Γάιος Καλιγούλας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Λολλία Παυλίνα |
εισαγωγή, βιογραφία, πολιτισμός |
||
Γραμμή 29:
|τόπος_ταφής = [[Μαυσωλείο του Αυγούστου]], [[Ρώμη]]
}}
Ο '''Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Γερμανικός''' (''Gaius Iulius Caesar Germanicus''<ref>Στην κλασική λατινική, το όνομα του Καλιγούλα θα αναγραφόταν ως GAIVS IVLIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS</ref>, [[31 Αυγούστου]] [[12]]
Ως παιδί, ο Γάιος κέρδισε το προσωνύμιο Καλιγούλας (που σημαίνει "μπότα μικρού στρατιώτη", υποκοριστικό της λέξης ''caliga'') από τους στρατιώτες του πατέρα του, όταν τον συνόδευε κατά τις εκστρατείες του στη [[Μεγάλη Γερμανία|Γερμανία]]. Όταν ο [[Γερμανικός]] πέθανε στην [[Αντιόχεια]] το [[19]] μ.Χ., η σύζυγός του [[Αγριππίνα η Πρεσβύτερη|Αγριππίνα]] επέστρεψε με τα έξι παιδιά της στη Ρώμη, όπου ενεπλάκη σε μία πικρή διαμάχη με τον Τιβέριο. Η σύγκρουση οδήγησε τελικά στον αφανισμό της οικογένειάς της, με τον Καλιγούλα να είναι το μοναδικό επιζόν αρσενικό μέλος. Ο Καλιγούλας δέχτηκε μια πρόσκληση το 31 μ.Χ. να ακολουθήσει τον αυτοκράτορα στο νησί Κάπρι, όπου ο Τιβέριος είχε αποσυρθεί πέντε χρόνια νωρίτερα. Μετά τον θάνατο του Τιβέριου, ο Καλιγούλας τον διαδέχτηκε στην εξουσία και έγινε αυτοκράτορας το 37 μ.Χ.
Υπάρχουν ελάχιστα εναπομείναντα στοιχεία σχετικά με την βασιλεία του Καλιγούλα, παρόλο που χαρακτηρίζεται ως ένας ευγενής και μετριοπαθής αυτοκράτορας κατά τους έξι πρώτους μήνες της εξουσίας του. Οι ιστορικές πηγές επικεντρώνονται στον σαδισμό, στην σκληρότητα και στην υπερβολή που προέβαλε απέναντι στον λαό του καθώς και στην σεξουαλική διαστροφή του, παρουσιάζοντάς τον ως έναν παράφορο τύραννο. Αν και η αξιοπιστία αυτών των πηγών αμφισβητείται, είναι γνωστό ότι κατά την διάρκεια της σύντομης βασιλείας του, ο Καλιγούλας εργάστηκε για να ενισχύσει την προσωπική εξουσία του αυτοκράτορα, σε αντίθεση με τις δυνατότητες που είχε ένας αρχηγός κράτους. Έστρεψε μεγάλο μέρος της προσοχής του σε φιλόδοξα κατασκευαστικά έργα και σε πολυτελείς κατοικίες για τον εαυτό του ενώ παράλληλα ξεκίνησε την κατασκευή δυο υδραγωγείων στην Ρώμη : το Aqua Claudia και το Anio Novus. Κατά την διάρκεια της βασιλείας του, η αυτοκρατορία της Ρώμης προσάρτησε το βασίλειο της Μαυριτανίας ως επαρχία της.
Στις αρχές του 41 μ.Χ. ο Καλιγούλας δολοφονήθηκε ως αποτέλεσμα συνομωσίας από αξιωματούχους της πραιτοριανής φρουράς, τους γερουσιαστές και τους αυλικούς. Η προσπάθεια ωστόσο των συνομωτών να χρησιμοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για την αποκατάσταση της ρωμαϊκής δημοκρατίας απέτυχε. Την ημέρα της δολοφονίας του Καλιγούλα, οι πραιτοριανοί κήρυξαν τον θείο του Κλαύδιο ως τον επόμενο ρωμαίο αυτοκράτορα. Παρόλο που η [[Δυναστεία Ιουλίων-Κλαυδίων]] συνέχισε να κυβερνά την ρωμαϊκή αυτοκρατορία μέχρι την πτώση του Νέρωνα το 68 μ.Χ., ο θάνατος του Καλιγούλα σημάδεψε το επίσημο τέλος της [[Δυναστεία Ιουλίων-Κλαυδίων|Δυναστείας]] στους αρσενικούς διαδόχους.
== Βιογραφία ==
=== Οικογένεια ===
Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας (ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του φημισμένου συγγενή του) γεννήθηκε στο Άντιο στις 31 Αυγούστου 12 μ.Χ. και ήταν το τρίτο από τα έξι επιζώντα παιδιά του Γερμανικού και της δεύτερης ξαδέρφης του Αγριππίνας της πρεσβύτερης. Ο Γάιος είχε δυο μεγαλύτερους αδερφούς, τον Νέρωνα και τον Δρόσο, και τρεις μικρότερες αδερφές, την Αγριππίνα την νεότερη, την Ιουλία Δρουσίλα και την Ιουλία Λιβίλα. Ήταν ανιψιός του Κλαύδιου, μικρότερου αδερφού του Γερμανικού και μελλοντικού αυτοκράτορα.
Η Αγριππίνα η πρεσβύτερη ήταν η κόρη του Μάρκου Βιψάνιου Αγρίπα (Marcus Vipsanius Agrippa) και της Ιουλίας της πρεσβύτερης. Ήταν η εγγονή του Αυγούστου και της Σκριμπονίας από την πλευρά της μητέρας της. Μέσω της Αγριππίνας, ο Αύγουστος ήταν ο προπάππους του Γάιου από την πλευρά της μητέρας του.
=== Πρώτα χρόνια ===
Στην ηλικία των δυο ή τριών ετών, ο Γάιος συνόδευσε τον πατέρα του, τον Γερμανικό, στις εκστρατείες του στην βόρεια Γερμανία. Οι στρατιώτες διασκέδαζαν που ο Γάιος ντυνόταν με μια μικροσκοπική στολή στρατιώτη, που περιλάμβανε την πανοπλία και τις μπότες. Σύντομα του δόθηκε το προσωνύμιο ''Καλιγούλας'', που σήμαινε "μικρή μπότα στρατιώτη" στα λατινικά, χάρη στις μικρές μπότες που φορούσε. Ωστόσο ο Γάιος μίσησε αυτό το προσωνύμιο.
Ο Σετόνιος ισχυρίζεται ότι ο Γερμανικός δηλητηριάστηκε στην Συρία από έναν αξιωματικό του Τιβέριου, με αυτόν τον τελευταίο να θεωρεί τον Γερμανικό ως πολιτικό αντίπαλο.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Καλιγούλας έζησε με την μητέρα του μέχρι που οι σχέσεις της με τον Τιβέριο επιδεινώθηκαν. Ο Τιβέριος δεν επέτρεπε στην Αγριππίνα να ξαναπαντρευτεί επειδή φοβόταν ότι ο σύζυγός της θα ήταν αντίπαλός του. Η Αγριππίνα και ο αδερφός του Καλιγούλα, Νέρωνας, εκδιώχθηκαν το 29 μ.Χ. με την κατηγορία της προδοσίας.
Ο έφηβος Καλιγούλας στάλθηκε τότε να ζήσει με την προγιαγιά του (και μητέρα του Τιβέριου) Λίβια. Μετά τον θάνατό της, στάλθηκε να ζήσει με την γιαγιά του Αντονία. Το 30 μ.Χ. ο αδερφός του, Δρόσος Καίσαρας, φυλακίστηκε με την κατηγορία της προδοσίας και ο αδερφός του Νέρωνας πέθανε στην εξορία είτε από λιμοκτονία είτε από δολοφονία. Ο Σετόνιος γράφει ότι μετά τον διωγμό της μητέρας και των αδερφών του, ο Καλιγούλας και οι αδερφές του δεν ήταν τίποτα άλλο παρά φυλακισμένοι του Τιβέριου και υπό την στενή παρακολούθηση στρατιωτών του τελευταίου.
Το 31 μ.Χ. ο Καλιγούλας μπήκε στην προσωπική φροντίδα του Τιβέριου στο Κάπρι, όπου έζησε για έξι χρόνια. Προς έκπληξη πολλών, ο Καλιγούλας εξόργισε τον Τιβέριο. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο Καλιγούλας ήταν ένα εξαίρετο φυσικό ταλέντο και, αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο, δεν φανέρωσε την δυσαρέσκειά του απέναντι στον Τιβέριο. Ένας ιστορικός ανέφερε για τον Καλιγούλα "Ποτέ δεν υπήρξε ξανά ένας καλύτερος υπηρέτης ή ένας χειρότερος άρχοντας!"
Πιστεύεται ότι ο Καλιγούλας σχεδίαζε να σκοτώσει τον Τιβέριο με ένα μαχαίρι προκειμένου να πάρει εκδίκηση για την μητέρα και τον αδερφό του : ωστόσο, έχοντας φέρει μαζί του το όπλο στο δωμάτιο του Τιβέριου, δεν σκότωσε τον αυτοκράτορα αλλά πέταξε το μαχαίρι στο πάτωμα. Πιθανόν ο Τιβέριος το γνώριζε αυτό αλλά ποτέ δεν τόλμησε να κάνει κάτι για να το αποφύγει. Ο Σετόνιος ισχυρίζεται ότι ο Καλιγούλας ήταν ήδη σκληρός και κακός : γράφει ότι όταν ο Τιβέριος πήγε τον Καλιγούλα στο Κάπρι, ο σκοπός του ήταν να επιτρέψει στον Καλιγούλα να ζήσει με τρόπο ώστε "... να αποδείξει την καταστροφή του εαυτού του και όλων των ανδρών και ότι ανέθρεφε μια οχιά για τον ρωμαϊκό λαό και έναν Φαέθωντα για τον κόσμο."
Το 33 μ.Χ. ο Τιβέριος προσέφερε στον Καλιγούλα μια τιμητική θέση την οποία διατήρησε μέχρι την άνοδό του ως αυτοκράτορα. Στο μεταξύ, τόσο η μητέρα του Καλιγούλα όσο και ο αδερφός του Δρόσος πέθαναν στην φυλακή. Το 33 μ.Χ. ο Καλιγούλας παντρεύτηκε την Ιουλία Κλαυδίλα, η οποία πέθανε κατά τον τοκετό τον επόμενο χρόνο. Ο Καλιγούλας πέρασε αρκετό χρόνο κάνοντας παρέα με τον πραιτοριανό έπαρχο Naevius Sutorius Macro, ενός σημαντικού συμμάχου. Ο Macro έπλασε το εγκώμιο του Καλιγούλα στον Τιβέριο, σε μια προσπάθεια να καταστείλει κάθε άρρωστη θέληση ή υπόνοια που τυχόν ένιωθε ο αυτοκράτορας απέναντι στον Καλιγούλα.
Το 35 μ.Χ. ο Καλιγούλας ονομάστηκε κληρονόμος της περιουσίας του Τιβέριου μαζί με τον Τιβέριο Γέμελλο.
== Πολιτισμός ==
=== Στον κινηματογράφο ===
Ο Ουαλός ηθοποιός Emlyn Williams πέρασε από οντισιόν για τον ρόλο του Καλιγούλα στην ανολοκλήρωτη ταινία του 1937 ''I, Claudius''.
Ο Αμερικανός ηθοποιός Jay Robinson πετυχημένα ενσάρκωσε έναν μοχθηρό Καλιγούλα σε δυο επικές ταινίες της δεκαετίας του 1950, ''The Robe'' (1953) και ''Demetrius and the Gladiators'' (1954).
Η ιστορική ταινία ''Καλιγούλας'' ολοκληρώθηκε το 1979, στην οποία ο Malcolm McDowell έπαιξε τον κεντρικό ρόλο. Η ταινία δίχασε το κοινό με τις σκηνές ωμής βίας και σεξ που παρουσίασε. Παρόλο που οι κριτικές ήταν συντριπτικά αρνητικές, η ταινία θεωρείται κλασική.
Ο David Brandon ενσάρκωσε τον Καλιγούλα στην ιταλική ταινία ''Αυτοκράτορας Καλιγούλας, η άγνωστη ιστορία'' το 1982, την οποία σκηνοθέτησε ο Joe D'Amato.
Ο ηθοποιός Szabolcs Hajdu ενσάρκωσε τον ομώνυμο ρόλο στην ταινία του 1996 ''Caligula''.
=== Στην λογοτεχνία και το θέατρο ===
Ο ''Καλιγούλας'', από τον Γάλλο συγγραφέα Αλμπέρ Καμύ, είναι ένα έργο στο οποίο ο Καλιγούλας επιστρέφει στο παλάτι το οποίο εγκαταλείφθηκε επί τρεις ημέρες και τρεις νύχτες μετά τον θάνατο της πολυαγαπημένης του αδερφής, Ντρουσίλα. Ο νεαρός αυτοκράτορας χρησιμοποιεί την απεριόριστη δύναμή του ώστε να "φέρει το αδύνατο στην σφαίρα του πιθανού".
Στο μυθιστόρημα του 1934 ''I, Claudius'' του Άγγλου συγγραφέα Robert Graves, ο Καλιγούλας παρουσιάζεται ως ένας διαταραγμένο άνθρωπος με δολοφονικές διαθέσεις ήδη από την παιδική του ηλικία, ο οποίος έγινε κλινικά τρελός στην αρχή της διακυβέρνησής του. Σε ηλικία μόλις επτά ετών, οδήγησε τον πατέρα του Γερμανικό σε απελπισία και στον θάνατο τρομοκρατώντας τον κρυφά. Ο Καλιγούλας του Graves διαπράττει αιμομιξία και με τις τρεις αδερφές του και υπαινίσσεται ότι δολοφόνησε την Δρουσίλα.
Στην τηλεοπτική σειρά του BBC που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Graves (όπου τον κεντρικό ρόλο παίζει ο John Hurt), ο Καλιγούλας, αν και με διανοητικά προβλήματα ήδη από μικρή ηλικία, γίνεται επικίνδυνα ψυχωτικός μετά από μια επιλεπτική κρίση και ξυπνά πιστεύοντας ότι έχει μεταμορφωθεί στον θεό Δία. Σκοτώνει την Δρουσίλα ενώ προσπαθεί να αναπαραστήσει την γέννηση της Αθηνάς κόβοντας το παιδί του από την μήτρα της.
Το 1941 ο Edgar Rice Burroughs έγραψε το ''I Am a Barbarian''. Η ιστορία αποτελεί μια ελεύθερη μετάφραση των απομνημονευμάτων του Britannicus (έναν φανταστικό χαρακτήρα του Burroughs) που ήταν ο σκλάβος του Καιγούλα από τηνπαιδική ηλικία μέχρι τον θάνατό του.
Η παράσταση ''The Reckoning of Kit and Little Boots'', από τον Nat Cassidy, εξετάζει τις ζωές του Ελισαβετιανού θεατρικού συγγραφέα Κρίστοφερ Μάρλοου και του Καλιγούλα και δίνει έμφαση στις ομοιότητες ανάμεσα στους δυο χαρακτήρες - και οι δυο πέθαναν σε ηλικία 29 ετών, και οι δυο εν μέρει εξαιτίας των αμφιλεγόμενων θρησκευτικών πεποιθήσεών τους. Η παράσταση επικεντρώνεται στην αγάπη του Καλιγούλα για την αδερφή του Δρουσίλα και στην βαθιά ριζωμένη οργή του για τον Τιβέριο. Έκανε πρεμιέρα στην Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του 2008.
Η παράσταση του Ευγένιου Ο' Νιλ ''Lazarus Laughed'' εμφανίζει τον νεαρό Καλιγούλα ως έναν ψυχοπαθή που πιστεύει ότι θα είναι χαρούμενος μόνο όταν ο Τιβέριος θα είναι νεκρός και ο ίδιος θα είναι ο Καίσαρας.
=== Στην τηλεόραση ===
Ο Καλιγούλας έχει ενσαρκωθεί σε αρκετές τηλεοπτικές σειρές:
* Ralph Bates στην τηλεοπτική σειρά του ITV ''The Caesars'' (1968);
* John Hurt στην τηλεοπτική σειρά του ''I, Claudius'' (1976);
* John McEnery στην μίνι σειρά ''A.D.'' (1985);
* Tony Hawks στο επεισόδιο του ''Red Dwarf'' "Meltdown" (1991);
* Alexis Arquette στην έκτη σεζόν της σειράς ''Xena: Warrior Princess'' (2001);
* Simon Farnaby και Jalaal Hartley στην σειρά "Horrible Histories";
* John Simm στην μίνι σειρά του 2004 ''Imperium Nerone''
* Andrew Gower στην μίνι σειρά του 2015 ''A.D. The Bible Continues''
=== Στο ραδιόφωνο ===
* Ο Samuel Barnett ενσάρκωσε τον Καλιγούλα στην ραδιοφωνική εκδοχή της σειράς του BBC ''I, Claudius'' (2010)
== Βιβλιογραφία ==
| |||