους αν δεν είναι ούτε ενάρετες ούτε κακές, στέλνονται στον Τάρταρο αν είναι ασεβείς ή κακές, ή οδηγούνται στα Ηλύσια για να συντροφέψουν τις ηρωικές και τις ευλογημένες.
 
=== Λατρεία ===
Ο Πλούτωνας ήταν τρομακτική μορφή για όσους ζούσαν. Μη έχοντας καμία βιασύνη να τον συναντήσουν, ήταν σιωπηλοί στους όρκους στο όνομά του. Για πολλούς, μόνο η εκφορά της λέξης Πλούτωνας ήταν τρομακτική. Γι' αυτό και χρησιμοποιήθηκε ένας ευφημισμός. Αφού πολύτιμα ορυκτά προέρχονται κάτω από τη γη (δηλ. τον κάτω κόσμο κυβερνώμενο από τον Πλούτωνα), θεωρήθηκε πως κυβερνούσε και αυτά, και αναφερόταν ως '''Πλούτωνας''' (Πλούτων, συγγενής της λέξης πλούτος), και από κει και το Ρωμαϊκό όνομα Πλούτο. Ο [[Σοφοκλής]] αναφερόμενος στον Πλούτωνα ως τον “πλούσιο”«πλούσιο» εξήγησε με αυτά τα λόγια: “ο«ο καταθλιπτικός Πλούτωνας εμπλουτίζει τον εαυτό του με τους αναστεναγμούς μας και τα δάκρυά μας”μας». Επιπροσθέτως, αποκαλείτο ''Κλυμένος'', ''Ευβουλεύς'' και ''Πολυδέγμων''.
 
Αν και ήταν Ολύμπιος, πέρναγε τον περισσότερο χρόνο του στο σκοτεινό του βασίλειο. Φοβερός στη μάχη, απέδειξε την αγριότητά του στην περίφημη Τιτανομαχία, την μάχη των Ολυμπίων εναντίον των Τιτάνων, που καθιέρωσε την εξουσία του Δία.
 
Εξαιτίας της σκοτεινής και μακάβριας προσωπικότητάς του δεν ήταν ιδιαίτερα αρεστός ούτε από τους θεούς ούτε από τους ανθρώπους. Ο χαρακτήρας του περιγράφεται ως “άγριος«άγριος και αμείλικτος”αμείλικτος», και από όλους τους θεούς ήταν κατά πολύ ο πιο μισητός από τους θνητούς. Ωστόσο, δεν ήταν κακός θεός, γιατί, αν και ήταν αυστηρός, ανηλεής και χωρίς επιείκεια, ήταν όμως δίκαιος. Ο Πλούτωνας κυβερνούσε τον κάτω κόσμο και επομένως ήταν πιο συχνά συνδεδεμένος με τον θάνατο και τρομακτικός στους ανθρώπους, αλλά δεν ήταν ο ίδιος ο θάνατος. Η πραγματική προσωποποίηση του θανάτου ήταν ο [[Θάνατος (μυθολογία)|Θάνατος]].
 
Όταν οι Έλληνες προσεύχονταν στον Πλούτωνα, χτυπούσαν τα χέρια τους στο έδαφος για να είναι σίγουροι πως τους ακούει. Μαύρα ζώα, όπως πρόβατα, θυσιάζονταν προς τιμήν του. Το αίμα από τις θυσίες στον Πλούτωνα έσταζαν σε λάκκο για να τον φτάσουν. Το πρόσωπο που πρόσφερε τη θυσία έπρεπε να γυρίσει το κεφάλι του. Κάθε εκατό χρόνια λάμβαναν χώρα εορτές προς τιμή του.
Γραμμή 44:
 
=== Περσεφόνη ===
[[Αρχείο:Isis-Persephone and Zeus-Seraphis.jpg|μικρογραφία|Ο θεός του [[Κάτω Κόσμος|Κάτω Κόσμου]], θεός Πλούτωνας με την γυναίκα του και ανιψιά του, την θεά [[Περσεφόνη|θεά Περσεφόνη]]. Στην μέση ο [[Κέρβερος]].]]
[[Αρχείο:The Abduction of Persephone by Pluto, Amphipolis.jpg|thumb|Η απαγωγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, [[Τύμβος Καστά]], [[Αμφίπολη]].]]
Η σύζυγος του Πλούτωνα, και αρχαϊκή βασίλισσα του κάτω κόσμου, προτού καθιερωθούν οι Ελληνικοί Ολύμπιοι, ήταν η [[Περσεφόνη]], παρουσιαζόμενη από τους Έλληνες ως κόρη του Δία και της [[Δήμητρα (μυθολογία)|Δήμητρας]]. Η Περσεφόνη δεν υπέκυψε με τη θέλησή της στον Πλούτωνα, αλλά απήχθη από αυτόν ενώ μάζευε λουλούδια με την παρέα της. Ο Πλούτωνας αγάπησε την Περσεφόνη τόσο πολύ που δεν την απελευθέρωσε από τον κάτω κόσμο. Η μητέρα της Περσεφόνης πενθούσε για την απώλεια της κόρης της και έριξε κατάρα στη γη προκαλώντας μεγάλη πείνα. Ο Πλούτωνας ξεγέλασε την Περσεφόνη να φάει έξι σπόρους ροδιού, πράγμα που σήμαινε πως δεν θα μπορούσε να φύγει από τον κάτω κόσμο ακόμα και με τη βοήθεια του Δία. Η Περσεφόνη ήξερε για την κατάθλιψη της μητέρας της και ζήτησε στον Πλούτωνα να την επιστρέψει στην γη των ζωντανών, με τον όρο να μείνει έξι μήνες κάθε χρόνο μαζί του, έναν για κάθε σπόρο που έφαγε. Κάθε χρόνο ο Πλούτωνας ταξιδεύει στη γη των ζωντανών με την Περσεφόνη στο άρμα του. Τους μήνες λοιπόν που η Περσεφόνη πηγαίνει στον επάνω κόσμο, η γη είναι εύφορη (άνοιξη και καλοκαίρι) ενώ τους υπόλοιπους μήνες που επιστρέφει στον κόσμο των νεκρών, συμβαίνει το αντίθετο (φθινόπωρο και χειμώνας).
 
Γραμμή 60:
Με την τελευταία θρησκευτική επανάσταση και την καθιέρωση του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]], στον κάτω κόσμο του Άδη κατήλθε επίσης και ο θεάνθρωπος [[Ιησούς Χριστός]] ο οποίος και δογματικά τον κατήργησε από χώρο αέναης παραμονής των νεκρών.
==Δείτε επίσης==
* Η αντίστοιχη Εβραϊκή λέξη είναι ''Σιεόλ'', αφορά τον τόπο των νεκρών και σημαίνει κυριολεκτικά “αόρατος”«αόρατος» ή “εκείνος«εκείνος που ζητάει”ζητάει».
* Ο αντίστοιχος Ρωμαϊκός θεός ήταν ο [[Πλούτο]] (από τον Ελληνικό Πλούτωνα), [[Ντις Πάτερ]] ή [[Όρκος (μυθολογία)|Όρκος]].
* Ο αντίστοιχος [[Ετρουσκική μυθολογία|Ετρουσκικός]] θεός ήταν ο «'''Άιτα'''». Ο όρος «'''Άδης'''» χρησιμοποιείται καμιά φορά από Χριστιανούς ως κλασικιστικός ευφημισμός για την [[Κόλαση]], η οποία κατά τ’ άλλα έχει λίγα από τα χαρακτηριστικά του Πλούτωνα.
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Βικιλεξικό|Άδης}}