Γλώσσες Κέτσουα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Κέτσουα''' ('''Runa Simi''', '''Qhichwa simi''', '''Qichwa simi''', '''Kichwa shimi''') είναι μια [[Ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής|ιθαγενής]] [[γλωσσική οικογένεια]] της [[Νότια Αμερική|Νότιας Αμερικής]]. Ήταν η γλώσσα της [[Ίνκας|Αυτοκρατορίας των Ίνκα]], και ομιλείται σήμερα σε διάφορες διαλέκτους από τουλάχιστον 10 εκατομμύρια ανθρώπους στη Νότια Αμερική και κυρίως στο [[Περού]] και στις γύρω χώρες. Είναι η πιο διαδεδομένη από όλες τις ιθαγενείς γλώσσες της αμερικανικής ηπείρου.

Η Κέτσουα είναι μια πολύ παλιά γλώσσα που πιστεύεται ότι προήλθε από την περιοχή του σημερινού Περού γύρω στο [[3η χιλιετία π.Χ.|2600 π.Χ.]] και εξαπλώθηκε σταδιακά σε μεγάλο τμήμα της Νοτίου Αμερικής. Την εποχή της ισπανικής κατάκτησης ομιλούνταν σε όλη των ευρύτερη περιοχή των [[Άνδεις|Άνδεων]]. Παρά την εξάπλωση της [[Ισπανικά|Ισπανικής]] γλώσσας σήμερα η Κέτσουα παραμένει επίσημη γλώσσα στο [[Περού]] και στη [[Βολιβία]]. Πριν την άφιξη των Ισπανών και την εισαγωγή του λατινικού αλφαβήτου η Κέτσουα δεν έιχεείχε σύστημα γραφής - ήταν μια προφορική γλώσσα.

Η κέτσουαΚέτσουα έχει γραφτείγραφεί χρησιμοποιώνταςμε τοχρήση του λατινικόλατινικού αλφάβητοαλφαβήτου από την ισπανική κατάκτηση του Περού μέχρι τον 20ο αιώνα, η κέτσουα γράφτηκεγράφηκε με μια ορθογραφία που βασίστηκε στα ισπανικά. Παραδείγματα: ''Inca (Ίνκα), Huayna Cápac (Ουάινα Κάπακ), Collasuyo (Κογιασούγιο), Mama Ocllo (Μάμα Όκλιο ή Μάμα Όκγιο), Viracocha (Βιρακότσα), quipu (κίπου), tambo (τάμπο), cóndor, (κόνδωρ)''. Αυτή η ορθογραφία είναι το πιο γνωστό στους ισπανόφωνους, και έχει χρησιμοποιηθεί για τιςτους περισσότερεςπερισσότερους δανεισμοίδανεισμούς σε άλλες γλώσσες.

Οι διαφορετικές ορθογραφίες είναι ακόμα ιδιαίτερα αμφισβητούμενες στο Περού. Οι υπερασπιστές του παραδοσιακού συστήματος θεωρούν ότι οι νέες ορθογραφίες φαίνονται πάρα πολύ ξένοιξένες.