Χαλανδρίτσα Αχαΐας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
GdML (συζήτηση | συνεισφορές)
επιμέλεια, δρθ., μ-δρθ.
Γραμμή 22:
| πρώην όνομα =
}}
Η '''Χαλανδρίτσα''' είναι μικρή [[κωμόπολη]] του [[Νομός Αχαΐας|Νομού Αχαΐας]], η οποία απέχει περίπου 20 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]] από την [[πόλη]] της [[Πάτρα]]ς. Είναι η έδρα του νεοπαγούς [[Δήμος Ερυμάνθου|Δήμου Ερυμάνθου]]<ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=7070 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Ερυμάνθου],. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.</ref>. Έχει μόνιμο [[Πληθυσμός|πληθυσμό]] που ανέρχεται στους 913 κατοίκους, σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή του 2011]], ενώ συνολικά η ομώνυμη [[Τοπική κοινότητα|Τοπική Κοινότητα]] έχει 1.047 κατοίκους, η οποία αποτελείται επίσης απόσυμπεριλαμβάνει τους οικισμούς [[Μαστοραίικα-Σταμαίικα Αχαΐας|Μαστοραίικα-Σταμαίικα]] και [[Κυδωνιές Χαλανδρίτσας Αχαΐας|Κυδωνιές]]<ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=1351 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Χαλανδρίτσας Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.</ref>.
 
==Γεωγραφία==
Η Χαλανδρίτσα είναι χτισμένη στο κέντρο περίπου του άλλοτε [[Δήμος Φαρρών|Δήμου Φαρρών]], ενδιάμεσα στο πεδινό και ορεινό τμήμα αυτού, ευρισκόμενη σε [[υψόμετρο]] 350 [[Μέτρο|μέτρων]] περίπου<ref>[http://moriasnow.gr/oikismos/xalandritsa Χαλανδρίτσα]. moriasnow.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.</ref>, στην πλαγιά ενός λόφου στους πρόποδες των νοτίων πρόβουνων του [[Παναχαϊκό όρος|Παναχαϊκού]], και εγγύς τόσο της [[πεδιάδα]]ς των Φαρρών, στις βορειοανατολικές παρυφές αυτής, όσο και του ορεινού όγκου του [[Ερύμανθος|Ερυμάνθου]], νότια και νοτιοδυτικά έναντι αυτού. Η Χαλανδρίτσα, όπως και η γύρω όμορη περιοχή, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ημιορεινή κυρίως.
 
Η Χαλανδρίτσα εκτείνεται σε σεισμογενή περιοχή, αφούκαθώς στην άκρη της κωμόπολης περνάδιέρχεται σεισμικό ρήγμα το οποίο ανακαλύφθηκε το [[1993]]. Το ρήγμα θεωρούνταν ανενεργό μέχρι τον [[Φεβρουάριος|Φεβρουάριο]] του [[2007]], όταν και έδωσε δύο δίδυμους σεισμούς έντασης 5,4 και 5,5 της κλίμακας ρίχτερ<ref>[http://www.inout.gr/showthread.php?t=19327 Τέσσερις παράγοντες μάς έσωσαν από την καταστροφή / 17 σεισμοί πάνω από 5 Ρίχτερ...]. inout.gr. 16/02/2008. Ανακτήθηκε: 09/11/2017.</ref>.
 
==Ιστορία==
Γραμμή 35:
===Μυκηναϊκός οικισμός===
[[Αρχείο:Acient city of Xalandritsa.JPG|right|thumb|275px|Μερική άποψη του Μυκηναϊκού οικισμού της Χαλανδρίτσας.]]
Η Χαλανδρίτσα κατοικείται από την παλαιολιθική εποχή. Στην θέση ''Σταυρός'', μέσα στην Χαλανδρίτσα, το [[1985]] κατά τις εκσκαφές για την ανέγερση κέντρου υγείας βρέθηκαν λείψανα προϊστορικού οικισμού. Οι οικίες βρίσκονται περιμετρικά του λόφου και στο κέντρο πιστεύετεπιστεύεται ότι υπήρχε κάποιο δημόσιο κτίριο ή ναός. Επίσης, σε πολύ μικρή απόσταση, στηνστη θέση ''Άγιος Βασίλειος'' έγιναν ανασκαφές και βρέθηκε μυκηναϊκό νεκροταφείο<ref name="triantafiloy"/>, που πιστεύεται ότι ήταν το νεκροταφείο του οικισμού. Η ονομασία του οικισμού μας είναι άγνωστη καθώς δεν βρέθηκαν επιγραφές αλλά κεραμικά και λίθινα εργαλεία, που χρονολογούνται στον 11ο π.Χ. αιώνα. Οι οικίες έχουν θεμέλια, που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν και δεύτερο πάτωμα, και σε τέσσερις από αυτές κάτω από το δάπεδο τους βρέθηκαν παιδικές ταφές. Όλα τα ευρήματα φυλάσσονται στο [[Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας]], που εκθέτει αρχαιολογικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας.
 
===Λατινοκρατία===
Κατά την [[Ενετοκρατία]] ήταν αρχικά τμήμα της [[Βαρωνία της Πάτρας|Βαρωνίας της Πάτρας]], από όπουτην καιοποία αποσπάστηκε νωρίς, ανεξαρτητοποιήθηκε και ιδρύθηκε η [[Βαρωνία της Χαλανδρίτσας]], η οποία διοικήθηκε από την οικογένεια Τρεμουίγ και μετά από την οικογένεια Ζαχαρία<ref name="triantafiloy"/>. Πρώτος βαρώνος ήταν ο [[Ωδεβέρτος ντε Τρεμουϊγ]]. Από τα φέουδα της Χαλανδρίτσας πιο γνωστά ήταν της [[Άρλα Αχαΐας|Άρλας]] και της [[Μιτόπολη Αχαΐας|Μιτόπολης]]. Η δύναμη και η αίγλη της Βαρωνείας της Χαλανδρίτσας φθάνει στο υψηλότερο σημείο της ιστορίας επί της οικογένειας Ζαχαρία από το 1324 και αργότερα. Η δυναμικότητα των Ζαχαρία διαπιστώνεται από το ότι η [[Αικατερίνη Βαλουά]], ηγεμονίδα της Αχαΐας, κατόρθωσε δια του επιτρόπου της [[Gandino Romano da Scalea]] να επιτύχει την αναγνώριση της Χαλανδρίτσας ως ηγέτιδας του [[Πριγκιπάτο της Αχαΐας|Πριγκιπάτου της Αχαΐας]] από όλες τις άλλες βαρωνείες. Στη γαλλική παραλλαγή του [[Χρονικόν του Μορέως|Χρονικού του Μορέως]] αναφέρεται ως '''Calandrice'''.
 
===Κάστρο της Χαλανδρίτσας===
:''Κυρίως λήμμα: '''[[Κάστρο της Χαλανδρίτσας]]'''''
Στην Χαλανδρίτσα, σε άγνωστη ημερομηνία, όταν οι Φράγκοι κατέλαβαν την ΑχαίαΑχαΐα το [[1205]] κατασκεύασαν ένα μικρό φρούριο (πύργο), ερείπια του οποίου σώζονται ακόμα και σήμερα. Ο ιστορικός [[Στέφανος Θωμόπουλος]] λέει ότι στο κέντρο της Χαλανδρίτσας σώζεται ερειπωμένος πύργος, προφανώς του ''Τρεμουίγ'', τοτον οποίο ο [[G. Buchon]] ονομάζει "Κάστρον" και απέναντι διατηρούνται ερείπια στάβλων τα οποία αποκαλούνται "Ερείπια". Το φρούριο αναφέρεται σε όλους του κατάλογους των κάστρων της Αχαΐας που συντασσόταν κατά καιρούς από τους [[Βένετοι|Ενετούς]] και Τούρκους κατακτητές,· τέτοιοι κατάλογοι που αναφέρουν το κάστρο είναι του [[1364]], [[1471]] κ.ά. Το κάστρο χρησιμοποιούνταν αρχικά σαν κατοικία του εκάστοτε Φράγκου βαρώνου, αφού η Χαλανδρίτσα ήταν ανεξάρτητη βαρονία. Το [[1315]] καταλήφθηκε από τον Φίλιππο τον Αραγωνικό, και το [[1429]] [[Πολιορκία της Χαλανδρίτσας (1429)|πολιορκήθηκε]] από τον [[Θωμάς Παλαιολόγος|Θωμά Παλαιολόγο]].
 
===Τουρκοκρατία===
Κατά την Τουρκοκρατία είχε την ίδια τύχη με την υπόλοιπη Αχαΐα και μετά τα [[Ορλοφικά]], σύμφωνα με τον Γάλλο περιηγητή ''Γκουφιέ'', είχε ερημώσει. Το [[1770]] αναφέρεται ότι η περιοχή ανήκε σε Οθωμανό τσιφλικά από την Ναύπακτο<ref name="triantafiloy"/>. Τότε ο [[Φρανσουά Πουκεβίλ|Πουκεβίλ]] έγραψε σε απόσπασμά του ότι η Χαλανδρίτσα κάποτε ήταν επισκοπή, που εξαρτιόταν από την [[Πάτρα]], είχε 60 εκκλησίες και πληθυσμό 5.000 κατοίκους.
 
Στις [[26 Φεβρουαρίου]] του [[1822]], 2.000η ΤούρκοιΧαλανδίτσα την λεηλάτησανλεηλατήθηκε και τηνπολιορκήθηκε πυρπόλησαναπό 2.000 [[Οθωμανοί|Τούρκους]].
 
===Σύγχρονη εποχή===
Στο [[Κίνημα Λεοναρδόπουλου-Γαργαλίδη|κίνημα του 1923]] εδώ μετακινήθηκε από την Πάτρα στην Χαλανδρίτσα το 12ο σύνταγμαΣύνταγμα πεζικούΠεζικού, το οποίο βομβαρδίστηκε από το θωρηκτό "Λήμνος"<ref name="triantafiloy"/>. Τον Ιούλιο του 1943 ο Ιταλικός στρατός κατοχής πυρπόλησε την Χαλανδρίτσα, σαν αντίποινα μετά από [[Μάχη της Χαλανδρίτσας (1943)|μάχη]] που είχαν με αντάρτες. Κατά τον Ελληνικό εμφύλιο η Χαλανδρίτσα ήταν στα χέρια των κυβερνητικών δυνάμεων μέχρι τις [[5 Ιουλίου]] [[1948]], όταν δέχτηκε την οργανωμένη επίθεση του δημοκρατικού στρατού. Η κωμόπολη μετά από ιδιαίτερα [[Μάχη της Χαλανδρίτσας (1948)|φονική μάχη]] καταλήφθηκε από τους αντάρτες για να ανακαταληφθεί από τις κυβερνητικές δυνάμεις και μετά από έξι ημέρες να ξανά περάσειξαναπεράσει στην κατοχή των ανταρτών μέχρι το τέλος του εμφυλίου.
 
==Διοικητική εξέλιξη==
Από το [[1835]] έως το [[1912]] υπήρξε έδρα του τότε [[Δήμος Φαρρών|Δήμου Φαρών]]<ref name="eetaa.gr1">[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=11171 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Χαλανδρίτσας Αχαΐας]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 08/11/2017.</ref><ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=90090 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Φαρών (1835-1912)],. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.</ref>. Από το 1912 έως το [[1997]] αποτέλεσε έδρα της ομώνυμης [[Κοινότητα (τοπική αυτοδιοίκηση)|Κοινότητας]] Χαλανδρίτσας, ενώ το από [[1997]] έως το 2010, με το [[Σχέδιο Καποδίστριας]] και με την επαναφορά των δήμων στην τοπική αυτοδιοίκηση, υπήρξε ξανά έδρα του "καποδιστριακού" Δήμου Φαρρών<ref name="eetaa.gr1"/><ref>[http://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=6601 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Φαρρών (1997-2010)],. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 28/10/2017.</ref>.
 
==Δημογραφική εξέλιξη==
Η Χαλανδρίτσα αναφέρεται στο [[Οθωμανοί|οθωμανικό]] κατάστιχο [[τιμάριο|τιμαρίων]] του 1461-63, όπου είχε 155 κάτοικους (118 έγγραμοι, 22 άγαμοι, 15 χήρες, όλοι Έλληνες)<ref name="Louloudis 2010, p.254">Λουλούδης 2010, σελ. 254.</ref><ref>Λουλούδης 2010, σελ. 254 [υποσημείωση 1].</ref>. Στα 1700 αναφέρεται στη βενετική απογραφή '''Grimani''' ως ''Calandrizza'' και έχει πληθυσμό 76 οικογένειες (284 κάτοικοι)<ref name="Louloudis 2010, p.254"/>.
 
Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού της Χαλανδρίτσας σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές<ref>[http://dlib.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/categoryyears?p_cat=10007862&p_topic=10007862 Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.]. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.</ref><ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=apografes Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.</ref> είναι η εξής:
Γραμμή 102:
|}
 
==Η εκπαίδευση στην Χαλανδρίτσα==
==Εκπαιδευτικός τομέας και η ιστορία του==
Η Χαλανδρίτσα διαθέτει νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο και λύκειο. Το [[1890]] ιδρύθηκε στην Χαλανδρίτσα Σχολαρχείο-Ελληνικό Σχολείο, (το σημερινό Γυμνάσιο-Λύκειο), και λειτούργησε εκεί έως το [[1936]]. Σε αυτό αποφοίτησαν αξιόλογοι μετέπειτα [[Πολιτικός|πολιτικοί]] και [[Επιστήμονας|επιστήμονες]], ανάμεσα στους οποίους και ο άλλοτε [[πρωθυπουργός]] [[Γεώργιος Παπανδρέου]]. Το [[1959]] λειτούργησε για πρώτη φορά παράρτημα του 4ου Γυμνασίου Πατρών, η Α΄ Γυμνασίου με 20 μαθητές. Το [[1964]] το Γυμνάσιο Χαλανδρίτσας γίνεται ανεξάρτητο με τις τρεις πρώτες τάξεις της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το Λύκειο άρχισε να λειτουργεί από το [[1982]].<ref name="kanelakis">Κανελλάκης 2010.</ref>
 
==Υπηρεσίες==
Παλαιότερα η Χαλανδρίτσα διέθετε σταθμό χωροφυλακής, ενώ αναφέρεται ότι τον απέκτησε σχεδόν αμέσως μετά την Απελευθέρωση, ίσως το [[1833]] που ιδρύθηκε χωροφυλακή στην Αχαΐα. Από τοΤο [[1893]] δημιουργήθηκε η τότε αστυνομική περιφέρεια [[Δήμος Τριταίας|Τριταίας]]-[[Δήμος Φαρρών|Φαρρών]] με έδρα την Χαλανδρίτσα, πουενώ σήμερα (2018) διαθέτει και αστυνομικό τμήμα.<ref name="kanelakis"/> Επιπλέον, η Χαλανδρίτσα διαθέτει [[Ελληνικά Ταχυδρομεία|ταχυδρομικό υποκατάστημα]] (ΕΛ.ΤΑ.), [[Πυροσβεστικό Σώμα|πυροσβεστικό]] κλιμάκιο, κατάστημα [[Ο.Τ.Ε.]], ειρηνοδικείο, υποθηκοφυλακείο, [[Δασονομία|δασονομείο]], κέντρο υγείας, [[Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών|Κ.Ε.Π.]], κ.λπ.
 
==Εκδηλώσεις==
Γραμμή 112:
 
'''Έκθεση Γεωργικών Μηχανημάτων & Προϊόντων (Αγροτική Έκθεση)'''<br>
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Χαλανδρίτσας τον Αύγουστο του [[1998]] πήρε την πρωτοβουλία και ξεκίνησε με μικρά, αλλά θαρραλέα βήματα τη διοργάνωση της Έκθεσης Γεωργικών Μηχανημάτων (Agrotica '98). Αφορμή γι' αυτή την πρωτοβουλία, στάθηκε το γεγονός, πως στην περιοχή ήταν καθιερωμένη επί σειρά ετών η περίφημη ζωοπανήγυριςζωοπανήγυρη που αναδείκνυε την Χαλανδρίτσα σε σπουδαίο αγροτικό - οικονομικό κέντρο για την εποχή της. Από τον επόμενο χρόνο ([[1999]]), τη διοργάνωση της Έκθεσης ανέλαβε ο νεοσύστατος τότε [[Δήμος Φαρρών]] σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Χαλανδρίτσας.
Τον Αύγουστο του [[2000]] και [[2001]], ως παράλληλη εκδήλωση, προστέθηκε Έκθεσηέκθεση με Αγροτικάαγροτικά Παραδοσιακάπαραδοσιακά Εργαλείαεργαλεία, αντιπαραβάλλοντας έτσι το παρελθόν με το παρόν, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκε η πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια συγκέντρωσης και έκθεσης του τόσο αξιόλογου παραδοσιακού υλικού που υπάρχει στην περιοχή. Αυτό ήταν και το καθοριστικό βήμα για τη δημιουργία του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Τοπικής Ιστορίας, ενός έργου που ήδη ολοκληρώθηκεολοκληρωμένου.
Μοναδική στο είδος της στο [[Νομός Αχαΐας|Νομό Αχαΐας]] αποτελεί αυτή η έκθεση, που αποτελεί θεσμό πλέον θεσμό.
Για 5η συνεχή χρονιά, το [[2002]], έχοντας και τηντη στήριξη του Περιφερειακού ταμείουΤαμείου Ανάπτυξης της [[Δυτική Ελλάδα|Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος]], διοργανώθηκε «Έκθεση Παραδοσιακών επαγγελμάτωνΕπαγγελμάτων» και για πρώτη φορά λειτούργησε περίπτερο για την προβολή των δραστηριοτήτων του Πολιτιστικού Τομέα του Δήμουδήμου, των Πολιτιστικώνπολιτιστικών Συλλόγωνσυλλόγων και φορέων της περιοχής καθώς επίσης περίπτερο για την προβολή των «επαγγελματιών της περιοχής». Η επισκεψιμότητα ως εκ τούτου αυξήθηκε κατακόρυφα με πολύ θετικές συνέπειες για τον τοπικό πληθυσμό.
Η απουσία άλλης, -και μάλιστα καθιερωμένης,- σχετικής Έκθεσηςέκθεσης στην ευρύτερη περιοχή και σε συνδυασμό με τη σημειωθείσα επιτυχία, επέβαλε ενέργειες, ούτως ώστε η Έκθεση της Χαλανδρίτσας να εξελιχθεί σε ένα σημαντικό αγροτικό, τουριστικό και οικονομικό γεγονός της ευρύτερης [[Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος|Περιφέρειας της Δυτικής Ελλάδος]].
Έτσι, για το [[2003]], προστέθηκαν στην Έκθεση, τμήμα Προβολής και Ανάδειξης των Αχαϊκών Αγροτικών Προϊόντων με τον γενικότερο τίτλο: «Προϊόντα Αχαϊκής Γης». Στην Έκθεση είχαν δυνατότητα συμμετοχής όλοι οι παραγωγοί του Νομού Αχαΐας, με ιδιαίτερη έμφαση, στα βιολογικά προϊόντα. Η πρωτοβουλία αυτή συνετέλεσε στην προώθηση των Τοπικώντοπικών - Αχαϊκών Προϊόντωνπροϊόντων στην ολοένα και πιο ανταγωνιστική αγορά, αναδεικνύοντας τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά και προβάλλοντας τις μεθόδους παραγωγής και τυποποίησής τους.
Εξ' άλλου, στα πλαίσια της διοργάνωσης, παρείχετο η δυνατότητα ανάδειξης κορυφαίων θεμάτων της περιοχής, μέσα από τη συντονισμένη συνεδριακή και εκθεσιακή προβολή τους, όπως: [[Ολυμπιακοί Αγώνες 2004]], Πάτρα - [[Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης]], [[Αυτοκινητοδρόμιο Πάτρας]], [[Μεσογειακοί Αγώνες]], κ.λπ. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν δράσεις Πολιτιστικού ενδιαφέροντος αλλά και ενημερωτικού - εκπαιδευτικού χαρακτήρα, σε θέματα που αφορούν τους παραγωγούς και επιχειρηματίες της περιοχής, καθώς και σε σημαντικά θέματα Νομού (Κοινοτική Πρωτοβουλία Leader+, [[Αγροτουρισμός]], Βιολογικές Καλλιέργειες, κλπ.)
Η επιτυχία της Έκθεσης αποδείχτηκε, πως οφείλεται κυρίως στη μεγάλη συμμετοχή των εκθετών (επιχειρήσεις-παραγωγοί) και στην πολύ μεγάλη προσέλευση επισκεπτών από όλες τις μεριέςπεριοχές της Ελλάδας.
Όλα αυτά βοήθησαν στην προβολή των Αχαϊκώναχαϊκών Προϊόντωνπροϊόντων,το οποίοη οποία εναρμονίστηκε πλήρως με το σύγχρονο τρόπο προώθησης των προϊόντων και τις νέες ανάγκες της αγοράς και των καταναλωτών.
 
'''Άλλες εκδηλώσεις και δρώμενα'''<br/>
Επίσης, πάλι από τηντη συνεργασία ξανά του Πολιτιστικού Συλλόγου Χαλανδρίτσας και του Δήμου Ερυμάνθου από το [[1992]], γίνονται εκπολιτιστικές-πολιτιστικές εκδηλώσεις στις οποίες περιλαμβάνονται παραδοσιακοί χοροί, αναπαράσταση παραδοσιακού γάμου, αλλά και αγωνίσματα για τους μικρούς φίλους. Τα τελευταία χρόνια οι νέοι διοργανώνουν τουρνουά και αγώνες [[Ποδόσφαιρο]]υ, [[Καλαθοσφαίριση]]ς, [[Επιτραπέζια αντισφαίριση|Επιτραπέζιας αντισφαίρισης]], τα οποία είναι ιδιαίτερα επιτυχή όσον αφορά την συμμετοχή του κόσμου συγκεντρώνοντας άτομα από όλη την Αχαΐα.
 
==Αξιοθέατα==
[[Αρχείο:Μουσείο_Λαϊκής_Τέχνης_και_τοπικής_Ιστορίας.jpg|right|thumb|275px|Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και τοπικής Ιστορίας.]]
Στην Χαλανδρίτσα υπάρχει [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|μυκηναϊκός]] οικισμός και νεκροταφείο στην τοποθεσία "Άγιος Βασίλειος", επίσης [[Φράγκοι|φράγκικος]] πύργος, που χρονολογείται από την εποχή που το χωριό ήταν έδρα βαρόνου, το μουσείοΜουσείο λαϊκήςΛαϊκής τέχνηςΤέχνης και τοπικήςΤοπικής ιστορίαςΙστορίας (στεγασμένο σε αναπαλαιωμένα κτίρια νερόμυλου και νεροτριβής). Η Χαλανδρίτσα έχει δύο [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|βυζαντινούς]] ναούς, τον Ι.Ν. [[Αθανάσιος Αλεξανδρείας|Αγ. Αθανασίου]], του [[13ος αιώνας|13ου αιώνα]], και τον Ι.Ν. [[Κοίμηση της Θεοτόκου|Κοιμήσεως της Θεοτόκου]], επίσης του 13ου αιώνα<ref name="triantafiloy"/>. Ακόμα αξίζει κανείς να θαυμάσει τις παραδοσιακές βρύσες, τα πέτρινα γεφύρια και τα πανύψηλα πλατάνια, καθώς και την θέα που προσφέρει η περιοχή.
 
==Αθλητισμός==
Στην περιοχή, και συγκεκριμένα στην θέση '''"Ρέντες'''", περίπου 3 [[Χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]] νότια και εκτός του οικισμού, βρίσκεται το υπό κατασκευή [[Αυτοκινητοδρόμιο Πάτρας]], που προβλέπεται με την ολοκλήρωση του και τηντη λειτουργία του να φέρει μεγάλη ανάπτυξη στην περιοχήτοπική καικοινωνία κατάαλλά προέκτασηκαι σεστην όληευρύτερη την Αχαΐα και ευρύτεραπεριοχή.
 
'''Α.Π.Σ. Δόξα Χαλανδρίτσας'''<br />
Η Δόξα Χαλανδρίτσας είναι ερασιτεχνική [[Ποδόσφαιρο|ποδοσφαιρική]] ομάδα, που ιδρύθηκε το [[1969]] με έδρα την Χαλανδρίτσα. Αγωνίζεται στα πρωταθλήματα της [[Ε.Π.Σ. Αχαΐας]]. Τα επίσημα χρώματαχρώματά της είναι το [[Ερυθρό|κόκκινο]] και το [[λευκό]] και έχει ως έμβλημα τη λέξη "ΔΟΞΑ", που περιβάλλεται εξ΄ ολοκλήρου από δύο κλαδιά δάφνης.
 
Η ομάδα της Χαλανδρίτσας έχει πρωταγωνιστήσει στο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο της Αχαΐας και στην πρώτη τοπική κατηγορία, ενώ φτάσει ανεπιτυχώς τρεις φορές κοντά στην άνοδο για την [[Δ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών|Δ΄ Εθνική]] χωρίς όμως να το έχει καταφέρει τελικά. Το [[1998]] ήταν η πιο επιτυχημένη χρονιά του συλλόγου, καθώς στέφθηκε [[Κυπελλούχος Ε.Π.Σ. Πατρών]] με νίκη 2-0 στο τελικό με τον [[Αιγιέας/Άρης Βαλιμίτικων|Αιγιέα/Άρη Βαλτιμίτικων]] που πραγματοποιήθηκε στο [[Παμπελοποννησιακό Στάδιο|Εθνικό Στάδιο Πάτρας]]. Από τη Δόξα Χαλανδρίτσας έχουν περάσει και επιφανείς ποδοσφαιριστές. Ο σημαντικότερος είναι ο [[Κώστας Κατσουράνης]], που θεωρείται από τους κορυφαίους [[Έλληνες]] ποδοσφαιριστές της γενιάς του, ο οποίος αναδείχθηκε Πρωταθλητής Ευρώπης με την [[Εθνική Ελλάδος (ποδόσφαιρο ανδρών)|Εθνικής Ελλάδος]] στο [[Euro 2004|Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου (Euro) 2004]].
 
==Προσωπικότητες==
[[File:Eleni Labiri.jpg|thumb|Η [[:fr:Eleni Labiri Suzuki|Ελένη Λαμπίρη]], 6ο Dan [[καράτε]].]]
Σημαντικές προσωπικότητες με καταγωγή από την Χαλανδρίτσα είναι οι εξής: