Σαντζάκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το '''σαντζάκιοσαντζάκι'''<ref>Βάκκου, ήΧρυσάνθη, [http://www.imma.edu.gr/macher/ulit/history/116.html Ο Μακεδονικός Αγώνας στο σαντζάκι των Σερρών (1904-1909)] imma.edu.gr</ref> ([[οθωμανικά τουρκικά]]: سنجاق), αναφερόμενο και ως '''σαντζάκισαντζάκιο''', ήταν [[διοικητική υποδιαίρεση]] στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]. Η λέξη είναι εξελληνισμένη μορφή της [[Τουρκική γλώσσα|τουρκικής]] λέξεως ''sancak'', δηλ. στρατιωτικό [[λάβαρο]], στην αρχική της κυριολεκτική σημασία,<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/sanjak Sanjak entry] dictionary.com</ref> που αρχικά έδωσε την ονομασία της σε μια στρατιωτική μονάδα (της οποίας ηγείτο ο σαντζάκ-μπέης) και στη συνέχεια στην περιφέρεια από όπου η μονάδα αυτή στρατολογούνταν. Εναλλακτικά χρησιμοποιούνταν και ο όρος '''λιβάς''', από την αντίστοιχη [[Αραβική γλώσσα|αραβική]] λέξη ''liwa'', που έχει την ίδια σημασία.

Τα σαντζάκια αρχικώς ήταν πρωτοβάθμιες διοικητικές μονάδες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αντίστοιχες δηλαδή με τις «περιφέρειες» στη σημερινή Ελλάδα. Θεσμοθετήθηκαν στα μέσα του [[14ος αιώνας|14ου αιώνα]] ως περιφερειακά διαμερίσματα που εντάσσονταν στην αρχή στο στρατιωτικό περισσότερο και κατόπιν και στο [[φεουδαρχία|φεουδαρχικό]] διοικητικό σύστημα, διοικητές των οποίων ήταν οι [[Μπεηλέρμπεης|Μπεηλερμπέηδες]]. Ο οθωμανικός στρατός συγκροτούνταν τότε με ελεύθερα σώματα ιππέων που ονομάζονταν ''spahis'' ή ''sipahi'' (εξελλ. [[σπαχήδες]]), που αμείβονταν για τη στρατιωτική τους υπηρεσία με κτήματα που παραχωρούσε προηγουμένως ο ίδιος ο [[Σουλτάνος]] στους Μπεηλερμπέηδες οι οποίοι και ήταν υπεύθυνοι τόσο για τη δημιουργία τους όσο και για την εκπαίδευση και ετοιμότητά τους. Κάθε τέτοια περιοχή σημαίνονταν με την πολεμική σημαία (επισείοντα) το λεγόμενο ''σαντζάκ'' που έφερε ο Μπεηλέρμπεης ή και εν προκειμένω Σαντζάκμπεης εκ του οποίου και ονομάζονταν η περιοχή σαντζάκιοσαντζάκι.

Με τον σχηματισμό νέων πρωτοβάθμιων διοικητικών μονάδων, των μπεϊλέρ-μπεϊλίκ, (τα [[μπεηλερμπεηλίκι]]α, αργότερα γνωστά ως [[εγιαλέτι]]α), ήδη από τα τέλη του 14ου αιώνα, τα σαντζάκια ήταν τα περισσότερα δευτεροβάθμιες διοικητικές υποδιαιρέσεις, που κατέληξαν και τα τελευταία από περιφέρειες σε αντίστοιχους ελληνικούς [[Νομός|νομούς]]. Τα σαντζάκια διαιρούνταν περαιτέρω σε [[καζάς|καζάδες]] και [[ναχιγιές|ναχιγιέδες]]. Ο αριθμός των σαντζακίων στην Αυτοκρατορία γνώρισε μεγάλες διακυμάνσεις. Συνήθως ήταν γύρω στα 150, αλλά με τις μεταρρυθμίσεις ([[Τανζιμάτ]]) του 19ου αιώνα ο αριθμός τους αυξήθηκε σε πάνω από 400.