Θεοδόσιος Α΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το [[384]] διέταξε την κατεδάφιση ή το σφράγισμα ειδωλολατρικών Ιερών<ref>«Εάν κάποια αγάλματα βρίσκονται ακόμη μέσα στους Ναούς και τα Ιερά και έχουν δεχθεί ή δέχονται ακόμη την λατρεία των ειδωλολατρών, όπου κι αν συμβαίνει αυτό, θα ξεριζωθούν εκ θεμελίων, αναγνωρίζοντας ότι αυτό έχει διαταχθεί κατ' επανάληψη και πολύ συχνά. Τα ίδια τα κτίρια των Ναών που βρίσκονται μέσα σε πόλεις ή κωμοπόλεις, ή έξω από αυτές, θα παραδοθούν σε δημόσια χρήση και θα καταστραφούν οι ανά τόπους βωμοί». (''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.19. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].) «Απαγορεύουμε σε εκείνους που έχουν μιαρές ειδωλολατρικές πεποιθήσεις να προσφέρουν τις καταραμένες τους θυσίες και να ασκούν όλες τις άλλες καταδικαστέες πρακτικές τους. Διατάσσουμε δε όλα τα Ιερά και οι Ναοί τους που στέκουν ακόμη, να καταστραφούν με πρωτοβουλία των τοπικών διοικητών και να εξαγνισθούν τα απομεινάρια τους με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Όλοι ας γνωρίζουν ότι αν παραβάτης του παρόντος νόμου παραπεμφθεί με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον δικαστού, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου». (''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.25. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].)</ref><ref>Σύμφωνα με τις παραπομπές του Κυρ. Σιμόπουλου και άλλων ερευνητών, συγκεκριμένο διάταγμα για κατεδάφιση Ελληνικών ναών (με μικρή σχετικά εφαρμογή στην πράξη και αυτού ακόμη) εξεδόθη από τον Αρκάδιο και μετά, όχι από τον Μέγα Θεοδόσιο.</ref> και υπέγραψε νέα απαγόρευση των θυσιών, ενώ στις [[24 Φεβρουαρίου]] του [[391]] ανανέωσε την πλήρη απαγόρευση των θυσιών, των επισκέψεων σε ειδωλολατρικούς ναούς: ''«Κανείς δεν θα μολυνθεί με θυσίες και σφάγια, κανείς δεν θα πλησιάσει ή θα εισέλθει σε Ναούς, ούτε θα σηκώσει τα μάτια σε εικόνες φτιαγμένες από ανθρώπινο χέρι, διαφορετικά θα είναι ένοχος μπροστά στους ανθρώπινους και τους θεϊκούς νόμους»''.<ref>''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.10. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref> Ως συνέπεια της διογκούμενης έλλειψης ανεκτικότητας, το [[392|3]]91 καταστράφηκε ο μεγάλος ναός του [[Σέραπις|Σέραπι]] στην [[Αλεξάνδρεια (Αιγύπτου)|Αλεξάνδρεια]] της Αιγύπτου κατά τις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ χριστιανών και εθνικών, όταν μερικοί εθνικοί ταμπουρώθηκαν στο ναό, και ανάγκασαν χριστιανούς να θυσιάσουν ενώ εν συνεχεία τους σταύρωσαν. Ο [[Θεόφιλος ο Αλεξανδρείας|Πατριάρχης Θεόφιλος]] μετά από εντολή του Θεοδοσίου κατέστρεψε τον ναό. Το οικοδόμημα πάντως του Σαραπείου καθ’ ότι στερεότατο έπαθε ελάχιστες ζημιές. Αλλά αφού εγκαταλείφθηκε βραδέως ερειπώθηκε και επί Αρκαδίου μετατραπηκε σε εκκλησία υπέρ των μαρτύρων εκεί χριστιανών επιλεγόμενη «Αρκάδιον». Σταμάτησαν να δίνονται επιχορηγήσεις προς τα παγανιστικά ιερατεία, ενώ αυξήθηκε η [[οχλοκρατική βία]] εναντίον των παγανιστικών ναών και ομοιωμάτων μεως τηναντίδραση υποκίνηση των [[Μοναχισμός|μοναχών]].<ref>«Στο επίπεδο του λαού, οι πιο άσπονδοι εχθροί του παγανισμού ήταν οι μοναχοί. [...] Οι μοναχοί είχαν ενεργή συμμετοχή στις διαμάχες σχετικά με τα ορθά χριστιανικά δόγματα. [...] Οι μοναχοί δεν έδειχναν κανένα έλεος στους παγανιστές. Όταν οι όχλοι κατέστρεφαν παγανιστικούς ναούς, οι μοναχοί ήταν συνήθως στον πυρήνα τους». (James Allan Evans, The Emperor Justinian and the Byzantine Empire, Greenwood Press, 2005, σελ. xxvii, xxviii)</ref>