Σέρβια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| Λεζάντα εικόνας = Από πάνω αριστερά: η λίμνη του Πολυφύτου και παρέλαση του μορφωτικού ομίλου Σερβίων Τα Κάστρα. Το Δημαρχείο στα Σέρβια. Η Υψηλή Γέφυρα Σερβίωνγέφυρα της λίμνης Πολυφύτου. Οι Σαράντα Πόρτες. Το φαράγγι των Σερβίων. Το εσωτερικό του ναού των Αγ. Αναργύρων, η σπηλαιοεκκλησιά των Αγ. Θεοδώρων και τα Καμβούνια όρη.

Τα '''Σέρβια''' είναι μια από τις σημαντικότερες πόλειςκωμοπόλεις του [[Νομός Κοζάνης|Νομού Κοζάνης]]. Βρίσκονται μεταξύ των βορειοδυτικών απολήξεων των [[Πιέρια Όρη|Πιερίων ορέων]] και του ποταμού [[Αλιάκμονας|Αλιάκμονα]], 26 [[χιλιόμετρο|χλμ.]] νοτιοανατολικά της [[Κοζάνη]]ς, 47 χλμ. από την [[Ελασσόνα]] και 15 χλμ. από τα στενά του [[Σαραντάπορο Λάρισας|Σαρανταπόρου]]. Επίσης βρίσκονται 150 χλμ. Νοτιοδυτικά-δυτικά της [[Θεσσαλονίκη]]ς και 100 χλμ. Βόρειο-βόρειο δυτικά της [[Λάρισα]]ς.

Μετά την εφαρμογή του [[Νόμος Καποδίστρια|Νόμου "Καποδίστρια"]] από την [[11η Ιανουαρίου]] [[1999]], ο [[Δήμος Σερβίων]] έγινε διευρυμένος και συμπεριλάμβανε τα περισσότερα Δημοτικά Διαμερίσματα που βρίσκονταν περιμετρικά (βόρεια και νότια) της [[τεχνητή λίμνη|τεχνητής λίμνης]] του [[Λίμνη Πολυφύτου | Πολυφύτου]]. Από την [[1 Ιανουαρίου]] [[2011]] η πόληκωμόπολη των Σερβίων γίνεται η έδρα του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού, του νέου δήμου που προέκυψε από τις συνενώσεις του Δήμου Σερβίων, Δήμου Βελβεντού, Δήμου Καμβουνίων και της Κοινότητας Λιβαδερού κατ' εφαρμογή του [[Νόμος Καλλικράτη | Νόμου Καλλικράτη]].

Χωροταξικά η μεγαλύτερη έκταση της τεχνητής λίμνης [[Λίμνη Πολυφύτου | Πολυφύτου]] (περίπου 70%) βρίσκεται πλέον στην επικράτεια του Δήμου Σερβίων. Ως εκ τούτου, σωστά οι φορείς και οι κάτοικοι του Δήμου την αποκαλούν και «Τεχνητή λίμνη Πολυφύτου». Η λίμνη [[Λίμνη Πολυφύτου|Πολυφύτου]] δημιουργήθηκε το 1974 όταν γέμισε η λεκάνη του ποταμού [[Αλιάκμονας|Αλιάκμονα]] κατά την κατασκευή του φράγματος «Πολυφύτου». Το εν λόγω φράγμα βρίσκεται πλησίον του ομώνυμου οικισμού «Πολύφυτος» στους πρόποδες των Πιερίων στην ανατολική πλευρά του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού. Το [[υδροηλεκτρική ενέργεια|υδροηλεκτρικό]] εργοστάσιο της [[ΔΕΗ]] (τρεις μονάδες των 125 ΜW) βρίσκεται επίσης κοντά στον εγκαταλειμμένο πλέον οικισμό του Πολυφύτου. Με τη δημιουργία της λίμνης κατασκευάστηκαν δύο μεγάλες γέφυρες η Υψηλή Γέφυρα Σερβίωνγέφυρα της λίμνης Πολυφύτου με μήκος 1.372 μέτρα επί της Εθνικής οδού Κοζάνης-Λάρισας και η γέφυρα Ρυμνίου δίπλα από τον ομόνυμο οικισμό.

[[αρχείοΑρχείο:Gefyra Polyfytou Servia.png|thumb|αριστερά|Η [[Γέφυραγέφυρα λίμνης Πολυφύτου|Υψηλή Γέφυρα Σερβίων]]]]

Ο [[πληθυσμός]] του διευρυμένου Δήμου Σερβίων κατά την απογραφή 2001 ήταν 10.001 άτομα. Ο Δήμος Σερβίων είναι τρίτος σε πληθυσμό και πρώτος σε έκταση στο [[Νομός Κοζάνης|Νομό Κοζάνης]]. Στη νέα αποφραφή του έτους 2011 ο πληθυσμός του Καλλικρατικού Δήμου Σερβίων-Βελβεντού βρέθηκε 20.256 άτομα. Αναλυτικά για κάθε δημοτική ενότητα ο πληθυσμός ανακοινώθηκε ως εξής: Δημοτική ενότητα Σερβίων 11.680, Δημοτική ενότητα Βελβεντού 4.022, Δημοτική ενότητα Καμβουνίων 2.961 και Δημοτική ενότητα Λιβαδερού 1.593 άτομα.

Όσον αφορά την [[εκπαίδευση]], ο Δήμος Σερβίων έχει δύο κρατικούς παιδικούς σταθμούς, οκτώ νηπιαγωγεία, έξι δημοτικά σχολεία, ένα γυμνάσιο, ένα ενιαίο λύκειο και ένα επαγγελματικό λύκειο.

== Ιστορία/ και Ονομασία ==

[[αρχείοΑρχείο:Town_hall_Servia_Greece.JPG|thumb|150px|Το Δημαρχείο του Δήμου Σερβίων Βελβεντού, σημαιοστολισμένο για την 25η Μαρτίου.]]

Η ονομασία των Σερβίων προήλθε από το [[λατινική γλώσσα|λατινικό]] ρήμα «servo» που σημαίνει «φυλάττω, παρατηρώ», το οποίο πράγματι ανταποκρίνεται στη γεωγραφία της περιοχής αφού για αιώνες -και κυρίως επί [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]]- λόγω της θέσης του, ήταν ένα απόρθητο [[φρούριο]] που έλεγχε τις μοναδικές διόδους μεταξύ [[Δυτική Μακεδονία | Δυτικής Μακεδονίας]] και [[Θεσσαλία]]ςΘεσσαλίας. Η πρώτη ονομασία των Σερβίων ήταν «Φυλακαί» επί Μακεδόνων (από το ρήμα «φυλάττω») και μέχρι τις αρχές του 2ου μ.Χ. αιώνα. Όταν όμως κατέλαβαν την πόλη οι [[Ρωμαίοι]], τη μετέφρασαν στη δική τους γλώσσα ως «Σέρβια» (Servia) που σημαίνει «φυλακτήρια»/«παρατηρητήρια», όπως είπαμε παραπάνω από το λατινικό ρήμα servo = φυλάττω/παρατηρώ. Ο Ρωμαίος συγγραφέας [[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος|Πλίνιος]] ([[23]]-[[79]] μ.Χ.) μνημονεύει τους κατοίκους των Φυλακών αποκαλώντας τους «Φυλακήσιους». Το όνομα αυτό υπάρχει και σε επιγραφή που βρέθηκε στη [[Βέροια]], η οποία έχει ως εξής: «''Παρμενίων Γλαυκία Φυλακήσιος νικητής εν δολίχω.»'' Το πρώτο όνομα «Φυλακαί», όπως και το δεύτερο «Σέρβια», επί Μακεδόνων και Ρωμαίων αντίστοιχα είναι στον πληθυντικό και αυτό γιατί αναφέρεται στις δυο διόδους των Σερβίων και των στενών «Πόρτες». Τα Σέρβια βρίσκονται εκεί που συναντιούνται το [[Τίταρος|Τιτάριο όρος]] με τα [[Καμβούνια όρη|Καμβούνια]].

Τον 13ο αιώνα τα Σέρβια αποτελούσαν το όριο μεταξύ της Μεγαλοβλαχίας όπως λεγόταν τότε η Θεσσαλία και του Βασιλείου Θεσσαλονίκης των Φράγκων. Τον επόμενο αιώνα κατακτήθηκαν από τους Σέρβους του Κράλη Στέφανου Δούσαν και τον αμέσως επόμενο, 15ο αιώνα καταλήφθηκαν από τους Τούρκους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι κάτοικοι των Σερβίων συμμετείχαν στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|επανάσταση του [[1821]]. Σπουδαίος αγωνιστής της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|επανάστασης του 1821]] ήταν ο [[Ζήσης Σωτηρίου]]<ref>[http://basileiosapostolou.blogspot.com/2010/01/1-25.html Η συμβολή των Δυτικομακεδόνων στην επανάσταση του Γένους - Πορεία προς την ανεξαρτησία - Για τη γιορτή της 25ης Μαρτίου, Βασίλειος Αποστόλου]</ref>. Σπουδαία ήταν η συνεισφορά των Σερβιωτών και στο [[Μακεδονικός Αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]], ο οποίος οδήγησε τελικά στην απελευθέρωση της πόλης στις [[10 Οκτωβρίου]] του [[1912]] από τον Ελληνικό στρατό μετά τη νικηφόρα [[μάχη του Σαρανταπόρου]].

H περιοχή γύρω από τα Σέρβια φαίνεται να κατοικήθηκαν από τα [[προϊστορία|Προϊστορικά]] χρόνια από τα οποία και σώζονται [[τάφος|τάφοι]], [[αγγείο (αρχαιολογία)|αγγεία]], [[νεολιθική εποχή|νεολιθικά]] εργαλεία]]. Το [[1909]] ο Wace ανακάλυψε τον προϊστορικό οικισμό των Σερβίων. Αργότερα έγιναν και άλλες ανασκαφές: το [[1930]] από τον Heurtley και την περίοδο [[1971]]-73 από τις C. Ridley και κ. Ρωμιοπούλου που έφεραν στο φως σημαντικότατα ευρήματα. Έτσι τα Σέρβια πέρασαν στη διεθνή βιβλιογραφία ως μεμονωμένη [[Θεσσαλία|Θεσσαλική]]θεσσαλική [[αποικία]].

Η Χονδρογιάννη-Μετόκη αναφέρει ότι από το [[1985]] και μετά η έρευνα έφερε στο φως ένα μεγάλο αριθμό προϊστορικών θέσεων καθώς και λείψανα κατοίκησης ιστορικών χρόνων, που υποχρέωναν τους αρχαιολόγους να δούνε την περιοχή ως μία ενιαία ανεξάρτητη πλέον ενότητα. Οι θέσεις που έχουν εντοπισθεί καλύπτονται κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τα νερά της Λίμνης Σερβίων και έρχονται στο φως μόνο με την μείωση της στάθμης του [[νερό|νερού]], περιορίζοντας έτσι στο ελάχιστο τα περιθώρια της έρευνας. [[Κεραμική]], γραπτή και μονόχρωμη, αλλά και πολλές άλλες κατηγορίες, λίθινα εργαλεία κατασκευασμένα με [[κρούση]] ή [[τριβή]].

* [[480 π.Χ.]]: Ο [[Ξέρξης]] επιχείρησε να περάσει τη δίοδο των Σερβίων χωρίς να κατορθώσει, λόγω καλής οχύρωσης.

* [[335 π.Χ.]]: Ο [[Μέγας Αλέξανδρος]] χρησιμοποίησε τη διάβαση των Σερβίων πορευόμενος από την [[Αχρίδα]] για τη [[Θήβα]].

* [[160 π.Χ.]]: Οι [[Ρωμαίοι]] στρατηγοί [[Μάρκος Αυρήλιος]] και [[Παύλος Αιμίλιος]] περνούν από τα Σέρβια.

* [[5]]-[[64]]: Περνά και διδάσκει στα Σέρβια ο [[Απόστολος Παύλος]].

* [[460]]: Ο αρχηγός της στρατιάς των [[Γότθοι|Γότθων]] [[Θευδέμιρος]] περνά από τα Σέρβια καθώς βάδιζε από τη Λάρισα για τη Θεσ/νίκη.

* [[479]]: Ο αρχηγός των [[Οστρογότθοι|Οστρογότθων]] [[Θευδέριχος ο Μέγας]] περνά από τα Σέρβια.

* [[560]]-[[630]]: Κτίστηκε το Φρούριο των Σερβίων, στα χρόνια του Ιουστινιανού ή του Ηρακλείου.

* Τον [[7ος αιώνας|7ο αιώνα]] ο [[Πορφυρογέννητος]] αναφέρει την ίδρυση των Σερβίων σε οχυρωμένη πόλη εξαιτίας [[σλάβοι|σλαβικών]] επιδρομών.

* Τον [[8ος αιώνας|8ο αιώνα]] φαίνεται και η ύπαρξη Επισκοπής Σερβίων που μεταφέρθηκε στα Σέρβια από την [[Καισαρεία]].

* Το [[10ος αιώνας|10ο αιώνα]] ξεκινά η ιστορία των Σερβίων με γραπτά στοιχεία, καθώς συνδέεται στενά με το Βυζαντινό Κράτος.

* Μεταξύ [[978]] και [[986]] τα Σέρβια καταλαμβάνονται από τους [[Βουλγαρία|Βούλγαρους]] με αρχηγό τον [[Σαμουήλ]], ο οποίος εγκαθιστά σ' αυτά Φρούραρχο τον Νικολιτζά.

* [[1001]]: Ο [[Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος]] καταλαμβάνει μετά από πολιορκία τα Σέρβια.

* [[1018]]: Ο [[Νικηφόρος Ξιφίας]] καταστρέφει τα τείχη των Σερβίων.[[Αρχείο:Βυζαντινό κάστρο Σερβίων 12.jpg|thumb|250px|Το βυζαντινό κάστρο Σερβίων]]

* [[1204]]: Τα Σέρβια καταλαμβάνονται από τους [[Φράγκοι|Φράγκους]] της [[Δ΄ Σταυροφορία]]ς.

* [[1216]]: Τα Σέρβια περιέρχονται στην κατοχή του Δεσπότη της Ηπείρου [[Θεόδωρος Δούκας|Θεοδώρου Δούκα]].

* [[1237]]: Ο [[Μιχαήλ Β΄ Δούκας]] ανεψιός του Δεσπότη της Ηπείρου Θεοδώρου, νυμφεύεται την Θεοδώρα, κόρη του στρατιωτικού διοικητή Ιωάννη Πετραλίφα (κατοπινή [[Αγία Θεοδώρα της Άρτας]]), στο Βυζαντινό Κάστρο των Σερβίων.

* [[1257]]: Η Σερβιώτισσα Θεοδώρα, σύζυγος του Μιχαήλ Β΄ Δούκα, μετά από διαπραγματεύσεις με τον βασιλέα της Νίκαιας [[Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρης|Θεόδωρο Β΄ Λάσκαρη]] για τον γάμο της θυγατέρας του Μαρίας με τον γιό της Νικηφόρο Δούκα, αναγκάζεται να υποσχεθεί την παραχώρηση των Σερβίων.

* [[1341]]: Ο [[Κράλης]] των Σέρβων [[Στέφανος Δουσάν]] καταλαμβάνει τα Σέρβια.

* [[1350]]: Ο Βασιλεύς [[Ιωάννης ΣΤ'|Ιωάννης Καντακουζηνός]] πολιορκεί τα Σέρβια χωρίς αποτελέσματα.

* [[1393]]: Τα Σέρβια καταλαμβάνονται από τα στρατεύματα του Σουλτάνου [[Βαγιαζήτ Α΄]].

* [[1430]]: Ερημώνεται η Βυζαντινή πόλη των Σερβίων και μεταφέρεται στη σημερινή της θέση.

* [[1745]]: Μεταφέρεται η έδρα της επισκοπής από τα Σέρβια στην [[Κοζάνη]], με διαταγή του Πατριάρχη.

* [[1882]]: Ιδρύεται στα Σέρβια από τους Τούρκους αυτόνομο [[Σαντζάκιο]] (περιφέρεια) στο οποίο υπαγόταν οι Καζάδες (Νομαρχίες) Ελασσόνας, Σερβίων, Κοζάνης, Καϊλαρίων (Πτολεμαΐδος), Ανασελίτσης (Σιάτιστας), Γρεβενών, Κατερίνης, και Δεσκάτης.

* [[1882]]: Ιδρύεται από την Ελλάδα [[προξενείο]] με έδρα τα Σέρβια και αναβαθμίζεται η επισκοπή Σερβίων και Κοζάνης, σε Μητρόπολη.

* [[1912]]: Ο Ελληνικός στρατός στις 10 Οκτωβρίου μετά την νικηφόρα μάχη στα στενά "πόρτες" απελευθερώνει τα Σέρβια. Την ίδια μέρα οι Τούρκοι σκοτώνουν στις φυλακές των Σερβίων 117 ιερείς, δασκάλους και πρόκριτους από την περιοχή Σερβίων.

* [[1915]]: Από 1η Ιανουαρίου μεταφέρεται η έδρα της Νομαρχίας από τα Σέρβια στην Κοζάνη.

* 19-12-[[1918]]: Τα Σέρβια και τα 25 χωριά υπάγονται πλέον στην επαρχία Κοζάνης.

* [[1919]]-23: Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, φεύγουν οι Τούρκοι και έρχονται 250 οικογένειες προσφύγων.

* [[1941]]: Στις [[13 Απριλίου]] οι Γερμανοί βομβαρδίζουν τα Σέρβια.

* [[1941]]: Στις [[15 Απριλίου]] οι Γερμανοί καταλαμβάνουν τα Σέρβια και εγκαθιστούν μόνιμη φρουρά.

* [[1943]]: Τον Φεβρουάριο οι Γερμανοί εγκαταλείπουν τα Σέρβια.

* [[1943]]: Αρχές Μαρτίου, μετά την αποχώρηση των Γερμανών δυνάμεις της "Εθνικής Αντίστασης" πυρπολούν τη μεγάλη Γέφυρα του Αλιάκμονα. Αυτό είχε ως συνέπεια τον εγκλωβισμό στο χώρο της ιταλικής φάλαγγας που όδευε προς Σιάτιστα.

* [[1943]]: Στις [[6 Μαρτίου]] φθάνοντας οι Ιταλοί στα Σέρβια αρχικά καίνε τις παρά την οδό οικίες . Βρίσκοντας στη συνέχεια κατεστραμμένη τη γέφυρα αναγκάζονται να στρατοπεδεύσουν οπότε και προέβησαν επί διήμερο στην ολοκληρωτική πυρπόληση της πόλης μη χαριζόμενοι ακόμα και των τριών εκκλησιών. Από εκείνη τη διήμερη καταστροφή τίποτε δεν έμεινε όρθιο εκτός από το καμπαναριό του ναού της [[Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς|Αγίας Κυριακής]]. Αλλά και καμία δύναμη της Εθνικής Αντίστασης δεν επέστρεψε{{πηγή}} να υπερασπιστεί την περιοχή που εξ αιτίας της{{πηγή}} μετατράπηκε ολοκληρωτικά σε νεκρή ζώνη.

* [[1974]]: Υπαγωγή στα Σέρβια του χωριού Λάβα.

* 1-1-[[1995]]: Υπαγωγή στα Σέρβια του χωριού Καστανιά (Συνένωση της Κοινότητας Καστανιάς με τον Δήμο Σερβίων).

* 1-1-[[1999]]: Τα Σέρβια καθίστανται έδρα του νέου διευρυμένου Δήμου Σερβίων όπου και υπάχθηκαν τα χωριά, Πλατανόρρευμα, Καστανιά, Λάβα, Κρανίδια, Αυλές, Γούλες, Τριγωνικό, Μεταξά, Πολύραχο, Προσήλιο, Νεράιδα, Ίμερα, Λεύκαρα, Ροδίτης, Μεσσιανή, και Βαθύλακκος.

* 28-6-[[2012]]: Ο Οικουμενικός [[Πατριάρχης Βαρθολομαίος]] φθάνει τα Σέρβια όπου τελεί Πανηγυρικό Εσπερινό στο ναό της Αγ. Κυριακής και στη συνέχεια επισκέφτεται τη Βυζαντινή Καστροπολιτεία.

Στα Σέρβια αναφέρεται μεγάλος αριθμός μεσαιωνικών κειμένων καθώς ήταν ακμαία [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινήβυζαντινή πόλη]]. Ανάμεσα τους κείμενο του Κωνσταντίνου του Πορφυρογένητου στα μέσα του 10ου αιώνα, Αναφορές του Αυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζηνό κ.α. Επίσης αναφέρονται και στο [[χρονικό του Μορέως]]

Η Βυζαντινή πόλη των Σερβίων είχε την ''Ακρόπολη'', την ''Άνω Πόλη'' και την ''Κάτω Πόλη''[http://4.bp.blogspot.com/_j6_ewUuQPBA/S5SkSR-sbEI/AAAAAAAAAw0/z_PIauhjAmU/s320/2h83hur.jpg][http://4.bp.blogspot.com/_j6_ewUuQPBA/S5U_HJ0UZLI/AAAAAAAAAxk/JS4k3kNmtHM/s320/DSC00161.JPG]. Υπήρχαν δηλαδή τρία τείχη άμυνας για τους επιδρομείς, τα οποία προφύλασσαν ταυτόχρονα το στρατιωτικό διοικητή που ζούσε στην [[Ακρόπολις|Ακρόπολη]], τόσο από τους εξωτερικούς, όσο και από τους εσωτερικούς εχθρούς. Στην κάτω πόλη ζούσαν οι αγρότες και οι εργάτες, στην άνω πόλη διέμενε η μεσαία τάξη και στην Ακρόπολη ο Στρατιωτικός διοικητής, όπως αναφέρει ο [[Ιωάννης Καντακουζηνός]]: ''«Το δε τρίτον, άκρα ον, το άρχοντι ανείται»''.

Το [[Κάστρο των Σερβίων]] κτίστηκε μεταξύ ([[560]]-[[650]] μ.Χ.), δηλαδή στα χρόνια του [[Ιουστινιανός Α΄|Ιουστινιανού]] ή του [[Ηράκλειος|Ηρακλείου]].

Η Κάτω Πόλη κάλυπτε 75 στρέμματα. Σώζονται τείχη, τμήμα της κεντρικής υψηλής πύλης του Κάστρου, τμήματα [[υδραγωγείο|Υδραγωγείων]]υδραγωγείων, πολλά ερείπια και ίχνη σπιτιών και εκκλησιών. Τρεις μάλιστα εκκλησίες σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση με πολλές σπάνιες και θαυμάσιες [[τοιχογραφία|τοιχογραφίες]]. Είναι η μεγάλη Βυζαντινή Βασιλική Εκκλησία ([[11ος αιώνας|11ου αιώνα]]) που πιθανολογείται από τους ειδικούς ότι είναι του [[Άγιος Δημήτριος|Αγίου Δημητρίου]], η εκκλησία του [[Πρόδρομος Ιωάννης|ΠροδρόμουΠρόδρομου Ιωάννη]] και το μοναστήρι των [[Άγιοι Θεόδωροι|Αγίων Θεοδώρων]], σκαρφαλωμένο σαν [[περιστέρι|περιστεροφωλιά]] σε ένα άγριο και απόκρημνο βράχο, με φανταστική θέα.

[[Αρχείο:Βασιλική των Κατηχουμένων Σερβίων 7.jpg|thumb|250px|H Βασιλική τουτων Αγίου ΔημητρίουΚατηχουμένων]]

Είναι η μεγαλύτερη εκκλησία του [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινού]]βυζαντινού λόφου (21,50Χ11,70μ.) και είναι πιθανότατα αφιερωμένη στον Αγ. Δημήτριο. Σώζονται αρκετές τοιχογραφίες με πιο καθαρή από όλες του Αγ. Φλώρου. Το Ιερό της εκκλησίας έχει καταρρεύσει ολόκληρο και οι βανδαλισμοί στο μεγαλόπρεπο αυτό Βυζαντινό Μνημείο έχουν κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά. Μερικές από τις τοιχογραφίες της όπως έχουν αναφέρει ο Ανδρέας Ξυγγόπουλος είναι

Στην πόλη των Σερβίων εδρεύουν δύο αθλητικά σωματεία, αυτό του Τιτάνα Σερβίων με Τμήμα Ποδοσφαίρου και Στίβου με έτος ίδρυσης το 1927<ref>{{Cite web|title = Α.Σ. ΤΙΤΑΝ ΣΕΡΒΙΩΝ|url = http://as-titanserviwn.blogspot.gr/|website = as-titanserviwn.blogspot.gr|accessdate = 2016-02-11}}</ref>, και αυτό της Αναγέννησης Σερβίων με Τμήμα Καλαθοσφαίρισης<ref>{{Cite web|title = Αναγέννηση Σερβίων|url = https://www.facebook.com/AnagennisiServion|website = www.facebook.com|accessdate = 2016-02-11}}</ref>.

Αρχείο:Aliakmonas bridge.jpg| Η θέα της [[Υψηλή Γέφυρα Σερβίωνλίμνης Πολυφύτου|γ΄ρφυρας της λίμνης Πολυφύτου]]. Στο βάθος φαίνεται η πόληκωμόπολη των Σερβίων.