Σαρκοφάγος του Γρηγορίου Ε΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

==Ιστορία της σαρκοφάγου==

Η μετακομιδή των λειψάνων του Γρηγορίου Ε΄από την Οδησσό στην Αθήνα έγινε με την ευκαιρία των εορτών της Πεντηκονταετίας της Ελληνικής Ανεξαρτησίας (Απρίλιος 1871). Το λείψανο τοποθετήθηκε προσωρινα στο ναΐσκο του Αγίου Ελευθερίου δίπλα στην Μητρόπολη σε ξύλινη λάρνακα. Με βασιλικό διάταγμα (10 Μαΐου 1862) αποφασίστηκε η συγκέντρωση χρημάτων προκειμένου να ανεγερεθεί μνημείο προς τιμή του Πατριάρχη.Στα τέλη του 1875 η σαρκοφάγος ήταν ετοιμη σε ένα από τα δύο παρεκκλήσια στο υπόγειο της Μητρόπολης μέσα σε κόγχη. Ήταν μια σαρκοφάγος από Πεντελικό μάρμαρο με ανάγλυφες παραστάσεις και διακοσμήσεις, Η κύρια παράσταση στη μία μακριά πλευρά απεικονίζει την μετακομιδή των λειψάνων. Μια λέμβος με το όνομα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ γραμμένο στην πλώρη μεταφέρει την λάρνακα με τα οστά είναι καλυμμένη με βαρύτιμο ύφασμα και πάνω της βρίσκονται η πατριαρχική μίτρα και η πατερίτσα. Στην πλώρη ένας άγγελος τραβά κουπί ενώ ένας άλλος χειρίζεται το πηδάλιο στην πρύμνη , όπου αναδιπλώνεται λάβαρο. Το ακρώπρορο παριστάνει τον Φοίνικα που αναγεννάται από τις φλόγες και κρατάει ανάμεσα στις φτερούγες του το βασιλικό στέμμα. Στο πτερύγιο διαβάζουμε ''ΦΥΤΑΛΗΣ /ΕΠΟΙΕΙ''. Από πάνω λάμπει ο ήλιος ενώ στο αριστερό άκρο της παράστασης απεικονίζεται η Ακρόπολη με τον Παρθενώνα.<ref>Ηλίας Μυκονιάτης, «Η Σαρκοφάγος του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄στη Μητρόπολη Αθηνών», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ.30 (1987),σελ163, 165</ref>

==Ο σχεδιαστής της σαρκοφάγου==

Η σρακοφάγος σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Λύσανδρο Καυταντζόγλου. Η ανάθεση σε αυτόν ενός τέτοιου έργου δεν ήταν τυχαία καθώς η οικογένειά του είχε δεσμούς με τον Πατριάρχη. Επίσης ο ίδιος ενδιαφερόταν για την γλυπτική. Ο Καυταντζόγλου πρότεινε στην επιτροπή δυο σχέδια. Το ένα με ανάγλυφα προϋπολογισμού 10.000 δραχμών και το άλλο χωρίς διακοσμήσεις κόστους 5.000 δραχμών. Τελικά εγκρίθηκε το πρώτο. Ο ίδιος δεν δέχθηκε αμοιβή αλλα΄όταν υπέβαλε τα σχέδιά του έθεσε ως όρος να επιλέξει τον δικό του γλύπτη, τον Γεώργιο Φυτάλη.<ref>Ηλίας Μυκονιάτης, «Η Σαρκοφάγος του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄στη Μητρόπολη Αθηνών», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ.30 (1987),σελ 166-167</ref>

==Συζητήσεις γύρω από τη σαρκοφάγο==

Ένα από τα επίμαχα ζητήματα ήταν η άνευ διαγωνισμού ανάθεση της διακόσμησης του μνημείου στον Φυτάλη. Ο Καυταντζόγλου απάντησε πως σε τελικά ανάλυση οι Φυτάληδες ήταν οι εκτελεστές αλλά ο δημιουργός του σχεδίου ήταν ο ίδιος ο Καυταντζόγλου. Ένα ακόμα ζήτημα ήταν η αντίδραση του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή επειδή θεώρησε πως στη σαρκοφάγο έπρεπε να απεικονίζεται το μαρτύριο του Πατριάρχη και όχι η μετακομιδή του σκηνώματος που θύμιζε ειδωλολατρικές δοξασίες.<ref>Ηλίας Μυκονιάτης, «Η Σαρκοφάγος του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄στη Μητρόπολη Αθηνών», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ.30 (1987),σελ 167-169</ref>