Καζακική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 35:
==Σύστημα γραφής==
Σήμερα, στην Μογγολία και στο Καζακστάν τα καζακικά γράφονται με το κυριλλικό αλφάβητο, ενώ στην Κίνα χρησιμοποιείται ένα αλφάβητο βασισμένο στο Αραβικό, παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποιείται για την γραφή της [[Ουιγούρ γλώσσα|Ουιγουρικής γλώσσας]].
[[Αρχείο:2017_Kazakh_Latin_Alphabet2018_Kazakh_Latin_Alphabet.png|αριστερά|μικρογραφία|Το λατινικό αλφάβητο για την Καζακική γλώσσα, υιοθετημένο από το Προεδρικό Διάταγμα 569 (26 Οκτωβρίου 2017). Τροποποιήθηκε με το διάταγμα 637 (19 Φεβρουαρίου 2018). ]]
Τα παλαιότερα γνωστά γραπτά αρχεία των γλωσσών που σχετίζονται στενά με τα καζακικά γράφονταν στο παλαιό τουρκικό αλφάβητο, αν και δεν πιστεύεται ότι καμία από αυτές τις ποικιλίες ήταν άμεσοι προκάτοχοι της Καζακικής. Το σύγχρονο Καζακστάν, για περίπου χίλια χρόνια, γραφόταν στο αραβικό αλφάβητο μέχρι το 1929, όταν οι σοβιετικές αρχές εισήγαγαν αλφάβητο με βάση το λατινικό και στη συνέχεια με βάση το κυριλλικό το 1940.<ref name="Nazarbayev">{{cite news|url=https://egemen.kz/article/nursultan-nazarbaev-bolashaqqa-baghdar-rukhani-zhanhghyru|title=Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру|last=Назарбаев|first=Нұрсұлтан|date=April 26, 2017|newspaper=[[Egemen Qazaqstan]]|language=Kazakh|trans-title=Orientation for the future: spiritual revival|authorlink=Nursultan Nazarbayev|archive-url=https://web.archive.org/web/20170628091133/https://egemen.kz/article/nursultan-nazarbaev-bolashaqqa-baghdar-rukhani-zhanhghyru|archive-date=June 28, 2017|dead-url=no|accessdate=October 30, 2017}}</ref> Παρουσιάζοντας ένα στρατηγικό σχέδιο τον Απρίλιο του 2017, ο πρόεδρος του Καζακστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ χαρακτήρισε τον εικοστό αιώνα ως μια περίοδο κατά την οποία η "καζακική γλώσσα και ο πολιτισμός είχαν καταστραφεί".<ref name="Nazarbayev" /> Ο Ναζαρμπάγιεφ ζήτησε από τις αρχές του Καζακστάν να δημιουργήσουν ένα καζακικό λατινικό αλφάβητο μέχρι τα τέλη του 2017, οπότε τα γραπτά καζακικά θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο λατινικό αλφάβητο από το 2018.<ref name="April2017change">{{cite news|url=https://www.rferl.org/a/kazakh-president-orders-shift-from-cyrillic/28425590.html|title=Kazakh President Orders Shift Away From Cyrillic Alphabet|date=April 12, 2017|work=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170706223651/https://www.rferl.org/a/kazakh-president-orders-shift-from-cyrillic/28425590.html|archive-date=July 6, 2017|dead-url=no|accessdate=October 30, 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.rferl.org/a/how-to-change-a-countrys-alphabet/28491505.html|title=From Я to R: How To Change A Country's Alphabet -- And How Not To|date=May 16, 2017|work=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20170523220838/https://www.rferl.org/a/how-to-change-a-countrys-alphabet/28491505.html|archive-date=May 23, 2017|dead-url=no|accessdate=May 18, 2017}}</ref> Το 2017, τα καζακικά γράφονταν στο κυριλλικό αλφάβητο στο Καζακστάν και τη Μογγολία, ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο ομιλητές καζακικών στην Κίνα χρησιμοποιούν ένα αλφάβητο που προέρχεται από την Αραβική γλώσσα παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποιείται για την γραφή των Ουιγουρικών. Στις 26 Οκτωβρίου 2017 ο Ναζαραμπέγιεφ εξέδωσε το Προεδρικό Διάταγμα 569 για την αλλαγή σε οριστική λατινική παραλλαγή του καζακικού αλφαβήτου και διέταξε την ολοκλήρωση της μετάβασης της κυβέρνησης σε αυτό το αλφάβητο έως το 2025,<ref name="Decree569">{{cite web|url=http://www.akorda.kz/ru/legal_acts/decrees/o-perevode-alfavita-kazahskogo-yazyka-s-kirillicy-na-latinskuyu-grafiku|title=О переводе алфавита казахского языка с кириллицы на латинскую графику|date=October 26, 2017|publisher=[[President of the Republic of Kazakhstan]]|language=RU|trans-title=On the change of the alphabet of the Kazakh language from the Cyrillic to the Latin script|archive-url=https://web.archive.org/web/20171027180526/http://www.akorda.kz/ru/legal_acts/decrees/o-perevode-alfavita-kazahskogo-yazyka-s-kirillicy-na-latinskuyu-grafiku|archive-date=October 27, 2017|dead-url=no|accessdate=October 26, 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.bbc.com/news/world-asia-41800186|title=Kazakhstan to Qazaqstan: Why would a country switch its alphabet?|last1=Illmer|first1=Andreas|date=October 31, 2017|work=[[BBC News]]|last2=Daniyarov|first2=Elbek|last3=Rakhimov|first3=Azim|archive-url=https://web.archive.org/web/20171031100824/http://www.bbc.com/news/world-asia-41800186|archive-date=October 31, 2017|dead-url=no|accessdate=October 31, 2017}}</ref> μια απόφαση που δόθηκε για να δώσει έμφαση στον καζακικό πολιτισμό μετά την εποχή της σοβιετικής κυριαρχίας<ref name="DecreeSigned">{{cite news|url=https://www.rferl.org/a/nazarbaev-signs-language-decree-latin-cyrillic/28819174.html|title=Nazarbayev Signs Decree On Kazakh Language Switch To Latin-Based Alphabet|date=October 27, 2017|work=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171027151302/https://www.rferl.org/a/nazarbaev-signs-language-decree-latin-cyrillic/28819174.html|archive-date=October 27, 2017|dead-url=no|accessdate=October 30, 2017}}</ref> και να διευκολύνει τη χρήση ψηφιακών συσκευών.<ref name="Guardian">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2017/oct/26/kazakhstan-switch-official-alphabet-cyrillic-latin|title=Alphabet soup as Kazakh leader orders switch from Cyrillic to Latin letters|date=26 October 2017|newspaper=[[The Guardian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028001847/https://www.theguardian.com/world/2017/oct/26/kazakhstan-switch-official-alphabet-cyrillic-latin|archive-date=October 28, 2017|dead-url=no|accessdate=30 October 2017|via=[[Reuters]]}}</ref> Αλλά η απόφαση να χρησιμοποιηθεί μια νέα ορθογραφία που χρησιμοποιεί αποστρόφους, οι οποίες κάνουν τη χρήση πολλών δημοφιλών εργαλείων για την αναζήτηση και τη σύνταξη κειμένου δύσκολη, δημιούργησε σάλο.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2018/01/15/world/asia/kazakhstan-alphabet-nursultan-nazarbayev.html|title=Kazakhstan Cheers New Alphabet, Except for All Those Apostrophes|last=Higgins|first=Andrew|date=2018|work=The New York Times|language=en-US|issn=0362-4331|access-date=2018-01-16}}</ref> Το αλφάβητο αναθεωρήθηκε το επόμενο έτος από το Προεδρικό Διάταγμα 637 στις 19 Φεβρουαρίου 2018. Με βάση το διάταγμα, η χρήση των αποστρόφων σταμάτησε και αντικαταστάθηκε με την χρήση οξείας και διγράφων.<ref name="Latin2018">{{cite web|url=https://astanatimes.com/2018/02/kazakhstan-adopts-new-version-of-latin-based-kazakh-alphabet/|title=Kazakhstan adopts new version of Latin-based Kazakh alphabet|date=26 February 2018|website=The Astana Times}}</ref><ref name="2018 decree">[http://www.akorda.kz/ru/legal_acts/decrees/o-vnesenii-izmeneniya-v-ukaz-prezidenta-respubliki-kazahstan-ot-26-oktyabrya-2017-goda-569-o-perevode-alfavita-kazahskogo-yazyka-s-kirillicy Decree No. 637 of February 19, 2018]</ref>
 
Τον Οκτώβριο του 2006, ο [[Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ|Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ]], ο [[πρόεδρος του Καζακστάν]], έφερε στην συζήτηση το θέμα της αλλαγής του αλφαβήτου, από το [[Κυριλλικό αλφάβητο|Κυριλλικό]] στο Λατινικό.<ref>[https://web.archive.org/web/20070930231557/http://www.interfax.ru/e/B/politics/28.html?id_issue=11612625 Kazakhstan switching to Latin alphabet]</ref><ref>[http://www.rferl.org/featuresarticle/2006/10/f279f7ea-af3d-4a71-a457-347fbbb11591.html Kazakh President Revives Idea of Switching to Latin Script]</ref> Μια Καζακική κυβερνητική μελέτη, η οποία ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2007, έλεγε ότι το Καζακστάν θα μπορούσε να υιοθετήσει ένα Λατινικό αλφάβητο, σε μια περίοδο 10-12 χρόνων.<ref>[http://www.eurasianet.org/departments/insight/articles/eav090407.shtml Kazakhstan: Moving Forward With Plan to Replace Cyrillic With Latin Alphabet]</ref> Η αλλαγή σταμάτησε προσωρινά στις 13 Δεκεμβρίου 2007, καθώς ο Πρόεδρος Ναζαρμπάγιεφ δήλωσε: <nowiki>''</nowiki>Για 70 χρόνια οι Καζάκοι διάβαζαν και έγραφαν στο Κυριλλικό αλφάβητο. Πάνω από 100 εθνότητες ζουν στο κράτος μας. Γι' αυτό χρειαζόμαστε σταθερότητα και ειρήνη. Δεν πρέπει να ανησυχούμε με το θέμα της αλλαγής του αλφαβήτου<nowiki>''</nowiki>.<ref>[http://www.inform.kz/showarticle.php?lang=eng&id=158363 Kazakhstan should be in no hurry in Kazakh alphabet transformation to Latin: Nazarbayev, Kazinform, December 13, 2007]</ref> Ωστόσο, στις 30 Ιανουαρίου 2015, ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο Αρυστανμπέκ Μουχαμεντιούλι, δήλωσε ότι ένα σχέδιο μετατροπής είναι σε εξέλιξη, με ειδικούς να δουλεύουν πάνω στην ορθογραφία, προκειμένουν να συμπεριληφθούν οι φωνολογικές πτυχές της γλώσσας.<ref>{{cite news|url=http://www.inform.kz/eng/article/2741711|title=Kazakh language to be converted to Latin alphabet – MCS RK|date=30 January 2015|agency=Kazinform|accessdate=17 September 2015}}</ref> Στις 12 Απριλίου 2017, ο πρόεδρος Ναζαρμπάγιεφ ζήτησε να μεταγράψουν το Καζακικό αλφάβητο στο Λατινικό μέχρι το τέλος του έτους, σηματοδοτώντας το τέλος του Κυριλλικού αλφάβητου ως επίσημο αλφάβητο της Καζακικής γλώσσας.<ref>{{Cite web|url=https://www.rferl.org/a/kazakh-president-orders-shift-from-cyrillic/28425590.html|title=Kazakh President Orders Shift Away From Cyrillic Alphabet|website=RadioFreeEurope/RadioLiberty|access-date=2017-04-12}}</ref><ref>[https://www.rferl.org/a/how-to-change-a-countrys-alphabet/28491505.html From Я to R: How To Change A Country's Alphabet -- And How Not To] [[Radio Free Europe/Radio Liberty]] (www.rferl.org). May 16, 2017. Retrieved on 2017-05-18.</ref>