Κιριμπάτι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ delinking ετών
Γραμμή 56:
Το '''Κιριμπάτι''' <ref>[http://m-w.com/dictionary/kiribati kiribati – Ορισμός από το διαδικτυακό Λεξικό των Merriam-Webster]</ref> ''kirr-i-bas,'' στην γκιλμπερτιανή γλώσσα, επίσημα '''Δημοκρατία του Κιριμπάτι''', είναι νησιωτική χώρα που συμπεριλαμβάνει 33 νησιά και ανήκει στην [[Ωκεανία]]. Πρωτεύουσα είναι η [[ατόλη]] [[Ταράουα]] πάνω στην οποία βρίσκεται η πόλη [[Μπαϊρίκι]]. Το όνομα '''Kiribati''' είναι η τοπική προφορά του "Gilberts", που προέρχεται από το κύριο σύμπλεγμα νήσων στη χώρα, τα [[Νησιά Γκίλμπερτ]], όπως επίσης και το πρώην αποικιακό όνομα, [[Νήσοι Γκίλμπερτ και Έλλις]].
 
Οι πρώτοι κάτοικοι των νησιών ήταν οι [[Μικρονήσιοι]]. Τα νησιά ανακαλύφθηκαν το 1765 από τον Άγγλο θαλασσοπόρο [[Τζον Μπάιρον]] ενώ από το 1892 έγιναν βρετανικό [[προτεκτοράτο]]. Κατά τον [[Β' Παγκόσμιος πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο]] τα νησιά κατελήφθησαν από τους Ιάπωνες και απελευθερώθηκαν το 1943 από τους [[Σύμμαχοι (Β' Π.Π.)|Συμμάχους]] μετά τη [[μάχη της Ταράουα]]. Το Κιριμπάτι απέκτησε την ανεξαρτησία του στις [[12 Ιουλίου]] του [[1979]].
 
Με βάση τον επανασχεδιασμό της [[Διεθνής Γραμμή Ημερομηνίας|Διεθνούς Γραμμής Ημερομηνίας]], το 1995, το Κιριμπάτι είναι η πιο ανατολική χώρα στον κόσμο και ήταν το πρώτο κράτος που υποδέχθηκε το έτος [[2000]] και τη νέα [[χιλιετία]]. Το νησί Καρολίνα, όχι συμπτωματικά, μετονομάστηκε σε Νήσο της Χιλιετίας (Millennium Island).<ref>{{cite web | author=Harris, Aimee | year=Απρίλιος 1999| title=Millennium: Date Line Politics | format= | work=Honolulu Magazine| url=http://www.trussel.com/kir/dateline.htm | accessdate=14-06-2006}}</ref>
Γραμμή 62:
== Ιστορία ==
=== Προϊστορία ===
Η περιοχή του Κιριμπάτι κατοικούνταν από Μικρονήσιους, οι οποίοι μιλούσαν τις γλώσσες της Ωκεανίας από το 3.000 π.Χ. και το 1300 μ.Χ.<ref>"Cinderellas of the Empire", Barrie Macdonald, IPS, Πανεπιστήμιο του Νοτίου Ειρηνικού, [[2001]], σελ. 1</ref> Η περιοχή δεν ήταν απομονωμένη, καθώς επιδρομείς από την [[Τόνγκα]] και τα [[Φίτζι]] εισήγαγαν τα πολυνησιακά και έπειτα τα μελανησιακά πολιτιστικά στοιχεία, αντίστοιχα. Ωστόσο, οι πολιτιστικές διαφορές αμαυρώθηκαν από τους μικτούς γάμους και οδήγησαν σε πολιτισμική ομοιογένεια.
 
=== Αποικιακή περίοδος ===
Τα νησιά αντίκρισαν για πρώτη φορά βρετανικά και αμερικανικά πλοία στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο [[Τζον Μπάιρον]] έφθασε στο νησί Νουκουνάου το [[1765]]. Η κύρια συστάδα νησιών ονομάστηκε Νησιά Γκίλμπερτ το [[1820]] από τον Ρώσο ναύαρχο Άνταμ φον Κρούζενστερν και τον Γάλλο πλοίαρχο [[Λουί Ντιπερέ]]. Το όνομα οφείλεται στον πλοίαρχο [[Τόμας Γκίλμπερτ]], ο οποίος διέσχισε το αρχιπέλαγος το [[1788]].
 
Οι πρώτοι Βρετανοί έποικοι έφτασαν το 1837. Το 1892 τα Γκίλμπερτ συμφώνησαν να κηρυχθούν [[προτεκτοράτο]] της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, μαζί με τα γειτονικά Νησιά Έλλις. Αποτέλεσαν μαζί τη βρετανική αποικία των [[Νησιά Γκίλμπερτ και Έλλις|νησιών Γκίλμπερτ και Έλλις]], το 1916. Το [[Κιριτιμάτι]] έγινε τμήμα της αποικίας το [[1919]] και τα Νησιά του Φοίνικα προστέθηκαν το 1937.
 
Η ατόλη Ταράουα και άλλες στο σύμπλεγμα Γκίλμπερτ καταλήφθηκαν από την [[Ιαπωνία]] την περίοδο του [[ΒΠΠ|Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου]]. Η Ταράουα αποτέλεσε θέατρο μιας από τις φονικότερες μάχες στην ιστορία του Σώματος Πεζοναυτών των [[ΗΠΑ]]. Τον Νοέμβριο του [[1943]] αποβιβάστηκαν στην Ταράουα Αμερικανοί πεζοναύτες. Η [[μάχη της Ταράουα]] έλαβε χώρα στην Μπέτιο (πρώην πρωτεύουσα) στην ατόλη Ταράουα.
Γραμμή 74:
 
=== Μετά την Ανεξαρτησία ===
Το [[1971]] τα νησιά Γκίλμπερτ και Έλλις απέκτησαν αυτοδιοίκηση. Τα Έλλις αποσπάστηκαν το [[1975]]. Στη συνέχεια τους παραχωρήθηκε εσωτερική αυτοκυβέρνηση από τη Βρετανία. Το [[1978]] τα νησιά Έλλις αποτέλεσαν το ανεξάρτητο κράτος [[Τουβαλού]]. Τα νησιά Γκίλμπερτ έγιναν το ανεξάρτητο κράτος Κιριμπάτι στις [[12 Ιουλίου]] του [[1979]]. Παρά το γεγονός ότι στη γλώσσα των Γκίλμπερτ το όνομα για τα νησιά Γκίλμπερτ είναι "Tungaru", το νέο κράτος ονομάστηκε "Kiribati",που είναι η απόδοση του "Gilberts", με σκοπό να αναγνωριστεί η Νήσος Μπανάμπα. Τα Νησιά Γραμμής του Ισημερινού και τα νησιά του Φοίνικα, τα οποία ποτέ σε θεωρήθηκαν μέρος του συμπλέγματος των νήσων Γκίλμπερτ.<ref>Reilly Ridgell. "Pacific Nations and Territories: The Islands of Micronesia, Melanesia, and Polynesia". 3rd Edition. Honolulu: Bess Press, 1995. σελ. 95</ref> Έπειτα από την ανεξαρτησία υπογράφηκε η συνθήκη της Ταράουας και επικυρώθηκε το [[1983]]. Με βάση την εν λόγω συνθήκη, οι [[ΗΠΑ]] παραιτήθηκαν από όλες τις διεκδικήσεις τους επί των Νησιών του Φοίνικα και των Νησιών Γραμμής του Ισημερινού, που αποτελούν έδαφος του Κιριμπάτι.
 
Πρόβλημα αποτελεί και η πυκνότητα του πληθυσμού. Το 1988 ανακοινώθηκε ότι 4.700 κάτοικοι της κύριας ομάδας νησιών θα επαναπατρίζονταν σε νησιά με λιγότερο πληθυσμό.
 
Πρώτος Πρόεδρος της ανεξάρτητης χώρας αναδείχθηκε ο [[Γιερέμια Ταμπάι]]. Το [[1982]] διεξήχθησαν για πρώτη φορά γενικές εκλογές. Τον Ιανουάριο του [[1992]] η Βουλή ενέκρινε την πρόταση από την Αντιπολίτευση να ξεκινήσει η διαδικασία για καταβολή αποζημιώσεων από την [[Ιαπωνία]] για τις καταστροφές που είχαν υποστεί στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Έναν χρόνο πριν, η Βρετανία δέχτηκε να καταβάλει αποζημίωση στη χώρα για την εξάντληση των αποθεμάτων φωσφάτων. Το [[1994]] ο [[Τεμπουρόρο Τίτο]] εξελέγη Πρόεδρος. Από τις προτεραιότητές του ήταν να πετύχει τη μετακίνηση της Γραμμής Διεθνούς Ημερομηνίας ανατολικότερα, ώστε να συμπεριλάβει και τα Νησιά Γραμμής του Ισημερινού. Έτσι, ο Τίτο εκπλήρωσε την υπόσχεση που είχε δώσει προεκλογικά. Η απόφαση ήταν σημαντική και για τον τουρισμό, καθώς η χώρα έγινε η πρώτη που αντίκρισε το ξεκίνημα της τρίτης χιλιετίας. Ο Τίτο επανεξελέγη το [[1998]] και έναν χρόνο μετά η χώρα του έγινε μέλος του [[ΟΗΕ]].
 
Το 2002 η χώρα ψήφισε αμφιλεγόμενο νόμο, που έδινε τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να διατάσσει το κλείσιμο εφημερίδων. Λίγο μετά, εκδόθηκε η πρώτη μη κυβερνητική εφημερίδα της χώρας. Το [[2003]] ο Πρόεδρος Τίτο επανεξελέγη. ΤοΤοn Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, έπειτα από πρόταση μομφής, ο Τίτο αντικαταστάθηκε από Κρατικό Συμβούλιο. Τον Ιούλιο του [[2003]] εξελέγη νέος Πρόεδρος ο [[Ανότε Τονγκ]], από το αντιπολιτευόμενο κόμμα Boutokaan Te Koaua. Επανεξελέγη το 2007 και το 2012.
 
Το 2016 εξελέγη νέος πρόεδρος ο [[Τανέτι Μαμάου]].