Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{χωρίς παραπομπές|04|07|2011}}
{{Κουτί πληροφοριών πολιτικού
|όνομα = Μακάριος Γ΄
|εικόνα = Makarios III and Robert F. Wagner NYWTS cropped.jpg
|μέγεθος_εικόνας = 230px
|αξίωμα = [[Πρόεδρος
|έναρξη = 1960
|λήξη = 1977
Γραμμή 28 ⟶ 29 :
== Γενικά ==
===Νεανικά χρόνια, σπουδές και πρώτα εκκλησιαστικά χρόνια 1913-1950===
Το 1926 και σε ηλικία 13 ετών, εισήχθη στην [[Ιερά Μονή Κύκκου]] ως δόκιμος μοναχός, όπου και έλαβε την πρώτη κατήχηση και γυμνασιακή εκπαίδευση. Μαθήτευσε επίσης στη Λευκωσία. Το 1942 αποφοίτησε από την [[Θεολογική Σχολή Αθηνών|Θεολογική Σχολή]] στο [[Πανεπιστήμιο Αθηνών]] με άριστα. Στη συνέχεια χειροτονήθηκε [[ιερέας]] το 1938 διάκονος και το 1946 πρεσβύτερος - Αρχιμανδρίτης την Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου. Συνέχισε να έχει ενδιαφέρον για περισσότερες σπουδές στη [[θεολογία]]· το 1948 του προσφέρθηκε υποτροφία από την [[Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών]] και ξεκίνησε σπουδές στο [[Πανεπιστήμιο της Βοστώνης]], στη [[Μασσαχουσέτη]] των [[ΗΠΑ]]. Το 1948, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, εξελέγη [[Επίσκοπος]] [[Επισκοπή Κιτίου|Κιτίου]] και επέστρεψε στην Κύπρο.
Ο Μακάριος από την αρχή έδειξε τις χαρισματικές του ικανότητες στην ηγεσία της Εκκλησίας. Οι σχέσεις του όμως με τις αρχές του [[Ηνωμένο Βασίλειο|Ηνωμένου Βασιλείου]] που διοικούσαν την Κύπρο δεν ήταν καθόλου καλές. Όπως και άλλοι [[Ελληνοκύπριοι]] ηγέτες της εποχής στο τέλος της δεκαετίας του 1940 και αρχές του 1950, ήταν ένθερμος υποστηρικτής της [[Ένωσις|Ένωσης]] με την [[Ελλάδα]]. Στις 9 Μαρτίου 1956, ο Μακάριος, μαζί με τους, [[Μητροπολίτης Κυρηνείας Κυπριανός|Μητροπολίτη Κυρηνείας Κυπριανό]], παπα-Σταύρο Παπαγαθαγγέλου και Πολύκαρπο Ιωαννίδη, εξορίζονται από το αποικιακό καθεστώς στις [[Σεϋχέλλες]], μέχρι τις 17 Απριλίου 1957, οπότε επιστρέφουν στην [[Αθήνα]]. Από τον Ιούλιο του 1957, ο Μακάριος με δηλώσεις του άρχισε να εγκαταλείπει τον ενωτικό αγώνα και να επιδιώκει την ανεξαρτησία της Κύπρου,<ref>παπα-Σταύρος Παπαγαθαγγέλου, ''«Η μαρτυρία μου»'', Λευκωσία 2001{{Χρειάζεται σελίδα}}</ref> η οποία ανακηρύχθηκε το 1960.
Γενικά από την ανάληψη των καθηκόντων του στη [[Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας|Προεδρία της Κύπρου]] ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄, λόγω ακριβώς της προϊστορίας του αλλά και του ρόλου του, ειδικά στον κυπριακό αγώνα, αποτελούσε για τον ίδιο τον κυπριακό λαό (Έλληνες και [[Τουρκοκύπριοι|Τούρκους]]) αναγνωρισμένη προσωπικότητα του τότε Ελληνισμού. Το κύρος και η ηθική του επιβολή του είχαν προσδώσει διεθνή ακτινοβολία ακόμα και στον αλλόθρησκο [[Αραβία|αραβικό]] κόσμο. Συμμετέχοντας δε στο [[Κίνημα των Αδεσμεύτων]], η διεθνής του αναγνώριση ήταν ακόμη περισσότερο δεδομένη ενώ ο οφειλόμενος σεβασμός στο σχήμα του αρχιεπισκόπου δεν αμφισβητούνταν.
== Ιστορικό σχέσεων με Αθήνα ==
===Προ συμφωνίας Ζυρίχης===
Οι σχέσεις του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου με την Αθήνα επί του [[Κυπριακό (ζήτημα)|Κυπριακού ζητήματος]] ξεκίνησαν ουσιαστικά το 1953 όταν εκείνο τον χρόνο επίσημα ανακινήθηκε το θέμα. Από το έτος αυτό πράγματι ο Εθνάρχης Μακάριος, όπως αποκαλούνταν επίσημα τότε, ζήτησε την αμέριστη συμπαράσταση της Ελλάδας στο αίτημα της αυτοδιάθεσης, που ουσιαστικά σήμαινε την κατόπιν δημοψηφίσματος Ένωση, όπως αυτή είχε προσδιοριστεί από τους μέχρι τότε αγώνες των Ελληνοκυπρίων αλλά και ως ιερή παρακαταθήκη του προκατόχου του [[Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Β΄|Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Β΄]] (Διάγγελμα 8-8-1947).<ref>''Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια'', τομ. Γ΄ (συμπλήρωμα), σελ. 466</ref>
Ανταποκρινόμενη η Ελλάδα επ΄ αυτού, με τη σύμφωνη πάντα γνώμη του Μακαρίου, προσέφυγε στη συνέχεια πέντε φορές στον [[ΟΗΕ]] με μοναδικό αίτημα την αυτοδιάθεση της Κύπρου.
▲=== Πρόεδρος Κύπρου ===
# Πρώτη φορά στις 18 Αυγούστου του 1954, επί κυβέρνησης [[Αλέξανδρος Παπάγος|Αλέξανδρου Παπάγου]]
# Δεύτερη φορά τον επόμενο χρόνο στις 22 Ιουλίου του 1955, επίσης επί κυβέρνησης Αλέξανδρου Παπάγου
# Τρίτη φορά τον αμέσως επόμενο χρόνο στις 13 Μαρτίου του 1956, επί πρωθυπουργίας [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]] όπου και ακολούθησε τον ίδιο έτος η επόμενη
# Τέταρτη φορά στις 15 Ιουλίου, (1956), επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή και τέλος
# Πέμπτη φορά στις 15 Αυγούστου του 1959, επί πρωθυπουργίας επίσης Κωνσταντίνου Καραμανλή, ανήμερα της εορτής της Παναγίας.
Σημειώνεται ότι εκ των παραπάνω οι συζητήσεις που έγιναν το 1956 όπου ο Μακάριος ζήτησε την Ένωση, ο Χάρτινγκ την απέρριψε με συνέπεια αυτές να ναυαγήσουν.<ref>{{Cite journal|title=Οι συνομολίες Harding – Μακαρίου (Οκτώβριος 1955 – Μάρτιος 1956) υπό τον φακό τριών αγγλικών εφημερίδων|last=Αλεξάνδρου|first=Χαράλαμπος|date=Σεπτέμβριος 2009|journal=Κλειώ|issue=5|pages=7-40}}</ref> Τη δε συζήτηση που ακολούθησε επί του προτεινόμενου τότε «συντάγματος Ράντκλιφ»<ref>{{Cite journal|title=Το 1956 σημείο καμπής για το Κυπριακό: Το βρετανικό σχέδιο Radcliffe|last=Χριστοδουλίδης|first=Νίκος|date=Σεπτέμβριος 2009|journal=Κλειώ|issue=5|pages=197-217}}</ref>, ο Μακάριος τη διέκοψε με συνέπεια και πάλι να ναυαγήσουν οι διαπραγματεύσεις. Στη στάση αυτή του Μακαρίου συμφώνησε όμως και η τότε ελληνική κυβέρνηση διότι πράγματι το προτεινόμενο εκείνο αποικιακό σύνταγμα δεν προέβλεπε τίποτα περί αυτοδιάθεσης που να οδηγούσε στην Ένωση.
▲Γενικά από την ανάληψη των καθηκόντων του στη [[Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας|Προεδρία της Κύπρου]] ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄, λόγω ακριβώς της προϊστορίας του αλλά και του ρόλου του, ειδικά στον κυπριακό αγώνα, αποτελούσε για τον ίδιο τον κυπριακό λαό (Έλληνες και [[Τουρκοκύπριοι|Τούρκους]]) αναγνωρισμένη προσωπικότητα του τότε Ελληνισμού. Το κύρος και η ηθική του επιβολή του είχαν προσδώσει διεθνή ακτινοβολία ακόμα και στον αλλόθρησκο [[Αραβία|αραβικό]] κόσμο. Συμμετέχοντας δε στο [[Κίνημα των Αδεσμεύτων]], η διεθνής του αναγνώριση ήταν ακόμη περισσότερο δεδομένη ενώ ο οφειλόμενος σεβασμός στο σχήμα του αρχιεπισκόπου δεν αμφισβητούνταν.{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=6 Μαρτιου 2018. Χρήσιμο θα ήταν να προστεθεί η εξήγηση γιατί ο Μακάριος επέλεξε το κίνημα των Αδεσμεύτων.}}
Αλλά και στη συνέχεια το προτεινόμενο μετά διετία νέο «σύνταγμα ΜακΜίλλαν» ούτε και αυτό οδηγούσε σε σαφή αυτοδιάθεση.
Την εποχή εκείνη το κυρίαρχο σύνθημα του Μακαρίου ήταν η λέξη «[[Ένωσις]]» με την οποία συμπαρατασσόταν τόσο ο κυπριακός όσο και ο ελληνικός λαός με μεγάλες πορείες και διαδηλώσεις, τόσο στη [[Λευκωσία]] όσο και στην [[Αθήνα]], καθώς και σε άλλες πόλεις. Σ΄ αυτή τη θέση, η ελληνική κυβέρνηση δεν έπαψε να του συμπαρίσταται παρότι ερχόταν σε σύγκρουση με σύμμαχες χώρες, την [[Αγγλία]] και την [[Τουρκία]], δίνοντας διπλωματικές μάχες κάθε φορά στην έδρα του ΟΗΕ, με συνέπεια να υποχρεούται να προσαρμόζει την εξωτερική της πολιτική με επίκεντρο πάντα, ακριβώς την Ένωση της Κύπρου, χαράσσοντας κοινή γραμμή με τον Μακάριο.
Και ενώ είχε διαμορφωθεί αυτό το κλίμα, αιφνιδιαστικά<ref>{{ασαφές|''Κρίσιμες Ώρες''|σχόλιο=συγγραφέας;}} σελ.85</ref> ο Μακάριος παραιτήθηκε από την Ένωση. Συγκεκριμένα στις 22 Σεπτεμβρίου του 1958 έδωσε συνέντευξη στην Αγγλίδα βουλευτή του Εργατικού Κόμματος, Μπάρμπαρα Κασλ, προβαίνοντας στην ακόλουθη δήλωση: ''«Εισηγούμαι όπως μετά από μίαν καθωρισμένην περίοδον αυτοδιακυβερνήσεως η Κύπρος καταστή μία ανεξάρτητος χώρα, μη συνδεομένη με την Ελλάδα ή την Τουρκίαν»''. Η δήλωση, αυτή έπεσε στην Αθήνα ως «κεραυνός εν αιθρία» - σαφώς αποτελούσε στροφή 180 μοιρών - και όλοι έμειναν κατάπληκτοι, από τον Βασιλιά μέχρι και όλη την αντιπολίτευση. Μάλιστα σημειώνεται ότι ακόμα και ο [[Γεώργιος Παπανδρέου]] που ήταν τότε στην αντιπολίτευση, ενώ θα είχε κάθε λόγο να εκμεταλλευτεί το γεγονός και να το χρησιμοποιήσει ως μοχλό ελέγχου και βαρύτατης κριτικής κατά της [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Γ. Καραμανλή 1958|κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή]], προέβη στην ακόλουθη δήλωση: ''«Πρόκειται περί εθνικής συμφοράς»''!
Όταν έμαθε ο Μακάριος τη δήλωση αυτή ανταπάντησε: ''«Ποίο θα είναι το μέλλον μιας ανεξάρτητης Κύπρου αφορά τον Κυπριακόν λαόν»''.
Τούτο επέφερε μια ιδιαίτερη κρίση όπου ο Βασιλεύς Παύλος προσκάλεσε επειγόντως τον Μακάριο να ενημερώσει απευθείας τους Έλληνες πολιτικούς επί των νέων θέσεών του και των αιτιών που τον ανάγκασαν να προβεί στις δηλώσεις αυτές. Το περίεργο ήταν ότι η τότε κυβέρνηση δεν αντέδρασε. Ο δε τότε τύπος της Αθήνας καυτηρίασε τις δηλώσεις και τη συμπεριφορά του Μακαρίου σχεδόν ως ανάρμοστες τόσο ως Εθνάρχης προς την Ελλάδα, όσο και κατά το σχήμα του, ως ιεράρχης, κάνοντας σχετική μνεία των ηρώων της Κύπρου, αλλά και των όσων είχαν υποστεί οι Έλληνες στην [[Κωνσταντινούπολη]] και τη [[Σμύρνη]] μόλις τρία χρόνια πριν, ακριβώς εξ αιτίας του Κυπριακού, στα λεγόμενα [[Σεπτεμβριανά]].
Τελικά ο Μακάριος ανταποκρίθηκε θετικά στην πρόσκληση και αποκάλυψε, σε ανώτατους κύκλους{{πηγή}}, ότι αυτή η δήλωσή του ευθυγραμμιζόταν από τη νέα απόρρητη γραμμή της τότε ελληνικής κυβέρνησης, όπου θα έπρεπε σ΄ εκείνη να αναζητηθεί η αιτία αυτής της πολιτικής στροφής. Στην πραγματικότητα, η ελληνική κυβέρνηση είχε ήδη διαγράψει, από το 1957, την αυτοδιάθεση των Κυπρίων και την Ένωση από τους αντικειμενικούς της στόχους.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wU_587RXIvsC|title=Civil-military Relations, Nation Building, and National Identity: Comparative Perspectives|last=Bar-Or|first=Amir|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2004|isbn=9780275979232|page=259}}</ref>
===Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου===
Λίγους μήνες μετά, στις 19 Φεβρουαρίου του 1959, συνάφθηκε στο Λονδίνο η επίμαχη [[συμφωνία της Ζυρίχης|συμφωνία της Ζυρίχης Λονδίνου]], επί των πρωθυπουργών [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]] και [[Αντνάν Μεντερές]]
Συνέχεια της συμφωνίας της Ζυρίχης ήταν οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία του Λονδίνου με τη συμμετοχή και του Μακαρίου. Ενώ όμως ο Μακάριος είχε συμφωνήσει αρχικά στη συμφωνία Ζυρίχης, στη συνέχεια εκδήλωσε διαφωνία (13 Φεβρουαρίου), αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν θα προσέρχονταν στο Λονδίνο για προσυπογραφή.<ref name="akropolis14031974">Εφημερίδα ''[[Ακρόπολις (εφημερίδα)|Ακρόπολις]]'' φ. 14-03-1974</ref> Την επομένη μετέβαλλε γνώμη και δηλώσει προς την ελληνική κυβέρνηση ότι υιοθετεί τους όρους της συμφωνίας και θα μεταβεί στο Λονδίνο.<ref name=akropolis14031974/> Όταν μετέβη εκεί (15 Φεβρουαρίου), την επομένη υπαναχώρησε και πάλι, δηλώνοντας ότι δεν θα προσέλθει στη διάσκεψη να προσυπογράψει<ref name=akropolis14031974/>, ζητώντας να γίνουν αλλαγές στο προβλεπόμενο σύνταγμα του νέου κράτους το οποίο, καθώς καλλιεργούσε τη δικοινοτική μορφή, δεν συνέβαλλε στη σύγκλιση των της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Τελικά, οι αλλαγές αυτές δεν έγιναν αποδεκτές και ο Μακάριος υπέγραψε το σχέδιο της συμφωνίας ως είχε (18 Φεβρουαρίου) και επέστρεψε θριαμβευτικά στην Κύπρο στις 1 Μαρτίου 1959.<ref>Farid Mirbagheri (1998), [http://books.google.com/books?id=IO85wBB2KHAC&lpg=PA16&dq=makarios%201959%20zurich&pg=PA16#v=onepage&q&f=false σ. 16].</ref> Όταν έφτασε στη Λευκωσία, βγαίνοντας από το αεροπλάνο, αναφώνησε: ''«Νενικήκαμεν»''.<ref>{{Αρχείο ΕΟΑ|τεκμήριο=3921|θέμα=17779|τίτλος=Η κατοχύρωση της ανεξαρτησίας της Κύπρου}}
</ref> Σημειώνεται ότι αντίστοιχα και ο Κ. Καραμανλής επιστρέφοντας στην Αθήνα δήλωσε: ''«Ήταν η ευτυχέστερη ημέρα της ζωής μου».''
==Γεγονότα 1961-1964==
Στις 5 Ιουνίου του 1962 ο Μακάριος επισκέφθηκε επισήμως την [[Ουάσινγκτον]], όπου τον υποδέχθηκε ο [[πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών]], [[Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι]]. Στις δύο συνομιλίες τους, σύμφωνα με το επίσημο ανακοινωθέν της επομένης, εξετάστηκαν τα κυριότερα διεθνή προβλήματα και οι προσπάθειες που κατέβαλε η κυπριακή κυβέρνηση για τη διασφάλιση της κοινωνικής και οικονομικής προόδου. Ο πρόεδρος Κένεντι διαβεβαίωσε τον συνομιλητή του ότι οι [[ΗΠΑ]] ενδιαφέρονται ζωηρώς για το πρόγραμμα ανάπτυξης της Κύπρου και για την συμβολή στην εφαρμογή του. Στις 8 Ιουνίου ο Μακάριος έδωσε συνέντευξη Τύπου στη [[Νέα Υόρκη]] και σε ερώτηση αν εγκαταλείφθηκε η υπόθεση της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, απάντησε ότι κατά τη γνώμη του ήταν ανάγκη να γίνουν ορισμένες θυσίες για την επίτευξη συμφωνίας.<ref>{{Cite book|title=Ο Μακάριος στις ΗΠΑ, Ιστορικό Λεύκωμα 1962|last=Συλλογικό έργο|first=|publisher=Καθημερινή|year=1997|isbn=|location=Αθήνα|page=68}}</ref>
Γραμμή 61 ⟶ 77 :
Από την άλλη μεριά, οι Τουρκοκύπριοι, ενώ ήταν ικανοποιημένοι με τη διακήρυξη ανεξαρτησίας, δεν πείθονταν για την καλή πίστη του Μακαρίου και των Ελληνοκύπριων υπουργών του. Μία από τις πιθανές αιτίες αυτού του σκεπτικισμού ήταν ότι ο Μακάριος δεν εμπιστεύτηκε ποτέ στον Τουρκοκύπριο αντιπρόεδρό του, Κιουτσούκ. το δίλημμά του ως προς τους οπαδούς της Ένωσης.<ref name=Mirbagheri17/> Αυτή η δυσπιστία οδήγησε σε αδυναμία συνεργασίας των δύο κοινοτήτων και σε στρατιωτικές εντάσεις το 1963. Τον Αύγουστο του 1964, επαναλήφθηκαν οι εχθροπραξίες μεταξύ στρατιωτικών δυνάμεων των δύο κοινοτήτων και δύο τουρκικά αεριωθούμενα βομβάρδισαν ελληνοκυπριακές θέσεις, προκαλώντας και απώλειες αμάχων.<ref>Farid Mirbagheri (1998), σ. 17-23, 26-30.</ref> Αντίστοιχα, και οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας εκτραχύνθηκαν, με αποκορύφωμα τους διωγμούς κατά της ελληνικής κοινότητας της [[Κωνσταντινούπολη]]ς το 1964.
==Γεγονότα Δεκεμβρίου 1967==
== Πραξικόπημα και Τούρκικη εισβολή του 1974 ==▼
{{επέκταση-ενότητα}}
== Απόπειρα δολοφονίας 1970 ==
{{Επέκταση ενότητας}}
Στις [[15 Ιουλίου]] του [[1974]], όταν εκδηλώθηκε το [[πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος)|πραξικόπημα]], ο Μακάριος πρόλαβε και σώθηκε καταφεύγοντας στη μονή Κύκκου του [[Τρόοδος]] και από εκεί το απόγευμα της ίδιας ημέρας έφθασε στην [[Πάφος|Πάφο]] απ΄ όπου και έκανε την ανακοίνωση: ''«Ελληνικέ Κυπριακέ λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος. Είμαι εκείνος τον οποίον συ εξέλεξες διά να είναι ηγέτης σου. Δεν είμαι νεκρός, όπως η χούντα των Αθηνών και οι εδώ εκπρόσωποί της θα ήθελαν.»'', διαψεύδοντας έτσι κατά τον αποκαλυπτικότερο τρόπο τον ραδιοσταθμό Κύπρου που τον παρουσίαζε ως νεκρό.
Το πραξικόπημα αυτό είχε εκτελεσθεί με εντολή του [[Δημήτριος Ιωαννίδης|Δημήτριου Ιωαννίδη]]. Το σημαντικό ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί ιστορικά είναι, κατά πόσο πείσθηκε, σε σχέση με το κατά πόσο πιέσθηκε ο τελευταίος και από ποία κατεύθυνση, να το αποφασίσει υπό τον κίνδυνο αντίδρασης της Τουρκίας με πολύ υψηλή μάλιστα πιθανότητα. Διάχυτη αίσθηση προκάλεσε η δήλωσή του προς αξιωματούχους των ΗΠΑ και της εδώ Πρεσβείας τους με την φράση ''«κύριοι μας εξαπατήσατε»'', όταν αποδείχθηκε η αποφασιστικότητα της Τουρκίας για την πραγματοποίηση ευρείας κλίμακας αεροπορικής απόβασης στην Κύπρο.
Αξιοσημείωτη ακόμη, είναι η ετοιμότητα της Τουρκικής πολιτικής ηγεσίας αλλά κυρίως των Τουρκικών δυνάμεων, όσο αφορά την ταχύτητα λήψης πολιτικής απόφασης και σχετικής εντολής για εκτέλεσή της, όταν μάλιστα η προετοιμασία της και μόνο, είναι στρατιωτικά ιδιαίτερα πολυσύνθετη και χρονοβόρα απαιτώντας δαπάνη χρόνου πολύ πέρα από τις πέντε διαθέσιμες ημέρες, όσες μεσολαβούσαν από το πραξικόπημα μέχρι την εισβολή. Διαφαίνεται λοιπόν βαθύτερη γνώση επικείμενων εξελίξεων, συνεπώς ύπαρξη ευρύτερου σχεδίου του οποίου δεν είναι γνωστοί οι σχεδιαστές κυρίως όμως οι συμμετέχοντες.
Στη συνέχεια ο Μακάριος, από την εκεί αγγλική βάση και μέσω [[Μάλτα]]ς, έφτασε στο Λονδίνο όπου την επομένη συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό [[Χάρολντ Ουίλσον]] και στον οποίο είπε να μεταφέρει στον [[Μπουλέντ Ετζεβίτ]]: ''"What practical measures can be taken. It is against Turkish interests for Cyprus to become part of Greece"'' (Πρακτικά συνομιλίας Μακαρίου-Ουίλσον 17.07.1974-''«Η Τραγική Αναμέτρηση και η Προδοσία της Κύπρου»''-Μάριου Αδαμίδη-2011) και στη συνέχεια μετέβη στις ΗΠΑ προκειμένου να παραστεί στην έδρα του ΟΗΕ και να εκθέσει τα γεγονότα της χώρας του.{{πηγή}}
Στις 19 Ιουλίου, από το βήμα του Οργανισμού, ο Μακάριος εξαπέλυσε τον ιστορικό του λόγο όπου κατηγόρησε την Ελληνική χούντα τουλάχιστον 6 φορές{{πηγή}} για «εισβολή στην Κύπρο». Μεταξύ άλλων, κατηγόρησε ευθέως την Ελλάδα του Ιωαννίδη για το πραξικόπημα και ότι τούτο εκτελέστηκε από Έλληνες αξιωματικούς. Αποκάλυψε, {{ασαφές|όπως είχε δηλώσει στον Έλληνα πρέσβη|σχόλιο=τελικά, το αποκάλυψε δημόσια ή μόνο στον πρέσβη;}}, ότι θεωρούσε τον κίνδυνο από την Τουρκία μικρότερο από εκείνο από την Ελλάδα και ότι ο φόβος του αυτός τώρα δικαιώθηκε{{πηγή}}. Κατηγόρησε επίσης την Ελλάδα για εισβολή και ότι, με την ανατροπή του, παραβίασε την ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της Κύπρου. Ακόμη διακήρυξε ότι η κατάσταση που διαμορφώθηκε στη Κύπρο δεν ήταν εσωτερική υπόθεση και δεν επηρέαζε μόνο τους Ελληνοκυπρίους αλλά και τους Τουρκοκυπρίους. Κάνοντας τέλος μνεία των διακοινοτικών συνομιλιών, ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα στους κύκλους του ΟΗΕ, κατηγόρησε την Ελλάδα ότι τηρούσε διπρόσωπη στάση και ότι τις υπονόμευε. Μετά την έναρξη της Τουρκικής εισβολής ο Τούρκος αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ Οσμάν Ολτσάι είπε η Τουρκική επέμβαση στην Κύπρο έγινε μετά την «εισβολή της Ελλάδας στην Κύπρο» όπως κατάγγειλε και ο Μακάριος στις 19 Ιουλίου.
Περί τις 20:00 επιστρέφοντας ο Μακάριος στο ξενοδοχείο του, κατάκοπος από την προετοιμασία και την παρουσίασή του στο [[Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών|Συμβούλιο Ασφαλείας]], καθισμένος σε μια πολυθρόνα ανοίγει την τηλεόραση όπου και βλέπει έντρομος το θλιβερό θέαμα.{{πηγή}} Μια ολόκληρη αρμάδα τουρκικών πολεμικών πλοίων κατάφορτη να αποπλέει από [[Μερσίνα]]. Κατ΄ άλλες πηγές ειδησεογραφικών πρακτορείων την ώρα της πρώτης μετάδοσης ο Μακάριος κοιμόταν και οι φρουροί του δεν επέτρεψαν να του αναγγείλουν την είδηση για να μην τον ανησυχήσουν.{{πηγή}}
== Επιστροφή στην Κύπρο ==
[[Αρχείο:Tumba de Makarios1.jpg|thumb|250px|Ο τάφος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου]]
Ο Μακάριος επέστρεψε στην Κύπρο τον Δεκέμβριο του 1974, περίπου 4,5 μήνες μετά την διάσωση και φυγή του και 3,5 μήνες μετά την τραγωδία της Κύπρου. Εκεί του επιφυλάχθηκε παλλαϊκή υποδοχή, αφού προηγουμένως είχε διέλθει από την Αθήνα όπου παρέμεινε για λίγες ημέρες.
Στις 12 Φεβρουαρίου του 1977 συνομολογήθηκε η [[Συμφωνία Μακαρίου-Ντενκτάς]] η οποία και θεωρήθηκε ως το τρίτο μεγαλύτερο σφάλμα του, επί του [[Κυπριακό πρόβλημα|Κυπριακού προβλήματος]], χαρακτηριζόμενο ως το «Βατερλώ του Μακαρίου», λόγω του ότι αποδέχθηκε τη διζωνική δικοινοτικής ομοσπονδία, χωρίς αντάλλαγμα.<ref name="enet20012010">[[Ελευθεροτυπία (εφημερίδα)|''Ελευθεροτυπία'']], 20/01/2010.</ref> Συνέπεια της συμφωνίας ήταν η παραίτηση του [[Γλαύκος Κληρίδης|Γλαύκου Κληρίδη]] όχι μόνο από τη θέση του διαπραγματευτή αλλά και από εκείνης του [[Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου|προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων]]. Το λάθος φέρεται να συνειδητοποίησε και ο ίδιος ο Μακάριος στον τελευταίο του πολυσυζητημένο λόγο, στις 20 Ιουλίου του 1977, λίγες ημέρες πριν τον αιφνίδιο θάνατό του.{{πηγή}}
Ο Μακάριος απεβίωσε στις [[3 Αυγούστου]] του [[1977]], μετά από [[Έμφραγμα του μυοκαρδίου|έμφραγμα μυοκαρδίου]], σε ηλικία 64 ετών.
Γραμμή 82 ⟶ 113 :
* Farid Mirbagheri, ''[http://books.google.com/books?id=IO85wBB2KHAC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Cyprus and international peacemaking]'', Routledge, 1998. ISBN 0-415-91975-4.
* Μάριος Αδαμίδης, ''Η Τραγική Αναμέτρηση και Η Προδοσία της Κύπρου-Κύπρος 15-24 Ιουλίου 1974'', (2011-E-Book), 2012, Library of Congress, Washington
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
| |||