Καζίμιες Ουιστσίνσκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[image:POL COA Lyszczynski.svg|thumb|200px205px|Θυρεός του Kazimierz Łyszczyński]]

Ο '''Καζίμιες Ουιστσίνσκι''' (''Kazimierz Łyszczyński'', 4 Μαρτίου [[1634]] στην Łyszczyce της τότε Πολωνίας{{refn|group="Σημ"|Σήμερα ανήκει στηνστη Λευκορωσσία}} – 30 Μαρτίου [[1689]] στηνστη Βαρσοβία της Πολωνίας) ήταν πολωνολιθουανόςΠολωνολιθουανός ευγενής, γαιοκτήμονας και φιλόσοφος, ο οποίος κατηγορήθηκε, δικάστηκε και εκτελέστηκε για [[αθεϊσμός|αθεϊσμό]] το 1689.<ref>Aleksander Gieysztor, ''et al.'' 1979, ''History of Poland'', page 261: A Lithuanian nobleman, Kazimierz Lyszczynski, was even beheaded for his alleged, or real, atheism (1689)</ref><ref>Jerzy Kłoczowski, 2000, ''A History of Polish Christianity'', page 155: The most famous episode was the sentencing to death of Kazimierz Lyszczynski, a nobleman accused of atheism, by the Sejm court in 1689.</ref>

Ο Ουιστσίνσκι μελετούσε για οκτώ χρόνια ως [[Εταιρεία του Ιησού|Ιησουϊτης]] και κατόπιν έγινε podsędek {{refn|group="Σημ"|'''Podsędek''' κυριολεκτικά:υπό-δικαστής (sub-judge) , ήταν μια δικαστική θέση στην Πολωνία. Ο ρόλος και η θέση της άλλαζε με την πορεία στον χρόνο.<ref>[http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4009555 "Podsędek"], ''Encyklopedia PWN''</ref><ref>[http://www.gutenberg.czyz.org/word,80535 Urzędy w dawnej Polsce]</ref><ref>[http://historia-rolnictwa.rolnicy.com/urzedy-ziemskie/podsedek.html "Podsędek"]</ref>}}σε νομικές δίκες κατά των Ιησουϊτικων κτημάτων. Έγραψε το έργο ''Περί της μη ύπαρξης του Θεού'' και εκτελέστηκε ως άθεος. Η δίκη του έτυχε αρκετής κριτικής και θεωρήθηκε ως υπόθεση για την νομιμοποίηση της θρησκευτικής δολοφονίας στην Πολωνία.<ref>''The Spirit of Polish History'' by Antoni Chołoniewski. Translated by Jane (Addy) Arctowska. Published by The Polish Book Importing Co., inc., 1918. p. 38 "The execution of the nobleman Lyszczynski, accused of atheism, religious murder ordered by the Diet of 1689, remained an isolated case."</ref>

Το βιβλίο αυτό ανακαλύφθηκε από ένα χρεώστη του Ουιστσίνσκι, Jan Kazimierz Brzoska. Ο Brzoska, ο οποίος δεν ήθελε να επιστρέψει ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων στον Ουιστσίνσκι, τον κατηγόρησε για Αθεϊσμόαθεϊσμό και έδωσε τα τεκμήρια στον Επίσκοπο του [[Ποζνάν]]. O Brzoska επίσης έκλεψε και παρέδωσε στο δικαστήριο ένα χειρόγραφο αντίγραφο του ''Περί της μη ύπαρξης του θεού'' το οποίο ήταν το πρώτο πολωνικό φιλοσοφικό κείμενο που παρουσίαζε την αθεϊστική σκοπιά και για το οποίο ο Ουιστσίνσκι εργαζόταν από το 1674.<ref>Janusz Tazbir, 1966, ''Historia Kościoła Katolickiego w Polsce. 1460-1795'': Catholics who were suspected of being atheists were treated much more severely than Protestants who openly proclaimed their beliefs. An example is given by a trial of nobleman Kazmierz Łyszczyński, who was sentenced to death for atheism in 1689. Łyszczyński is thought to have written a longer treatise on the existence of God, where he expressed his affection for atheism. The manuscript of this treatise was stolen by his personal foe, Jan Kazimierz Brzóska, who sent it to Poznań bishop Stanisław Witwicki, who accused the blasphemer in court. Other bishops supported this accusation. In effect the diet sentenced Łyszczyński to death by beheading and cutting of his tongue. King Jan Sobieski is said to have expressed his discontent by saying that the inquisition would not have undertaken a more severe decision. After the king's appeal the execution was limited to beheading only. The body of the blasphemer was burned. The trial was not well regarded in Rome. The pope thought that the bishops had abused their entitlements and that the sentence had been too severe. It is however worth noting that Łyszczyński's trial is the only known example in the 17th century of a noblemen being executed because of his beliefs.

Ο Ουιστσίνσκι έγραψε το έργο "''De non existentia Dei''" (Περί της μη ύπαρξης Θεού), δηλώνοντας πως ο Θεός δεν υπάρχει και οι θρησκείες ήταν επινόηση των ανθρώπων.<ref>[http://ptta.pl/pef/angielski/hasla/a/atheism.pdf ATHEISM] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081002073719/http://www.ptta.pl/pef/angielski/hasla/a/atheism.pdf |date=2008-10-02 }} Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, pσελ. 17</ref>

Το έργο του καταστράφηκε με τηντη Δίκηδίκη του, όμως ορισμένα θραύσματα παραμένουν και αυτά έχουν ως εξείςεξής:

:II - O Άνθρωπος είναι ο δημιουργός του Θεού και ο Θεός είναι μια ιδέα του Ανθρώπου. Αρα οι άνθρωποι είναι οι αρχιτέκτονες και μηχανικοί του Θεού, και ο θεός δεν είναι αληθινό ον, αλλά υπάρχει μόνο στο μυαλό· είναι χαίμαιρα από τηντη φύση του, καθώς θεός και [[Χίμαιρα (μυθολογία)|χίμαιρα]] είναι το ίδιο πράγμα.

:III - Η θρησκεία κατασκευάστηκε από ανθρώπους χωρίς θρησκεία, ώστε να τους λατρεύουν παρόλο που ο θεός είναι ανύπαρκτος. Η ιεροσύνη εισήχθη από τους ανίερους. Ο φόβος του θεού εξαπλώθηκε από τους άφοβους, ώστε οι ανθρώποι να φοβούνται αυτούς στο τέλος. Η προσευχή που ονομάστηκε θεϊκή, είναι σχεδιασμένη από ανθρώπους. Το δόγμα, είτε λογικό είτε φιλοσοφικό, το οποίο καυχιέται να είναι η διδαχή του θεού, είναι ψευδές και αντιθέτως, αυτό που καταδικάζεται ως ψευδή είναι αληθινό .

:IV - Απλοί άνθρωποι ξεγελιούνται για την ύπαρξη του θεού από πονηρούς, οι οποίοι χρησιμοποιούν το γεγονός αυτό για να καταπιέζουν τους απλούς ανθρώπους. Η καταπίεση προστατεύεται από τον λαό με κάποιο τρόπο, και αν κάποιοι σοφοί προσπαθήσουν να τους ελευθερώσουν, θα τους λιντσάρει ο ίδιος ο λαός.

:V - Παρ 'όλα αυτά δεν βιώνουμε μέσα μας ή οπουδήποτε αλλού, τέτοια επιτακτική ανάγκη λόγου, που θα μας εξασφάλιζε την αλήθεια θεϊκής αποκάλυψης. Δυστυχώς αν ήταν παρόν μέσα μας, τότε όλοι θα έπρεπε να τους παραδεκτούν και δεν θα είχαμε αμφιβολίες για την ύπαρξηύπαρξή τούςτους, ουτεούτε θα υπήρχαν αντιφάσεις στα γραπτά του Μωυσή και των Ευαγγελίων - κάτι που δεν είναι αληθινό - και δεν θα υπήρχαν διαφορετικές εκκλησίες και δόγματα. Αυτή η επιταγή δεν είναι γνωστή και δεν υπάρχουν μόνο αμφιβολίες, αλλά υπάρχουν ορισμένοι που αρνούνται την αποκάλυψη και αυτοί δεν είναι ανόητοι, αλλά σοφοί, οι οποίοι με κατάλληλη λογική αποδεικνύουν τι; το αντίθετο, αυτό που αποδεικνύω και εδώ. Καταλήγοντας, ο Θεός δεν υπάρχει .<ref>Andrzej Nowicki, 1957</ref>

==Μνήμη στηνστη σημερινή Πολωνία==

Στην κομμουνιστική Πολωνία, ο Ουιστσίνσκι γιορταζότανεορταζόταν ως μάρτυρας του αθεϊσμού. Σε μια σειρά άρθρων, ο φιλόσοφος Andrzej Nowicki τον παρουσίαζε με μια ρομαντική διάθεση, γράφοντας «''με όρους ευρύτητας πενυματικών οριζόντων, πληρότητας φιλοσοφικών αναζητήσεων και τόλμης της σκε΄ψης, ήταν πέραν πάσις αμφιβολίας το κοφτερότερο μυαλό στην Πολωνία την εποχή του.''»<ref name="MPS">{{Harv|Pomian-Srzednicki|1982|pp=103–104}} It appears that Ουιστσίνσκι was sentenced to death for writing a treatise entitled 'De non existentia Dei' ... and all that remains are a few notes which were made during the trial. Apart from this and also the fact that his execution caused some controversy at the time on account of his being a member of the gentry, next to nothing is known about Łyszczyński. Łyszczyński's importance as a martyr of the atheist cause has led to his romanticization by Nowicki and to his rescue from a murky cell in the obscure by-ways of history. A copious amount of writing has appeared concerning both what is not known about him and what the content of his thought might have been. Nowicki writes boldly: 'Polish intellectual life cannot boast of any one figure who could compare with Łyszczyński in terms of breadth of intellectual horizons, the thoroughness of philosophical erudition and the boldness of thought. He was beyond doubt the most eminent Polish mind of the epoch.' What a pity that no one knows what the content of his thought was. According to the notes made at the trial, Łyszczyński, was curiously 'modern', even to the point of incongruity, in his critique of religion: all of his remarks might have been made by Marx or Lenin ... Łyszczyński clearly states his disbelief in God. The incongruity of this idea, however, lies in an inability to understand its genesis in the context of Polish society at that time ... there is no independent or clear evidence of other individuals with similar inclinations during Łyszczyński's time. To say that Łyszczyński was simply ahead of his time means nothing: it is an admission of the unavailability of an explanation.</ref>