Σλαβόφωνοι της ελληνικής Μακεδονίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ανακατεύθυνση στο Σλαβόφωνοι Έλληνες Μακεδόνες Ετικέτα: Νέα ανακατεύθυνση |
Ggia (συζήτηση | συνεισφορές) Αναίρεση έκδοσης 6862625 από τον Pyraechmes (Συζήτηση) Ετικέτες: Αφαιρέθηκε ανακατεύθυνση Αναίρεση |
||
Γραμμή 1:
{{Ανακρίβεια|βλ. Συζήτηση|@=11/09/2016}}{{Ουδετερότητα}}[[File:Greece linguistic minorities el.svg|thumb|right|355px|Παραδοσιακή έκταση της σλαβοφωνίας (μωβ) στην ελληνική Μακεδονία.]]
Οι '''Σλαβόφωνοι της ελληνικής Μακεδονίας''' στις μέρες μας (αρχές του 21<sup>ου</sup> αι.) είναι πληθυσμιακή ομάδα [[Δίγλωσσος|δίγλωσσων]] που ομιλούν διάλεκτο της [[Σλαβομακεδονική γλώσσα|Σλαβομακεδονικής]], όσοι απέμειναν εντός ελλαδικού χώρου μετά τους [[Βαλκανικοί πόλεμοι|Βαλκανικούς πολέμους]] (1912-13), το [[Πρωτόκολλο Πολίτη-Καλφώφ]] ([[1924]]) (περί εθελουσίας ανταλλαγής πληθυσμών) που υπογράφτηκε μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας στα πλαίσια της [[Συνθήκη του Νεϊγύ|συνθήκης του Νεϊγύ]] ([[1919]]), την εισβολή των Βουλγάρων κυρίως στη Δυτική Μακεδονία κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου]] ως συμμάχων του [[Άξονας Βερολίνου - Ρώμης|Άξονα]] και συνακόλουθα μετά την ήττα του [[ΔΣΕ]] ([[1949]]). Υπολογίζονται σήμερα από 10.000 έως 30.000.<ref>{{cite web|url=http://dev.eurac.edu:8085/mugs2/do/blob.html?type=html&serial=1044526702223|title=Greece – Report about Compliance with the Principles of the Framework Convention for the Protection of National Minorities (along guidelines for state reports according to Article 25.1 of the Convention)|date=1999-09-18|work=Greek Helsinki Monitor (GHM) & Minority Rights Group – Greece (MRG-G)|accessdate=2009-01-12}}</ref> Αυτού του είδους το εύρος μεταξύ ελαχίστου και μεγίστου πληθυσμού οφείλεται τόσο στην έλλειψη στατιστικών στοιχείων, στις επιμειξίες αλλά και στη μαζική σχεδόν αστυφιλία <ref>[http://books.google.com/books?id=bNvbHCUs3tUC&pg=PA269&dq=number+of+slavophones+greece&hl=bg&ei=AHRaTsfdLoucOoLuuNoH&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCkQ6AEwADge#v=onepage&q=number%20of%20slavophones%20greece&f=false Politics, power, and the struggle for democracy in South-East Europe, Karen Dawisha, Bruce Parrott, Cambridge University Press, 1997, ISBN 0-521-59733-1, pp. 268-269.]</ref> που παρατηρήθηκε κυρίως στις δεκαετίες του 1950 και 1960.
==Γενικά==
Οι σλαβόφωνοι της ελληνικής Μακεδονίας βρίσκονται σε μια γεωγραφική ζώνη από βορειοδυτικά της λίμνης της Καστοριάς κατά μήκος των συνόρων της [[ΠΓΔΜ]], άλλοτε [[Γιουγκοσλαβία|Γιουγκοσλαβικών]], έως το όρος [[Όρβηλος|Όρβηλο]] στα σύνορα με τη [[Βουλγαρία]], όπως αυτά διαμορφώθηκαν και ισχύουν μέχρι τις μέρες μας μετά τους Βαλκανικούς πολέμους (1912-1913), βάσει της [[Συνθήκη του Βουκουρεστίου|Συνθήκης του Βουκουρεστίου]] (28 Ιουλίου 1913)<ref>Γεώργιος Μίντσης, Η Ιστορία του Μακεδονικού Ζητήματος «Από τη [[Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου]] μέχρι τη [[Συνθήκη του Βουκουρεστίου]], σσ. 39-44, εκδ. ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ 1991</ref>
Οι σπουδαιότεροι λόγοι που συνετέλεσαν στη διαμόρφωση του σλαβικού ιδιώματος (φωνητικά) ανάγονται στη βυζαντινή περίοδο και τη [[Τουρκοκρατία]] που ακολούθησε, όταν αριθμός Βουλγάρων αιχμαλώτων αναζήτησε εργασία στα μεγάλα αγροκτήματα των Βυζαντινών τιμαριούχων.<ref>ΙΕΕ, τόμος ΙΔ΄ «Νεώτεροι χρόνοι 1880-1913, σ.»</ref> Ο [[Απόστολος Βακαλόπουλος]] αναφέρει ότι συναντώνταν σλαβόφωνοι ως εποχιακοί εργάτες συλλογής [[Βαμβάκι (ίνα)|βαμβακιού]] ακόμα και στην περιοχή των [[Τρίκαλα|Τρικάλων]].<ref>[[Απόστολος Βακαλόπουλος]], Ιστορία της Μακεδονίας 1354-1833 <small>«ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»</small> σσ. 139-56, εκδόσεις Βάνιας, 1992</ref> Η έλλειψη ουσιαστικών συνόρων στην ελληνική χερσόνησο έκανε εύκολο τον συγχρωτισμό με τους άλλους λαούς και οι μετακινήσεις για εργασία πολλών φτωχών Σλάβων προς τις εύφορες βόρειες περιοχές του ελληνικού χώρου, ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Έτσι προέκυψε το σλαβικό ιδίωμα{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=11/09/2016}}, και αποτέλεσε μέσο κοινής συνεννόησης Τούρκων, Ελλήνων και Σλάβων εποίκων για να εξυπηρετούνται εμπορικοί και άλλοι σκοποί. Σε πολλές περιπτώσεις, οι περιστάσεις ανάγκαζαν τον ελληνικό πληθυσμό να προτιμά να μαθαίνει το προφορικό ιδίωμα αυτό και να προσποιείται πρόσκαιρα ότι είναι σλαβικός ώστε να αποφεύγει το παιδομάζωμα, τις σφαγές και το μίσος των Τούρκων έπειτα από κάθε επανάσταση του ελληνισμού.<ref>[[Παύλος Τσάμης]], Μακεδονικός Αγών, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1975</ref>Το σλαβoφωνικό γλωσσικό ιδίωμα αποτέλεσε αργότερα τη βάση της βουλγαρικής προπαγάνδας με την ίδρυση βουλγαρικών [[Βουλγαρική Εξαρχία|εξαρχικών]] σχολείων και καταλήψεις ελληνικών εκκλησιών, σύμφωνα με σουλτανικό [[φιρμάνι]] του [[1870]],{{cref|β}} που όριζε εφόσον οι [[Βουλγαρική Εξαρχία|εξαρχικοί]] αποτελούσαν το ένα τρίτο του εκκλησιάσματος να λειτουργούν εκ περιτροπής σε εκκλησίες που ποτέ δεν έκτισαν και να δημιουργούν μητροπόλεις αν ήσαν οι μισοί. Κατά την περίοδο των ελληνοβουλγαρικών αναταράξεων οι σλαβόφωνοι διχάστηκαν σε Πατριαρχικούς και εξαρχικούς στα συνοριακά όμως εδάφη της βόρειας σημερινής ελληνικής Μακεδονίας (1895 - 1908) και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1946-49) τη σκυτάλη παρέλαβε ο [[Γιόσιπ Μπροζ Τίτο|Τίτο]] που ήδη είχε συστήσει από 2 Αυγ. 1944 τη «Λαϊκή Δημοκρατία]] της Μακεδονίας». Μετά όμως τη διάλυση της [[Γιουγκοσλαβία]]ς, τη σκυτάλη την παρέλαβε η [[ΠΓΔΜ]].
==Γλώσσα==
[[Αρχείο:KonikovoGospel.jpg|230px|thumb|Το [[Ευαγγέλιο του Κονικόβου]], Σολόν (Θεσσαλονίκη), 1852.]]
<blockquote><div lang="grc" style="font-family: Palatino Linotype;"> ''«Έκαμα ένα γλωσσάριο που το πλουτίζω, το συμπληρώνω μέρα με τη μέρα. Μιλάνε μια γλώσσα πούναι παρακλάδι σλαβικό, με πολλά τούρκικα και ελληνικά στοιχεία. Η αντρίκεια της φτογγολογία μου δίνει ένα τονωτικό συναίστημα Τα φωνήεντα είναι σπάνια. Η μαλακιά θηλυκάδα τους πνίγεται σ΄ένα κατακρύλισμα από φωνές αδρές και σκληρές. Σας μιλάν ακούς να δρομίζουν τον κατήφορο βότσαλα και χαλίκια στρογγυλεμένα στ΄ ορμητικό ρέμα του Δραγόρα. Μερικές λέξεις έχουν την παρθένα παραστατικότητα των πρωτογέννητων γλωσσών, που δεν ήταν παρά ηχητική μίμηση των κρότων και των θορύβων της ζωντανής ζωής. Για να πούνε πως το πουλί ((πέταξε)) λένε ((''π΄ρρλιτς'')). Σε καμιά γλώσσα δεν άκουσα τόσο ηχητικά το πέταγμα του πουλιού.
[[Στρατής Μυριβήλης]], [[Η ζωή εν τάφω (μυθιστόρημα)|Η ζωή εν τάφω]],<ref>[[Στρατής Μυριβήλης]], Η Ζωή εν τάφω, σ. 225, Εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1989<sup>26η</sup></ref></div>
</blockquote>
Από τις αρχές ως τα μέσα κυρίως του 20ου αιώνα εκδόθηκε στην Ελλάδα μια σειρά εθνικιστικών ψευδογλωσσολογικών και εθνολογικών δημοσιεύσεων κυρίως από δασκάλους, όπως τον [[Κωνσταντίνος Τσιούλκας|Κωνσταντίνο Τσιούλκα]], που, αν και δήλωναν ότι δεν είχαν γνώση των [[σλαβικές γλώσσες|σλαβικών γλωσσών]], παρουσίαζαν καταλόγους με επινοημένες ετυμολογίες σλαβικών λέξεων από την [[αρχαία ελληνικά|αρχαία ελληνική]] και αρνούνταν το σλαβικό χαρακτήρα των διαλέκτων που μιλούσαν οι σλαβόφωνοι.<ref>{{harvnb|Ioannidou|1999|p=56-7, 65}}</ref> Οι σλαβικές διάλεκτοι ομιλούνται σήμερα ως δεύτερη γλώσσα από τους [[σλαβόφωνοι της Μακεδονίας|σλαβόφωνους]] της [[ελληνική Μακεδονία|ελληνικής Μακεδονίας]], όπως ομιλούνταν στο ευρύτερο [[βιλαέτι]] του [[Μπίτολα|Μπίτολα (Μοναστηρίου)]] μέσα σ΄ ένα πολυεθνικό περιβάλλον με Έλληνες, Τούρκους, Βουλγάρους, Σέρβους, Αλβανούς, Εβραίους, Βλάχους κ.α. επί [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανικής αυτοκρατορίας]].{{πηγή}}
==Η πολιτική των ελληνικών και βουλγαρικών κυβερνήσεων==
Η ιστορία των σλαβοφώνων της ελληνικής Μακεδονίας εξαρτήθηκε άμεσα από την ιστορία των ελληνο-βουλγαρικών σχέσεων από τα τέλη του 19ου και στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα. Η ένταση μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας ξεκίνησε επίσημα με την απόσχιση της βουλγαρικής Εξαρχίας από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως το 1870 και κορυφώθηκε το 1906 με τον ανθελληνικό διωγμό και την de facto κατάλυση των ελληνικών κοινοτήτων στη Βουλγαρία. Συνεχίστηκε με τον Β' Βαλκανικό Πόλεμο όταν η Βουλγαρία απέτυχε να διατηρήσει ένα λιμάνι στο Αιγαίο ενώ η Ελλάδα και η Σερβία προσάρτησαν το μεγαλύτερο μέρος της γεωγραφικής περιοχής της Μακεδονίας. Επιδιώκοντας να ανακτήσει τα εδάφη που διεκδικούσε, η Βουλγαρία συμμετείχε στον Α' Παγκ.Πόλεμο στη συμμαχία των Κεντρικών Δυνάμεων, και βρέθηκε πάλι στο στρατόπεδο των ηττημένων. Με τη συνθήκη του Neuilly παραχώρησε μεγάλο μέρος των εδαφών της στη Σερβία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα. Μετά τον πόλεμο επιδίωξε και πάλι να ασκήσει πολιτική στην περιοχή της Μακεδονίας χρησιμοποιώντας τη σλαβόφωνη ή βουλγαρίζουσα μειονότητα στην Ελλάδα, αμφισβητώντας το εδαφικό καθεστώς των Συνθηκών. Επειδή κρίθηκε πολύ δύσκολο να συμβιώσουν ειρηνικά Έλληνες και Βούλγαροι, προτιμήθηκε η λύση της αμοιβαίας εθελοντικής μετανάστευσης, πρόταση που εισηγήθηκε ο Ελ. Βενιζέλος τον Αύγουστο του 1919. Οι δύο χώρες υπέγραψαν σχετική συμφωνία, η οποία εφαρμόστηκε το 1920. Η ένταση μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων συνεχίστηκε, με μείζονα επεισόδια όπως η δολοφονία 17 σλαβόφωνων στο Τερλίζ (σημ. Βαθύτοπος Ν. Δράμας) της ελληνικής Μακεδονίας από Έλληνες πρόσφυγες της Μ. Ασίας (Ιούλ. 1924) και η δολοφονία Ελλήνων στρατιωτών στο [[Επεισόδιο του Πετριτσίου|Πετρίτσι]] από Βουλγάρους και η εισβολή ελληνικού στρατού στο βουλγαρικό έδαφος τον Οκτ. 1925.
Για να μειωθούν οι εντάσεις προτάθηκε το 1924 η λεγόμενη σύμβαση Πολίτη-Καλφώφ η οποία αναγνώριζε την ύπαρξη εθνικών μειονοτήτων εκατέρωθεν των συνόρων. Η Βουλγαρική βουλή ενέκρινε το σύμφωνο το οποίο θεώρησε "εθνική νίκη". Αντίθετα στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν αντιδράσεις και έγινε αντιληπτό ότι η Βουλγαρία θα το χρησιμοποιούσε για επεκτατικούς σκοπούς. Έτσι η Ελληνική βουλή 1925 το καταψήφισε και αυτό έμεινε ανενεργό.<ref>[http://ikee.lib.auth.gr/record/132471/files/GRI-2013-10954.pdf Παναγιωτοπούλου Άννα, Η μετανάστευση των Ελλήνων της Βουλγαρίας στην Ελλάδα την περίοδο του Μεσοπολέμου (1919-1931) βάσει της σύμβασης του Neuilly. Διδακτορ. Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπ. Θεσσ/νίκης, Τμ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας, 2013, σ. 17 -28.]</ref>
Μέσα στους παράγοντες που περιέπλεξαν την κρατική πολιτική έναντι των σλαβοφώνων ήταν η εγκατάσταση στη Μακεδονία Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και τη Βουλγαρία, μετά τον Α' Παγκ. Πόλεμο και τη Συνθήκη της Λωζάνης. Τα προβλήματα αυτά έτειναν να επιλυθούν ειρηνικά με την αμοιβαία μετανάστευση σλαβόφωνων και ελληνόφωνων, όταν το Νοέμβριο του 1924 το ΚΚΕ, παρά τις αντιδράσεις ορισμένων μελών του, αποδέχτηκε τη διακήρυξη της Κομιντέρν για "ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία". Αυτή η απόφαση του ΚΚΕ έκανε μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού να συνδέσει τους βουλγαρίζοντες της Μακεδονίας με τους κομμουνιστές. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις αδεξιότητες του ελληνικού κράτους στο προηγηθέν σύμφωνο Πολίτη-Καλφώφ, όξυνε τις τοπικές αντιπαραθέσεις, ενέπλεξε τη Σερβία στις ελληνο-βουλγρικές σχέσεις και οδήγησε στην άρνηση επικύρωσης του συμφώνου από την Ελληνική Βουλή. Στη δικτατορία του Πάγκαλου (1925-26), υπό την πίεση των τότε καταστάσεων, αναγνωρίστηκε η ύπαρξη σερβικής μειονότητας στην Ελλάδα αλλά μετά τη δικτατορία αυτή η απόφαση απορρίφθηκε από την Ελληνική Βουλή. Επί διακυβέρνησης Βενιζέλου (1928-32), η θέση της Ελλάδας ως προς τη σλαβική γλωσσική μειονότητα παρέμεινε ασταθής, λόγω αντιτιθέμενων πιέσεων από τη Σερβία και τη Βουλγαρία, δεδομένου ότι η πρώτη φοβόταν ότι θα δημιουργηθεί αντίστοιχο θέμα στο εσωτερικό της.
Προβλήματα στην ενσωμάτωση των σλαβόφωνων δημιουργούσε και η Βουλγαρική πολιτική εκσλαβισμού, εκμεταλλευόμενη τις τότε συνθήκες μετανάστευσης προς Αμερική και Αυστραλία. Λόγω των περιορισμών που έθεταν ορισμένες χώρες υποδοχής για Έλληνες μετανάστες ή για ανηλικους, πολλοί Μακεδόνες (που σε μεγάλο ποσοστό ήταν δίγλωσσοι ή ρευστής εθνικής συνείδησης) αναγκάζονταν να παραμείνουν επί τριετία στη Βουλγαρία και να αποκτήσουν βουλγαρικό διαβατήριο. Ταυτόχρονα, τα ελληνικά κόμματα δεν μπορούσαν να υιοθετήσουν μια κοινή πολιτική έναντι των σλαβοφώνων. Οι τελευταίοι ήταν κυρίως ψηφοφόροι του Λαϊκού Κόμματος, λόγω του ότι συσχέτιζαν τα βενιζελικά κόμματα με τους πρόσφυγες. Στην περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά εφαρμόστηκαν σκληρά μέτρα γλωσσικής αφομοίωσης των περίπου 85.000 απογραφέντων σλαβοφώνων, μέτρα που όπως φαίνεται είχαν εισηγηθεί κρατικοί παράγοντες από την προηγούμενη δεκαετία. Η πολιτική αυτή προκάλεσε δυσαρέσκεια και αναζωπύρωσε τα φιλοβουλγαρικά αισθήματα, κάτι που εκδηλώθηκε στα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν.<ref>[https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/viewFile/5756/5495.pdf Γούναρης Κ. Βασίλης, Οι σλαβόφωνοι της Μακεδονίας. Η πορεία ενσωμάτωσης στο ελληνικό εθνικό κράτος, 1870-1940. ''Μακεδονικά'', 29 (1994), 209-237]</ref>
==Παραδοσιακή μουσική==
Στίχοι σλαβόγλωσσων τραγουδιών από την περιοχή της ελληνικής Μακεδονίας είχαν καταγραφεί το 19ο αιώνα σε συλλογές βουλγαρικών παραδοσιακών τραγουδιών από τη [[Μακεδονία (περιοχή)|Μακεδονία]] και τον 20ο αι. από καταγόμενους από την Ελλάδα που ζούσαν στη [[Γιουγκοσλαβία]].<ref>{{harvnb|Kahl|2010|p=387-8}}</ref> Η μουσική παράδοση της [[ανατολική Μακεδονία|ανατολικής Μακεδονίας]] μοιάζει με εκείνη της [[Θράκη]]ς, των νοτιοδυτικών τμημάτων της περιοχής με εκείνη της [[Ήπειρος|Ηπείρου]], ενώ των βορείων τμημάτων της με εκείνη των όμορων κρατών.<ref>{{harvnb|Kahl|2010|p=391}}</ref> Εξαιτίας της πολιτικής φόρτισης της σλαβογλωσσίας, οι Έλληνες ερευνητές είτε δεν ασχολήθηκαν με τη σλαβόγλωσση μουσική παράδοση της περιοχής είτε συναντούσαν ως τη δεκαετία του '90 την απροθυμία συνεργασίας των ντόπιων μουσικών.<ref>{{harvnb|Kahl|2010|p=388-9}}</ref> Στις 200 περίπου καταγραφές παραδοσιακής μουσικής της ελληνικής Μακεδονίας που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα από το 1959 κ.ε. γινόταν προσπάθεια να υπογραμμιστει ο ελληνικός της χαρακτήρας. Έτσι, τα σλαβόγλωσσα τραγούδια παραλείπονταν, αναφέρονταν με ελληνικούς τίτλους ή, αν και (από τη δεκαετία του 1980) αναφερόταν το σλαβικό τους όνομα, πάντοτε εκτελούνταν ορχηστρικά, χωρίς λόγια.<ref>{{harvnb|Kahl|2010|p=391-6}}</ref> Την περίοδο της όξυνσης του [[ζήτημα της ονομασίας της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας|Μακεδονικού]] τη δεκαετία του '90, ένας οδοντίατρος από τα [[Κουφάλια]], ο [[Κώστας Νοβάκης]], ξεκίνησε να συλλέγει παραδοσιακά τραγούδια και το 2002-3 εξέδωσε τρία [[CD]] με σλαβόφωνα τραγούδια κυρίως από τη [[δυτική Μακεδονία|δυτική]] αλλά και την [[κεντρική Μακεδονία]]. Αυτή ήταν η πρώτη κυκλοφορία τραγουδιών με λόγια στις σλαβικές διαλέκτους της ελληνικής Μακεδονίας.<ref>{{cite news|url=http://www.iospress.gr/mikro2004/mikro20040327.htm|title=Τραγούδια -επιτέλους- με λόγια!|newspaper[[Ελευθεροτυπία]]|date=27-03-2004|accessdate=08-05-2016|author=Ο ΙΟΣ}}</ref> Εξαιτίας της διακοπής της συνέχειας της σλαβόγλωσσης μουσικής παράδοσης και καθώς η καθημερινή χρήση των σλαβικών διαλέκτων στην ελληνική Μακεδονία έχει πλέον ατονήσει, οι λιγοστοί που ασχολούνται ενεργά με τα σλαβόφωνα μακεδονικά τραγούδια επηρεάζονται περισσότερο από την εκσυγχρονισμένη φολκλορική παραγωγή της [[πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας|πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας]] και λιγότερο από τη ντόπια μουσική παράδοση.<ref>{{harvnb|Kahl|2010|p=397-8}}. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τον όρο «σλαβομακεδονικά τραγούδια» (Slavic Macedonian songs).</ref>
==Δείτε επίσης==
*[[Μακεδονικό ζήτημα]]
*[[Σλαβόφωνοι της Μακεδονίας]]
*[[Ευαγγέλιο της Κουλακιάς]]
*[[Γκραικομάνοι]]
*[[Abecedar]]
==Σημειώσεις==
{{cnote|β|Ο Σουλτάνος τελικά έδινε δικαίωμα στην νέα Εκκλησία, εφόσον είχε στο εκκλησίασμα την πλειοψηφία των 2/3 να ιδρύσει Μητρόπολη και αν είχε το 1/3 τουλάχιστον να κατέχει μια εκκλησία....
«Ἀν αὐτό ληφθῇ ὡς πρόσχημα διά τήν ἐνσπορᾶ διχόνοιας καί ἀναταραχής μεταξύ τὢν κατοίκων, οἱ ἔνοχοι τέτοιων ἐνεργειών θά τιμωρηθούν, σύμφωνα μέ τό νόμο».ΑΡΘΡΟ Χ (10ον) του φιρμανιού της 10ης Μαρτίου 1870 που υπέγραψε ο σουλτάνος για τη σύσταση της βουλγαρική εξαρχίας»<ref>[[Ανδρέας Νανάκης]], Εκκλησία-Γένος-Ελληνισμός, εκδ. ΤΕΡΤΙΟΣ, Κατερίνη 1993</ref>}}
== Παραπομπές ==
<references />
==Βιβλιογραφία==
*{{cite journal|url=http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/download/5756/5495.pdf|author=Βασίλης Κ.Γούναρης|title=Οι Σλαβόφωνοι της Μακεδονίας: Η πορεία της ενσωμάτωσης στο ελληνικό εθνικό κράτος, 1870 - 1940|journal=Μακεδονικά|volume=29|year=1994|pages=209-237}}
*{{cite book|last=Ioannidou|first=Alexandra|chapter=Questions on the Slavic Dialects of Greek Macedonia|title=Ars Philologica: Festschrift für Baldur Panzer zum 65. Geburtstag|editor=Karsten Grünberg και Wilfried Potthoff|location=Φρανφκούρτη|publisher=Peter Lang|year=1999|pages=55-68|url=https://www.academia.edu/784444/Questions_on_the_Slavic_Dialects_of_Greek_Macedonia|ref=harv}}
* {{cite journal|title="Singing without words". Language and Identity Shift among Slav Macedonian Musicians in Greece|last=Kahl|first=Thede|journal=Die Welt der Slaven: Internationale Halbjahresschrift für Slavistik|pages=384-401|year=2010|volume=LV|issue=2|ref=harv}}
==Περαιτέρω ανάγνωση==
* Γεώργιος Μίντσης, ''Εθνολογική σύνθεση της Μακεδονίας, αρχαιότητα, μεσαίωνας, νέοι χρόνοι'', εκδόσεις Ηρόδοτος, 1997
* Στίλπων Κυριακίδης, ''Τα Βόρεια Εθνολογικά Όρια του Ελληνισμού'', Θεσσαλονίκη 1946
* [[Ιωάννης Κολιόπουλος]], ''Λεηλασία φρονημάτων'', εκδόσεις Βάνιας, 1995
* Σπυρίδων Σφέτας, ''Ελληνοβουλγαρικές αναταράξεις 1880-1908'', Εκδόσεις Περιζήτητο, 2007 ISBN 960-90010-3-3
* Dakin Douglas, ''The Greek Struggle in Macedonia 1897- 1913'', IMXA, Θεσσαλονίκη 1965, Εκδοτική Αθηνών, 1993
*{{cite book|title=Minorities in Greece: Aspects of a Plural Society|editor=Richard Clogg|location=Λονδίνο|publisher=Hurst|year=2002|chapter=Cultural illegitimacy in Greece: the Slavo-Macedonian 'non-minority'|last=Karakasidou|first=Anastasia|pages=122-164}}
*{{cite book|title=Μετακινήσεις Σλαβόφωνων πληθυσμών 1912-1930: Ο πόλεμος των στατιστικών|author=Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης|publisher=Κριτική / ΚΕΜΟ|year=2003|location=Αθήνα}}
*{{cite book|chapter=Οι σλαβικές διάλεκτοι της Μακεδονίας|editor=Αλεξάνδρα Ιωαννίδου|title=Γλωσσική Ετερότητα στην Ελλάδα|location=Αθήνα|publisher=Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων / εκδόσεις Αλεξάνδρεια|year=2001|pages=141-280}}
*{{cite journal|last=Van Boeschoten|first=Riki|title=Usage des langues minoritaires dans les départements de Florina et d’Aridea (Macédoine)|journal=Strates. Matériaux pour la recherche en sciences sociales|year=2001|volume=10|url=https://journals.openedition.org/strates/381}}
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
*[http://www.iospress.gr/mikro2006/mikro20061118.htm Ιός Ελευθεροτυπίας: Η «προφανής γλωσσική ιδιαιτερότητα»]
{{Σλαβικές γλώσσες}}
{{ενσωμάτωση κειμένου|en|Slavic_speakers_of_Greek_Macedonia}}
[[Κατηγορία:Πληθυσμιακές ομάδες της Ελλάδας]]
[[Κατηγορία:Μακεδονία (διαμέρισμα)]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Ελλάδας]]
[[Κατηγορία:Νοτιοσλαβικές γλώσσες]]
| |||