Αργιά (Φιλώτι Νάξου): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Τα '''Αργιά''' ή '''Αριά''' είναι περιοχή πολύ κοντά στο [[Φιλώτι Νάξου|Φιλώτι]] της [[Νάξος|Νάξου]]. Πριν πάρα πολλά χρόνια υπήρχε στην περιοχή οικισμός, ο οποίος καταστράφηκε από πειρατές Σαρακηνούς ή τούρκους επιδρομείς. Όσοι Αργιώτες επέζησαν μετοίκησαν στο Φιλώτι και ο οικισμός εγκαταλείφθηκε.<ref>{{Cite web|url=https://orinosaxotis.blogspot.gr/2016/02/blog-post_12.html|title=η παράδοση για την καταστροφή των Αργιών στο Φιλώτι της Νάξου|website=orinosaxotis.blogspot.gr|accessdate=2017-11-30}}</ref><ref name=":1">{{Cite book|title=ΦΙΛΩΤΙ ΝΑΞΟΥ|first=Αντώνης|last=Τζιώτης|isbn=|year=|location=Αθήνα 2006|page=82, 80, 81}}</ref> Η περιοχή σε καμιά περίπτωση δεν έχασε το ενδιαφέρον, γιατί αν και ημιορεινή είναι καλλιεργήσιμη και γόνιμη καθώς δέχεται τα νερά που στραγγίζουν από το Ζα (το μεγαλύτερο βουνό της Νάξου). Εξάλλου στην περιοχή υπάρχει πηγή, γνωστή σαν «'''βρύση των Αριών'''». Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι κοντά αλλά λίγο ψηλότερα βρίσκεται η «'''σπηλιά του Ζα'''».

 

 

== Ιστορία ==

Ο οικισμός φέρεται να δημιουργήθηκε αρχές του 9ου με το πρώτο μισό του 10ου αιώνα, στην περιοχή που βρίσκεται 50-100 μέτρα βορειοδυτικά της σημερινής θέσης του εξωκλησιού της ''Παναγίας των Αργιών''<ref name=":11">Σήμερα υπάρχουν δύο εκκλησάκια το καινούργιο και το μισογκρεμισμένο βυζαντινό "[https://www.google.gr/maps/place/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CF%8C%CF%84%CE%B9+843+02/@37.0353321,25.4865612,145m/data=!3m1!1e3!4m5!3m4!1s0x1498066d361be687:0x6742d8133500885e!8m2!3d37.0514525!4d25.4982396 χάρτης google]".</ref> σε υψόμετρο περίπου 370 μ., από κατοίκους παραθαλάσσιων οικισμών της Νάξου. Την εποχή εκείνη, λόγω του ότι η Κρήτη ήταν υπό την κυριαρχία των Αράβων ([[Εμιράτο της Κρήτης]]), η Νάξος υπέφερε από επιθέσεις Σαρακηνών πειρατών. Κάτω από αυτή την απειλή πολλοί κάτοικοι εγκατέλειπαν τις παραθαλάσσιες περιοχές για να εγκατασταθούν σε ορεινότερες και περισσότερο ασφαλείς. Ανατολικά και ψηλότερα του οικισμού, σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου, υπάρχει το "σπήλαιο του Ζα", όπου σύμφωνα με την παράδοση έβρισκαν καταφύγιο οι κάτοικοι της περιοχής όταν δέχονταν επιθέσεις. Εξάλλου η περιοχή του σπηλαίου λέγεται μέχρι και σήμερα Καταφυό (Καταφύγιο).<ref>Ησαΐας Ιωάννης, σελ. 78</ref> Μέτα την επανακατάληψη της Κρήτης το 961 από τον [[Νικηφόρος Β´ Φωκάς|Νικηφόρο Φωκά]] για περίπου 150 χρόνια επικρατεί ειρήνη στο Αιγαίο και στη Νάξο.Μετά το 1100 στα μικρασιατικά παράλια εγκαθίστανται τούρκοι που δημιουργούν ανεξάρτητα [[Τουρκομανικά Εμιράτα|εμιράτα]] και εξαπολύουν πειρατικές επιθέσεις εναντίων των νησιών του Αιγαίου. Σε μια τέτοια επίθεση το έτος 1344, όταν δούκας της Νάξου ήταν ο [[Ιωάννης Α' Σανούδος]] (1341 - 1361), η Νάξος υπέστη μεγάλες καταστροφές από τον Ουμούρ Μπέη, εμίρη του [[Αϊδίνιο|Αϊδινίου]] της Μ.Ασίας. Από την επίθεση αυτή αιχμαλωτίστηκαν 6.000 κάτοικοι και σύμφωνα με την τοπική ιστορική παράδοση καταστράφηκε ο οικισμός. Πιστεύεται ότι το κοντινό χωριό Φιλώτι διασώθηκε επειδή ήταν φράγκικο φέουδο. Πριν από την καταστροφή τα Αργιά είχαν περίπου 300 κατοίκους και το γειτονικό χωριό Φιλώτι περίπου 200. Όσοι κάτοικοι κατάφεραν να διαφύγουν εγκαταστάθηκαν στο Φιλώτι και ο οικισμός εγκαταλείφθηκε.<ref>Ησαΐας Ιωάννης, σελ. 78-79</ref>