Ίνιγο Αρίστα της Παμπλόνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 42:
|υπογραφή =
}}
Ο '''Ίνιγο Αρίστα της Παμπλόνα''' ([[Βασκική γλώσσα|βασκικά]]: ''Eneko'', [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]]: ''Íñigo Arista de Pamplona'', [[790]] - [[851]]) ήταν [[Βάσκοι|Βάσκος]] ηγέτης και ο πρώτος βασιλιάς της [[Βασίλειο της Παμπλόνα|Παμπλόνα]].<ref>Collins 1990, p. 41.</ref> Ανέβηκε στην εξουσία ύστερα από την πτώση των τοπικών [[Φράγκοι|Φράγκων]] φεουδαρχών (816), η βασιλεία του τοποθετείται μετά από την ήττα του στρατού των [[Δυναστεία των Καρολιδών|Καρολιδών]] (852824). Καταγράφεται από τους ιστορικούς σαν επαναστάτης απέναντι στο [[Χαλιφάτο της Κόρδοβας]] από το 840 μέχρι τον θάνατο του, θεωρείται ο ιδρυτής του έθνους και αναφέρεται από τον [[10ος αιώνας|10ο]] αιώνα με το ψευδώνυμο ''Αρίστα''.<ref>Lacarra 1945, p. 204.</ref> Η προέλευση του ονόματος πιθανότατα να είναι η βασκική λέξη Αρίτζα ''(Aritza)'' ή την λατινική Αρέστα ''(Aresta)''.<ref>Caro Baroja 1978, p. 48</ref> Άραβες χρονικογράφοι του [[11ος αιώνας|11ου]] αιώνα αναφέρουν τον ίδιο και τον αδελφό του ως ιμπν-Βανάκο ([[Αραβική γλώσσα|αραβικά]]: بن ونّقه‎) που μεταφράζεται στα ισπανικά ως Ίνιγεθ, πράγμα που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο πατέρας τους λεγόταν Ίνιγο.<ref>Martínez Díez 2007, p. 22.</ref> Αναφέρεται από τον Χιμένεθ ντε Ράδα (1170 - 1247) σαν κόμης του Μπιγκόρ αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις γι'αυτό.<ref>Barrau-Dihigo 1900.</ref> Αναφέρεται σαν ευγενής του Γκαρσία Χιμένεθ ο οποίος τον 8ο αιώνα διαδέχθηκε τον πατέρα του Χιμένο τον ισχυρό στο [[Δουκάτο της Γασκώνης]] η οποία βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Καρολιδών.<ref>Lacarra 1945, p. 207</ref>
 
==Πτώση των Φράγκων στην περιοχή της Ναβάρρας==
Γραμμή 53:
Το 840 τα εδάφη του Ίνιγο δέχτηκαν επίθεση από τον Αμπντ-Αλλάχ-ιμπν-Κουλαίμπ κυβερνήτη της [[Τάιφα της Σαρακούστα|Σαραγόσας]] οδηγώντας τον ετεροθαλή αδελφό του Μουσά-ιμπν-Μουσά σε εξέγερση.<ref>Granja 1967, pp. 468–69.</ref> Ο γιος του [[Γκαρθία Ίνιγεθ της Παμπλόνα|Γκαρθία]] έγινε αντιβασιλιάς με την σύμφωνη γνώμη του πολεμοχαρούς αδελφού του Φορτούν Ίνιγεθ ο οποίος ήταν επίσης ετεροθαλής αδελφός του Μουσά-ιμπν-Μουσά και ενώθηκαν μαζί σε επανάσταση εναντίον του [[Εμιράτο της Κόρδοβας|Εμιράτου της Κόρδοβας.]] Ο Άμπντ-αρ-Ραχμάν Β΄, εμίρης της Κόρδοβας ξεκίνησε τα επόμενα χρόνια εκστρατείες. Σε μάχη το 843 ο Φορτούν Ίνιγεθ σκοτώθηκε και ο Μουσά-ιμπν-Μουσά χωρίς το άλογο του κατάφερε να δραπετεύσει με τα πόδια, ο Ίνιγο Αρίστα μαζί με τον γιο του δραπέτευσαν με πολλά τραύματα ενώ πολλοί μεγάλοι ευγενείς έπεσαν στο πεδίο της μάχης. Την επόμενη χρονιά ο γιος του Ίνιγο, Γκαλίντο Ίνιγεθ και ο γιος του Μουσά-ιμπν-Μουσά, Λούμπ-ιμπν-Μουσά κατέφυγαν στην [[Κόρδοβα]] και ζήτησαν από τον Μουσά-ιμπν-Μουσά να υποταχθεί. Ακολούθησε ειρήνη (845) αλλά ο Μουσά εξεγέρθηκε ξανά (850) με την υποστήριξη της Παμπλόνα ενώ απεσταλμένοι του Ίνιγο έγιναν δεκτοί στην αυλή του βασιλιά των Φράγκων.<ref>Granja 1967, pp. 468–69.</ref>
 
Ο Ίνιγο Αρίστα πέθανε στα τέλη του 851 - αρχές του 852, περίοδος που αντιστοιχεί στο Μουσουλμανικόμουσουλμανικό έτος 237, τον διαδέχτηκε ο γιος του [[Γκαρθία Ίνιγεθ της Παμπλόνα|Γκαρθία Ίνιγεθ]] ο οποίος ήταν κυβερνήτης του βασιλείου όλη την περίοδο που ήταν άρρωστος ο πατέρας του.<ref>Martínez Díez 2007, p. 23.</ref> Στην διάρκεια της ζωής του ο Ίνιγο ίδρυσε πλήθος από μοναστήρια κατά μήκος της [[Ναβάρρα|Ναβάρρας]] ιδιαίτερα όταν ο ιερές Ευλόγιος ήρθε στην περιοχή. Σε επιστολή του ο Ευλόγιος αναφέρει τον κυβερνήτη της Παμπλόνα εν Χριστώ βασιλιά και ιδρυτή πολλών μοναστηριών εκ των οποίων ονομάζει τρία : το Σιρέζα, το Σεν Ζαχαριάς και το Λείρ. Το μοναστήρι του Λείρ ιδρύθηκε τον [[9ος αιώνας|9ο]] αιώνα όπως αναφέρεται από τον βασιλιά της Παμπλόνα που δώρισε σε αυτό πολλά κτήματα, ένα έγγραφο του 842 αναφέρει ότι δώρισε στο μοναστήρι τις πόλεις Γιέσα και Λείρ αλλά η αυθεντικότητα του αμφισβητείται. Ο ίδιος ο Ίνιγο Αρίστα τάφηκε στο μοναστήρι του Λείρ μετά τον θάνατο του.
 
==Οικογένεια==
Γραμμή 84:
*Stasser, Thierry (1999). "Consanguinity et Alliances Dynastiques en Espagne au Haut Moyen Age: La Politique Matrimoniale de la Reinne Tota de Navarre". Hidalguía: La revista de Genealogía, Nobleza y Armas (in French). Madrid: Instituto Salazar y Castro: 811–839.
 
{{Διαδοχή|[[Κατάλογος μοναρχών της Ναβάρρας|Βασιλιάς της Παμπλόνα]]<br />[[Image:Coat_of_Arms_of_the_Kingdom_of_Navarre_(Variant).svg|50px]]<br />[[824]] – [[852851]]|''Δημιουργία του βασιλείου''|[[Γκαρθία Ίνιγεθ της Παμπλόνα|Γκαρθία Ίνιγεθ]]}}
 
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Íñigo Arista of Pamplona}}