Βοβούσα Ιωαννίνων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 22:
Μέσα από το χωριό περνάει ο ποταμός [[Αώος]], από τη βοή των νερών του οποίου πιθανότατα πήρε και το χωριό το όνομά του. Γύρω από το ποτάμι υπάρχουν αξιόλογοι οικότοποι που φιλοξενούν πλούσια χλωρίδα και πανίδα<ref>[http://www.viopikilotita.uoi.gr/toikot.php?id=51], [http://www.viopikilotita.uoi.gr/toikot.php?id=159], [http://www.viopikilotita.uoi.gr/toikot.php?id=177], [http://www.viopikilotita.uoi.gr/toikot.php?id=209]</ref>.
 
Η Βοβούσα γνώρισε μεγάλη ακμή ως μέλος της αυτόνομης περιοχής του Ζαγορίου επί [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|Τουρκοκρατίας]] και θεωρούνταν ένα από τα μεγαλύτερα Ζαγοροχώρια<ref>Λαμπρίδης Ιωάννης "Ζαγοριακά", Τυπογραφείον Αυγής, Αθήνα, 1870</ref>. Κατά τα παλαιότερα χρόνια, οι κύριες ασχολίες των κατοίκων της Βοβούσας περιστρέφονταν γύρω από την κτηνοτροφία, το εμπόριο και τις μεταφορές<ref name=":0" />, ενώ το [[1817]] υπολογίζεται πως ζούσαν στο χωριό 2.500 άτομα, τα οποία όμως μειώθηκαν σημαντικά τα επόμεναΤο έτη1814, εξαιτίαςη ληστρικώνκωμόπολη επιδρομών. Σύμφωναλεηλατήθηκε με την οθωμανική στατιστικήεντολή του 1895, ο πληθυσμός της Βοβούσας ανερχόταν στους 497 κατοίκους (269 άνδρες και 228 γυναίκες), κατανεμημένους σε 58 φορολογικούςΑλή χανέδεςπασά<ref name=":12">Μιχάλης{{Cite Κοκολάκης, ''Η τουρκική στατιστικήbook|title=Ιστορία της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895'', στο ''Τετράδια Εργασίας'', τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σελ. 265.</ref>.Από Γύρωτις στοαρχές 1900τις αποτελούσε τμήμα του λεγόμενου ''Βλαχοζάγορου'',αρχές της ανατολικήςΟθωμανοκρατίας περιοχήςως τουτις Ζαγορίουμέρες όπου εξακολουθούσε να ομιλείται η βλάχικη γλώσσα<ref>{{Cite bookμας|titlefirst=ΑπόΚωνσταντίνος τη ζωή των Βλάχων στα 1900|first=ΚουκούδηςΑπ.|last=ΑστέριοςΒακαλόπουλος|publisher=Ίδρυμα Εγνατία Ηπείρου - Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού ΑγώναΗρόδοτος|isbn=|year=20082003|location=ΘεσσαλονίκηΑθήνα|page=15320|url=https://books.google.gr/books?id=6s05AAAAMAAJ&q=Βωβούσα&dq=Βωβούσα&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjCwv-BueTaAhWLZVAKHUnJDogQ6AEISDAG}}</ref>., Απελευθερώθηκεπαρόλα αυτά το [[19131817]], στηυπολογίζεται διάρκειαπως τωνστη [[ΒαλκανικοίΒοβούσα Πόλεμοι|Βαλκανικώνζούσαν Πολέμων]]2.500 άτομα.
 
Ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια μια σειρά ληστρικών επιδρομών και η λεηλασία που υπέστη ο οικισμός από σουλτανικά στρατεύματα το 1829. Αυτές οι καταστροφές οδήγησαν σε σημαντική μείωση του πληθυσμού, καθώς αρκετές οικογένειες έφυγαν προς το [[Βασίλειο της Ελλάδας|ελληνικό βασίλειο]], τη [[Μακεδονία]] και τη [[Θράκη]]<ref name=":2" />.
Το χωριό κάηκε από τους Γερμανούς στις 23 Οκτωβρίου 1943<ref name=minakakis>Βασίλης Μηνακάκης (2006). Ζαγοροχώρια. Explorer. σελ. 139</ref>. Μεταπολεμικά, η πλειοψηφία των κατοίκων της Βοβούσας εγκαταστάθηκε στα αστικά κέντρα<ref name="koltsidas">{{Cite journal|url=https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/view/5681/5420|title=Η σημερινή κατάσταση της κουτσοβλαχικής γλώσσας στον Ελλαδικό χώρο. Ιστορική, εθνολογική, κοινωνική και γλωσσολογική διάσταση)|last=Κολτσίδας|first=Αντώνης Μιχ.|date=1997 - 1998|journal=Μακεδονικά|publisher=Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών|accessdate=14 Μαρτίου 2018|doi=|volume=31|page=199}}</ref>.
 
Στα τέλη του 19ου αιώνα παρουσιάστηκε διείσδυση ρουμανικών κύκλων στον οικισμό<ref name=":3">Βακαλόπουλος (2003). σελ. 518.</ref>, ενώ σύμφωνα με την οθωμανική στατιστική του 1895, ο πληθυσμός της Βοβούσας ανερχόταν στους 497 κατοίκους (269 άνδρες και 228 γυναίκες), κατανεμημένους σε 58 φορολογικούς χανέδες<ref name=":1">Μιχάλης Κοκολάκης, ''Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895'', στο ''Τετράδια Εργασίας'', τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σελ. 265.</ref>. Γύρω στο 1900, η Βοβούσα αποτελούσε τμήμα του λεγόμενου ''Βλαχοζάγορου'', της ανατολικής περιοχής του Ζαγορίου όπου εξακολουθούσε να ομιλείται η βλάχικη γλώσσα<ref>{{Cite book|title=Από τη ζωή των Βλάχων στα 1900|first=Κουκούδης|last=Αστέριος|publisher=Ίδρυμα Εγνατία Ηπείρου - Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα|isbn=|year=2008|location=Θεσσαλονίκη|page=15}}</ref>.
 
Η κόντρα ανάμεσα στην ελληνική και ρουμανική μερίδα, οδήγησε σε εντάσεις όπως ήταν η δολοφονία των αδελφών Μπελτζαίων από Ρουμάνους πράκτορες, ενέργεια την οποία αργότερα (1909) ανταπέδωσε το [[Ηπειρωτικό Κομιτάτο]] με την εξόντωση των ληστανταρτών Σκουμπραίων-Μποτασήδων που είχαν στρατολογηθεί στη ρουμανική πλευρά<ref name=":3" />.
 
Η Βοβούσα περιήλθε στο ελληνικό κράτος το [[1913]], στη διάρκεια των [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικών Πολέμων]]. Ακολούθησε το 1917 η προσωρινή κατοχή της κοινότητας (μαζί με ένα μεγάλο μέρος της Ηπείρου) από τον ιταλικό στρατό στα πλαίσια του [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου]]. Η επανάκτηση της περιοχής από τον ελληνικό στρατό λίγο αργότερα, προκάλεσε την αντίδραση Ρουμανόβλαχων κατοίκων, οι οποίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν οριστικά τη Βοβούσα καθώς είχαν εκτεθεί ως ρουμανικής εθνικής συνείδησης, αλλά και ως συνεργάτες των Ιταλών<ref>{{Cite book|title=Η πένα και η γκλίτσα. Εθνοτική και εθνοτοπική ταυτότητα στο Ζαγόρι τον 20ο αιώνα|first=Βασίλης Κ.|last=Δαλκαβούκης|publisher=Οδυσσέας|isbn=|year=2005|location=Αθήνα|page=43|url=https://books.google.gr/books?hl=el&id=TjYMAQAAMAAJ&dq=Βωβούσα&focus=searchwithinvolume&q=όπλα}}</ref>.
 
Κατά τις πρώτες μέρες του [[Ελληνοϊταλικός Πόλεμος|ελληνοϊταλικού πολέμου]], κατελήφθη στις 3 Νοεμβρίου από προκεχωρημένες δυνάμεις του ιταλικού στρατού<ref>{{Cite book|title=Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 1940-1941|first=Δημητρίου|last=Μαχά|isbn=|year=1967|volume=Α΄|location=Αθήναι|page=377|url=https://books.google.gr/books?id=czAyAAAAIAAJ&q=Βωβούσα&dq=Βωβούσα&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwi11vuxxeTaAhXFKlAKHR0RCdE4ChDoAQg6MAU}}</ref>. Το χωριό κάηκε από τους Γερμανούς στις 23 Οκτωβρίου 1943<ref name="minakakis">Βασίλης Μηνακάκης (2006). Ζαγοροχώρια. Explorer. σελ. 139</ref>. Μεταπολεμικά, η πλειοψηφία των κατοίκων της Βοβούσας εγκαταστάθηκε στα αστικά κέντρα<ref name="koltsidas">{{Cite journal|url=https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/makedonika/article/view/5681/5420|title=Η σημερινή κατάσταση της κουτσοβλαχικής γλώσσας στον Ελλαδικό χώρο. Ιστορική, εθνολογική, κοινωνική και γλωσσολογική διάσταση)|last=Κολτσίδας|first=Αντώνης Μιχ.|date=1997 - 1998|journal=Μακεδονικά|publisher=Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών|accessdate=14 Μαρτίου 2018|doi=|volume=31|page=199}}</ref>.
 
==Αξιοθέατα ==