Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Πρώτος από τους αρχαίους συγγραφείς σε θαυμαστά δημιουργήματα των ανθρώπων φέρεται να αναφέρεται ο [[Ηρόδοτος]] ("[[Ηροδότου Ιστορίαι|Ιστορίες]]" Γ' 60), ο οποίος δηλώνει, ότι τα μεγαλύτερα σε διαστάσεις έργα (κατασκευές) σε ολόκληρη την [[Ελλάδα]] βρίσκονταν στη [[Σάμος|Σάμο]], και αυτά ήταν: το [[Ευπαλίνειο όρυγμα]], η προκυμαία της Σάμου, το [[Ηραίο Σάμου|Ηραίο της Σάμου]] - δουλειά που ξεκίνησε ο [[αρχιτέκτων]] Ροίκος<ref>{{Cite web|url=https://el.wikisource.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CE%B9_(%CE%97%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%84%CE%BF%CF%85)/%CE%98%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%B1|title="Ιστορίες" Γ'|last=Ηρόδοτος|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>. Αλλού στο έργο του ο [[Ηρόδοτος]] ακόμα περισσότερο εκθειάζει τα έργα των [[Αίγυπτος|Αιγυπτίων]] (που τα θεωρεί πολύ μεγαλύτερα σε μέγεθος από όλα τα έργα των [[Έλληνες|Ελλήνων]] μαζί) - την τεχνητή λίμνη [[Μοίρις λίμνη|Μοίρη]] (Β' 149-150), τη [[:en:Labyrinth#Herodotus'_Egyptian_labyrinth|λαβύρινθο της Αιγύπτου]] παρά την [[Κροκοδειλόπολις|Κροκοδειλόπολη]] και κοντά στη λίμνη [[Μοίρις λίμνη|Μοίρη]] (Β' 148), την [[πυραμίδα του Χέοπα]] (Β' 124-127), την [[πυραμίδα του Χεφρήνου]] (Β' 127) και την [[πυραμίδα του Μυκερίνου]] (Β' 129-136)<ref>{{Cite web|url=https://el.wikisource.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CE%B9_(%CE%97%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%84%CE%BF%CF%85)/%CE%95%CF%85%CF%84%CE%AD%CF%81%CF%80%CE%B7|title="Ιστορίες" Β'|last=Ηρόδοτος|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>. Στη [[Λυδία]] αναφέρει (Α' 93) τον τάφο του Αλυάττη. Στη [[Βαβυλώνα]] αναφέρει τα [[Τείχη της Βαβυλώνας|τείχη της πόλης]] και την γενικότερη διάταξή της (Α' 178-181), το ιερό του Βήλου (Μαρδούκ) - δηλ. την Εσάγκιλα, μαζί με τον Πύργο ([[ζιγκουράτ]]) Ετεμενάνκι (Α' 181-183), το φράγμα στον [[Ευφράτης|Ευφράτη]] της βασίλισσας [[Σεμίραμις|Σεμιραμίδος]] (Α' 184), το φράγμα της βασίλισσας Νίτωκρις στον [[Ευφράτης|Ευφράτη]] και την τεχνητή λίμνη της ίδιας βασίλισσας, τη γέφυρα στη [[Βαβυλώνα]] που έχτισε η ίδια, και τον τεχνητό βάλτο της (Α' 185-186)<ref>{{Cite web|url=https://el.wikisource.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CE%B9_(%CE%97%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%84%CE%BF%CF%85)/%CE%9A%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%8E|title="Ιστορίες" Α'|last=Ηρόδοτος|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>. Φυσικά, αναφέρει [[Ηρόδοτος]] και άλλα, ίσως λιγότερο θαυμαστά και μεγάλα έργα στην [[Ελλάδα]] και σε διαφόρους βαρβαρικούς λαούς σε πολλά μέρη του βιβλίου του.

Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί ότι πολλές φορές θεωρείται, ότι η ίδια ακριβώς λίστα μας παρουσιάζεται πολύ πριν από τον [[:en:Johann_Bernhard_Fischer_von_Erlach|Johann Bernhard Fischer von Erlach]], και συγκεκριμένα ήδη από τον 16ο αιώνα (περί το 1572), όταν ο [[Ολλανδός]] [[ζωγράφος]] της λεγόμενης [[Αναγέννηση στη Βόρεια Ευρώπη|"Βόρειας Αναγέννησης"]], ο [[Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ]] είχε δημιουργήσει (πρώτος αναβιώνοντας μετά από πολλούς αιώνες το καλλιτεχνικό ενδιαφέρον για τα Επτά θαύματα του Αρχαίου κόσμου) την σειρά προσχεδίων σε έργα [[Χαρακτική|χαρακτικής]], που πολλές φορές αποκαλείται σήμερα "Τα Επτά θαύματα του (Αρχαίου) κόσμου" (αν και στην πραγματικότητα θα πρέπει να ονομαστεί "Τα Οκτώ θαύματα του (Αρχαίου) κόσμου", όπως γίνεται στην αντίστοιχη παρουσίαση των [[Χαρακτική|χαρακτικών]] του [[:en:Philip_Galle|Philip Galle]] στο [[Βρετανικό Μουσείο]]). Από τα έργα αυτά του [[Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ]] έως σήμερα έχουν σωθεί τα τέσσερα προσχέδια, τα οποία είναι μοιρασμένα ανάμεσα στο [[Μουσείο του Λούβρου]] και στο [[Πινακοθήκη Κουρτώ|Courtauld Institute]] του [[Λονδίνο|Λονδίνου]]. Αργότερα, χρησιμοποιώντας αυτά τα προσχέδια ένας άλλος [[Ολλανδός]] καλλιτέχνης της [[Αναγέννηση στη Βόρεια Ευρώπη|"Βόρειας Αναγέννησης"]], ο [[:en:Philip_Galle|Philip Galle]], δημιούργησε τα αντίστοιχα [[Χαρακτική|έργα χαρακτικής]]. Φυσικά, η σειρά αυτή περιείχε και ένα όγδοο έργο - "Τα [[Τείχη της Βαβυλώνας]]" ή ίσως ένα άλλο - "Το [[Κολοσσαίο]] της [[Ρώμη|Ρώμης]]", που πολλές φορές παραλείπονται (ενώ στην ίδια λίστα παραλείπονται "Οι [[Κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας|Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας]]")<ref>{{Cite web|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Maarten_van_Heemskerck|title=Άρθρο της Αγγλικής Wikipedia αφιερωμένο στον Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ|last=|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=https://books.google.gr/books?id=3zMYDQEACAAJ&printsec=frontcover&hl=ru&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=Mexia%20does%20not%20correspond%20with%20the%20numbers%20that.%20Heemskerck&f=false|title="Narratives of Low Countries History and Culture: Reframing the Past", UCLPress, 2016, σελίδες 125-131|last=Jane Fenoulhet and Lesley Gilbert|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":19">{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=15925111592387&partId=1&people=121583&peoA=121583-2-23&page=53|title=Πυραμίδα της Γκίζας|last=Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ, πίνακας 1|first=Σειρά "Τα οκτώ θαύματα του κόσμου"|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":10">{{Cite web|url=https://gr.pinterest.com/pin/52213676914775823/|title=Φάρος της Αλεξάνδρειας|last=Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ, πίνακας 2|first=Σειρά "Τα οκτώ θαύματα του κόσμου"|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=1592523&partId=1&people=121583&peoA=121583-2-23&page=3|title=Δίας της Ολυμπίας|last=Έργα χαρακτικής της σειράς "Τα οκτώ θαύματα του κόσμου"|first=βασισμένα σε προσχέδια του Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ, από τα εκθέματα του Βρετανικού Μουσείου, Πίνακας 3|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":11">{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=1592572&partId=1&people=121583&peoA=121583-2-23&page=3%20|title=Κολοσσός της Ρόδου|last=Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ, πίνακας 4|first=Σειρά "Τα οκτώ θαύματα του κόσμου"|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":12">{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=1592706&partId=1&people=121583&peoA=121583-2-23&page=5%20|title=Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο|last=Μαάρτεν φαν Χέιμσκερκ, πίνακας 4|first=Σειρά "Τα οκτώ θαύματα του κόσμου"|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":13">{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=1592649&partId=1&people=121583&peoA=121583-2-23&page=5%20|title=Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού|last=Μάαρτεν Χέιμσκερκ, πίνακας 6|first=Σειρά "Τα οκτώ θαύματα του κόσμου"|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":14">{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=1592759&partId=1&people=121583&peoA=121583-2-23&page=3%20|title=Τα τείχη της Βαβυλώνας|last=Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ, πίνακας 7|first=Σειρά "Τα οκτώ θαύματα του κόσμου"|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref><ref name=":15">{{Cite web|url=http://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details.aspx?objectId=1592730&partId=1&people=121583&peoA=121583-2-23&page=5|title=Το Κολοσσαίο της Ρώμης|last=ΈργαΜάαρτεν χαρακτικήςφαν τηςΧέιμσκερκ, σειράςπίνακας 8|first=Σειρά "Τα οκτώ θαύματα του κόσμου", βασισμένα σε προσχέδια του Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ, από τα εκθέματα του Βρετανικού Μουσείου|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>. Συνολικά, αυτά τα έργα του [[Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ]] και του [[:en:Philip_Galle|Philip Galle]] περιείχαν τις πλάκες με την εξής αρίθμηση: I (οι [[Πυραμίδες της Γκίζας|Πυραμίδες της Αιγύπτου]]), II (ο [[Φάρος της Αλεξάνδρειας]]), III (το [[Άγαλμα του Ολυμπίου Διός|Άγαλμα του Δία την Ολυμπία]]), IV (ο [[Κολοσσός της Ρόδου]]), V (ο [[Ναός της Αρτέμιδος της Εφέσου|Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο]]), VI (το [[Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού]]), VII (τα [[Τείχη της Βαβυλώνας]]), VIII (το [[Κολοσσαίο]] στη [[Ρώμη]]). Είναι όμως εμφανής η διαφορά από τη λίστα του [[:en:Johann_Bernhard_Fischer_von_Erlach|Έρλαχ]] που ήδη έχει τονιστεί πιο πάνω<ref name=":9" /><ref name=":10" /><ref name=":1" /><ref name=":11" /><ref name=":12" /><ref name=":13" /><ref name=":14" /><ref name=":15" />. Ο Ρον Σπρονκ (Jane Fenoulhet, Lesley Gilbert, Ulrich Tiedau, "Narratives of Low Countries History and Culture: Reframing the Past") θεωρεί πιθανό ο [[Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ]] να χρησιμοποίησε κατά τη δημιουργία των προσχεδίων του τη λίστα των Επτά θαυμάτων του Αρχαίου κόσμου του [[Ισπανός|Ισπανού]] [[Ανθρωπισμός|ουμανιστη]] [[:en:Pedro_Mexía|Πέδρο Μέξια]], που εκείνος ειχε εκδόσει στο έργο του με τον τίτλο "Silva de varia leccion". Ωστόσο, θα πρέπει να τονιστεί, ότι στη λίστα του [[:en:Pedro_Mexía|Μέξια]] όχι μόνο τα έργα παρουσιάζονταν με διαφορετική σειρά αρίθμησης από ότι αναφερόταν στα [[Χαρακτική|χαρακτικά]] του [[Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ]] (συγκεκριμένα, ο [[:en:Pedro_Mexía|Μέξια]] ανέφερε τα Επτά θαύματα με την εξής σειρα: ο [[Φάρος της Αλεξάνδρειας]], τα [[Τείχη της Βαβυλώνας]], ο [[Κολοσσός της Ρόδου]], οι [[Πυραμίδες της Γκίζας|Πυραμίδες της Αιγύπτου]], το [[Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού]], ο [[Ναός της Αρτέμιδος της Εφέσου|Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο]], το [[Άγαλμα του Ολυμπίου Διός|Άγαλμα του Δία στην Ολυμπία]]), αλλά και από αυτήν έλειπε και το [[Κολοσσαίο]] της [[Ρώμη|Ρώμης]]. Η παρουσία αυτού του τελευταίου εξηγείται από τον Ρον Σπρονκ με την επίσκεψη του [[Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ]] στη [[Ρώμη]] to 1532 - 1536, όπου αυτός μπόρεσε ο ίδιος να δει 'ο'τι είχε απομείνει από αυτό το [[μνημείο]], και να το εκτιμήσει δεόντως (ήδη τότε είχε φτιάξει το [[:en:Self-portrait|αυτοπορτραίτο]] του, με φόντο το [[Κολοσσαίο]])<ref name=":0" />.