Ιωάννης Γ΄ Κρίσπος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|όνομα = ΤζιιοβάνιΤζοβάνι Γ'Γ΄

|προκάτοχος = [[ΤζιάκομοΤζάκομο Γ΄ Κρίσπο|ΤζιάκομοΤζάκομο Γ'Γ΄]]

|διάδοχος = [[ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Γ΄ Κρίσπο|ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Γ'Γ΄]]

|πατέρας = [[ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Β΄ Κρίσπο|ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Β'Β΄]]

Ο '''ΤζιοβάνιΤζοβάνι Γ'Γ΄ Κρίσπο''', εξελληνισμένα Ιωάννης Γ'Γ΄ Κρίσπος (; - 1494), ήταν [[Δουκάτο της Νάξου|δούκας της Νάξου]] από το 1480 ως το 1494. Στην άμεση κυριότητά του ήταν η Μήλος, η Σύρος, η Σαντορίνη και η Ίος.<ref>η Άνδρος και η Πάρος ανήκαν στους Σομμαρίπα, η Αντίπαρος στους Λορεντάνι, η Σέριφος στους Μικέλι, η Σίφνος, η Κύθνος και το ήμισυ της Κέας στους Γκοζαντίνι, το άλλο ήμισυ της Κέας στους Πρεμαρίνι, η Ανάφη στη Φιορέντζα, κόρη του [[Γουλιέλμος Β΄ Κρίσπο|Γουλιέλμου Β'Β΄]], η Αμοργός και η Αστυπάλαια στους Κουιρίνι, η Τήνος, η Μύκονος και η Κύπρος άμεσα στους Βενετούς</ref> Συμπεριφέρθηκε άσχημα στην ανιψιά του Φιορέντζα και στους υπηκόους του, πράγμα που προκάλεσε την επέμβαση των Βενετών.

Ήταν γιος του [[ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Β΄ Κρίσπο|ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Β'Β΄]] και της 2ης συζύγου του Περονίλα Μπέμπο. Τον πατέρα του διαδέχθηκε πρώτα ο μεγαλύτερος αδελφός του [[ΤζιάκομοΤζάκομο Β΄ Κρίσπο|ΤζιάκομοΤζάκομο Β'Β΄]], που όμως απεβίωσε το 1480 χωρίς γιο· θα μπορούσε να τον διαδεχθεί η κόρη αυτού Φιορέντζα, κυρία της Σαντορίνης με το σύζυγό της Ντομένικο Πιζάνο. Είχε καθιερωθεί όμως το δουκάτο να δίνεται σε άρρενες, έτσι τον διαδέχθηκε ο νεότερος αδελφός ΤζιοβάνιΤζοβάνι Γ'Γ΄. Ο νέος δούκας της Νάξου αποβιβάστηκε στη Σαντορίνη, στο Σκαρό (Ημεροβίγλι) και αντικατέστησε τη σημαία των Πιζάνι με τη δική του, των Κρίσπι. Ο πατέρας του Ντομένικο και δούκας της Κρήτης, διαμαρτυρήθηκε στη Βενετία που έστειλε στόλο, όμως από τον απόρθητο Σκαρό έριχναν λιθάρια και ο στόλος έφυγε. Η Βενετία με αυστηρή επιστολή διέταξε τον δούκα να επιστρέψει τη Σαντορίνη, αλλά ο ΤζιοβάνιΤζοβάνι Γ'Γ΄ απάντησε στο Ντομένικο να κοιτάξει να σωθεί. Στο δικαστήριο εξετάσθηκε ο φεουδαλικός νόμος στις ''«[[Συνήθειες (Assizes) της (Λατινικής) αυτοκρατορίας της Ρωμανίας'']]» και το γενεαλογικό δένδρο των δουκών της Νάξου. Η λύση ήταν συμβιβαστική: ο δούκας θα κρατούσε το νησί και θα αποζημίωνε τον Ντομένικο.

Όταν ο [[Μωάμεθ Β'Β΄]] έγινε για 2η φορά σουλτάνος (1451-81) επιτέθηκε στη Ρόδο και το Αιγαίο πλημμύρισε Τούρκους, που γέμιζαν τα πλοία τους με αιχμαλώτους, Κυκλαδίτες ή προσκυνητές των Αγίων Τόπων. Ο σουλτάνος διαμαρτυρήθηκε στη Βενετία πως πειρατές εφιλοξενούντο σε λιμάνια της Νάξου και της Πάρου· αν και είχε υποσχεθεί στη Βενετία πως δεν θα ζητούσε φόρο από το δουκάτο, ζήτησε καθυστερημένες πληρωμές από τη Νάξο και ετοίμαζε στόλο να διώξει τον Νικολό Σομμαρίπα από την Πάρο.

Ο ΤζιοβάνιΤζοβάνι Γ'Γ΄ ήταν τόσο πιεστικός προς τους υπηκόους του, που εξεγέρθηκαν και τον πολιόρκησαν στο κάστρο του· σώθηκε με την επέμβαση των [[Ιωαννίτες ιππότες|Ιωαννιτών ιπποτών]]. Η εκτέλεση του αρχηγού των εξεγερμένων τον έκανε μισητό στους κατοίκους του δουκάτου. Απεβίωσε το 1494 έχοντας ένα νόθο γιο, τον [[ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Γ΄ Κρίσπο|ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Γ'Γ΄]]. Τότε ο ΤζιάκομοΤζάκομο<ref>ήταν εξάδελφος του πατέρα του, ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Β'Β΄. Ο Τζάκομο είχε κληρονομήσει τα κτήματα του πατέρα του στη Νάξο</ref>, νόθος γιος του [[Γουλιέλμος Β΄ Κρίσπο|Γουλιέλμου Β'Β΄]] ανέλαβε από μόνος του τη διακυβέρνηση της Νάξου· όμως οι κάτοικοι ζήτησαν να τεθούν υπό τη διοίκηση των Βενετών.<ref>Η Βενετία είδε κατάλληλη τη στιγμή να επέμβει για να προσαρτήσει το δουκάτο: ο ναύαρχός της ήταν με έξι πλοία στο λιμάνι όταν απεβίωσε ο δούκας και μάλλον παρακίνησε τους κατοίκους να ζητήσουν τη Βενετική προστασία</ref> Στάλθηκαν αντιπρόσωποι των κατοίκων στη Γαληνότατη και συμφωνήθηκε μέρος των εσόδων να πηγαίνουν στη σύζυγο και το γιο του δούκα<ref>οι πρόσοδοι της Νάξου</ref> και μέρος στον Βενετό διοικητή<ref>500 δουκάτα</ref>. Τέτοιος ορίστηκε το 1494 ο Πιέτρο Κονταρίνι, που καθάρισε -αν και προσωρινά- τις Κυκλάδες από τους πειρατές. Το 1500 ενηλικιώθηκε ο γιος του θανόντος δούκα, ο [[ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Γ΄ Κρίσπο|ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Γ'Γ΄]] και η Βενετία του απέδωσε το δουκάτο.

* (νόθος) [[ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Γ΄ Κρίσπο|ΦραντζέσκοΦραντσέσκο Γ'Γ΄]] δούκας της Νάξου, σύζυγος της Κατερίνας Λορεντάνο.

* W. Miller Η Φραγκοκρατία στην Ελλάδα 1204-1566 , Γ'Γ΄ έκδοση 1997