Μαργαρίτα Β΄ της Φλάνδρας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| διάδοχος = Γκυ τηςτου Νταμπιέρ

Η '''Μαργαρίτα Β΄ της Φλάνδρας''' (''Margaretha II van Vlaanderen'', [[2 Ιουνίου]] [[1202]] – [[10 Φεβρουαρίου]] [[1280]]) από τον [[Οίκος της Φλάνδρας|Οίκο της Φλάνδρας]], ήταν κόμισσα της [[Φλάνδρα|Φλάνδρας]] ([[1244]] - [[1278]]) και, ως Μαργαρίτα Α΄ κόμισσα του [[Αινώ]] ([[1244]] - [[1280]]). Ήταν η μικρότερη κόρη του [[Βαλδουίνος Α΄ της Κωνσταντινούπολης|Βαλδουίνου Α΄]] Λατίνου αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης και της [[Μαρία της Καμπανίας|Μαρίας της Καμπανίας]]. <ref>Female Founders: Exercising authority in Thirteenth-century Flanders and Hainaut, Erin L. Jordan, Church History and Religious Culture. Vol. 88, No. 4, Secular Women in the Documents for Late Medieval Religious Women (2008), 538-539.</ref> Η Μαργαρίτα λεγόταν και ''Μαύρη'', λόγω της σκανδαλώδους ζωής της που είχε, σαν αποτέλεσμα δύο γάμων της, με δύο συζύγους, των δυο αντίπαλων ευγενών Οίκων τηςτου Νταμπιέρ και της Αβέν. Τα παιδιά της από τους δυο γάμους της βρισκόταν σε συνεχή πόλεμο μεταξύ τους για την διαδοχή των κομητειών της [[Φλάνδρα|Φλάνδρας]] και του [[Αινώ]].

Μετά την αιχμαλωσία του Φερδινάνδου της Πορτογαλίας στην μάχη του Μπουβίν (27 Ιουλίου 1214) ο Μπουσάρ του Αβέν διεκδίκησε από την Ιωάννα την περιουσία του στο όνομα της συζύγου του. Τότε η Ιωάννα επιχείρησε να διαλύσει τον γάμο της Μαργαρίτας και ο Γάλλος βασιλιάς άρχισε να βλέπει τον Μπουσάρ με καχυποψία, επειδή πολεμούσε για λογαριασμό του Φλαμανδικού στρατού. Ο βασιλιάς της Γαλλίας Φίλιππος Β΄ Αύγουστος πίεσε τον πάπα [[Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄|Ιννοκέντιο Γ΄]] να κηρύξει τον γάμο τους παράνομο, κάτι που έκανε ο πάπας στην Δ΄ Σύνοδο του Λατερανού, αλλά ο Μπουσάρ και η Μαργαρίτα αρνήθηκαν να υπακούσουν καταφεύγοντας στο κάστρο των Χουφφαλίζ στις Αρδένες, υπό την προστασία του Βαλεράν κόμη του Λουξεμβούργου <ref>Gerard Sivery: Jeanne et Marguerite de Constantinople, comtesses de Flandre et de Hainaut au XIIIe siecle in: Nicolas Dessaux (ed.): Jeanne de Constantinople, comtesse de Flandre et de Hainaut, Somogy, 2009, pp. 15-30.</ref>. Στο διάστημα αυτό απέκτησαν 3 γιους τέκνα:

* [[Γουλιέλμος Β΄, κόμης της Φλάνδρας|Γουλιέλμος Β΄]] 1224-1251, κόμης της Φλάνδρας

* Ιωάννα της1226-1305, Νταμπιέρπαντρεύτηκε (1226πρώτα -τον 1305)Ούγο Γ΄ του Ρετέλ και μετά τον [[Θεοβάλδος Β΄ του Μπαρ|Θεοβάλδο Β΄]] κόμη του Μπαρ.<ref>Theodore Evergates, The Aristocracy in the County of Champagne, 1100-1300, 181.</ref>

* [[Γκυ, κόμης της Φλάνδρας|Γκυ]] π. 11226-1305, κόμης της Φλάνδρας

* Ιωάννης τηςπ. Νταμπιέρ (1228 - 1258) .<ref>Anne E. Lester: Creating Cistercian Nuns: The Women's Religious Movement and Its Reform in Thirteenth Century Champagne, (Cornell University Press, 2011), pp. 156-157.</ref>

Οι ενέργειες αυτές της Μαργαρίτας θεωρήθηκαν σκάνδαλο ενάντια στους κανόνες της Εκκλησίας, που αμφισβήτησε τους δυο γάμους της, με αποτέλεσμα τα παιδιά της σαν ετεροθαλή αδέλφια να ξεκινήσουν έναν σκληρό πόλεμο διαδοχής για να κληρονομήσουν τις κομητείες της Φλάνδρας και του Αινώ. <ref>https://books.google.gr/books?id=n74cBQAAQBAJ&pg=PA80&lpg=PA80&dq=Avesnes+and+Dampierre&source=bl&ots=4cUco5xlmD&sig=IlsbrZWN-sri4v4-E43bK1X1d2M&hl=es&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=Avesnes%20and%20Dampierre&f=false</ref> Η μεγαλύτερη αδελφή της Ιωάννα πέθανε (1244) αμέσως μετά. Τα παιδιά της από τους δυο γάμους ξεκίνησαν μεταξύ τους πόλεμο διαδοχής: τα παιδιά της Μαργαρίτας από τον πρώτο της γάμο αμφισβήτησαν τα δικαιώματα των άλλων παιδιών της από τον γάμο της με τον Γουλιέλμο Β΄ τηςτου Νταμπιέρ. Η Μαργαρίτα όμως υποστήριξε με φανατισμό τα δεύτερα. Δήλωσε όρκο υποτέλειας στον βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο Θ΄ (1245), προκειμένου να αναγνωρίσει τον μεγαλύτερο γιο από τον δεύτερο γάμο της Γουλιέλμο τηςτου Νταμπιέρ σαν τον μοναδικό της διάδοχο, με τον ισχυρισμό ότι ο πάπας [[Πάπας Γρηγόριος Θ΄|Γρηγόριος Θ']] κήρυξε τον πρώτο της γάμο στις 31 Μαρτίου 1237 άκυρο και τα παιδιά από αυτόν νόθα. <ref>Layettes du Tresor des Chartes, vol. II 2489, Teulet, M. A. (ed.) Paris, 1863-1866, p. 335.</ref>

Το 1246 ο βασιλιάς της Γαλλίας [[Λουδοβίκος Θ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκος Θ']] ως διαιτητής κατοχύρωσε τα δικαιώματα διαδοχής στην Φλάνδρα στα παιδιά της Μαργαρίτας με τον δεύτερο γάμο της με τον Γουλιέλμο τηςτου Νταμπιέρ και στο Αινώ στα παιδιά της Μαργαρίτας με τον πρώτο γάμο της με τον Μπουσάρ. Δεν δέχτηκε όμως καμιά από τις δυο πλευρές την απόφαση του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου Θ΄ και το 1248 ο Ιωάννης του Αβέν εκμεταλλεύτηκε την αποχώρηση του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου Θ΄ για Σταυροφορία μαζί με τον Γουλιέλμο τηςτου Νταμπιέρ για να κήρυξε τον πόλεμο στην μητέρα του καταλαμβάνοντας το Αινώ και πολλά άλλα Φλαμανδικά εδάφη. <ref>Van Hasselt, p. 33.</ref>

Η Μαργαρίτα νόμιζε ότι οι εμφύλιοι πόλεμοι στην οικογένειά της τελείωσαν όταν ο μεγαλύτερος γιος της από τον δεύτερο γάμο της Γουλιέλμος Γ΄ τηςτου Νταμπιέρ έδωσε όρκο υποτέλειας για την Φλάνδρα στον Γάλλο βασιλιά Λουδοβίκο Θ΄ και στον αυτοκράτορα [[Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν|Φρειδερίκο Β΄]] (1248). Έκανε το λάθος να ζητήσει από τον πάπα να νομιμοποιήσει τα δικαιώματα των γιων της από τον πρώτο της γάμο Ιωάννη και Βαλδουίνο του Αβέν. <ref>Nicholas 1992, p. 157.</ref>

==Συμβασιλιάς της Φλάνδρας μαζί με τον γιο της Γκυ τηςτου Νταμπιέρ==

Ο αιφνίδιος θάνατος του μεγαλύτερου γιου της Μαργαρίτας από τον δεύτερο γάμο της, του Γουλιέλμου τηςτου Νταμπιέρ, σε ατύχημα -όπως φημολογείται- σε τουρνουά (6 Ιουνίου 1251) στάθηκε αιτία να ξεσπάσει νέος εμφύλιος στα ετεροθαλή αδέλφια, επειδή η Μαργαρίτα υποπτεύθηκε τον Ιωάννη του Αβέν σαν υπεύθυνο γι' αυτό. <ref>C. C. Bayley: The Formation of the German College of Electors in the mid-Thirteenth Century, Toronto 1949, p. 39.</ref> Ο ίδιος ο Ιωάννης του Αβέν έπεισε τον Γερμανό βασιλιά Γουλιέλμο Β΄ της Ολλανδίας να κυριεύσει το Αινώ και τμήματα της Φλάνδρας, τα οποία βρισκόταν μέσα στα όρια της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]]· ο Γερμανός βασιλιάς, εκτός από επικυρίαρχος της περιοχής, ήταν και γαμπρός του. Ξέσπασε νέος εμφύλιος πόλεμος, που είχε σαν αποτέλεσμα την ήττα του Οίκου του Νταμπιέρ, αφού ο νεώτερος αδελφός και διάδοχος του Γουλιέλμου Γκυ του Νταμπιέρ συνελήφθη αιχμάλωτος και φυλακίστηκε στο νησί του Βαλχερέν τον Ιούλιο του 1253.

Η Μαργαρίτα της Φλάνδρας πρόσφερε την κομητεία του Αινώ στον [[Κάρολος ο Ανδεγαυός|Κάρολο τονΑ΄ Ανδεγαυότων Καπέτων-Ανζού]] της Νάπολης, μικρότερο αδελφό του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου Θ΄, υπό τον όρο να της παρέχει στρατιωτική υποστήριξη εναντίον του Λουδοβίκου Θ΄. Τότε ο Κάρολος Α΄ πολιόρκησε τιςτη Βαλενσιέν, αλλά συμφωνήθηκε ειρήνη από όλες τις πλευρές και να τεθεί το πρόβλημα υπό την δίκαιη διαιτησία του ίδιου του Γάλλου βασιλιά. <ref>C. C. Bayley: The Formation of the German College of Electors in the mid-Thirteenth Century, Toronto 1949, p. 39.</ref> Ο Γκυ τηςτου Νταμπιέρ ελευθερώθηκε και ο Λουδοβίκος Θ΄ μοίρασε τα εδάφη, παραδίδοντας τηντη Φλάνδρα στον Οίκο τηςτου Νταμπιέρ και το Αινώ στον Οίκο του Αβέν. <ref>Kerrebrouck 2000, p. 246.</ref> Ο θάνατος του Ιωάννη του Αβέν την επόμενη χρονιά (1257) έφερε προσωρινά την ειρήνη. <ref>Nicholas 1992, p. 157.</ref>

Ο Ματθαίος των Παρισίων εκφράζεται με τα χειρότερα λόγια για την Μαργαρίτα της Φλάνδρας: τηντη χαρακτηρίζει φρικτή και [[Μήδεια]], υπεύθυνη για τον θάνατο πολλών ευγενών, όπως και υπεύθυνη για το μίσος των ίδιων των παιδιών της μεταξύ τους. <ref>Wade Labarge, pp. 111-112.</ref>

Ο διάδοχός της από τον Οίκο των Αβέν ήταν ακόμα ανήλικος, γι'αυτό αποφάσισε να ανακτήσει την κομητεία του Αινώ, ενώ στην Φλάνδρα συμβασίλευε με τον άλλο γιο της Γκυ μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου 1278, τότε που η Μαργαρίτα αποφάσισε να παραιτηθεί για χάρη του και να τον αφήσει μόνο κυβερνήτη της Φλάνδρας. Η υπέργηρη Μαργαρίτα κράτησε το Αινώ σαν συμβασίλισσα μαζί με τον εγγονό της [[Ιωάννης Β΄ του Αινώ|Ιωάννη Β'Β΄ του Αβέν]] μέχρι τον θάνατό της, 9 μήνες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 1290, <ref>Karen Nicholas: Countesses as Rulers in Flanders in: Aristocratic Women in Medieval France, ed. Theodore Evergates (Philadelphia: University of Pennsylvania, 1999).</ref> άφησε τον εγγονό της Ιωάννη Β΄ μοναδικό κυβερνήτη του Αβέν, στηνστη συνέχεια με τον γάμο του έγινε κόμης της Ολλανδίας και της Ζηλανδίας (1299).

Ο θάνατος της Μαργαρίτας της Φλάνδρας έφερε το τέλος στην ένωση του Αινώ και της Φλάνδρας, που είχε διατηρηθεί περίπου έναν αιώνα. Τα εδάφη θα ενωθούν ξανά όταν η Ζακλίν της Βαυαρίας, κληρονόμος των Αβέν, θα παραδώσει τα εδάφη της στον [[Φίλιππος της Βουργουνδίας|Φίλιππο Γ΄,]] δούκα της Βουργουνδίας]], κληρονόμο των Νταμπιέρ.