Ρήγας Βελεστινλής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Μόλις μαθεύτηκε η σύλληψη του Ρήγα πολλοί έκαναν έκκληση, στο σουλτάνο [[Σελίμ Γ΄]], για την απελευθέρωση του.<ref>Ο [[Φιλήμων]] («''Ιστορικόν Δοκίμιον περί Φιλικής Εταιρείας''», σελ. 94) γράφει ότι εξ' αρχής γίνονταν ενέργειες από επιφανείς φίλους του Ρήγα, ώστε να συγκεντρωθούν χρήματα προκειμένου να δωροδοκηθεί ο Υπουργός των Εσωτερικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Ιμπραήμ Εφέντης, ώστε να «κάνει τα στραβά μάτια» και να αφήσει ελεύθερο το Ρήγα.</ref> Ωστόσο, οι εχθροί του Φεραίου έπεισαν το Σουλτάνο πως έπρεπε να θανατωθεί χωρίς διαδικασία, πριν οι επαναστατικές ενέργειές του οδηγήσουν σε εξέγερση στα Βαλκάνια. Σύμφωνα με τον Κορδάτο, οι εχθροί αυτοί του Ρήγα, οι οποίοι με αυτό τον τρόπο τον εκδικήθηκαν για την επαπειλούμενη ανατροπή της κρατούσας κατάστασης, που πιθανότατα θα προέκυπτε εάν υλοποιούνταν οι επαναστατικές του προετοιμασίες, ήταν τόσο ο τότε οικουμενικός πατριάρχης [[Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄|Γρηγόριος Ε΄]] όσο και οι [[Φαναριώτες]] της Πόλης, με πρώτο το διερμηνέα της Πύλης Κ. Υψηλάντη <ref> (βλέπε Κορδάτου, «''Το τραγικό τέλος του Ρήγα''», σελ. 367)</ref>

 

 

 

Ο Ρήγας (41 χρονών) και οι επτά σύντροφοί του που ανήκαν στην ίδια κατηγορία, ο Ευστράτιος Αργέντης (31 χρονών, έμπορος από τη [[Χίος|Χίο]]), ο Δημήτριος Νικολίδης (32 χρονών, γιατρός από τα [[Ιωάννινα]]), ο Αντώνιος Κορωνιός (27 χρονών, έμπορος και λόγιος από τη Χίο), ο Ιωάννης Καρατζάς (31 χρονών, λόγιος από τη [[Λευκωσία]] της [[Κύπρος|Κύπρου]]), ο Θεοχάρης Γεωργίου Τουρούντζιας (22 χρονών, έμπορος από την [[Σιάτιστα]]), ο [[Αδελφοί Εμμανουήλ|Ιωάννης Εμμανουήλ]] (24 χρονών, φοιτητής της ιατρικής από τη [[Καστοριά]]) και ο [[Αδελφοί Εμμανουήλ|Παναγιώτης Εμμανουήλ]] (22 χρονών, αδερφός του προηγούμενου και υπάλληλος του Αργέντη), με συνοδεία των αυστριακών αρχών (έπειτα από κοπιαστικό ταξίδι μιας εβδομάδας μέσω Σεμλίνου και μετά με ποταμόπλοιο) παραδόθηκαν στις [[10 Μαΐου]] [[1798]] στους Τούρκους του Βελιγραδίου και φυλακίστηκαν στον πύργο Νεμπόισα (Небојша), παραποτάμιο φρούριο του [[Βελιγράδι|Βελιγραδίου]]. Εκεί, ύστερα από συνεχή βασανιστήρια, στις [[24 Ιουνίου]] του [[1798]], στραγγαλίστηκαν και τα σώματά τους ρίχτηκαν στον [[Δούναβης|Δούναβη]], σύμφωνα με τα επίσημα Αυστριακά έγγραφα (έκθεση Λεγκράν - Λαμπρού, σελ. 167).<ref>Σε αναφορά του από το Σεμλίνο στις [[28 Ιουνίου]] του 1798 ο Αυστριακός συνταγματάρχης Σχερτς γράφει ότι ο καϊμακάμης ύστερα από τη διαταγή που έλαβε από την Πόλη, «''διέταξε νύκτωρ τον στραγγαλισμό πάντων των ούτω καθειργμένων Ελλήνων, μετά δε την τέλεσιν της πράξεως ενήργησε να διαδοθεί, ότι είχον αποδράσει άπαντες εκ της φυλακής και ότι έστειλεν άνδρας προς δήθεν καταδίωξίν των κατά τας λεωφόρους''»</ref> Οι Οθωμανικές Αρχές, όπως υποστηρίζεται, διέδωσαν ψευδώς ότι οι οκτώ έγκλειστοι είχαν δραπετεύσει, ενώ προς επίρρωσιν του ισχυρισμού τους εξαπέλυσαν εικονικές έρευνες για την ανεύρεσή τους και τελικά δηλώθηκε ότι οι δραπέτες είχαν πνιγεί στον ποταμό.<ref>Οι Αυστριακές εφημερίδες του Γκρατς, και κυρίως η «''Gratzer Zeitung''», (βλέπε Πάντελιτς: «''Το τραγικό τέλος του Ρήγα''», σελ. 34-40) με βάση φήμες που κυκλοφορούσαν, υποστήριξαν άλλες εκδοχές για το θάνατο των οκτώ, είτε ότι είχαν δραπετεύσει, δωροδοκώντας τους φύλακές τους -μέσω φίλων τους- με το -πολύ μεγάλο για την εποχή εκείνη- ποσό των 150.000 γροσίων, είτε ότι εκτελέσθηκαν με αποκεφαλισμό. Σύμφωνα με την πρώτη φήμη, οι Έλληνες δραπέτες πνίγηκαν εν συνεχεία, στην προσπάθειά τους να διαβούν τα νερά του ποταμού Δούναβη. Το γερμανικό περιοδικό «Neue Berlinische Monatschrift» τόμος 9ος, [[1803]], σελ. 382-3, έγραψε ότι ο πασάς του Βελιγραδίου, ο οποίος είχε γιατρευτεί από κάποια ασθένεια, από το σύντροφο του Ρήγα και ιατρό Νικολίδη, άφησε σε ανταπόδοση ξεκλείδωτα τα κελιά των Ελλήνων, αλλά οι τελευταίοι όταν επιχείρησαν να διαβούν το Δούναβη, πνίγηκαν όλοι.</ref> Είχε προηγηθεί αλληλογραφία με την [[Υψηλή Πύλη]] δια της οποίας δόθηκε από το Σουλτάνο η εντολή της δολοφονίας τους, χωρίς δίκη.