Τραμ Αθήνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''τραμ''' (ή [[Τραμ|τροχιόδρομος]]) '''της Αθήνας''' είναι ένα μεταφορικό μέσο σταθερής τροχιάς στην [[Αθήνα]]. Με τη σημερινή του μορφή, το [[τραμ]] υπάρχει στην Αθήνα από το [[2004]]. Πρωτοεμφανίστηκε όμως στην πόλη το [[1882]] με τη μορφή ιππήλατων οχημάτων. Το [[1908]] κυκλοφόρησαν τα πρώτα [[Ηλεκτρισμός|ηλεκτρικά]] οχήματα. Σταδιακά, το δίκτυο τραμ έφθασε τις 21 γραμμές. Η λειτουργία του όμως σταμάτησε το [[1960]], όταν τα τραμ αντικαταστάθηκαν από [[Τρόλλεϋ|ηλεκτροκίνητα λεωφορεία]] (τρόλλεϋ) και θερμικά λεωφορεία.<ref>Τα μεσάνυχτα του Σαββάτου [[15 Οκτωβρίου]] [[1960]] ακούστηκε για τελευταία φορά κουδούνισμα από καμπανάκι Αθηναϊκού Τραμ έξω απ' το αμαξοστάσιο της Αγ. Τρίαδας στον [[Κεραμεικός (συνοικία)|Κεραμεικό]].</ref>

Οι πρώτες γραμμές τραμ στην [[Αθήνα]] έκαναν την εμφάνισή τους το [[1882]]<ref name="ΙστορίαΣΤΑΣΥ">{{cite web|title=Τραμ - Ιστορικά στοιχεία|url=http://www.stasy.gr/index.php?id=343&L=0|language=|publisher=ΣΤΑΣΥ|year=}}</ref>. Λειτουργούσαν από την [[Βέλγιο|βελγικών]] συμφερόντων [[Εταιρεία Τροχιοδρόμων Αθηνών - Πειραιώς - Περιχώρων]] (E.T.A.Π.Π). Το πρώτο δίκτυο ένωνε το κέντρο της Αθήνας με τα [[Άνω Πατήσια|Πατήσια]], τους [[Αμπελόκηποι (συνοικία)|Αμπελόκηπους]] και την [[Κολοκυνθού]]<ref name="ΙστορίαΣΤΑΣΥ"/><ref name="Ιστορία2">{{cite web|title=Τα τρένα που φύγαν - Τα τρένα που έρχονται (σελ. 7)|url=|language=|publisher=Ελευθεροτυπία|year=1999}}</ref>. Το τροχαίο υλικό αποτελούνταν από 16 οχήματα που τα έσερναν 800 άλογα, χωρητικότητας 16 ατόμων το χειμώνα και 20 το καλοκαίρι<ref name="ΙστορίαΣΤΑΣΥ"/>. Εξαίρεση αποτέλεσε πέντε χρόνια αργότερα, το [[1887]], η γραμμή Ακαδημία-Νέο Φάληρο-Παλαιό Φάληρο, η οποία ήταν ατμοκίνητη<ref name="ΙστορίαΣΤΑΣΥ"/>. Λόγω των ατμών, αλλά και της χαμηλής ταχύτητας στις ανηφόρες, η γραμμή αυτή ονομάστηκε από τους επιβάτες "κωλοσούρτης"<ref name="Ιστορία2"/>.

Παράλληλα, οι [[ΣΑΠ]], η εταιρεία που λειτουργούσε τη γραμμή [[Γραμμή Ηλεκτρικού (μετρό Αθήνας)|Πειραιά-Θησείου]], το 1882 ίδρυσε μία γραμμή τραμ [[Κανονικό εύρος|κανονικού εύρους]] που ένωνε το [[Σιδηροδρομικοί Σταθμοί Πειραιά|σταθμό ΣΑΠ Πειραιά]] με το τελωνείο. Το 1910 οι ΣΑΠ προσπάθησαν να ενισχύσουν τη γραμμή, ώστε να μεταφερθούν περισσότερα εμπορεύματα, μία κίνηση που βρήκε ενάντια τους υπαλλήλους της εταιρείας. Αυτή η γραμμή έμεινε στην ιστορία μέσω των γυρισμάτων της ταινίας: "[[Ποτέ την Κυριακή|''Ποτέ την Κυριακή'']]"<ref name="Ιστορία2"/>.

Μετά τον πόλεμο, πολλές γραμμές τραμ καταργήθηκαν λόγω έλλειψης τροχαίου υλικού. Στις [[16 Νοεμβρίου]] [[1953]], ο τότε υπουργός Δημοσίων Έργων [[Κωνσταντίνος Καραμανλής]] ξήλωσε τις γραμμές τραμ στη [[Χαυτεία]], με αποτέλεσμα σε μία νύχτα να καταργηθούν οι γραμμές προς [[Κυψέλη (συνοικία)|Κυψέλη]],[[Παγκράτι]] και Αμπελόκηπους<ref name="ΙστορίαΣΤΑΣΥ"/><ref>[http://www.bloko.gr/2016/11/blog-post_779.html Το ξήλωμα του τραμ από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή] bloko.gr 16 Νοεμβρίου 2016</ref>. Το τέλος του παλαιού τραμ ήρθε τα μεσάνυχτα της [[15 Οκτωβρίου]] [[1960]] με την οριστική κατάργησή του<ref name="ΙστορίαΣΤΑΣΥ"/>. Πολλές γραμμές αντικαταστάθηκαν με [[τρόλεϊ]], ενώ οι γραμμές των τροχιοδρόμων είτε αφαιρέθηκαν από το οδόστρωμα είτε καλύφθηκαν με νέα στρώματα ασφάλτου.

Σοβαρή πρόθεση επαναφοράς των τροχιοδρόμων και προετοιμασίας νέων γραμμών εκδηλώθηκε επί υπουργίας – και αργότερα δημαρχίας – [[Αντώνης Τρίτσης|Αντώνη Τρίτση]]. Το δίκτυο της νέας γενιάς τροχιοδρόμων της Αθήνας, που τελικά δημιουργήθηκε, ακολούθησε τους σχεδιασμούς της Μελέτης Ανάπτυξης του [[Μετρό Αθήνας]] και λειτούργησε από θυγατρική εταιρεία της [[Αττικό Μετρό]], την Τραμ Α.Ε.. Από το [[2011]], τη λειτουργία του τραμ έχει αναλάβει η εταιρεία Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑ.ΣY.) ΑΕ. Οι γραμμές του νέου τροχιοδρομικού δικτύου της Αθήνας είναι [[Σιδηροδρομικές γραμμές κανονικού εύρους|κανονικού εύρους]] (1.435 χιλιοστά).

Το σύγχρονο δίκτυο του τραμ εγκαινιάστηκε στις [[19 Ιουλίου]] του [[2004]]. Τρία χρόνια αργότερα, στις [[15 Νοεμβρίου]] [[2007]], λειτούργησε μία μικρή επέκταση<ref name=YME_Voula>[http://www.yme.gr/?tid=21&aid=1092 Δελτίο τύπου για την επέκταση του τραμ στη Βούλα], ιστότοπος Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, 15/11/2007</ref>, από το Κολυμβητήριο της Γλυφάδας μέχρι το Ασκληπιείο Νοσοκομείο της Βούλας, με μία νέα στάση με την ονομασία ''«Ασκληπιείο Βούλας»''.

Υπό κατασκευή βρίσκεται η επέκταση του τραμ προς τον [[Πειραιάς|Πειραιά]] από την άνοιξη του [[2013]]. Η σχετική σύμβαση υπογράφτηκε στις [[14 Ιανουαρίου]] [[2013]] ανάμεσα στην [[Αττικό Μετρό|Αττικό Μετρό Α.Ε.]] και την ανάδοχο εταιρεία ''Θεμέλη Α.Ε.'' και είχε ύψος 61,5 εκ. [[ευρώ]]. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2019. <ref>{{Cite news|url=https://www.athenstransport.com/2018/02/tram-pireas/|title=Το 2019 θα παραδοθεί η επέκταση του Τραμ στον Πειραιά|date=2018-02-14|newspaper=Athens Transport|language=el-GR|accessdate=2018-02-20}}</ref> H επέκταση της γραμμής του τραμ στον Πειραιά θα είναι μονής τροχιάς και κυκλική, δηλαδή τα τραμ θα διέρχονται από κάθε στάση προς μία μόνο κατεύθυνση.<ref name="Tram_Map">{{cite web|title=Έργα Τραμ στον Πειραιά - Α΄ Φάση|url=http://www.ametro.gr/files/imagestram/AM_TRAM_Pieraeus_Map_Nov12_gr_LG.jpg|work=Χάρτης Τραμ|publisher=Αττικό Μετρό Α.Ε.|accessdate=14 Oκτωβρίου 2013}}</ref> H σύνδεση Φαλήρου με Πειραιά θα είναι επαναλειτουργία του παλαιού τραμ Πειραιά, στα τμήματα Φαλήρου-Λαμπράκη, Πλατεία Δεληγιάννη-Ακτή Ποσειδώνος και Ακτή Ποσειδώνος-Φάληρο. <ref>mlp-blo-g-spot.blogspot.com/2015/12/map1927.htmlΟ ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΤΟΥ 1927 ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΧΑΡΤΗ | MLP Blo-G-Spot</ref>