Θεόφραστος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Odoiporos (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 16:
| επηρέασε = [[Στράτων ο Λαμψακηνός]], [[Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς]] και όλη την Περιπατητική Σχολή
}}
Ο '''Θεόφραστος''' ([[371 π.Χ.]] – [[287 π.Χ.]])<ref>Tiziano Dorandi, ''[https://books.google.be/books?id=9lRD6feR3hEC&pg=PA513&dq=9780521250283&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwj5l-iulNfaAhXQC-wKHUBdDOsQ6AEIKDAA#v=onepage&q=Theophrastus&f=false The Cambridge History of Hellenistic Philosophy]'', σελ. 49, Cambridge: Cambridge University Press (1999) ISBN 9780521250283</ref> ήταν [[Έλληνες|Έλληνας]] [[φιλοσοφία|φιλόσοφος]] από την [[Ερεσός Λέσβου|Ερεσό]] της [[Λέσβος|Λέσβου]], διάδοχος του [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] στην [[Περιπατητική Σχολή]]. Μετακόμισε στην [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνα]] σε νεαρή ηλικία και αρχικά σπούδασε στην [[Ακαδημία Πλάτωνος|Ακαδημία του Πλάτωνος]]. Μετά τον θάνατο του [[Πλάτων|ΠλάτωναΠλάτωνος]], συνδέθηκε με τον Αριστοτέλη. Όταν ο Αριστοτέλης έφυγε από την Αθήνα, ο Θεόφραστος ανέλαβε ως επικεφαλής του Λυκείου. Ο Θεόφραστος διήθυνε την Περιπατητική Σχολή για 3625 χρόνια<ref>{{Cite book|title=Θεοφράστου χαρακτῆρες ὑπὸ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν ὑπ. 4, βιβλ. ΕΣΤΙΑΣ.|first=Ἐμμανουὴν|last=Δαΐδ|isbn=978-960-05-1350-9|year=1940|location=|page=6}}</ref>, κατά τη διάρκεια των οποίων η σχολή άκμασεήκμασε πολύ. Θεωρείται συχνά ως ο πατέρας της [[Βοτανική|βοτανικής]] γιαλόγω τατων έργαέργων του στασχετικά με τα φυτά. Μετά τον θάνατό του, οι Αθηναίοι τον τίμησαν με δημόσια κηδεία. Ο διάδοχός του ως επικεφαλής της σχολής ήταν ο [[Στράτων ο Λαμψακηνός]].
 
== Η ζωή του ==
Τις περισσότερες πληροφορίες για τον βίο του Θεοφράστου αντλούμε από τον [[Διογένης Λαέρτιος|Διογένη τον Λαέρτιο]], συγγραφέα τωντών βίων των φιλοσόφων. Ο Θεόφραστος γεννήθηκε το 371 ή 372 π.Χ. στην Ερεσό της Λέσβου. Ο πατέρας του ήταν ο πλούσιος έμπορος και καθαριστής ενδυμάτων Μέλαντας (το όνομα φαίνεται και στη βάση της προτομής στην εικόνα δεξιά, αντιθέτως από λάθος στον [[Σούδα (λεξικό)|Σουΐδα]] αναφέρεται ως Λέων, όνομα του αδελφού του) και το πραγματικό του όνομα ήταν αρχικά Τύρταμος. Αρχικά έλαβε τα πρώτα του μαθήματα κοντά στον [[Λεύκιππος|Λεύκιππο]]<ref>{{ααCite book|datetitle=ΝοεμβρίουΘεοφράστου 2017χαρακτῆρες ὑπὸ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν ὑπ. 4, βιβλ. ΕΣΤΙΑΣ.|first=Ἐμμανουὴν|last=Δαΰδ|isbn=978-960-05-1350-9|year=1940|location=|page=5}}</ref> (λάθος στον Άλκιππο γράφει ο Διογένης) ενώ αργότερα εγκατέλειψε την πόλη της Ερεσού και μετέβη στην Αθήνα όπου και άρχισε να ασχολείται με τη [[φιλοσοφία]] ως μαθητής του ΠλάτωναΠλάτωνος. Μετά το θάνατοΘανόντος του δασκάλου του, το 347 π.Χ., ακολούθησε τον Αριστοτέλη, ο οποίος διακρίνοντας τη φιλομάθεια και την ευφυΐα του, τον επονόμασε αρχικά ΕύφραστοΕὔφραστο και αργότερα Θεόφραστο. Η εκτίμηση που έτρεφε ο Αριστοτέλης στονπρος τον Θεόφραστο αποδεικνύεται και από το γεγονός πως όταν το 323 π.Χ. ο Αριστοτέλης κατηγορήθηκε για ασέβεια και αναγκάστηκε να καταφύγει στη Χαλκίδα, δώρισε στον Θεόφραστο τη βιβλιοθήκη του και του εμπιστεύτηκε τη διεύθυνση της περιπατητικής σχολής.
 
Ο Θεόφραστος παρέμεινε στην διεύθυνση της σχολής επί 3525 χρόνιαέτη και σε αυτό το διάστημα δίδαξε αλλά και άφησε πολλά γραπτά. Την περίοδο αυτή, λέγεται ακόμα πως οι μαθητές της σχολής ξεπέρασαν τις δύο χιλιάδες ενώ μεταξύ αυτών περιλαμβάνονταν ο [[Μένανδρος]], οι βασιλείς της Μακεδονίας Φίλιππος και [[Κάσσανδρος]] καθώς και ο βασιλιάςβασιλεύς της [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγύπτου]] [[Πτολεμαίος ο Σωτήρ|Πτολεμαίος Α']]. Ο Θεόφραστος δεν ασχολήθηκε ποτέ ενεργά με την πολιτική, αλλά αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στην Επιστήμη και τη Φιλοσοφία. Κάποιος Ἀγωνιάδης τον κατηγόρησε για ασέβεια αλλά όχι μόνον αθωώθηκε αλλά οι δικαστές τιμώρησαν και τον κατήγορό του. Το 306, όταν διά ψηφίσματος απηγορεύθη η διδασκαλία της φιλοσοφίας εν Αθήναις ύστερα από πρόταση κάποιου Σοφοκλή, αναγκάστηκε να εξοριστεί, μέχρι τουλάχιστον να ακυρωθεί ο νόμος μετά περίπου ενός έτους. Πέθανε περίπου το 287 π.Χ. και μέχρι το τέλος της ζωής του δίδασκε και εργαζόταν. Ένδεικτική είναι η πληροφορία ότι στο βαθύ του γήρας εφέρετο με φορείο για να διδάξει. Ο ίδιος ελυπείτο διότι όπως έλεγε πεθαίνει τη στιγμή κατά την οποίαν αρχίζει να κατανοεί την φύση διά την αδικία της. Ετάσσετο κατά του γάμου και θεωρούσε τον έρωτα «ἀσθένειαν ψυχῆς ἀέργου». Τέλος, άν και φιλόσοφος, φρόντιζε αρκετά την εξωτερική του εμφάνιση ενδυόμενος ευπρεπώς και δεν του έλλειπαν οι ισχυροί φίλοι και τα πλούσια ενίοτε γεύματα όντας πραγματικός οπαδός της μεσότητος γνωρίζων να συνδέει το ωφέλιμο με το ευχάριστο.
 
Μέρος της διαθήκης του σώζει ο Διογένης ο Λαέρτιος και αναφέρει ότι άφησε μεγάλο μέρος τής περιουσίας του στους ανεψιούς του, υιούς του Λέοντος, Μελάντα και Παγκρέοντα, κέλευσε να στηθεί εικόνα του Αριστοτέλους στο Λύκειον, να μοιρασθεί ο κήπος και τα πέριξ αυτού οικήματα στους μαθητές του, να αφεθούν ελεύθεροι οι δούλοι του και τέλος να ταφεί σε ένα μέρος του κήπου χωρίς περιττά έξοδα. Το τελευταίο δεν ετηρήθη καθώς εκομίσθη υπό πληθύος ανθρώπων, των οποίων πολλοί τον πολεμούσαν.
 
== Έργο ==
[[αρχείο:Theophrastus - Historia plantarum, 1549 - 3034262.tif|150px|left|thumb|''Historia plantarum'', 1549]]
Το έργο του Θεόφραστου ήταν ιδιαίτερα πλούσιο, καθώς εκτιμάται πως έγραψε συνολικά περίπου 240 έργα τα οποία πραγματεύονται ένα πλήθος θεμάτων γύρω από την [[Ηθική]], τη [[Λογική]], τη ρητορική, την ιστορία των επιστημών ή τη μεταφυσική και κυρίως τη [[Βοτανική]] και τη [[Ζωολογία]]. Σήμερα σώζονται κυρίως αποσπάσματα του έργου του αλλά και ορισμένα πλήρη κείμενα που είναι οι ''ΠερίΠερὶ Φυτώνφυτῶν Ιστορίαςἱστορίας'' (9 βιβλία), τα ''ΠερίΠερὶ Φυτώνφυτῶν Αιτιώναἰτιῶν'' (6 βιβλία) καθώς και το πιο γνωστό του έργο, οι ''ΧαρακτήρεςΧαρακτῆρες''. Τα δύο πρώτα έργα αποτελούν μάλλον τα πρώτα συγγράμματα στον τομέα της Βοτανικής, την εποχή της αρχαιότητας και μέχριώς τον [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]]. Μια σημαντική παρακαταθήκη του στην βοτανική, είναι ότι έχει "βαφτιστείβαπτιστεί" σήμερα προς τιμήν του ο ενδημικός φοίνικας της νότιας [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλάδας]], ως ''Φοίνικας του Θεοφράστου'' ([[Κρητικός φοίνικας|phoenix theophrastii]]), καθώς εκείνος ήταν που αναφέρθηκε πρώτος και έντονα για την ύπαρξη αυτού του φυτού στον ελλαδικό χώρο, μέσα στο έργο του.
 
Στους ''Χαρακτήρες'', ο Θεόφραστος περιγράφει τα εσωτερικά και ψυχικά γνωρίσματα ανάλογα με το ήθος των ανθρώπων, ενώ μέχρι σήμερα δεν είναι βέβαιο αν αποτελούσαν αυτοτελές έργο ή τμήμα κάποιου άλλου ή σημειώματα του Θεόφραστου. Συνολικά περιγράφονται 30 διαφορετικοί χαρακτήρες εκ των οποίων οι 15 περιλαμβάνονταν στην πρώτη έκδοση του έργου ([[1522]]), ενώ το [[1527]] ανακαλύφθηκαν επιπλέον οκτώ και το [[1599]] ακόμη πέντε. Οι δύο τελευταίοι από τους περιγραφόμενους χαρακτήρες ανακαλύφθηκαν μόλις το [[1786]]. Η ακριβής χρονολογία συγγραφής του έργου δεν είναι γνωστή. Θεωρείται πιθανό πως δεν γράφτηκαν όλοι οι χαρακτήρες συγχρόνως, ενώ άλλοι μελετητές τους χρονολογούν περίπου στο 317 π.Χ. Σε ότι αφορά την σύνθεσή τους, ο Θεόφραστος πιθανότατα στηρίχτηκε ως ένα βαθμό στο έργο του Αριστοτέλη ''[[Περί Ηθικής]]''.
Γραμμή 32 ⟶ 34 :
{{Βικιθήκη}}
{{Βικιφθέγματα}}
* ''ΠερίΠερὶ φυτώνφυτῶν ιστορίαἱστορία'', εκδ. Κάκτος
* ''ΠερίΠερὶ φυτώνφυτῶν αιτιώναἰτιῶν'', εκδ. Κάκτος
* ''Χαρακτῆρες''
* ''Χαρακτήρες
** μετάφρ.Μαρίνος Σιγούρος ("Ι.Ν.Ζαχαρόπουλος")
** ''ΧαρακτήρεςΧαρακτῆρες κ.α.'', εκδ. Κάκτος
** Μετ.-Σχόλια ὑπὸ Ἐμμανουὴλ Δαΐδ, Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν ὑπ.4, βιβλιοπωλεῖον τῆς Ἑστίας 1940.
* ''Περί οσμών κ.α.'', εκδ. Κάκτος
* ''ΠερίΠερὶ λιποψυχίαςὀσμῶν κ.άα.'', εκδ. Κάκτος
* ''ΠερίΠερὶ οσμώνλιποψυχίας κ.αά.'', εκδ. Κάκτος
* ''Λεξικό φυτών'', εκδ. Κάκτος
* ''ΦυσικώνΦυσικῶν δόξα'' (αποσπασματικά)
* ''ΠερίΠερὶ λέξεως''
 
== Παραπομπές ==