Ολοκαύτωμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Εντούτοις, ως σύνολο, οι Εκκλησίες, τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ιταλία, δεν αντιτάχθηκαν στο Ναζιστικό καθεστώς. Προτεστάντες και Καθολικοί δέχτηκαν ανεμπόδιστα το [[Ναζιστική Γερμανία|Γ' Ράιχ]].<ref>Η εφημερίδα ''[[Η Καθημερινή (εφημερίδα)|Καθημερινή]]'', στο τεύχος της 18ης Ιουνίου 2006, αναφέρει: «Καθόλου περιττή ιδέα δεν θα ήταν πάντως να αναρωτηθεί πρώτα ο ποντίφικας πού ήταν η Αγία Εδρα στο Άουσβιτς, ποια η στάση του καθολικισμού και των λοιπών δογμάτων έναντι του Χίτλερ αλλά και του Μουσολίνι. Αρκούν εδώ λίγες λέξεις από τον 6ο τόμο της «''Γενικής Ιστορίας της Ευρώπης''» του F.- G. Dreyfus, του Roland Marx και του Raymond Poidevin (εκδ. Παπαζήση, 1990): «Αναμφίβολα, η μεγαλύτερη πλειοψηφία των διαμαρτυρομένων δέχτηκε χωρίς μεγάλη δυσκολία το Γ΄ Ράιχ. Στις 20 Ιουλίου του 1933 υπογράφεται συνθήκη μεταξύ Αγίας Εδρας και Γ΄ Ράιχ, που δίνει στην Εκκλησία σημαντικά προνόμια και επιτρέπει στον Χίτλερ να υπολογίζει στην υποστήριξη των καθολικών. Από τις αρχές του 1934, όμως, οι σχέσεις τους εντείνονται. <nowiki>[...]</nowiki> Ο καρδινάλιος Αρχιεπίσκοπος του Μονάχου επιτίθεται θαρραλέα κατά του ναζισμού, αλλά δεν πρόκειται παρά για μειοψηφία. <nowiki>[...]</nowiki> Οι γερμανικές εκκλησίες, εγκαταλελειμμένες ως επί το πλείστον από τις αδελφές τους της Ευρώπης, δεν αντιστάθηκαν ιδιαίτερα. Καμία δεν αγωνίστηκε έντονα κατά του ναζισμού». Όσο για τη σχέση με το μουσολινικό καθεστώς, μετά την εγκύκλιο του πάπα Πίου του 11ου, «δεν έμειναν παρά μόνο σποραδικές συγκρούσεις μεταξύ Καθολικής Εκκλησίας και φασισμού»» [http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_781227_18/06/2006_187586].</ref> Μάλιστα ο Χίτλερ το 1933, έξι μήνες μετά τη άνοδό του στην εξουσία, μέσω του αντικαγκελάριου [[Φραντς φον Πάπεν|Φον Πάπεν]] σύναψε [[Κονκορδάτο]] με το Βατικανό, το οποίο είχε αποκτήσει κρατική υπόσταση το 1929 με τη σύμπραξη του [[Μπενίτο Μουσολίνι|Μουσολίνι]].<ref>Η ιταλική εγκυκλοπαίδεια ''Enciclopedia del Novecento'', (έκδοση Institute of the Italian Encyclopedia), αναφέρει στο λήμμα «Εθνικοσοσιαλισμός»: "But since the episcopacy, after agreeing to an unusually obliging concordat (with the Nazis), was hesitant to go openly against the regime, and since Secretary of State cardinal Pacelli (later pope Pius XII) looked favorably on the anti-Bolshevik aspect of the Third Reich . . . the tension never exploded into a formal rupture. <nowiki>[...]</nowiki> Nevertheless relations between the regime and the churches, who avoided absolutely uttering a word against the persecution of Jews and Jehovah’s Witnesses, were in a state of suspension, since Hitler, against Bormann’s view, forbade actions clearly anticlerical until the war would be over. <nowiki>[...]</nowiki> The majority of the clergy of the two creeds, (Lutheran and Catholic) maintained behavior that was outwardly loyal to the regime <nowiki>[...]</nowiki> In foreign politics the conciliatory attitude of the Vatican was of valid support to the regime, especially during the stage of its rise to power". (Τόμος IV, σ. 519) Ο Καρδινάλιος Φάουλχαμπερ είχε πει σε λόγο του: «Είστε όλοι μάρτυρες του γεγονότος ότι σε όλες τις Κυριακές και τις γιορτές στην κύρια δοξολογία προσευχόμαστε σε όλες τις εκκλησίες για τον Φύρερ σύμφωνα με την υπόσχεση που δώσαμε στο Κονκορδάτο. <nowiki>[...]</nowiki> Νιώθουμε προσβεβλημένοι όταν αμφισβητούν την αφοσίωσή μας προς το κράτος». (''Amtsblatt für die Erzdiözese München und Freising'', ένθετο Αρ. 16, 12 Ιουνίου 1936, σ. 7) Επίσης, ''The Vatican in World Politics'', Μανχάταν, 1949, σσ. 165-170· ''Columbia Encyclopedia'', σ. 1240.</ref>