Βικιπαίδεια

Χαλανδρίτσα Αχαΐας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 22:
| πρώην όνομα =
}}
Η '''Χαλανδρίτσα''' είναι μικρή [[κωμόπολη]] του [[Νομός Αχαΐας|Νομού Αχαΐας]], η οποία απέχει περίπου 20 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]] από την [[πόλη]] της [[Πάτρα]]ς. Είναι η έδρα του νεοπαγούς [[Δήμος Ερυμάνθου|Δήμου Ερυμάνθου]]<ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=7070 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Ερυμάνθου], eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.</ref>. Έχει μόνιμο [[Πληθυσμός|πληθυσμό]] που ανέρχεται στους 913 κατοίκους, σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή του 2011]], ενώ συνολικά η ομώνυμη [[Τοπική κοινότητα|Τοπική Κοινότητα]] έχει 1.047 κατοίκους και, η οποία αποτελείται επίσης από τους οικισμούς [[Μαστοραίικα-Σταμαίικα Αχαΐας|Μαστοραίικα-Σταμαίικα]] και [[Κυδωνιές Χαλανδρίτσας Αχαΐας|Κυδωνιές]]<ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=1351 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Χαλανδρίτσας Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.</ref>.
 
==Γεωγραφία==
Η Χαλανδρίτσα είναι χτισμένη στο κέντρο περίπου του άλλοτε [[Δήμος Φαρρών|Δήμου Φαρρών]], ενδιάμεσα στο πεδινό και ορεινό τμήμα αυτού, ευρισκόμενη σε [[υψόμετρο]] 350 [[Μέτρο|μέτρων]] περίπου<ref>[http://moriasnow.gr/oikismos/xalandritsa Χαλανδρίτσα]. moriasnow.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.</ref>, στην πλαγιά ενός λόφου, στους πρόποδες των νοτίων πρόβουνων του [[Παναχαϊκό όρος|Παναχαϊκού]], και εγγύς τόσο της [[πεδιάδα]]ς των Φαρρών, στις βορειοανατολικές παρυφές αυτής, όσο και του ορεινού όγκου του [[Ερύμανθος|Ερυμάνθου]], νότια και νοτιοδυτικά έναντι αυτού. Η Χαλανδρίτσα, όπως και όλη η γύρω όμορη περιοχή, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ημιορεινή κυρίως.
 
Η Χαλανδρίτσα βρίσκεταιεκτείνεται σε σεισμογενή περιοχή αφού στην άκρη της κωμόπολης περνά σεισμικό ρήγμα το οποίο ανακαλύφθηκε το [[1993]]. Το ρήγμα θεωρούνταν ανενεργό μέχρι τον [[Φεβρουάριος|Φεβρουάριο]] του [[2007]], όταν και έδωσε δύο δίδυμους σεισμούς έντασης 5,4 και 5,5 της κλίμακας ρίχτερ<ref>[http://www.inout.gr/showthread.php?t=19327 Τέσσερις παράγοντες μάς έσωσαν από την καταστροφή / 17 σεισμοί πάνω από 5 Ρίχτερ...]. inout.gr. 16/02/2008. Ανακτήθηκε: 09/11/2017.</ref>.
 
==Ιστορία==
Γραμμή 51:
===Σύγχρονη εποχή===
Στο [[Κίνημα Λεοναρδόπουλου-Γαργαλίδη|κίνημα του 1923]] εδώ μετακινήθηκε από την Πάτρα το 12ο σύνταγμα πεζικού το οποίο βομβαρδίστηκε από το θωρηκτό "Λήμνος"<ref name="triantafiloy"/>. Τον Ιούλιο του 1943 ο Ιταλικός στρατός κατοχής πυρπόλησε την Χαλανδρίτσα σαν αντίποινα μετά από [[Μάχη της Χαλανδρίτσας (1943)|μάχη]] που είχαν με αντάρτες. Κατά τον Ελληνικό εμφύλιο η Χαλανδρίτσα ήταν στα χέρια των κυβερνητικών δυνάμεων μέχρι τις [[5 Ιουλίου]] [[1948]], όταν δέχτηκε την οργανωμένη επίθεση του δημοκρατικού στρατού. Η κωμόπολη μετά από ιδιαίτερα [[Μάχη της Χαλανδρίτσας (1948)|φονική μάχη]] καταλήφθηκε από τους αντάρτες για να ανακαταληφθεί από τις κυβερνητικές δυνάμεις και μετά από έξι ημέρες να ξανά περάσει στην κατοχή των ανταρτών μέχρι το τέλος του εμφυλίου.
 
===Ιστορία της εκπαίδευσης===
Η Χαλανδρίτσα διαθέτει νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο και λύκειο. Το [[1890]] ιδρύθηκε στην κωμόπολη Σχολαρχείο-Ελληνικό σχολείο (το σημερινό Γυμνάσιο-Λύκειο) έως το [[1936]], που σταμάτησε να λειτουργεί. Σε αυτό αποφοίτησαν αξιόλογοι μετέπειτα πολιτικοί και επιστήμονες ανάμεσα στους οποίους και ο πρωθυπουργός [[Γεώργιος Παπανδρέου]]. Το [[1959]] λειτούργησε για πρώτη φορά παράρτημα του 4ου Γυμνασίου Πατρών, η Α' Γυμνασίου με 20 μαθητές. Το [[1964]] το Γυμνάσιο Χαλανδρίτσας γίνεται ανεξάρτητο με τις τρεις πρώτες τάξεις της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το Λυκείο άρχισε να λειτουργεί από το [[1982]].<ref name="kanelakis">Κανελλάκης 2010.</ref>▼
 
==Διοικητική εξέλιξη==
Γραμμή 104 ⟶ 101 :
|913<ref>[http://web3.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011]</ref>
|}
 
==Εκπαιδευτικός τομέας και η ιστορία του==
▲Η Χαλανδρίτσα διαθέτει νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο και λύκειο. Το [[1890]] ιδρύθηκε στην κωμόποληΧαλανδρίτσα Σχολαρχείο-Ελληνικό σχολείοΣχολείο (το σημερινό Γυμνάσιο-Λύκειο) και λειτούργησε εκεί έως το [[1936]], που σταμάτησε να λειτουργεί. Σε αυτό αποφοίτησαν αξιόλογοι μετέπειτα [[Πολιτικός|πολιτικοί]] και [[Επιστήμονας|επιστήμονες]] ανάμεσα στους οποίους και ο άλλοτε [[πρωθυπουργός]] [[Γεώργιος Παπανδρέου]]. Το [[1959]] λειτούργησε για πρώτη φορά παράρτημα του 4ου Γυμνασίου Πατρών, η Α'Α΄ Γυμνασίου με 20 μαθητές. Το [[1964]] το Γυμνάσιο Χαλανδρίτσας γίνεται ανεξάρτητο με τις τρεις πρώτες τάξεις της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το ΛυκείοΛύκειο άρχισε να λειτουργεί από το [[1982]].<ref name="kanelakis">Κανελλάκης 2010.</ref>
 
==Υπηρεσίες==
Παλαιότερα η Χαλανδρίτσα διέθετε σταθμό χωροφυλακής, ενώ αναφέρεται ότι τον απέκτησε σχεδόν αμέσως μετά την απελευθέρωσηΑπελευθέρωση, ίσως το [[1833]] που ιδρύθηκε χωροφυλακή στην Αχαΐα. Από το [[1893]] δημιουργήθηκε η αστυνομική περιφέρεια [[Δήμος Τριταίας|Τριταίας]] και-[[Δήμος Φαρρών|Φαρρών]] με έδρα την Χαλανδρίτσα, που σήμερα διαθέτει και αστυνομικό τμήμα.<ref name="kanelakis"/> Στην κωμόπολη λειτουργεί κέντρο υγείας. ΕπίσηςΕπιπλέον, η Χαλανδρίτσα διαθέτει [[Ελληνικά Ταχυδρομεία|ταχυδρομικό υποκατάστημα]] (ΕΛ.ΤΑ.), [[Πυροσβεστικό Σώμα|πυροσβεστικό]] κλιμάκιο, κατάστημα [[Ο.Τ.Ε.]], ειρηνοδικείο, υποθηκοφυλακείο, [[Δασονομία|δασονομείο καθώς επίσης]], κέντρο υγείας, [[Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών|Κ.Ε.Π.]], κ.λπ.
 
==Εκδηλώσεις==
Στην Χαλανδρίτσα πραγματοποιείται πληθώρα εκδηλώσεων. Ενδεικτικά υπάρχει η Έκθεση Γεωργικών Μηχανημάτων & Προϊόντων (Αγροτική Έκθεση).
 
'''Έκθεση γεωργικώνΓεωργικών μηχανημάτωνΜηχανημάτων & προϊόντωνΠροϊόντων (Αγροτική Έκθεση)'''<br>
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Χαλανδρίτσας τον Αύγουστο του [[1998]] πήρε την πρωτοβουλία και ξεκίνησε με μικρά, αλλά θαρραλέα βήματα τη διοργάνωση της Έκθεσης Γεωργικών Μηχανημάτων (Agrotica '98). Αφορμή γι' αυτή την πρωτοβουλία, στάθηκε το γεγονός πως στην περιοχή ήταν καθιερωμένη επί σειρά ετών η περίφημη ζωοπανήγυρις που αναδείκνυε την Χαλανδρίτσα σε σπουδαίο αγροτικό - οικονομικό κέντρο για την εποχή της. Από τον επόμενο χρόνο ([[1999]]), τη διοργάνωση της Έκθεσης ανέλαβε ο νεοσύστατος τότε [[Δήμος Φαρρών]] σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Χαλανδρίτσας.
Γραμμή 120:
Για 5η συνεχή χρονιά το [[2002]], έχοντας και την στήριξη του Περιφερειακού ταμείου Ανάπτυξης της [[Δυτική Ελλάδα|Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος]], διοργανώθηκε «Έκθεση Παραδοσιακών επαγγελμάτων» και για πρώτη φορά λειτούργησε περίπτερο για την προβολή των δραστηριοτήτων του Πολιτιστικού Τομέα του Δήμου, των Πολιτιστικών Συλλόγων και φορέων της περιοχής καθώς επίσης περίπτερο για την προβολή των «επαγγελματιών της περιοχής». Η επισκεψιμότητα ως εκ τούτου αυξήθηκε κατακόρυφα με πολύ θετικές συνέπειες για τον τοπικό πληθυσμό.
Η απουσία άλλης, και μάλιστα καθιερωμένης, σχετικής Έκθεσης στην ευρύτερη περιοχή και σε συνδυασμό με τη σημειωθείσα επιτυχία, επέβαλε ενέργειες ούτως ώστε η Έκθεση της Χαλανδρίτσας να εξελιχθεί σε ένα σημαντικό αγροτικό, τουριστικό και οικονομικό γεγονός της ευρύτερης [[Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος|Περιφέρειας της Δυτικής Ελλάδος]].
Έτσι για το [[2003]], προστέθηκαν στην Έκθεση, τμήμα Προβολής και Ανάδειξης των Αχαϊκών Αγροτικών Προϊόντων με τον γενικότερο τίτλο: «Προϊόντα Αχαϊκής Γης». Στην Έκθεση είχαν δυνατότητα συμμετοχής όλοι οι παραγωγοί του Νομού Αχαΐας με ιδιαίτερη έμφαση, στα βιολογικά προϊόντα. Η πρωτοβουλία αυτή συνετέλεσε στην προώθηση των Τοπικών - Αχαϊκών Προϊόντων στην ολοένα και πιο ανταγωνιστική αγορά, αναδεικνύοντας τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά και προβάλλοντας τις μεθόδους παραγωγής και τυποποίησής τους.
Γραμμή 128:
Η επιτυχία της Έκθεσης αποδείχτηκε πως οφείλεται κυρίως στη μεγάλη συμμετοχή των εκθετών (επιχειρήσεις-παραγωγοί) και στην πολύ μεγάλη προσέλευση επισκεπτών από όλες τις μεριές της Ελλάδας.
Όλα αυτά βοήθησαν στην προβολή των Αχαϊκών Προϊόντων,το οποίο εναρμονίστηκε πλήρως με το σύγχρονο τρόπο προώθησης των προϊόντων και τις νέες ανάγκες της αγοράς και των καταναλωτών.
 
'''Άλλες εκδηλώσεις και δρώμενα'''<br/>
Επίσης, πάλι από την συνεργασία του Πολιτιστικού Συλλόγου Χαλανδρίτσας και του Δήμου Ερυμάνθου από το [[1992]] γίνονται εκπολιτιστικές-πολιτιστικές εκδηλώσεις στις οποίες περιλαμβάνονται παραδοσιακοί χοροί, αναπαράσταση παραδοσιακού γάμου, αλλά και αγωνίσματα για τους μικρούς φίλους. Τα τελευταία χρόνια οι νέοι διοργανώνουν τουρνουά και αγώνες [[Ποδόσφαιρο]]υ, [[Καλαθοσφαίριση]]ς, [[Επιτραπέζια αντισφαίριση|Επιτραπέζιας αντισφαίρισης]], τα οποία είναι ιδιαίτερα επιτυχή όσον αφορά την συμμετοχή του κόσμου συγκεντρώνοντας άτομα από όλη την Αχαΐα.
 
==Αξιοθέατα==
[[Αρχείο:Μουσείο_Λαϊκής_Τέχνης_και_τοπικής_Ιστορίας.jpg|right|thumb|275px|Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και τοπικής Ιστορίας.]]
Στην κωμόποληΧαλανδρίτσα υπάρχει [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|μυκηναϊκός]] οικισμός και μυκηναϊκό νεκροταφείο στην τοποθεσία "Άγιος Βασίλειος", επίσης ο [[Φράγκοι|φράγκικος]] πύργος, που χρονολογείται από την εποχή που το χωριό ήταν έδρα βαρόνου, το μουσείο λαϊκής τέχνης και τοπικής ιστορίας (στεγασμένο σε αναπαλαιωμένα κτίρια νερόμυλου και νεροτριβής). Η Χαλανδρίτσα έχει δύο [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινούς]] ναούς, τον Ι.Ν. [[Αθανάσιος Αλεξανδρείας|Αγ. Αθανασίου]], του [[13ος αιώνας|13ου αιώνα]], και τον Ι.Ν. [[Κοίμηση της Θεοτόκου|Κοιμήσεως της Θεοτόκου]], επίσης του [[13ος αιώνας|13ου αιώνα]]<ref name="triantafiloy"/>. Ακόμα αξίζει κανείς να θαυμάσει τις παραδοσιακές βρύσες, τα πέτρινα γεφύρια και τα πανύψηλα πλατάνια, καθώς και την θέα που προσφέρει η περιοχή.
 
==Αθλητισμός==
Στην περιοχή και συγκεκριμένα στην θέση '''Ρέντες''', περίπου 3 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]] νότια εκτός του οικισμού, βρίσκεται το υπό κατασκευή [[Αυτοκινητοδρόμιο Πάτρας]], που προβλέπεται με την ολοκλήρωση του και την λειτουργία του να φέρει μεγάλη ανάπτυξη στην περιοχή και κατά προέκταση σε όλη την Αχαΐα και ευρύτερα.
 
;'''Α.Π.Σ. Δόξα Χαλανδρίτσας'''<br />
Η Δόξα Χαλανδρίτσας είναι ερασιτεχνική [[Ποδόσφαιρο|ποδοσφαιρική]] ομάδα , που ιδρύθηκε το [[1969]] με έδρα την Χαλανδρίτσα. Αγωνίζεται στα πρωταθλήματα της [[Ε.Π.Σ. Αχαΐας]]. Τα επίσημα χρώματα της είναι το [[Ερυθρό|κόκκινο]] και το [[Λευκόλευκό]] και έχει ως έμβλημα τη λέξη "ΔΟΞΑ" που περιβάλλεται εξ΄ ολοκλήρου από δύο κλαδιά δάφνης.
 
Η ομάδα της Χαλανδρίτσας έχει πρωταγωνιστήσει στο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο της Αχαΐας και στην 1ηπρώτη τοπική κατηγορία, ενώ φτάσει έχει φτάσει τρεις φορές κοντά στην άνοδο για την [[Δ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών|Δ΄ Εθνική]] χωρίς όμως να το έχει καταφέρει τελικά. Το [[1998]] ήταν η πιο επιτυχημένη χρονιά του συλλόγου καθώς στέφθηκε [[Κυπελλούχος Ε.Π.Σ. Πατρών]] με νίκη 2-0 στο τελικό με τον [[Αιγιέας/Άρης Βαλιμίτικων|Αιγιέα/Άρη Βαλτιμίτικων]] που πραγματοποιήθηκε στο [[Παμπελοποννησιακό Στάδιο|Εθνικό Στάδιο Πάτρας]]. Από τη Δόξα Χαλανδρίτσας έχουν περάσει και επιφανείς ποδοσφαιριστές. Ο σημαντικότερος είναι ο [[Κώστας Κατσουράνης]], ο οποίοςπου θεωρείται από τους κορυφαίους [[Έλληνες]] ποδοσφαιριστές της γενιάς του και τουο οποίουοποίος οανήκει πατέραςκαι ήτανστην προπονητήςπρωταθλήτρια εκείνηςαποστολή της εποχής[[Εθνική Ελλάδος ποδοσφαίρου ανδρών|Εθνικής Ελλάδος]] στο [[Euro 2004|Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro) 2004]].
 
==Προσωπικότητες==
[[File:Eleni Labiri.jpg|thumb|Η [[:fr:Eleni Labiri Suzuki|Η Ελένη Λαμπίρη]].]]
Σημαντικές προσωπικότητες με καταγωγή από την Χαλανδρίτσα είναι οι εξής:
 
Γραμμή 158 ⟶ 159 :
* ''Εκπολιτιστικός Σύλλογος Χαλανδρίτσας''
* ''Επιμορφωτικός Σύλλογος Χαλανδρίτσας'' (δεν λειτουργεί πλέον)
* ''Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Κ.Υ.Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσας "Ο Άγιος Χαράλαμπος"''
* ''Σύλλογος Προστασίας Υγείας & Περιβάλλοντος Κ.Υ.Κέντρου Υγείας Χαλανδρίτσας''
 
==Παραπομπές και υποσημειώσεις==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Χαλανδρίτσα_Αχαΐας"