[[File:Fori imperiali.jpg|upright=3.4|thumb|center|Ρωμαϊκή Αγορά: από τα αριστερά ο ναός του Βεσπασιανού, η αψίδα του ΣπτιμίουΣεπτίμιου Σεβήρου και ο ναός του Κρόνου. Στο βάθος το Κολοσσαίον. Δεξιά οι τρεις κίονες του ναού των ΔιοσκούρωνΔιόσκουρων και ο Παλατίνος λόφος.]]
Η '''Ρωμαϊκή Αγορά''' (Forum Romanum, ιταλ. Foro Romano) είναι μια ορθογωνική πλατεία περιβαλλόμενη από τα ερείπια αρκετών σημαντικών αρχαίων κυβερνητικών κτιρίων στο κέντρο της πόλης της Ρώμης. Οι πολίτες της αρχαίας πόλης αναφέρονταν σ΄ αυτό το μέρος, αρχικά αγορά, ως ''Φόρουμ Μάγκνουμ'' ή απλά ''Φόρουμ''. Ήταν για αιώνες το κέντρο της δημόσιας ζωής της Ρώμης: χώρος θριαμβικών παρελάσεων και εκλογών, τόπος δημόσιων ομιλιών, δικών και, αγώνων μονομάχων και πυρήνας των εμπορικών υποθέσεων. Εδώ αγάλματα και μνημεία τιμούσαν μερικά από τα πιο σημαίνοντα πρόσωπα της πόλης. Ευρισκόμενη στη μικρή κοιλάδα μεταξύ των Λόφων Παλατίνου και ΚαπιτωλίνουΚαπιτωλίου, η Αγορά είναι σήμερα ακατάστατα ερείπια αρχιτεκτονικών θραυσμάτων και σποραδικών αρχαιολογικών ανασκαφών, που προσελκύουν πλήθος επισκεπτών. Τον 6ο αιώνα μ.Χ. μερικά από τα παλιά οικοδομήματα μέσα στην Αγορά άρχισαν να μετατρέπονται σε Χριστιανικές εκκλησίες. Τον 8ο αιώνα όλος ο χώρος περιβαλλόταν από Χριστιανικές εκκλησίες που είχαν πάρει τη θέση των εγκαταλειμμένων και κατεστραμμένων ναών. Το Μεσαίωνα, αν και διατηρείτο η μνήμη της ''Ρωμαϊκής Αγοράς'', τα μνημεία της ήταν κατά το πλείστον θαμμένα κάτω από χαλάσματα και η θέση της ονομαζόταν ''αγελαδοχώραφο''. Μετά τον 8ο αιώνα τα οικοδομήματα της Αγοράς διαλύθηκαν, ξανατακτοποιήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση φεουδαρχικών πύργων και κάστρων μέσα στην ίδια περιοχή. Το 13ο αιώνα αυτές οι κατασκευές κατέρρευσαν και ο χώρος έγινε σκουπιδότοπος. Αυτό μαζί με τα χαλάσματα από τα διαλυμένα μεσαιωνικά κτίρια και τα αρχαία οικοδομήματα συνέβαλε στην ανύψωση της στάθμης του εδάφους. Η επιστροφή του [[Πάπας Ουρβανός Ε΄|Πάπα Ουρβανού Ε΄]] το 1367 οδήγησε σε αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα αρχαία μνημεία, εν μέρει για το ηθικό τους δίδαγμα και εν μέρει ως πηγή υλικών για νέα κτίρια που άρχισαν να κατασκευάζονται στη Ρώμη μετά από μεγάλο διάστημα. Καλλιτέχνες από τα τέλη του 15ου αιώνα σχεδίαζαν τα ερείπια της Αγοράς, αρχαιοδίφες αντέγραφαν επιγραφές το 16ο αιώνα και εντατικές ανασκαφές άρχισαν στα τέλη του 18ου αιώνα. ΕναςΈνας καρδινάλιος έλαβε μέτρα για να την αποστραγγίσει πάλι και έχτισε πάνω από αυτή τη γειτονιά Αλεσαντρίνε. Αλλά η ανασκαφή από τον Κάρλο Φέα, που άρχισε να καθαρίζει τα χαλάσματα από την Αψίδα του [[Σεπτίμιος Σεβήρος|Σεπτίμιου Σεβήρου]] το 1803 και από αρχαιολόγους υπό το Ναπολεόντειο καθεστώς, σημάδεψαν την αρχή του καθαρισμού της Αγοράς, που ανασκάφηκε πλήρως μόνο στις αρχές του 20ού αιώνα. Ερείπια από αρκετούς αιώνες εμφανίζονται μαζί, χάρη στη Ρωμαϊκή πρακτική του χτισίματος πάνω σε προγενέστερα ερείπια.
