Ηράκλειες Στήλες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ο Glorious 93 μετακίνησε τη σελίδα Ηράκλειες στήλες στην Ηράκλειες Στήλες: κύριο όνομα |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
[[Image:De Zuilen van Hercules Gibraltar en Ceuta.jpg|thumb|250px|Η Ευρωπαϊκή Στήλη του Ηρακλή: Ο Βράχος του Γιβραλτάρ (πρώτο πλάνο), με την βόρεια αφρικανική ακτή στο βάθος.]]
{{coord |36|0|N|5|21|W|type:mountain_region:XZ|display=title}}▼
[[File:Tarifa, Estrecho de Gibraltar. Strait of Gibraltar.jpg|thumbnail|right|250px|Το Τζεμπέλ Μουσά, μία υποψηφιότητα για τη βορειοαφρικανική Στήλη του Ηρακλή, όπως φαίνεται από τη [[Ταρίφα (πόλη)|Ταρίφα]], στην άλλη πλευρά του [[Στενό του Γιβραλτάρ|Στενού Γιβραλτάρ]].]]
[[File:Straße von gibraltar.JPG|thumb|right|250px|Οι Στήλες του Ηρακλή από την Μεσόγειο: αριστερά το Τζεμπέλ Μουσά, δεξιά ο Βράχος του Γιβραλτάρ.]]
Οι '''Ηράκλειες Στήλες''', ή επίσης γνωστές και ως '''Στήλες του Ηρακλή''' ([[Λατινική γλώσσα|λατινικά]]: ''Columnae Herculis'', [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]]: Ἡράκλειαι Στῆλαι, [[Αραβική γλώσσα|αραβικά]]: أعمدة هرقل / ''α’μιντάτ χαρακάλ'', [[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]]: ''Columnas de Hércules'') ήταν η φράση που χρησιμοποιούταν στην [[Κλασική αρχαιότητα|αρχαιότητα]] για τα [[Ακρωτήριο|ακρωτήρια]] που είναι εκατέρωθεν του [[Στενό του Γιβραλτάρ|Στενού του Γιβραλτάρ]]. Η βόρεια στήλη είναι ο [[Βράχος του Γιβραλτάρ]] (μέρος του [[ Βρετανικά Υπερπόντια Εδάφη|Βρετανικού Υπερπόντιου Εδάφους]] του [[Γιβραλτάρ]]). Η ταυτότητα της αντίστοιχης στήλης στη Βόρειο Αφρική, καθώς δεν είναι πασιφανής, είναι αντικείμενο διαμάχης<ref>Ο Στράβωνας συνοψίζει την διαμάχη στη ''Γεωγραφία'' 3.5.5.</ref> με τους δύο πιθανότερους υποψηφίους να είναι το [[Μόντε Άτσο]] στη [[Θέουτα]] και Τζεμπέλ Μουσά στο [[Μαρόκο]].
==Ιστορία==
[[Image:PillarsHerculesPeutingeriana.jpg|thumb|120px|Σύγχρονη εικαστική αναπαράσταση του χαμένου δυτικού μέρους του [[Χάρτης του Πόιτινγκερ|Χάρτη του Πόιτινγκερ]], που δείχνει την αναπαράσταση των Στηλών του Ηρακλή (''Columne Ercole'').]]
Σύμφωνα με την [[Ελληνική μυθολογία]] που υιοθέτησαν και οι [[Ετρούσκοι]] και οι Ρωμαίοι, όταν ο [[Ηρακλής]] έκανε τους [[Άθλοι του Ηρακλή|δώδεκα άθλους]], ένας από αυτούς (ο δέκατος) ήταν να πιάσει τα βόδια του [[Γηρυόνης|Γηρυόνη]] από τη μακρυνή Δύση, και να τα φέρει στον [[Ευρυσθέας|Ευρυσθέα]]. Αυτό αποτέλεσε και το δυτικότερο σημείο των ταξιδιών του. Ένα χαμένο απόσπασμα από τον [[Πίνδαρος|Πίνδαρο]] που αναφέρει ο [[Στράβωνας]] είναι η πιο παλιά αναφορά που έχουμε που αναφέρεται σε αυτό το πλαίσιο: «οι στήλες, που ο Πίνδαρος αποκαλεί «πύλες των Γαδείρων όταν ισχυρίζεται ότι είναι το μακρινότερο σημείο που έφτασε ο Ηρακλής»<ref>Στράβωνας, 3.5.5. «... ἃς Πίνδαρος καλεῖ πύλας Γαδειρίδας͵ εἰς ταύτας ὑστάτας ἀφῖχθαι φάσκων τὸν Ἡρακλέα». Το απόσπασμα του Πινδάρου δεν έχει βρεθεί</ref>. Καθώς έχει υπάρχει συσχέτιση μεταξύ του Ηρακλή και του [[Μελκάρτ]] από τον καιρό του [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτου]], οι Στήλες του Μελκάρτ στο ναό κοντά στα Γάδειρα (σύγχρονο [[Κάδιθ]]) έχουν κάποιες φορές θεωρηθεί ότι είναι οι πραγματικές Στήλες του Ηρακλή<ref name="Burkert1985">{{cite book|author=Walter Burkert|title=Greek Religion|url=https://books.google.com/books?id=sxurBtx6shoC&pg=PA210|accessdate=2 November 2012|year=1985|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-36281-9|page=210}}</ref>.
Σύμφωνα με τον [[Πλάτωνας|Πλάτωνα]], η χαμένη πολιτεία της [[Ατλαντίδα]]ς βρισκόταν πέρα από τις Στήλες του Ηρακλή, τοποθετώντας την έτσι στο χώρο του αγνώστου. Η αναγεννησιακή παράδοση αναφέρει ότι οι Στήλες έφεραν την επιγραφή ''Ne plus ultra'' (επίσης ''Non plus ultra'', "τίποτα παρά πέρα"), προειδοποίηση στους ναυτικούς να μην προχωρήσουν παραπέρα.
Σύμφωνα με κάποιες Ρωμαϊκές πηγέ<ref>Seneca, ''Hercules Furens'' 235ff.; Seneca, ''Hercules Oetaeus'' 1240; Pliny, ''Nat. Hist''. iii.4.</ref>, ενώ ήταν στο δρόμο του για τον κήπο των [[Εσπερίδες|Εσπερίδων]] στο νησί της Ερύθειας, ο Ηρακλής έπρεπε να περάσει το όρος που κάποτε ήταν ο [[Άτλας (μυθολογία)|Άτλαντας]]. Αντί να ανέβει στο ψηλό βουνό, ο Ηρακλής χρησιμοποίησε την υπεράνθρωπη δύναμή του για να το σπάσει και να περάσει ανάμεσα του. Κάνοντας αυτό, ένωσε τον Ατλαντικό με τη Μεσόγειο και σχημάτισε το [[Στενό του Γιβραλτάρ]]. Ένα μέρος του βουνού που χωρίστηκε είναι το Γιβραλτάρ, και το άλλο το Μόντε Άτσο ή το Τζεμπέλ Μουσά. Τα δύο αυτά βουνά μαζί από τότε είναι γνωστά ως Στήλες του Ηρακλή, αν και άλλα μέρη έχουν συνδεθεί με το όνομα<ref>«Κοντά στις Στήλες υπάρχουν δύο μικρές νησίδες, μία από τις οποίες καλούν Νησί της Ήρας. Παραπέρα, είναι κάποιοι που ονομάζουν αυτά τα νησάκια ως τις Στήλες» ‘’… πρὸς αὐταῖς δὲ δύο νησίδια͵ ὧν θάτερον ῞Ηρας νῆσον ὀνομάζουσι• καὶ δή τινες καὶ ταύτας στήλας καλοῦσιν.’’ (Στράβωνας, 3.5.3.). Επίσης, [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/3E*.html#note140 H. L. Jones' gloss on this line in the Loeb Classical Library].</ref>. Ο [[Διόδωρος ο Σικελός]]<ref>Διόδωρος 4.18.5.</ref> όμως, πιστεύει ότι αντί να σπάσει ένα ισθμό δημιουργώντας το Στενό του Γιβραλτάρ, ο Ηρακλής ‘’στένεψε’’ ένα ήδη υπάρχοντα στενό για να αποτρέψει τέρατα από τον Ατλαντικό να περάσουν στην Μεσόγειο. Σε κάποιες εκδοχές, ο Ηρακλής έχτισε τις Στήλες για να κρατάει τον ουρανό χώρια από τη Γη, ελευθερώνοντας τον Άτλαντα από την καταδίκη του.
==Φοινικική σύνδεση==
Πέρα από τα Γάδειρα είχαν ιδρυθεί αρκετές σημαντικές Μαυριτανικές αποικίες (στο σημερινό Μαρόκο) από τους [[Φοίνικες (αρχαίος λαός)|Φοίνικες]], καθώς το φοινικικό εμπορικό ναυτικό πέρασε τις Στήλες και άρχισε να φτιάχνει βάσεις κατά μήκος της Ατλανικής ακτής αρχίζοντας με τη [[Λίξος (αρχαία πόλη)|Λίξο]] στα βόρεια, μετά την Chellah και τέλος την [[Εσαουίρα|Μογκαντόρ]]<ref>[http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=17926 C. Michael Hogan, ''Mogador, Megalithic Portal'', ed. Andy Burnham, 2007]</ref>.
Κοντά στην ανατολική ακτή στο νησί των Γαδείρων ο Στάβωνας<ref>(Στράβωνας 3.5.2–3</ref> το πιο δυτικό ναό του [[Τύρος|τυριακού]] Ηρακλή, των οποίον οι Έλληνες συσχέτιζαν με τον Φοινικικό και Καρχηδονιακό Μελκάρτ, σύμφωνα με την ''[[interpretatio graeca]]''. Ο Στράβωνας σημειώνει ότι οι δύο μπρούντζινες στήλες μέσα στον ναό, η καθεμία με ύψος 8 [[Πήχης (μονάδα)|πήχες]] η καθεμία, αναγνωρίζονταν ευρέως ως οι πραγματικές Στήλες του Ηρακλή από αρκετούς που είχαν επισκεφτεί το μέρος και θυσιάσανε εκεί στον Ηρακλή<ref> 3.5.5–6, ‘’ οἱ δὲ τὰς ἐν τῶι Ἡρακλείωι τῶι ἐν Γαδείροις χαλκᾶς ὀκταπήχεις͵ ἐν αἷς ἀναγέγραπται τὸ ἀνάλωμα τῆς κατασκευῆς τοῦ ἱεροῦ͵ ταύτας λέγεσθαί φασιν• ἐφ᾽ ἃς ἐρχόμενοι οἱ τελέσαντες τὸν πλοῦν καὶ θύοντες τῶι Ἡρακλεῖ διαβοηθῆναι παρεσκεύασαν͵ ὡς τοῦτ᾽ εἶναι καὶ γῆς καὶ θαλάττης τὸ πέρας. τοῦτον δ᾽ εἶναι πιθανώτατον καὶ Ποσειδώνιος ἡγεῖται τὸν λόγον’’</ref>. Αλλά ο Στράβωνας πιστεύει ότι η μαρτυρία αυτή είναι ψευδής, εν μέρει γιατί τίποτα στις επιγραφές στις στήλες αυτές αναφέρει κάτι για τον Ηρακλή, και μιλάνε μόνο για τα έξοδα που κάνανε οι Φοίνικες για την κατασκευή τους.
[[File:Couly Nouailher - Hercules Carries the Two Columns - Walters 44265.jpg|thumb|upright|left|Σμάλτο της Λιμόζ που αναπαριστά τον Ηρακλή να κουβαλάει τις δύο στήλες, από τον Couly Nouailher, μέσα 16ου αιώνα ([[Μουσείο Τέχνης Ουόλτερς ]]). ]]
==Οι στήλες στη Συριακή γεωγραφία==
Οι λόγιοι των Συριακών μελετών είχαν υπόψη τους τις στήλες μέσω των προσπαθειών τους να μεταφράσουν τα ελληνικά επιστημονικά έργα στη γλώσσα τους, όπως και στα Αραβικά. Η Συριακή επιτομή της γνώσης γνωστή ως ''Ktaba d'ellat koll 'ellan'', "η αιτία όλων των αιτιών", είναι ασυνήθιστη στο ότι αναφέρει τρεις, και όχι δύο στήλες<ref>[https://isawnyu.github.com/isaw-papers-awdl/5/preprint Adam C. McCollum. (2012). ''A Syriac Fragment from The Cause of All Causes on the Pillars of Hercules''. ISAW Papers, 5. ].</ref>.
==Η ''Κόλαση'' του Δάντη==
Στην ''[[Θεία Κωμωδία#Κόλαση]]'' XXVI ο [[Δάντης Αλιγκέρι|Δάντης]] τοποθετεί τον [[Οδυσσέας|Οδυσσέα]] στον λάκκο των Δόλιων Συμβούλων (Consiglieri di frode) και αναφέρεται στο ταξίδι του πέρα από της Στήλες του Ηρακλή. Ο Οδυσσέας δικαιολογεί το ότι έθεσε σε κίνδυνο τους άντρες του με το ότι ο στόχος του ήταν να βρει τη γνώση για το άγνωστο. Μετά από πέντε μήνες περιπλάνησης στον ωκεανό, ο Οδυσσέας βλέπει το βουνό του [[Καθαρτήριο|Καθαρτηρίου]] αλλά αντιμετωπίσει έναν ανεμοστρόβιλο που βυθίζει το πλοίο και όλους πάνω σ’ αυτό, λόγω της [[Ύβρις|ύβρεως]] να πλησιάσουν το Καθαρτήριο ενώ ήταν ζωντανοί, βασιζόμενοι μόνο στη δύναμη και το μυαλό τους.
[[Image:Instauratio Magna.jpg|thumb|upright|Το εξώφυλλο του ''Instauratio Magna'' του [[Σερ Φράνσις Μπέικον]], 1620.]]
==Το ''Novum Organum'' του Φράνσις Μπέικον==
Η Στήλες εμφανίζονται στην εγχάρακτη πρώτη σελίδα του ''Instauratio Magna'' ("Μεγάλη Ανανέωση") του [[Σερ Φράνσις Μπέικον]], 1620, ένα ημιτελές έργο του οποίου το δεύτερο μέρος ήταν το ''[[Novum Organum]]''. Το μότο στη βάση είναι, ''Multi pertransibunt et augebitur scientia'' ("Πολλοί θα περάσουν ανάμεσα και η γνώση θα είναι μεγαλύτερη"). Η εικόνα ήταν βασισμένη στην χρησιμοποίηση των στηλών στην Ισπανική και την προπαγάνδα των Αψβούργων.
==Στην αρχιτεκτονική και σε θυρεούς==
Στην Ισπανική ακτή Los Barrios βρίσκονται οι Πύργοι του Ηρακλή (Torres de Hercules) που είναι δίδυμοι πύργοι που εμπνεύστηκαν από τις Στήλες. Οι πύργοι ήταν το ψηλότερο κτήριο της Ανδαλουσίας μέχρι την ολοκλήρωση στη [[Σεβίλλη]] του Πύργου το 2015.
Οι Στήλες εμφανίζονται ως στηρίγματα του [[Εθνόσημο της Ισπανίας|εθνόσημου της Ισπανίας]], με αρχή τον προσωπικό θυρεό του βασιλιά της Ισπανίας του 16ου αιώνα [[Κάρολος Κουίντος|Κάρολος Α΄]], ο οποίος ήταν επίσης ο Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ο Κάρολος Ε΄. Φέρει το μότο ''[[Plus Ultra]]'', στα λατινικά ''παρά πέρα'', υπονοώντας ότι οι Στήλες ήταν πύλη
<center>
<gallery>
File:Columnas Plus Ultra.png|Προσωπικός θυρεός του [[Κάρολος Κουίντος|Κάρολος Κουίντου]] στο δημαρχείο της [[Σεβίλλη]]ς.
File:Coat of Arms of Melilla.svg|[[Έμβλημα της Μελίγια]]
File: Seal of San Diego, California.png|Σφραγίδα του [[Σαν Ντιέγκο]], [[Καλιφόρνια]]
File:Coat of arms of Veracruz.svg|Έμβλημα του [[Βερακρούς]], [[Μεξικό]]
File:Coat of arms of Tabasco.svg|Έμβλημα του [[Ταμπάσκο (πολιτεία)|Ταμπάσκο]], Μεξικό
File:Coat of Arms of Trujillo of New Castille (modern design).svg|Έμβλημα του [[Τρουχίγιο (Περού)|Τρουχίγιο]], [[Περού]]
File: Third Coat of Arms of Potosi.svg|Έμβλημα του [[Ποτοσί]]
]], [[Βολιβία]]
File:Escudo de Cádiz (oval).svg|Έμβλημα του [[Κάδιθ]]
</gallery>
</center>
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Pillars of Hercules}}
== Παραπομπές ==▼
{{commons category|Pillars of Hercules}}
[[Κατηγορία:Ηρακλής]]▼
{{reflist}}
▲{{coord |36|0|N|5|21|W|type:mountain_region:XZ|display=title}} <!-- Straits of Gibraltar -->
[[Κατηγορία:Ατλαντίδα]]
[[Κατηγορία:Ιστορία του Γιβραλτάρ]]
[[Κατηγορία:Γεωγραφία του Γιβραλτάρ]]
[[Κατηγορία:Τοποθεσίες της Ελληνικής Μυθολογίας]]
▲[[Κατηγορία:Ηρακλής]]
| |||