Κανόνας (μουσική): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 213.140.192.165 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[...
Ετικέτα: Επαναφορά
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
Στη μουσική ορολογία, ο '''κανόνας''' αποτελεί σύνθεση, στην οποία μια κύρια μελωδία ακολουθείται με χρονική διαφορά (διαφορά φάσης ενός ογδόου, τετάρτου, ενός μέτρου κλπ) ηαπό '''μίμηση''' αυτής, από τιςστις άλλες φωνές. Η αρχική φωνή που έχει και την κύρια μελωδία ονομάζεται ''οδηγός'' - στα λατινικά ''dux'' ή ''proposta'', ενώ οι υπόλοιπες φωνές που ακολουθούν ονομάζονται ''ακόλουθοι'' - λατ. ''comes'' ή ''riposta''. Η μίμηση αυτή καθεαυτήκαθαυτή πρέπει να είναι είτε πανομοιότυπη της κύριας μελωδία, είτε παραλλαγή αυτής (βλ. παρακάτω Είδη Κανόνα). Γνωστό παράδειγμα κανόνα αποτελεί το γαλλικό παιδικό τραγούδι "Frère Jacques", ενώ από το ρεπερτόριο της κλασικής μουσικής ξεχωρίζει ο Κανόνας του Γερμανού συνθέτη [[Γιόχαν Πάχελμπελ]]. Ο ''κανόνας με συνοδεία'' είναι είδος κανόνα, στον οποίο η συνοδεία εκτελείται από μουσικά όργανα ή φωνές και δεν μιμείται την αρχική μελωδία.
[[Αρχείο:De Profundis (Josquin).png|600px|right|Κανόνας από το [[μοτέτο]] ''De profundis'' του [[Ζοσκέν ντε Πρε]]]]
 
==Ιστορικά στοιχεία==
Η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από τον ελληνικό «κανών», που ορίζεται ως «νόμος», όπως άλλωστε χρησιμοποιείται και στα νέα ελληνικά. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά για να περιγράψει τητην ιεραρχική σχέση της μιας φωνής ως προς τις άλλες και εδραιώθηκε ως μουσική φόρμα περί τον 16ο αιώνα.
 
Οι παλαιότεροι σωζόμενοι κανόνες προέρχονται από την Αγγλία του 14ου αιώνα, με γνωστότερο παράδειγμα το κομμάτι ''Sumer Is Icumen In'' (περ. 1250). Ο κανόνας εκείνης της εποχής ονομάζεται ''rondellus'' ή ''rota'' (τροχός), κάτι που δείχνει την κυκλική φόρμα του είδους αυτού. Στην Ιταλία της εποχής απαντάται ως ''caccia'', ενώ στη Γαλλία τα χαρακτηριστικά του κανόνα βρίσκονταιαπαντώνται σε αρκετές [[σανσόν]].
 
Την εποχή της [[Γαλλο-Φλαμανδική Σχολή (μουσική)|Γαλλο-Φλαμανδικής Σχολής]] (1430-1550) ο κανόνας διανύει τη χρυσή εποχή του, ενώ τελειοποιείται στην Ιταλία με τη [[Ρωμαϊκή Σχολή (μουσική)|Ρωμαϊκή Σχολή]] (βλ. [[Τζιοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα|Παλεστρίνα]]. Ο κανόνας ως κύρια έκφανση της [[αντίστιξη]]ς ποτέ δεν παύει να χρησιμοποιείται έκτοτε, παραδείγματα του οποίου υπάρχουν στο έργο μεγάλων συνθετών, όπως στην ''Μουσική Προσφορά'' του [[Μπαχ]], τις δωδεκαφωνικές συνθέσεις του [[Άρνολντ Σένμπεργκ]], και τις σπουδές του Αμερικανού συνθέτη [[Κόνλον Νανκάροου]].