Ρωμανός Δ΄ Διογένης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Bezanis15 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 46:
Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα [[Κωνσταντίνος Ι΄|Κωνσταντίνου Ι΄ Δούκα]], η νεαρή χήρα του Ευδοκία, αποφάσισε να παντρευτεί, παρά τον όρκο της στον άντρα της λίγο πριν πεθάνει να μην ξαναπαντρευτεί ποτέ. Σύντομα κατόρθωσε να πείσει τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως να την απαλλάξει από τη δέσμευσή της, ενώ ταυτόχρονα επέλεξε ως νέο της σύζυγο έναν ευγενή απόγονο στρατιωτικής οικογένειας από την [[Καππαδοκία]], γενναίο και ικανό στρατηλάτη, ταυτόχρονα όμως ισχυρογνώμονα και συχνά βίαιο, το Ρωμανό Δ΄ Διογένη. Φαίνεται ότι βασικό κριτήριο στην επιλογή του Ρωμανού από την Ευδοκία ήταν όχι μόνο η προσωπικότητα του Ρωμανού, αλλά και η συναίσθηση από πλευράς της, του κινδύνου που αντιμετώπιζε το κράτος υπό την απειλή των εξωτερικών εχθρών του και τη διάλυση του στρατού.
 
Υπό διωγμό τον καιρό του Δούκα, ο Ρωμανός είχε αντιληφθεί έγκαιρα τον τουρκικό κίνδυνο. Αμέσως μετά το γάμο και τη στέψη του, ξεκίνησε προσπάθεια ανασυγκρότησης του βυζαντινού στρατεύματος. Ο Ρωμανός για να ενδυναμώσει το βυζαντινό στράτευμα στρατολόγησε, εκπαίδευσε και τοποθέτησε σε όλη την επικράτεια της αυτοκρατορίας, μισθφόρουςμισθοφόρους που συνολικά αριθμούσανεαριθμούσαν τους 100.000. ΟιΗ καταγωγή αυτών ήταν από την Ιβηρία της [[Αρμενία|Αρμενίας]], ήτανκαι [[Σλάβοι]], Τουρκομάνοι, [[Χαζάροι]], [[Γότθοι]], Αλανοί, [[Κουμάνοι]], [[Πετσενέγοι]], [[Φράγκοι (φυλή)|Φράγκοι]] και Νορμανδοί. Σύντομα όμως, έγινε στόχος των αριστοκρατών της Κωνσταντινούπολης, του [[Μιχαήλ Ψελλός|Μιχαήλ Ψελλού]], εκπρόσωπου του κατεστημένου της Πρωτεύουσας, αλλά κυρίως της οικογένειας των Δουκών, που προόριζαν τον ανιψιόγιο τουτού Κωνσταντίνου και γιό της Ευδοκίας, [[Μιχαήλ Ζ΄|Μιχαήλ]] για διάδοχο.
 
Το [[1068]] και [[1069]] τον βρίσκει να πραγματοποιεί εκστρατείες στα ανατολικά σε αναζήτηση του Τούρκου πολέμαρχου [[Αλπ Αρσλάν]]. Είναι εκπληκτικό το ότι παρά την κακή κατάσταση του στρατού, είχε κάποιες επιτυχίες στα μέτωπα. Παρ’ όλα αυτά δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τους Τούρκους όπως επιθυμούσε, δηλαδή σε μάχη εκ παρατάξεως. Είναι γεγονός ότι βασικός στόχος των Τούρκων ήταν η [[Αίγυπτος]], βάσει θρησκευτικών διαφορών με τους [[Φατιμίδες]], και όχι η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Στην πορεία όμως ο Αλπ Αρσλάν αναγκάστηκε για διάφορους λόγους να στραφεί κατά του Ρωμανού, ο οποίος προσπαθούσε να επανακτήσει την [[Αρμενία]] και να εξασφαλίσει τα ανατολικά σύνορα. Διάφορες συμφωνίες που έκαναν είχαν χαρακτήρα προσωρινής εκεχειρίας, μέχρι την αναμενόμενη από τις δύο πλευρές και αναπόφευκτη τελική σύγκρουση. Κάποια στιγμή το [[1070]], ο Ρωμανός χώρισε το στράτευμα σε δύο περίπου ίσα τμήματα, στέλνοντάς το ένα υπό το στρατηγό [[Ιωσήφ Ταρχανειώτης|Ιωσήφ Ταρχανειώτη]] σε χωριστή αναζήτηση του εχθρού. Δυστυχώς το τμήμα αυτό του στρατεύματος εξαφανίστηκε ξαφνικά κοντά στη [[Μελιτηνή]], χωρίς να γίνει ποτέ γνωστό το γιατί. Πιθανότερη εξήγηση είναι ότι επειδή αποτελείτο από ξένους μισθοφόρους, απλά διαλύθηκε μετά την απομάκρυνση από την ηγεσία του Ρωμανού, γιατί οι στρατιώτες ήταν κακοπληρωμένοι.
Γραμμή 54:
[[Αρχείο:Romanus IV histamenon with co-rulers.jpg|thumb|right|270px|Χρυσό ιστάμενον του Ρωμανού Δ΄: στη μία όψη στέκονται οι τρεις αδελφοί: ο Μιχαήλ Ζ΄ στο μέσο, ο Κωνστάντιος δεξιά του και ο Ανδρόνικος. Στην άλλη όψη: ο Χριστός στο μέσο στέφει τον Ρωμανό Δ΄ δεξιά του και την Ευδοκία.]]
 
Τελικά, ο Ρωμανός φτάνει το καλοκαίρι του [[1071]] στην περιοχή της πόλης [[ΜάντζικερτΜαντζικέρτ]]. Εκεί, αφού απορρίπτει τις προτάσεις εκεχειρίας του Αλπ-Αρσλάν, προετοιμάζεται για [[μάχη του Μαντζικέρτ|μάχη]]. Έτσι, την Παρασκευή [[26 Αυγούστου]] του [[1071]], λαμβάνει χώρα η μάχη που θα ζημιώσει μακροπρόθεσμα την Ανατολία. Αν και η μάχη ξεκίνησε με καλές προοπτικές για τους Βυζαντινούς, ο εχθρός επιμελώς απέφευγε την κατά μέτωπο σύγκρουση, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τους Βυζαντινούς με ένα είδος ανορθόδοξου πολέμου. Κατά το δειλινό, και ενώ δεν είχε γίνει ουσιαστική μάχη, ένα σήμα επιστροφής του Ρωμανού Δ΄, προκάλεσε σύγχυση στο στράτευμα. Τη σύγχυση πιθανόν ενέτειναν οι προδοτικές φήμες που διέδωσε ο στρατηγός [[Δυναστεία Δουκάδων#|Ανδρόνικος Δούκας]] για συντριβή της εμπροσθοφυλακής. Το χάος που επακολούθησε έδωσε τη δυνατότητα στον ικανότατο και οξύνου Τούρκο φύλαρχο να εξαπολύσει αντεπίθεση και να συντρίψει τους Βυζαντινούς, συλλαμβάνοντας τον ίδιο τον αυτοκράτορα και πετυχαίνοντας αναπάντεχα περίτρανη νίκη. Η απώλεια της Ανατολίας, βασικού τροφοδότη σε έμψυχο υλικό και τρόφιμα, σημαίνει την ανεπανόρθωτη αποδυνάμωση μεγάλου τμήματος της Βυζαντινής επικράτειας, που αν και μπόρεσε να ορθοποδήσει, ποτέ ξανά δεν έφτασε τα επίπεδα ακμής της δυναστείας των Μακεδόνων.
 
Ακόμα και την ύστατη ώρα, το κακό θα μπορούσε να είχε αποσοβηθεί. Ο [[Αλπ Αρσλάν]], για στρατηγικούς λόγους, πρότεινε όρους ειρήνης μάλλον ευνοϊκούς στο Ρωμανό, και τον άφησε ελεύθερο. Στην πρωτεύουσα όμως και πριν την επιστροφή του αυτοκράτορα, οι εχθροί του με αρχηγό τον Ιωάννη Δούκα, και επηρεαζόμενοι από τον [[Μιχαήλ Ψελλός|Μιχαήλ Ψελλό]], με πρόφαση την ήττα του Ρωμανού έστεψαν βασιλέα τον [[Μιχαήλ Ζ΄|Μιχαήλ Ζ΄ Δούκα]]. Απέρριψαν κοντόφθαλμα και ασυζητητί τους όρους του Αρσλάν, πολιτική που καταδεικνύει τόσο την έλλειψη διορατικότητας, όσο και την άσβεστη προσωπική τους φιλοδοξία. Η Ευδοκία εξορίστηκε σε μοναστήρι στην [[Πρίγκηπος|Πρίγκηπο]]. Κατά την επιστροφή του ο Ρωμανός Δ΄ δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Δοκίμασε να ανακαταλάβει το θρόνο του αλλά ηττήθηκε στη μάχη της Αμάσειας από τον προσωπικό στρατό του Ιωάννη Δούκα και λίγους μήνες μετά παραδόθηκε στον Ανδρόνικο Δούκα. Συνελήφθη, τυφλώθηκε με βάναυσο τρόπο, εξορίστηκε στην [[Πρώτη (νήσος)|Πρώτη]] της [[Θάλασσα του Μαρμαρά|Προποντίδος]] και τελικά πέθανε λίγο αργότερα, στις [[4 Αυγούστου]] του [[1072]].