Κβαντική χημεία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
AlexQWwiki (συζήτηση | συνεισφορές)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Οπτική επεξεργασία Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
AlexQWwiki (συζήτηση | συνεισφορές)
Προσθήκη εφαρμογών και βιβλιογραφίας
Γραμμή 1:
{{Πληροφοριες|Ηλεκτρονι(α)κή δομή=Το λήμμα αυτό χρειάζεται συμπλήρωση}}
{{πηγές|28|06|2015}}
Η '''Κβαντική Χημεία''' είναι ο κλάδος εκείνος της [[Θεωρητική χημεία|Θεωρητικής Χημείας]] (και ειδικότερα της Θεωρητικής [[Φυσικοχημεία|Φυσικοχημείας]]) ο οποίος αποτελεί εφαρμογή της [[κβαντική μηχανική|Κβαντικής Μηχανικής]] (κλάδος της [[Φυσική|Φυσικής]]) στα προβλήματα της [[χημεία|Χημείας]]. Η ποιοτική και ποσοτική περιγραφή της ηλεκτρονικής συμπεριφοράς και δραστικότητας [[άτομο|ατόμων]] και [[μόριο|μορίων]] αποτελεί παράδειγμα εφαρμογής της Κβαντικής Χημείας. Να σημειωθεί ότι αν και θεωρητικός ο κλάδος της Κβαντικής Χημείας συνδέεται άμεσα με τις πειραματικές μετρήσεις και κυρίως με αυτές του πεδίου της [[Φασματοσκοπία|Φασματοσκοπίας]] [και συνηθέστερα της ηλεκτρονι(α)κής Φασματοσκοπίας: μελέτη αλληλεπίδρασης του [[Φως|φωτός]] (ηλεκτρομαγνητικό πεδίου ταλαντούμενων εντάσεων) με τα ηλεκτρόνια].
 
Γενικά, οι βασικοί νόμοι της Κβαντομηχανικής που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή ενός χημικού συστήματος εκφράζονται μαθηματικά από περίπλοκες [[Μαθηματικά|εξισώσεις]] που είναι είτε πολύ δύσκολο, είτε (συχνότερα) αδύνατο να επιλυθούν «με μολύβι και χαρτί», οπότε γίνεται εκτεταμένη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών για την αριθμητική επίλυση των ορισθέντων προβλημάτων, έπειτα από κατάλληλες προσεγγίσεις. Έτσι, οδηγούμαστε στο χώρο της υπολογιστικής Κβαντικής Χημείας.
 
Επίσης, καλό είναι να αναφερθεί πως εκτός των κβαντοχημικών υπολογισμών των ιδιοτήτων ενός μορίου υπάρχουν περιπτώσεις στις όποιες επιλέγονται άλλα θεωρητικά μοντέλα που είναι πιο εύχρηστα (π.χ. προσδιορισμός της τρισδιάστατης δομής ενός μακρομορίου), όπως είναι η [[Στατιστική Θερμοδυναμική]] (κλάδος της Φυσικής). Αυτό φαίνεται πως συμφέρει περισσότερο για τα μεγάλα μόρια, αφού όσο μεγαλύτερο είναι ένα μόριο, τόσο περισσότερα είναι τα ηλεκτόνιά του και άρα πιο επίπονη η διαδικασία των υπολογισμών.
 
== Ιστορία ==
Γραμμή 15:
Μια εναλλακτική προσέγγιση ξεκίνησε να αναπτύσσεται το ίδιο έτος από τους [[Φρίντριχ Χουντ]] και [[Ρόμπερτ Σάντερσον Μούλικεν|Ρόμπερτ Μούλικεν]], στην οποία τα ηλεκτρόνια περιγράφονται από μαθηματικές συναρτήσεις ([[μοριακά τροχιακά]]) οι οποίες είναι απεντοπισμένες σε όλη την έκταση του μορίου. Κάθε μόριο αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή οντότητα ("ηνωμένο άτομο") αποτελούμενο από μοριακά τροχιακά στα οποία τοποθετούνται ένα–ένα τα [[ηλεκτρόνιο|ηλεκτρόνια]]. Κάθε ηλεκτρόνιο θεωρείται ότι κινείται στο [[ηλεκτρικό πεδίο]] το οποίο δημιουργείται λόγω της παρουσίας των πυρήνων των ατόμων και των υπολοίπων ηλεκτρονίων. Η αντιμετώπιση αυτή των μορίων έθεσε τα θεμέλια της [[Θεωρία μοριακών τροχιακών|θεωρίας των μοριακών τροχιακών]] (Molecular orbital theory ή MO theory). Η προσέγγιση αυτή είναι λιγότερο διαισθητική στους χημικούς, αλλά δεδομένου ότι συχνά αποδεικνύεται ικανότερη στην πρόβλεψη ιδιοτήτων από τη μέθοδο VB, είναι ουσιαστικά η κύρια υπολογιστική μέθοδος στην οποία βασίζεται μεγάλο μέρος των υπολογισμών οι οποίοι εκτελούνται σήμερα.
 
== ΗλεκτρονικήΗλεκτρονι(α)κή Δομή ==
Η εύρεση της ηλεκτρονικήςηλεκτρονι(α)κής δομής ενός ατόμου ή μορίου έχει ως πρώτο βήμα την επιλογή της [[Χαμιλτονιανή|Χαμιλτονιανής]], δηλαδή του μαθηματικού εκείνου [[τελεστής|τελεστή]] ο οποίος περιγράφει τις δυνατές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των τμημάτων (ατομικών πυρήνων και ηλεκτρονίων) του υπό μελέτη ατόμου ή μορίου. Η μορφή της Χαμιλτονιανής η οποία χρησιμοποιείται συχνότερα είναι η ''ηλεκτροστατική Χαμιλτονιανή'', όπου ο τελεστής περιλαμβάνει όλες τις αλληλεπιδράσεις κατά Κουλόμπ (έλξεις και απώσεις) μεταξύ ηλεκτρονίων και ατομικών πυρήνων.
 
Το επόμενο βήμα συνίσταται στην επίλυση της [[εξίσωση Σρέντινγκερ|εξίσωσης του Σρέντινγκερ]] με τη χρήση της επιλεχθείσας Χαμιλτονιανής. Προηγουμένως, σχεδόν πάντοτε επιβάλλεται η [[προσέγγιση Μπορν-Οπενχάιμερ]] ή αλλιώς ''προσέγγιση των πακτωμένων πυρήνων'' η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αποσύζευξη των κινήσεων των ηλεκτρονίων από τις κινήσεις των ατομικών πυρήνων. Λόγω της μεγάλης διαφοράς της πυρηνικής από την ηλεκτρονική [[μάζα]] κάθε ατόμου, αναμένεται ότι στη στιγμιαία κίνηση των ηλεκτρονίων οι πυρήνες θα κινούνται απείρως αργά, άρα θα παραμένουν ουσιαστικώς πακτωμένοι σε συγκεκριμένες θέσεις. Η εξίσωση Σρέντινγκερ επιλύεται για προκαθορισμένες θέσεις των ατόμων (προκαθορισμένη μοριακή γεωμετρία) και η υπολογισθείσα ενέργεια E ισούται με την ενέργεια πλήρους [[ιοντισμός|ιοντισμού]] του συστήματος σε ακίνητους ''γυμνούς'' πυρήνες και ηλεκτρόνια, σε άπειρη αναμεταξύ τους απόσταση.
Γραμμή 33:
* Εξαγωγή συμπερασμάτων για την ταχύτητα και το μηχανισμό κάποιας χημικής αντίδρασης.
* Άλλες δυνατότητες.
 
== Εφαρμογές ==
* Θεωρητική προσέγγιση θεμάτων δομής και δραστικότητας στην [[Ανόργανη χημεία|Ανόργανη]] και την [[Οργανική χημεία|Οργανική]] Χημεία (π.χ. ανακάλυψη νέων αντιδράσεων).
* Θεωρητική προσέγγιση θεμάτων δομής και δραστικότητας στη [[Βιοχημεία]] και γενικότερα στις [[βιολογικές επιστήμες]] (π.χ. προσδιορισμός μηχανισμού δράσης φαρμάκων σε φυτικούς και ζωικούς οργανισμούς, ανάπτυξη νέων φαρμάκων για την αντιμετώπιση ασθενειών, ερμηνεία πειραματικών δεδομένων των βιολογικών πειραμάτων σε μοριακό επίπεδο και άλλα).
* Χρήση των θεωρητικών κβαντοχημικών τεχνικών για την ανάπτυξη νέων υλικών με τις επιθυμητές ιδιότητες.
* Γρήγορος θεωρητικός υπολογισμός διαφόρων παραμέτρων για την αποδοτικότερη εφαρμογή μιας χημικής διεργασίας σε μια βιομηχανία.
* Καλύτερη κατανόηση των φασμάτων των ανόργανων και οργανικών ενώσεων (τα φάσματα χρησιμοποιούνται συχνά στη σύγχρονη Χημεία για τον προσδιορισμό της σύστασης και της δομής κάποιας άγνωστης ένωσης).
* Καλύτερη και βαθύτερη κατανόηση της λειτουργίας της [[Φύση|φύσης]] σε ατομικό και μοριακό επίπεδο.
* Άλλες εφαρμογές.
 
== Δείτε επίσης ==
* [[Κβαντική μηχανική|Κβαντική Μηχανική]]
* [[Εξίσωση Σρέντινγκερ|Εξίσωση Σρεντινγκερ]]
* Quantum chemistry (λήμμα αγγλικής έκδοσης της Wikipedia)
* Computational chemistry (κατηγορία λημμάτων αγγλικής έκδοσης της Wikipedia)
 
== Βιβλιογραφία ==
* Κ.Α. Τσίπης, Εισαγωγή στην Κβαντική Χημεία-Τόμος Ι: Αρχές Κβαντικής Χημείας, Εκδόσεις «ΖΗΤΗ», 1996, ISBN 978-960-431-554-3
* Ira N. Levine, Quantum Chemistry (7<sup>th</sup> edition), Εκδόσεις «Pearson», 2013, ISBN 9780321803450
* P. Atkins & J. de Paula, Φυσικοχημεία (μετάφραση 9<sup>ης</sup> ξενόγλωσσης έκδοσης), Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 2015, ISBN 978-960-524-431-6
* Σ. Τραχανάς, Κβαντομηχανική Ι: Θεμελιώδεις αρχές-Απλά συστήματα-Δομή της ύλης, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, 2016, ISBN 978-960-524-206-0
{{authority control}}
[[Κατηγορία:Θεωρητική χημεία|Χημεια]]