Βικιπαίδεια

Ιστορία της Κύπρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Ουδέν (συζήτηση | συνεισφορές)
197 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Αναίρεση έκδοσης 7046957 από τον Ουδέν (Συζήτηση)
Ετικέτα: Αναίρεση
Γραμμή 6:
 
=== Η εξάπλωση του Ανθρώπου ===
[[Αρχείο:Homo-Stammbaum,_Version_Stringer-en.svg|σύνδεσμος=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Homo-Stammbaum,_Version_Stringer-en.svg|αριστερά|μικρογραφία|Σχηματική απεικόνιση της εμφάνισης του σύγχρονου ανθρώπου, Homo Sapiens, από προηγούμενα είδη Homo. Ο οριζόντιος άξονας αντιπροσωπεύει τη γεωγραφική κατανομή, και ο κάθετος τον χρόνο σε εκατομμύρια χρόνια. Οι μπλε περιοχές δείχνουν την εμφάνιση των ειδών σε συγκεκριμένες περιοχές. Οι πρώτοι σύγχρονοι Άνθρωποι από την Αφρική, απλώθηκαν σε όλο τον κόσμο και υπάρχει μίξη με άλλα είδη Ανθρώπων, κυρίως Homo Neanderthaths.<ref>{{cite journal|title=What makes a modern human|last=Stringer|first=C.|journal=Nature|issue=7396|doi=10.1038/485033a|year=2012|volume=485|pages=33–35|bibcode=2012Natur.485...33S|pmid=22552077}}</ref>]]
To [[Γένος (βιολογία)|γένος]] [[Homo]] αποτελεί εξέλιξη του κοινού κορμού χιμπαντζή-ανθρώπου, το οποίο δημιουργήθηκε περίπου 10 εως 2 εκατομμύρια χρόνια πριν. Έδωσε αρκετά παρακλάδια, ενα εξ αυτών, το μόνο που διατηρείται μέχρι σήμερα, ο σύγχρονος άνθρωπος homo sapiens sapiens. H εξέλιξη του H. sapiens sapiens συνέβη πριν 1,8 με 2 εκατομμύρια χρόνια πριν.<ref>[http://www.anth.ucsb.edu/projects/human/# Human evolution: the fossil evidence in 3D], by Philip L. Walker and Edward H. Hagen, Dept. of Anthropology, University of California, Santa Barbara. Retrieved April 5, 2005.</ref>
 
Γραμμή 58 ⟶ 57 :
Σημαντικοί οικισμοί της Χαλκολιθικής Εποχής είναι ο οικισμός της [[Ερήμη|Ερήμης]], στην Λεμεσο και της [[Λέμπα (Πάφος)|Λέμπας]] στην Πάφο όπου πληθυσμός έφτανε τους 1000 κατοίκους.<ref>Αδαμάντιος Σάμψων, Στέλλα Κατσαρού, «Η προϊστορία της Κύπρου», στο: Α. Σάμψων, Προϊστορική αρχαιολογία της Μεσογείου,εκδ.Καρδαμίτσας, Αθήνα, 2007, σελ. 335-337</ref>
 
=== Εποχή του Χαλκού ===
Η εποχή του Χαλκού ξεκινάει περίπου το 2600 πΧ. Η ύπαρξη του Χαλκού καθόρισε τις εξελίξεις στο νησί. Η γνώση για την εξόρυξη και χρήση του χαλκού ήρθε από τους γειτονικούς λαούς της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]] και [[Συρία|Συρίας]], όπου γνώριζαν για την επεξεργασία του χαλκού από το 3000 πΧ. <ref>https://www.youtube.com/watch?v=h2R8Ns4gFLw Γεώργιος Γεωργίου 24ο λεπτό</ref> Η συστηματική εξορυξη και εμπορεία του, οδήγησε σε άνθιση του πληθυσμού του νησιού, κατασκευή καλύτερων μηχανημάτων, καλύτερης τεχνολογίας (ξυλοκοπτικά, πλοία), καθώς και στην δημιουργία εμπορικών σχέσεων με το εξωτερικό. Στην Κύπρο, τα άφθονα δάση έδωσαν τα απαραίτητα καύσιμα για επεξεργασία του μεταλλεύματος. Δημιουργήθηκαν πολύ περισσότεροι οικισμοί σε σχέση με την νεολιθική εποχή, διάσπαρτοι σε όλη την Κύπρο.<ref>https://www.youtube.com/watch?v=h2R8Ns4gFLw Γιώργος Γεωργίου15ο λεπτό</ref> Στην γεωργία εισήχθη το [[άροτρο]], μια επαναστατική αλλαγή για την εποχή η οποία επέτρεψε τον πολλαπλασιασμό της καλλιεργίσιμης γής. Επιπλέον, εισήχθη το γαϊδούρι, με το οποίο επέκτεινε τον ζωτικό χώρο του χωριού.<ref>https://www.youtube.com/watch?v=h2R8Ns4gFLw Γεωργος Γιωργίου 20ο λεπτό</ref> Επιπλεόν, εισήχθη αυτή την εποχή το κρασί και το ξύδι, το οποίο χρησιμοποιείται και για συντήριση.
 
Γραμμή 190 ⟶ 189 :
Μια μεγάλη μορφή της Φιλοσοφίας, ο [[Ζήνων ο Κιτιεύς|Ζήνων ο Κιτιευς]], γεννήθηκε στο Κίτιον το 336 π.Χ. και ίδρυσε την [[Στωικισμός|Στωϊκή Σχολή]] στην Αθήνα. Πέθανε το 263 πΧ.<ref name=":2" />
 
===Ρωμαϊκή Περίοδος (58 πΧ εως )===
Η Κύπρος έγινε Ρωμαϊκή επαρχεία το 58 πΧ. Ο Κάτων ο Νεότερος, ένας Ρωμαίος αξιωματούχος, στάλθηκε στην Κύπρο να την οργανώσει με βάση τους Ρωμαϊκούς νόμους. Ο Κάτων φρόντισε να μην δημιουργήσει συνθήκες υπερφορολόγησης των αγροτών, όπως συνέβαινε στην υπόλοιπη αυτοκρατορία και δημιουργούσε συνεχώς εντάσεις. Η διοίκηση του ήτανε υποδειγματική και σύμφωνη με τις αρχές του Στωϊκισμού που ακολουθούσε. Τιμήθηκε από τη Ρώμη για τη διοίκηση του.<ref>{{Cite web|url=https://www.rassias.gr/1087CATO.html|title=Μάρκος Πόρκιος Κάτων ο Υτικαίος ή Κάτων ο Νεώτερος|last=Ρασσιάς|first=Βλάσσης|date=|website=Rassias.gr|publisher=|accessdate=30/6/2017}}</ref>
 
Γραμμή 211 ⟶ 210 :
==== Ο Χριστιανισμός στην Κύπρο ====
[[Αρχείο:Spread_of_Christianity_to_AD_600_(1).png|μικρογραφία|450x450εσ|{{legend|#1F63A7|Εξάπλωση του Χριστιανισμού εως το 325 μΧ}}{{legend|#6AB4FF|Εξάπλωση του Χριστιανισμού εως το 600 μΧ}}]]
Την Κύπρο επισκέφτηκαν οι απόστολοι [[Απόστολος Παύλος|Παύλος]], [[Απόστολος Βαρνάβας|Βαρνάβας]] και ευαγγελιστήςο [[Ευαγγελιστής Μάρκος]] (ανηψιός και βοηθός του Βαρνάβα), όταν ξεκίνησαν την πρώτη [[ιεραποστολή]] το 45 μΧ. Μετά την άφιξη τους στη Σαλαμίνα, κατευθύνθηκαν στην Πάφο, όπου προσηλύτισαν τον Ρωμαίο ανθύπατο ΣεργιοΣέργιο Παύλο. Κατάφεραν να προσυλητήσουν τον ανθύπατο αφού, σύμφωνα με το ευαγγέλιο, τύφλωσαν τον σύμβουλο του ανθύπατου και "μάγο" [[Μάγος Ελυμάς|Ελυμά]], αποδεικνύοντας έτσι την ανώτερη δύναμη του Ευαγγελίου<ref>(Ιωαν. Δ. Καραβιδόπουλου, «Βιβλικές Μελέτες Β΄», εκδ. Π.Πουρναρά, Θεσ/νίκη 2000, σ. 142-162)https://www.pemptousia.gr/2012/01/i-apostoli-varnavas-ke-pavlos-stin/</ref>. Η Σαλαμίνα θα είναι η έδρα της εκκλησίας της Κύπρου, ωστόσο, εκεί το 57 μΧ, ο Βαρνάβας θα πεθάνει δια λιθοβολισμού<ref>Ιωάννης Χάκκεττ "Ἱστορία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου" τόμος Α.</ref>. Στην [[Ταμασσός|αρχαία Ταμασσό]] θα χειροτονηθεί ο πρώτος επίσκοπος της Κύπρου από τους απόστολους Παύλο και Βαρνάνα, ο μετέπειτα [[Άγιος Ηρακλείδιος]]. Στην ίδια πόλη, όπου ήτανεήταν από τα πρώτα σημεία έναρξης προσηλυτισμού, ο ναός του Ασκληπιού αντικαταστάθηκε από τον [[ναό της Παναγίας Περάτων]].<ref>Νέαρχος Κληρίδης'', Η αρχαία πολιτεία της Ταμασού στα προ και μετά Χριστόν χρόνια: Η Ταμασσός τόπος αγίων, ο άγιος Δημητριανός, επίσκοπος Ταμασσού'' (Λευκωσία: Τύποις Ζαβαλλή 1963), 10-11.</ref>
 
Ο [[Χριστιανισμός]] στην Κύπρο θα ακολουθήσει την πορεία του Χριστιανισμού στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οπου μέχρι τον 4ο αιώνα, παρά τις κάποιες σποραδικές διώξεις, έζησαν μεγάλες περιόδους ασφάλειας. Τον 4ο όμως αιωνα, ο Χριστιανισμός θα επικρατήσει σε όλη την αυτοκρατορία, όταν θα απολαύσει την εύνοιας των αυτοκρατορικών κύκλων ενώ ταυτόχρονα οι προηγούμενες [[Εθνική θρησκεία|Εθνικες θρησκείες]] θα κυνηγηθουν.<ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/history/ancient/romans/christianityromanempire_article_01.shtml|title=Christianity and the Roman Empire|last=Dr Sophie Lunn-Rockliffe|first=|date=17/2/2017|website=British Broadcasting Corporation (BBC)|publisher=|accessdate=2/7/2017}}</ref>
 
Το 311 μΧ, ο αυτοκράτορας [[Γαλέριος|Αύγουστος Γαλέριος]], θα εκδόσει το πρώτο διάταγμα υπέρ του Χριστιανισμού, το οποίο θα επισημοποιήσει περεταίρωπεραιτέρω ο [[Κωνσταντίνος Α΄|Κωνσταντίνος Α']] ή αλλιώς Μέγας Κωνσταντίνος, με το [[διάταγμα των Μεδιολάνων]].<ref>{{Cite web|url=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%91%CE%84#cite_note-8|title=Κωνσταντίνος Α'|last=|first=|date=|website=el.wikipedia.org|publisher=|accessdate=1/7/2017}}</ref> Ενώ με τον Μέγα Κωνσταντίνο η λατρεία ορισμένων θεοτήτων των εθνικών θρησκειών απαγορεύτηκε, όπως πχ της Αστάρτης, στην Κύπρο τουλάχιστον ο Χριστιανισμός ευνοήθηκε, αφού μετά τους μεγάλους σεισμούς του 332 μ.Χ. και του 342 μ.Χ, χρηματοδότητησε μονο την ανοικοδόμηση της Σαλαμίνας, η οποία ήτανε πιο Χριστιανική σε σχέση με την ειδωλολατρική Πάφο<ref>Αθανάσιος Παπαγεωργίου, «Η Κύπρος κατά τους Βυζαντινούς χρόνους»,Κύπρος : Ιστορία, προβλήματα και αγώνες του λαού της, (επιμέλεια Γιώργος Τενεκίδης, Γιάννος Κρανιδιώτης), εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2000, σελ.33-34</ref>
 
Ο επόμενος αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο [[Θεοδόσιος Α΄|Θεοδόσιος τον Α']], θα ξεκινήσει τις διώξεις κατά των ειδωλολατρών σε όλη την Αυτοκρατορία, οδηγώντας στην επικράτηση του Χριστιανισμού. Στις [[27 Φεβρουαρίου]] του [[380]] αναγνώρισε τον [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]] ως την επίσημη θρησκεία της αυτοκρατορίας δηλώνοντας ''«επιθυμούμε όλα τα διάφορα υπήκοα έθνη [...] να ακολουθούν τη Θρησκεία που παραδόθηκε στους Ρωμαίους από τον άγιο απόστολο Πέτρο»'' και στις [[8 Νοεμβρίου]] του [[392]] έθεσε εκτός νόμου τις αρχαίες θρησκείες.<ref>''[[Θεοδοσιανός Κώδιξ]]'' 16.1.2. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#1 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref><ref>Παναγιώτης Δρακόπουλος, ''Μεσαίωνας - Ελληνικός και Δυτικός (Φιλοσοφία και προφητεία)'', εκδ. Παρουσία, Αθήνα 2002. Διαθέσιμο απόσπασμα [http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/drakopoulos_secular.html εδώ], στον ιστότοπο [http://www.myriobiblos.gr myriobiblos.gr].</ref> Στις [[2 Μαΐου]] του [[381]] εξέδωσε το λεγόμενο «έδικτο κατά των αποστατών»<ref>''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.7.1. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#7 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref> με το οποίο τιμωρούσε με πλήρη στέρηση δικαιωμάτων δικαιοπραξίας όλους τους πρώην χριστιανούς που επέστρεφαν στην Εθνική Θρησκεία. Στις [[21 Δεκεμβρίου]] του [[382]] απαγόρευσε με ποινή θανάτου και δήμευση της περιουσίας των ενόχων Εθνικών (που χαρακτηρίζονται ''«παράφρονες»'' και ''«ιερόσυλοι»''), κάθε μορφή [[Θυσία|θυσίας]], μαντικής, ψαλμωδιών προς τιμή των Θεών ή τις απλές επισκέψεις σε αρχαίους Ναούς.<ref>''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.7. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref> Το [[384]] διέταξε την κατεδάφιση ή το σφράγισμα ειδωλολατρικών Ιερών<ref>«Εάν κάποια αγάλματα βρίσκονται ακόμη μέσα στους Ναούς και τα Ιερά και έχουν δεχθεί ή δέχονται ακόμη τη λατρεία των ειδωλολατρών, όπου κι αν συμβαίνει αυτό, θα ξεριζωθούν εκ θεμελίων, αναγνωρίζοντας ότι αυτό έχει διαταχθεί κατ' επανάληψη και πολύ συχνά. Τα ίδια τα κτίρια των Ναών που βρίσκονται μέσα σε πόλεις ή κωμοπόλεις, ή έξω από αυτές, θα παραδοθούν σε δημόσια χρήση και θα καταστραφούν οι ανά τόπους βωμοί». (''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.19. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].) «Απαγορεύουμε σε εκείνους που έχουν μιαρές ειδωλολατρικές πεποιθήσεις να προσφέρουν τις καταραμένες τους θυσίες και να ασκούν όλες τις άλλες καταδικαστέες πρακτικές τους. Διατάσσουμε δε όλα τα Ιερά και οι Ναοί τους που στέκουν ακόμη, να καταστραφούν με πρωτοβουλία των τοπικών διοικητών και να εξαγνισθούν τα απομεινάρια τους με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Όλοι ας γνωρίζουν ότι αν παραβάτης του παρόντος νόμου παραπεμφθεί με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον δικαστού, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου». (''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.25. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].)</ref><ref>Σύμφωνα με τις παραπομπές του Κυρ. Σιμόπουλου και άλλων ερευνητών, συγκεκριμένο διάταγμα για κατεδάφιση Ελληνικών ναών (με μικρή σχετικά εφαρμογή στην πράξη και αυτού ακόμη) εξεδόθη από τον Αρκάδιο και μετά, όχι από τον Μέγα Θεοδόσιο.</ref> και υπέγραψε νέα απαγόρευση των θυσιών, ενώ στις [[24 Φεβρουαρίου]] του [[391]] ανανέωσε την πλήρη απαγόρευση των θυσιών, των επισκέψεων σε ειδωλολατρικούς ναούς: ''«Κανείς δεν θα μολυνθεί με θυσίες και σφάγια, κανείς δεν θα πλησιάσει ή θα εισέλθει σε Ναούς, ούτε θα σηκώσει τα μάτια σε εικόνες φτιαγμένες από ανθρώπινο χέρι, διαφορετικά θα είναι ένοχος μπροστά στους ανθρώπινους και τους θεϊκούς νόμους»''.<ref>''Θεοδοσιανός Κώδιξ'' 16.10.10. Διαθέσιμο το απόσπασμα στα λατινικά [http://ancientrome.ru/ius/library/codex/theod/liber16.htm#10 εδώ], στον ιστότοπο [http://ancientrome.ru/ ancientrome.ru].</ref> Σταμάτησαν να δίνονται επιχορηγήσεις προς τα παγανιστικά ιερατεία, ενώ αυξήθηκε η οχλοκρατική βια εναντίον των παγανιστικών ναών και ομοιωμάτων με την υποκίνηση των [[Μοναχισμός|μοναχών]].<ref>«Στο επίπεδο του λαού, οι πιο άσπονδοι εχθροί του παγανισμού ήταν οι μοναχοί. [...] Οι μοναχοί είχαν ενεργή συμμετοχή στις διαμάχες σχετικά με τα ορθά χριστιανικά δόγματα. [...] Οι μοναχοί δεν έδειχναν κανένα έλεος στους παγανιστές. Όταν οι όχλοι κατέστρεφαν παγανιστικούς ναούς, οι μοναχοί ήταν συνήθως στον πυρήνα τους». (James Allan Evans, The Emperor Justinian and the Byzantine Empire, Greenwood Press, 2005, σελ. xxvii, xxviii)</ref> Μέχρι τον 4ο αιώνα, ο Χριστιανισμός γίνεται η επίσημη θρησκεία του κράτους και μέχρι το τέλους του, οποιαδήποτε δημόσια εκδήλωση που αφορά άλλη θρησκεία και θεό, θα είναι παράνομη.<ref name=":4" /><ref>{{Cite web|url=http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/religion/why/legitimization.html|title=Legitimization Under Constantine|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=1/7/2017}}</ref>
 
H σύγχρονη ιστοριογραφία (λεγόμενη και "αναθεωρητική") αμφιβάλλει αν εφαρμόζονταν οι διάφοροι νόμοι κατά των παγανιστών.<ref>[https://www.academia.edu/10100520/Christian_conversion_in_late_antiquity_some_issues Averil Cameron, "Christian conversion in late antiquity: some issues", σ. 14, 15]. Παραπέμπει και στο Peter Brown, ‘Christianization and Religious Conflict’, CUP, 1997, και σε σειρά αναθεωρητικών ιστορικών. Βλ. παραπομπή 29, σ. 15. Επίσης δημοσιεύεται στο [https://books.google.gr/books?hl=el&lr=&id=JhOrCwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=compulsory+christianisation+late+antiquity&ots=aTQjhwvk9X&sig=pq2jxbFYRoEQrj7RpYaZsjSe9Jw&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false , Arietta Papaconstantinou, Daniel L. Schwartz, "Conversion in Late Antiquity: Christianity, Islam, and Beyond", Routledge, 3 Μαρ 2016, σ. 11, 12].</ref> Δεν έγιναν δίκες και εκτελέσεις παγανιστών, οι δε ποινές αναφέρονται αόριστα ως "θείες και ανθρώπινες τιμωρίες". Ακόμα και για τα βαριά πρόστιμα που προβλέπονταν για τους αξιωματούχους, δεν υπάρχουν αναφορές ότι εφαρμόστηκαν τον 4ο και 5ο αιώνα. Η εξιστόρηση ότι ο Ιουστινιανός έκλεισε την Ακαδημία του Πλάτωνος θεωρείται ότι δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια.<ref>[https://books.google.gr/books?id=9-pS94xRcgsC&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=by%20Mercury&f=false Gillian Clark,E. Gillian Clark, Christianity and Roman Society, Cambridge University Press, 2004 p. 113]: "''pagans were not tried and executed for their insistence on sacrificing or for their refusal to worship the Christian god. The laws forbidding traditional religious practice are vague about 'divine and human penalties', and even the heavy fines prescribed for officials are not known to have been imposed in the fourth and fifth centuries. [...] and the story that Justinian closed the Academy of Plato is as much a misrepresantation as the story that Julian forbade Christians to teach or to be taught.''".<br />Παραπέμπει και στο Peter Brown, ‘Christianization and Religious Conflict’, CUP, 1997, και σε σειρά άλλων αναθεωρητικών ιστορικών. Βλ. παραπομπή 29, σ. 15. </ref>
 
== Βυζάντινή Εποχή ==
Μετά τον διαχωρισμό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε Ανατολικό και Δυτικό κομμάτι, η Κύπρος υπάχθηκε στην κυριαρχία του Βυζαντίου. Οι πόλεις τις Κύπρου καταστραφήκανε από ισχυρούς σεισμούς το 332 και 342 μΧ και ανοικοδομήθηκε μόνο η χριστιανική Σαλαμίνα που μετονομάστηκε σε Κωνσταντία, από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο.
 
=== Πρωτοβυζαντινή περίοδος (325-642 μ.Χ) ===
Στις αρχές του 4ου αι. η Κύπρος ευημερεί αλλά οι σεισμοί του 332 μ.Χ. και του 342 μ.Χ. ισοπεδώνουν μεγάλα αστικά κέντρα (Σαλαμίνα,Πάφος) και κατ'εξοχήν νήσος γεωργική λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας επλήγη από λιμό.<ref name="ReferenceB2">Ανδρέας Στυλιανού, «Η Κύπρος κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο (324-642)», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,Εκδοτική Αθηνών, τομ. Ζ (1978), σελ.449</ref>. Ο [[Κωνστάντιος]] ανοικοδομεί την Σαλαμίνα όχι όμως και την [[Πάφος|Πάφο]]-μέχρι τότε πρωτεύουσα του νησιού- επειδή η δεύτερη ήταν πόλη ειδωλολατρική. Στο β μισό του 4ου αι.η Κύπρος ξαναβρίσκει την ευημερία της όπως φαίνεται από την ανέγερση μεγαλόπρεπων βασιλικών (Πάφος,Κούριο, Σαλαμίνα, Σόλους), αλλά και από τα πλήρη δραστηριότητας ναυπηγεία του νησιού.<ref>Αθανάσιος Παπαγεωργίου, «Η Κύπρος κατά τους Βυζαντινούς χρόνους»,Κύπρος : Ιστορία, προβλήματα και αγώνες του λαού της, (επιμέλεια Γιώργος Τενεκίδης, Γιάννος Κρανιδιώτης), εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2000, σελ.33-34</ref> Το πέρασμα της Αγίας Ελένης από το νησί τόνωσε τον Χριστιανισμό στο νησί αλλά και τον πληθυσμό του:<ref name="ReferenceB2" /> Η Σαλαμίς-Κωνσταντία έγινε η νέα πρωτεύουσα του νησιού και έδρα του αρχιεπισκόπου.<ref name="ReferenceB2" />.Όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος έστειλε κυβερνήτη του νησιού τον Καλόκαιρο για να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση του νησιού μετά τον σεισμό του 332, εκείνος στασίασε και αυτοανακηρύχθηκε ανεξάρτητος κυβερνήτης της Κύπρου αλλά η εξέγερσή του κατεστάλη.<ref name="ReferenceB2" />. Κατά την αναδιοργάνωση των επαρχιών από τον [[Ιουστινιανός|Ιουστιανό]] το 535 η Κύπρος αποσπάται από τη δικαιοδοσία του ''κόμητος της Ανατολής'' και περιήλθε με άλλες επαρχίες στη διοικητική αρμοδιότητα του quaestoris iustiniani exercitus, που είχε έδρα την Οδυσσό.<ref name="ReferenceC2">Ανδρέας Στυλιανού, «Η Κύπρος κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο (324-642)», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,Εκδοτική Αθηνών, τομ. Ζ (1978), σελ.450</ref> Η Κύπρος απέκτησε εκκλησιαστική αυτοκεφαλία, όταν η [[Πρώτη Σύνοδος της Εφέσου|Γ Οικουμενική Σύνοδος]] απέρριψε την αξίωση του Πατριαρχείου Αντιοχείας να υποτάξει την Εκκλησία της Κύπρου.<ref name="ReferenceC2" />- και δικαστικά υπήχθη απευθείας στην Βυζαντινή πρωτεύουσα. Πλήρωνε στρατιωτικούς φόρους ίσους με άλλες μεγάλες περιοχές της αυτοκρατορίας κάτι που μαρτυρεί την οικονομική ακμή του νησιού.<ref name="ReferenceC2" />
 
Γραμμή 254 ⟶ 255 :
 
=== Ενετοκρατία (1489 - 1571 μ.Χ.) ===
{{κύριο|Κύπρος υπό Βενετική κυριαρχία}}
[[File:Isola di Cipro - Francesco Basilicata - 1618.jpg|thumb|250px|Ενετική αναπαράσταση της Κύπρου, [[Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα]], 1618]]
 
Και επί [[Βενετοκρατούμενη Κύπρος|Βενετοκρατίας]] το νησί διατήρησε τους προηγούμενους φεουδαρχικούς του θεσμούς. Η Κύπρος υπήχθη στην πολιτική και νομοθετική εξουσία της Συγκλήτου και του Μεγάλου Συμβούλιου. Μια τριανδρία αποτελούμενη από τον τοποτηρητή και δύο συμβούλους με έδρα τη Λευκωσία, ήταν αυτή που αποτελούσε την ανώτατη αρχή, η οποία ασκούσε και δικαστικά καθήκοντα. Ο καπιτάνος της Αμμοχώστου ήταν ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής του νησιού, αλλά και με διοικητικά και δικαστικά καθήκοντα για την ίδια πόλη. Επίσης υπήρχε και το Μεγάλο Συμβούλιο αποτελούμενο από ευγενείς. Ο γενικός προβλέπτης είχε έκτακτα στρατιωτικά καθήκοντα. Ο στρατός δεν πρέπει να ξεπερνούσε τους 350-400 κι έφτασε τους 800 άνδρες και με 2000 μισθοφόρους.<ref>Θεόδωρος Παπαδόπουλος, «Η Βενετική κυριαρχία στην Κύπρο», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών τομ.Ι (1974), σελ.189-192</ref> Όσον αφορά τον πληθυσμό του νησιού στο τέλος της Βενετοκρατίας διπλασιάστηκε σε σχέση με την αρχή της: από 106.000 ανήλθε σε 200.000.<ref>Θεόδωρος Παπαδόπουλος, «Η Βενετική κυριαρχία στην Κύπρο», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών τομ.Ι (1974), σελ.195</ref> Την οικονομία του νησιού ενίσχυαν το μονοπώλιο των αλυκών, και τα αγροτικά προϊόντα: γενικά δεν είχε την ακμή που είχε σε προηγούμενη περίοδο επειδή η Κύπρος δεν συνιστούσε οικονομικό αυτοσκοπό για τους Βενετούς.<ref>Θεόδωρος Παπαδόπουλος, «Η Βενετική κυριαρχία στην Κύπρο», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών τομ.Ι (1974), σελ.192-196</ref> Η Βενετική εξουσία επιθυμούσε από την αρχή την αντικατάσταση της γαλλικής φεουδαρχικής τάξεως προκειμένου να αποκτήσει κοινωνικό έρεισμα. Στην πλειοψηφία του τη δημογραφική βάση του ελληνικού πληθυσμού αποτελούσε το αγροτικό στοιχείο (πάροικοι και ελεύθεροι γεωργοί) που ενταγμένο στο φεουδαρχικό σύστημα οδηγούνταν στην οικονομική του εξαθλίωση.<ref>Θεόδωρος Παπαδόπουλος, «Η Βενετική κυριαρχία στην Κύπρο», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών τομ.Ι (1974), σελ.192-195</ref>
 
Οι συνθήκες κατοχής εκκόλαψαν το εθνικό και κοινωνικοπολιτικό κίνημα του [[Ιάκωβος Διασσωρίνος|Διασσωρίνου]], στα 1560, οποίος μετά την μυστική επικοινωνία του με τους Οθωμανούς συνελήφθη και θανατώθηκε.<ref>Θεόδωρος Παπαδόπουλος, «Η Βενετική κυριαρχία στην Κύπρο», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών τομ.Ι (1974), σελ.200</ref> Οι σχέσεις της Βενετοκρατούμενης Κύπρου με τους Αιγύπτιους Μαμελούκους από τους οποίους ήθελαν να χειραφετηθούν γνωρίζουν διακυμάνσεις χωρίς όμως να κατακτηθούν από τους δεύτερους. Η άνοδος της Οθωμανικής δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο αποτέλεσε τον νέο υπολογίσιμο παράγοντα για την Κύπρο η οποία εκτός των διπλωματικών μεθόδων μετήλθε και στρατιωτικών όταν διαπίστωσε πως οι Οθωμανοί γίνονταν ιδιαιτέρως απειλητικοί (επιδρομή Λεμεσού 1539).<ref>Θεόδωρος Παπαδόπουλος, «Η Βενετική κυριαρχία στην Κύπρο», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών τομ.Ι (1974), σελ.197-199</ref>
 
== Τουρκοκρατία και ο ισλαμισμός στην Κύπρο ==
{{κύριο|Κύπρος υπό Οθωμανική κυριαρχία}}
Η Οθωμανική αυτοκρατορία κατέκτησε την Κύπρο το 1571<ref name="someprov">{{cite web|url=http://www.geonames.de/coutr-ota-provinces.html|title=Some Provinces of the Ottoman Empire|publisher=Geonames.de|accessdate=25 February 2013}}</ref> <ref>[http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+cy0017) Library of the US Congress]</ref>
 
Γραμμή 266 ⟶ 268 :
 
=== Οθωμανική Εισβολή του 1570 ===
{{κύριο|Οθωμανική εισβολή στην Κύπρο}}
Το καλοκαίρι του 1570, οι Οθωμανοί εισέβαλαν στον νησί με 60 χιλιάδες στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένου ιππικού και πυροβολικού, υπό την ηγεσία του [[Πασά Λαλα Μουσταφά|Λαλα Μουσταφά Πασα]]. Το στράτευμα αποβιβάστηκε χωρίς να συναντήσει αντίσταση, στις 2 Ιουλίου, κοντά στην Λεμεσό. Πορεύτηκαν προς την Λευκωσία την οποία κατέκτησαν στις 9 Σεπτεμβρίου 1570. 20 χιλιάδες λευκωσιάτες σκοτώθηκαν και κάθε δημόσιο κτήριο και παλάτι λεηλατήθηκε. Σώθηκαν μόνο γυναίκες και παιδιά, οι οποίοι πωλήθηκαν ως σκλάβοι.<ref>Turnbull, Stephen (2003). ''The Ottoman Empire 1326–1699 (Essential Histories Series #62)''. Osprey Publishing. p. 58</ref><ref>Hopkins, T. C. F. (2007). ''Confrontation at Lepanto: Christendom Vs. Islam''. Macmillan p.82</ref> Ακολούθως, τα τούρκικα στρατεύματα κατέλαβαν την Κερύνεια αμαχητί. Ωστόσο, στην Αμμόχωστο, η [[Πολιορκία της Αμμοχώστου 1570-71|πολιορκία]] κράτησε από τον Σεπτέμβρη του 1570 εώς τον Αύγουστο του 1571. Η πτώση της Αμμοχώστου σηματοδοτεί την έναρξη της Οθωμανικής κυριαρχίας στην Κύπρο.
[[Αρχείο:Ammoxostos.jpg|σύνδεσμος=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Ammoxostos.jpg|μικρογραφία|Χαλκογραφία της Αμμοχώστου, 1703]]
 
Με την κατάκτηση της Κύπρου, το νησί ανακυρήχθηκε σε [[Βιλαέτι]]. Διοικητής στο βιλαέτι της Κύπρου ήτανε ο [[Μπεηλέρμπεης|Μπεηλερμπεης]] Μουσταφά Πασάς διοικούσε το νησί με τον . Η Κύπρος διαιρέθηκε σε τρία [[Σαντζάκι|Σαντζάκια]], Αμμοχώστου, Κερύνειας και Πάφου. Σαντζάκια από τα παράλια της Μικράς Ασίας και μέσης Ανατολής, υπάχθηκαν στον Βιλαέτι της Κύπρου. Κάθε Σαντζάκι, υποδιαιρείτο σε [[Καζάς|Καζά]] (κάτι ανάλογο του Δήμου ή Νομού) ο οποίος υπόκειται σε νομική και διοικητική δικαιοδοσία ενός δικαστή, του [[Καδής|καδή]]. Κατά την διάρκεια της Οθωμανοκρατίας, η κατανομή Βιλαετιών και Σαντζακιών μεταβάλλονταν ανάλογα με τις συνθήκες της εποχής.<ref>{{Citation|last=Gökdemir|first=Rahim|title=MALİYEDEN MÜDEVVER (MAD.d) 03618 NUMARALI KIBRIS CİZYE DEFTERİ (TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRME)|url=http://adudspace.adu.edu.tr:8080/jspui/bitstream/11607/1072/3/Rah%C4%B1m_GOKDEMIR_tez.pdf.pdf|year=2012|publisher=[[Adnan Menderes University]]|language=Turkish|accessdate=26 April 2016}}</ref> Μετά την κατάκτηση της Κρήτης, το 1670 μΧ από τους Οθωμανούς και της μείωσης του εμπορίου στην Κύπρο, μετά από αίτημα της Εκκλησίας της Κύπρου, η Κύπρος υπάχθηκε στο Βιλαέτι του Αρχιπελάγου. <ref name="islamans">{{cite encyclopedia|url=http://www.islamansiklopedisi.info/|title=Kıbrıs (Osmanlı Dönemi)|encyclopedia=[[İslam Ansiklopedisi]]|publisher=Türk Diyanet Vakfı|pages=374–380|year=2002|volume=25}}</ref> Ωστόσο αυτή η διοικητική δομή ήτανε δυσλειτουργική και η Κύπρος υπάχθηκε κατευθείαν στο Αυτοκρατορικό Συμβούλιο το 1785 μ.Χ. Από αυτή την μεταβολή, η Ορθόδοξη Εκκλησία ευνοήθηκε αφού έγινε φοροσυλλέκτης<ref name="islamans" /> <ref name="gaz98">Gazioğlu, p. 98.</ref>▼
Σύντομα μετά την κατάκτηση, οι Οθωμανοί εγκατέστησαν στα κύρια κάστρα της Κύπρου μερικές χιλιάδες γενιτσάρους διαφόρων ειδικοτήτων. Στην Έγκωμη (Tuzla) εγκαταστάθηκαν 1.045 γενίτσαροι, στη Λευκωσία 1.130, και ανάλογος αριθμός στην Αμμόχωστο (Magoza). Μικρότεροι αριθμοί γενιτσάρων επάνδρωσαν άλλα φρούρια. Οι γενίτσαροι ήταν εκλεκτό σώμα Οθωμανών στρατιωτών αποτελούμενο εξ ολοκλήρου από σκλάβους πιστούς στον σουλτάνο. Στρατολογούνταν από την παιδική ηλικία από χριστιανικά χωριά, εξισλαμίζονταν και εκπαιδεύονταν συνέχεια. Στις αρχές του 16ου αιώνα το σώμα των γενιτσάρων άνοιξε και για στρατολόγηση ελεύθερων μουσουλμάνων. Το 1593-1595 λιγότερο από το μισό των γενιτσάρων προέρχονταν από σκλάβους (μη-μουσουλμάνους).<ref>[https://muse.jhu.edu/chapter/312320 Ronald Jennings, "Christians and Muslims in Ottoman Cyprus and the Mediterranean World, 1571-1640", κεφ. 4, The Military Corps (Janissaries and Spahis) and the Police, NYU Press, N.York, 1993]</ref>
 
▲Με την κατάκτηση της Κύπρου, το νησί ανακυρήχθηκε σε [[Βιλαέτιεγιαλέτι]]. Διοικητής στο βιλαέτιεγιαλέτι της Κύπρου ήτανε ο [[Μπεηλέρμπεης|Μπεηλερμπεηςμπεηλέρμπεης]] Μουσταφά Πασάς διοικούσε το νησί με τον . Η Κύπρος διαιρέθηκε σε τρία [[Σαντζάκι|Σαντζάκιασαντζάκι]]α, Αμμοχώστου, Κερύνειας και Πάφου. Σαντζάκια από τα παράλια της Μικράς Ασίας και μέσης Ανατολής, υπάχθηκαν στονστο Βιλαέτιεγιαλέτι της Κύπρου. Κάθε Σαντζάκισαντζάκι, υποδιαιρείτο σε [[Καζάς|Καζάκαζά]] (κάτι ανάλογο του Δήμουδήμου ή Νομούνομού) ο οποίος υπόκειται σε νομική και διοικητική δικαιοδοσία ενός δικαστή, του [[Καδής|καδή]]. Κατά την διάρκεια της Οθωμανοκρατίας, η κατανομή Βιλαετιώνεγιαλετίων και Σαντζακιώνσαντζακίων μεταβάλλονταν ανάλογα με τις συνθήκες της εποχής.<ref>{{Citation|last=Gökdemir|first=Rahim|title=MALİYEDEN MÜDEVVER (MAD.d) 03618 NUMARALI KIBRIS CİZYE DEFTERİ (TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRME)|url=http://adudspace.adu.edu.tr:8080/jspui/bitstream/11607/1072/3/Rah%C4%B1m_GOKDEMIR_tez.pdf.pdf|year=2012|publisher=[[Adnan Menderes University]]|language=Turkish|accessdate=26 April 2016}}</ref> Μετά την κατάκτηση της Κρήτης, το 1670 μΧ από τους Οθωμανούς και της μείωσης του εμπορίου στην Κύπρο, μετά από αίτημα της Εκκλησίας της Κύπρου, η Κύπρος υπάχθηκε στο Βιλαέτι[[εγιαλέτι του ΑρχιπελάγουΑρχιπελάγους]]. <ref name="islamans">{{cite encyclopedia|url=http://www.islamansiklopedisi.info/|title=Kıbrıs (Osmanlı Dönemi)|encyclopedia=[[İslam Ansiklopedisi]]|publisher=Türk Diyanet Vakfı|pages=374–380|year=2002|volume=25}}</ref> Ωστόσο αυτή η διοικητική δομή ήτανε δυσλειτουργική και η Κύπρος υπάχθηκε κατευθείαν στο Αυτοκρατορικό Συμβούλιο το 1785 μ.Χ. Από αυτή την μεταβολή, η Ορθόδοξη Εκκλησία ευνοήθηκε αφού έγινε φοροσυλλέκτης.<ref name="islamans" /> <ref name="gaz98">Gazioğlu, p. 98.</ref>
 
=== Κοινωνικές Αλλαγές ===
Γραμμή 274 ⟶ 280 :
 
=== Το σύστημα των Μιλλέτ ===
Οι Οθωμανοί εφάρμοσαν το [[Μιλλέτ|σύστημα των μιλλέτ]], κατά το οποίο οι Θρησκευτικές Αρχές κάθε μη μουσουλμανικής μειονότητας θα διοικούσε τον πληθυσμό της. Το σύστημα των Μιλλέτ ενίσχυσε την ορθόδοξη εκκλησία της Κύπρου που απέκτησε Εθναρχικό ρόλο καθώς πέρα από τον θρησκευτικό του ρόλο, ήτανε ηγέτης των Ελληνοκύπριων. Οι οθωμανικές αρχές βλέπανε θετικά αυτή την εξέλιξη γιατί ήθελαν κάποιο υπεύθυνο για τον έλεγχο του τοπικού πληθυσμού. <ref>{{Cite web|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Ottoman_Cyprus|title=Ottoman Cyprus|last=|first=|date=|website=En.Wikipedia|publisher=|accessdate=πηγή}} 7/4/2017</ref>
 
=== Αρχιτεκτονική και Αναβάθμιση Υποδομών ===
Γραμμή 280 ⟶ 286 :
[[Αρχείο:Cyprus_-_Limassol_castle_10.JPG|σύνδεσμος=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Cyprus_-_Limassol_castle_10.JPG|μικρογραφία|Το Μεσαιωνικό Κάστρο της Λεμεσού, ξανακτίστηκε από τους Οθωμανούς το 1590.]]
[[Αρχείο:Nicosia_Buyuk_Han_02.jpg|σύνδεσμος=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Nicosia_Buyuk_Han_02.jpg|μικρογραφία|Το Μπουγιούκ Χάνι]]
Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής εποχής, κτίστηκαν πολλά τζαμιά, εκκλησιές, μπάνια, σχολεία, βιβλιοθήκες και δημόσια κτήρια.<ref>Bağışkan, p. 6.</ref> Η αρχιτεκτονική που ακολουθήθηκε ήτανε η Οθωμανική αρχιτεκτονική, αλλά είχε ορισμένα ξεχωριστά χαρακτηριστικά λόγω της γοτθικής επίδρασης των Λατίνων που προϋπήρχαν στο νησί.<ref>{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=9A-EAgAAQBAJ&pg=58#v=onepage&q&f=false|title=Dictionary of Islamic Architecture|date=2002|publisher=Routledge|page=58|last1=Petersen|first1=Andrew}}</ref> Δυο σαράγια θεωρούνται ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας, είναι το [[Μπουγιούκ Χαν|Μπουγιούκ Χάνι]] και το [[Κουμαρτσιλάρ Χαν|Κουμαρτσιλάρ Χάνι]]. Η καλύτερη από τις πολλές βιβλιοθήκες που κτίστηκαν είναι η [[Βιβλιοθήκη του Μαχμούτ Β'|βιβλιοθήκη του Σουλτάν Μαχμουτ Β']], η οποία ήταν η βιβλιοθήκη του Μπουγιούκ Μετρεσσέ (Μεγάλη Θεολογική Σχολή)<ref>[http://www.mcw.gov.cy/mcw/DA/DA.nsf/All/B34960662BCBBF5FC2257273003A4773?OpenDocument&print Η σύλληση της πολιτιστικής κληρονιμιάς στην κατεχόμενη Κύπρο. Κυπριακή Δημοκρατία, Τμήμα Αρχαιοτήτων]</ref>.<ref>Bağışkan, p. 12.</ref> Στην Λευκωσία κτίστηκαν 23 ξεχωριστά παζάρια (αγορές), η κάθε μια με την δική της ειδικότητα.<ref name="b13">Bağışkan, p. 13.</ref> Ο Τεκες Χαλά Σουλτάν στην Λάρνακα θεωρείται ως ένα κομψοτέχνημα της οθωμανικής αρχιτεκτονικής.
[[Αρχείο:Larnaca_01-2017_img24_Kamares_Aqueduct.jpg|σύνδεσμος=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Larnaca_01-2017_img24_Kamares_Aqueduct.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Το υδραγωγείο Μπερίκ Πασά (Καμάρες) στην Λάρνακα]]
Η οθωμανική διοίκηση έφερε σημαντικές προόδους στην άρδευση και ύδρευση της Κύπρου. Το κυριότερο παράδειγμα είναι το Υδραγωγείο Μπεκίρ Πασά (Καμάρες) Λάρνακας, το οποίο κατασκευάστηκε το 1750 από των τότε Οθωμανό κυβερνήτη της Λάρνακας Αμπού Μπεκίρ Πασά και θεωρείτε η πιο σημαντική κατασκευή της Οθωμανικής εποχής. Το υδραγωγείο λειτουργούσε μέχρι το 1939 και αποτελούταν από 75 καμάρες που μετέφεραν το νερό από το ποταμό Τρέμιθο στην πόλη της Λάρνακας. Πριν το υδραγωγείο, οι κάτοικοι της Λάρνακας κουβαλούσαν νερό από μια απόσταση 2 ωρών.<ref>Gazioğlu, p. 138-9</ref> Παρόμοια υδραγωγεία κτίστηκαν στην Λευκωσία μεταξύ 1801 και 1803. Το [[υδραγωγείο του Arab Ahmet]] κοντά στην [[πύλη Πάφου]], το οποίο μεταφέρει νερό από τον [[Πήδαιος|Πηδαιό]] και το υδραγωγείο [[Nicosia aqueduct|Silihtar]] κοντά στην πύλη Αμμοχώστου.<ref>Keshishian, Kevork K. (1978). ''Nicosia: Capital of Cyprus Then and Now''. The Mouflon Book and Art Centre. p. 94-98</ref>
Γραμμή 310 ⟶ 316 :
 
=== Η Αγγλική Διοίκηση ===
Η αγγλική διοίκηση είχε εξαρχής να αντιμετωπίσει αρκετά προβληματα. Το πρώτο εμπόδιο ήτανε ο Κλήρος και η Ελληνική ανώτερη τάξη. Και οι δυο αυτές τάξεις απολάμβαναν μεγάλων προνομίων, τα οποία είχαν αποκτήσει συνεργαζόμενες με ένα συστημα διαφθοράς, καταπίεσης και εκμετάλλευσης. Σύμφωνα με τον πρώτο άγγλο διοικητή, δεν ήτανε τίποτα άλλο παρά "τυρρανίσκοι".<ref>{{Cite book|title=A political and Administrative History of Cyprus 1918-1926|last=Georghallides|first=George|publisher=Cyprus Research Centre|year=1979|isbn=|location=Nicosia|page=79}}</ref> Ως εκ τούτου, η Εκκλησία δεν θα απολάμβανε απαλλαγή από τη φορολογία ιδιοκτησίας γης. Έπειτα, οι παραβάσεις οι οποίες δεν θα σχετίζονταν με το αγγλικό δίκαιο, δεν θα εκδικάζονταν από τα δικαστήρια. Επιπλέον, οι επίσκοποι, όπως και οι μουφτήδες, δεν θα παρίσταντο στα συμβουλευτικά όργανα της διοίκησης. Επιπλέον, οι κληρικοί που παραβίαζαν το αστικό δίκαιο, θα δικάζονταν από αστικά και όχι εκκλησιαστικά δικαστήρια. Τέλος, απαγορεύτηκε η χρήση κρατικής βίας για είσπραξη εκκλησιαστικής φορολογίας, πράγμα που οδήγησε στην μείωση των εσόδων κατά τα δυο τρίτα τουλάχιστον.<ref>Χαιντς Ριχτερ, Ιστορία της Κύπρου 1878-1949, πρώτος τόμος σελίδα 90.</ref><ref>A political and administrative history of Cyprus, 1918-1926: with a survey of the foundations of British rule. G. S. Georghallides Cyprus Research Centre, 1979 - Cyprus σελ 61</ref>
Στα πρώτα χρόνια της κυριαρχίας τους οι Άγγλοι πλήρωναν ενοίκιο στην Τουρκία για την Κύπρο. Τα χρήματα αυτά εισέπρατταν από τους Κυπρίους με φορολογία. Από το 1914, όταν η Τουρκία μπήκε στον πόλεμο με το μέρος της Γερμανίας, η Αγγλία κήρυξε άκυρες τις συμφωνίες. Με τη συνθήκη της Λωζάννης (1923) , η Τουρκία αναγνώρισε την προσάρτηση της Κύπρου στην Αγγλία. Το 1925 η Κύπρος ανακηρύχθηκε αποικία του αγγλικού στέμματος.
 
Η Αγγλία πρόσφερε Σύνταγμα στον Κυπριακό λαό, και δικαίωμα για συναποφασίζει σε ορισμένα θέματα. Δεν είχε δικαίωμα όμως απόφασης επί του προϋπολογισμού. Επίσης δημιούργησαν και ένα Εκτελεστικό Συμβούλιο. Οι Ελληνοκύπριοι ήταν ευχαριστημένοι από την εξέλιξη, ενώ οι Τουρκοκύπριοι όχι, καθώς προέβλεπε αναλογική εκλογή εκπροσώπων, οπόταν οι Ελληνοκύπριοι θα είχαν το πάνω χέρι. Η αγγλική διοίκηση φρόντισε να εξαλείψει το καθεστώς διαφθοράς που υπήρχε στο οθωμανικό σύστημα με μόνιμα στελέχη και στρατιωτικά οργανωμένη αστυνομία, καλά εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη. Ωστόσο η φορολόγηση της Κύπρου ήτανε βαριά, πράγμα που συνέτεινε στην φτώχεια του λαού, την υποβαθμισμένη παιδεία, υγεία -υπήρχαν εστίες ελονοσίας κοντά στις πόλεις-, συγκοινωνίες.<ref>Χάιντς Ρίχτερ, Ιστορία της Κύπρου 1878-1949, τόμος Α', Eκδόσεις Εστία, Αθήνα, 2007, σ. 107-112.</ref>
Οι Κύπριοι δέχτηκαν με χαρά τους Άγγλους, γιατί πίστευαν ότι ως χριστιανική και δημοκρατική χώρα η Αγγλία θα τους κυβερνούσε καλύτερα. Πίστευαν ακόμα ότι η Αγγλία θα παραχωρούσε την Κύπρο στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις επιθυμίες των Κυπρίων. Ο εθνικισμός είχε αρχίσει ν΄ αναπτύσσεται στην Κύπρο από τον τελευταίο αιώνα της Τουρκοκρατίας και κυριότερος στόχος στις εθνικές βλέψεις των Κυπρίων ήταν να ενωθεί η Κύπρος με το ελληνικό κράτος<ref>http://www.mixanitouxronou.com.cy/stiles/sinevi-simera/i-m-vretania-prosarta-tin-kipro-ke-o-laos-enthousiazete-pou-glitoni-apo-tous-tourkous-giati-i-kiprii-katatachthikan-sto-vretaniko-strato-ke-ti-tous-ekane-na-elpizoun-entonotera-stin-enosi/</ref>.
 
Ο πόθος για ένωση εκφράστηκε από την πρώτη στιγμή της αγγλικής παρουσίας στο νησί. Όμως μετά τη ρητή αντίθεση της Αγγλίας για παραχώρηση του νησιού στην Ελλάδα, αφού νομικά, η Κυριαρχία ανήκε στην Τουρκία. Το 1901, κατά την ενθρόνιση του Εδουάρδου Ζ' έγιναν μαζικές διαδηλώσεις στην Κύπρο υπέρ της Ένωσης ενώ τα επόμενα χρόνια ξεκίνησαν οι πρώτες διακοινοτικές εντάσεις, μιας και οι Τουρκοκύπριοι δεν ήταν υπέρ της Ένωσης.<ref>Χάιντς Ρίχτερ, Ιστορία της Κύπρου 1878-1949, τόμος Α', Eκδόσεις Εστία, Αθήνα, 2007, σ. 117</ref> Στα σχολεία όμως, οι δάσκαλοι όχι μόνο δίδασκαν την αγάπη για την πατρίδα, αλλά θεωρούσαν φυσικό να προπαγανδίζουν την Μεγάλη Ιδέα, δηλαδή στην περίπτωση της Κύπρου την Ένωση.<ref>Χάιντς Ρίχτερ, Ιστορία της Κύπρου 1878-1949, τόμος Α', Eκδόσεις Εστία, Αθήνα, 2007, σ. 125.</ref>
Το 1882 οι Άγγλοι παραχώρησαν στους Κυπρίους σύνταγμα. Σύμφωνα μ’ αυτό οι Κύπριοι, χωριστά Έλληνες και Τούρκοι, μπορούσαν να παίρνουν μέρος στη νομοθετική εξουσία<ref>https://www.ianos.gr/oi-vretanoi-stin-kipro-0381508.html</ref>. Στην πραγματικότητα, όμως, οι Άγγλοι επέβαλλαν πάντοτε τη θέλησή τους.
 
=== Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ===▼
Στην πολιτική τους αυτή έπαιρναν τους Τούρκους αντιπροσώπους με το μέρος τους, δημιουργώντας έτσι από την αρχή διαχωριστικές τάσεις ανάμεσα στους αντιπροσώπους των δύο κοινοτήτων.
Ο πρώτος παγκόσμιος Πόλεμος είχε έμμεσες μόνο συνέπειες για την Κύπρο, αφού αναμείχθηκε μόνο εμμέσως, στο παζάρι για είσοδο της Ελλάδας στον Β ΠΠ. Πέραν τούτου η Κύπρος βοήθησε με παροχή τροφίμων, ξυλείας, αλόγων ενώ 13 χιλιάδες εθελοντές, Έλληνες και Τούρκοι συμμετείχαν ως εθελοντές.<ref>{{Cite book|title=Ιστορία της Κύπρου|first=Χαϊντς|last=Ριχτερ|isbn=978-960-05-1294-6|year=2007|location=Αθήνα|page=166}}</ref>▼
 
==== Απόρριψη βρετανικής προσφοράς για Ένωση το 1912-13 ====
Οι σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Αγγλικής κυβέρνησης πολύ συχνά έφταναν σε ένταση. Κύρια αιτία προστριβών ήταν η συνεχής αρνητική στάση των Άγγλων στο αίτημα των Κυπρίων για παραχώρηση πραγματικών δημοκρατικών δικαιωμάτων και για πραγματοποίηση της εθνικής επιδίωξης των Κυπρίων να ενωθούν με την Ελλάδα. Οι Άγγλοι διευκολύνονταν στην αρνητική τους στάση για το θέμα της ένωσης, από την εξίσου αρνητική στάση της τουρκοκυπριακής ηγεσίας.
Για πρώτη φορά, οι Βρετανοί προσέφεραν την Κύπρο στην Ελλάδα με αντάλλαγμα ναυτική βάση στο [[Αργοστόλι|Αργοστόλι Κεφαλονιάς]], τον Δεκέμβριο του 1912. Την πρόταση την έκανε ο υπουργός Οικονομικών της Αγγλίας [[Λόυντ Τζωρτζ]]. Ενώ ο [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Βενιζέλος]] αποδέχτηκε, ο υπουργός Εξωτερικών [[Γεώργιος Στρέιτ]] και ο βασιλιάς [[Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνος Α]]' εμπόδισαν την συμφωνία.<ref>Χάιντς Ρίχτερ, Ιστορία της Κύπρου 1878-1949, τόμος Α', Eκδόσεις Εστία, Αθήνα, 2007, σ157. Ο Ρίχτερ σημειώνει πως η ιστορία είναι σκοτεινή καθως ο Στρέιτ δεν ήτανε υπ. Εξωτερικών εκείνη την περίοδο. Όμως υπάρχουν ανεξάρτητες πηγές που επιβεβαιώνουν την ιστορία.</ref>
 
Η Εκκλησία εξακολουθούσε να παίζει ηγετικό ρόλο, προπαντός στα εθνικά ζητήματα. Προς την Ελλάδα ήταν προσανατολισμένη και η Μέση Εκπαίδευση, που κράτησε την ανεξαρτησία της από την αγγλική κυβέρνηση<ref>https://www.archaiologia.gr/blog/issue/%CE%B7-%CE%B2%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%85%CE%B2%CE%AD%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-k%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF-1878-1960/</ref>.
 
Η πρώτη εξέγερση των Κυπρίων εναντίον της Αγγλίας έγινε το 1931. Βασικές αιτίες ήταν η φτώχεια και η δυστυχία των Κυπρίων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της βαριάς φορολογίας, μαζί με την απογοήτευση και αγανάκτηση που προκαλούσε στο λαό η αρνητική στάση της Αγγλίας στις συνταγματικές και εθνικές διεκδικήσεις τους. Οι Άγγλοι κατέπνιξαν την επανάσταση και επέβαλαν στον κυπριακό λαό βαριά καταπιεστικά μέτρα.
 
Αρκετοί ωστόσο Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν στον αγγλικό στρατό στη διάρκεια του β΄ παγκοσμίου πολέμου.
 
Σαν υλοποίηση των υποσχέσεών τους προς τους λαούς, οι Άγγλοι έκαναν το 1948 προτάσεις στους Κυπρίους για συνταγματικές ελευθερίες και περιορισμένη αυτοκυβέρνηση. Η ηγεσία του κυπριακού λαού δε βρήκε ικανοποιητικές τις προτάσεις αυτές και τις απέρριψε.
 
Καινούργιος παράγοντας στην πολιτική ζωή του τόπο είχε παρουσιαστεί την εποχή αυτή το κομμουνιστικό κόμμα, που αναπτύχθηκε παράλληλα με την ίδρυση και τη διοργάνωση των εργατικών συνδικάτων. Το κόμμα βρισκόταν σε αντιπαράθεση με τις δεξιές δυνάμεις που συσπειρώνονταν γύρω από την Εκκλησία.
 
Το 1950 η Εκκλησία διοργάνωσε δημοψήφισμα, όπου η συντριπτική πλειοψηφία του κυπριακού λαού ψήφισε για την ένωση. Από τη χρονιά αυτή Αρχιεπίσκοπος Κύπρου έγινε ο Μακάριος Γ’, που επρόκειτο ν΄ αναδειχθεί σαν η κυριότερη πολιτική προσωπικότητα στο νησί.
 
Η Ελλάδα, που άρχισε πια να παίρνει ενεργότερο ρόλο στις κυπριακές υποθέσεις, κατέφυγε το 1954 στον ΟΗΕ και ζήτησε την αυτοδιάθεση της Κύπρου. Η πρώτη θέση που πήρε ο διεθνής οργανισμός ήταν αρνητική.
 
▲=== Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ===
▲Ο πρώτος παγκόσμιος Πόλεμος είχε έμμεσες μόνο συνέπειες για την Κύπρο, αφού αναμείχθηκε μόνο εμμέσως, στο παζάρι για είσοδο της Ελλάδας στον Β ΠΠ. Πέραν τούτου η Κύπρος βοήθησε με παροχή τροφίμων, ξυλείας, αλόγων ενώ 13 χιλιάδες Έλληνες συμμετείχαν ως εθελοντές.
 
==== Απόρριψη βρετανικών προσφορών για Ένωση το 1915 ====
Η Βρετανία το 1915 ήθελε την Ελλάδα να συμμαχήσει μαζί της εναντίον των Κεντρικών δυνάμεων. Σε σειρά συνομιλιών και προτάσεων, της πρότεινε μεταξύ άλλων και την Κύπρο, μαζί με άλλα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, εάν διαλυόταν. Ο Ζαΐμης, πρωθυπουργός τότε της Ελλάδας, έλαβε την τελική πρόταση στις 17 Οκτωβρίου και ζήτησε χρόνο να συνομιλήσει με τον βασιλιά της Ελλάδος, ο οποίος ήτανε φιλο-Γερμανός και απέρριψε την πρόταση της Αγγλίας. <ref>Χάιντς Ρίχτερ, Ιστορία της Κύπρου 1878-1949, τόμος Α', Eκδόσεις Εστία, Αθήνα, 2007, σελ. 191</ref>
Όταν το 1907 περιήλθε την Κύπρο ο νεαρός τότε υφυπουργός των Αποικιών Ουϊνστων Τσώρτσιλ, εξεδηλώθη κατά τρόπον κυριολεκτικά επιβλητικό ο πόθος των Κυπρίων για την ένωσή τους με την μητέρα Ελλάδα. Πόλεις και χωριά, από τα οποία πέρασε ο Αγγλος πολιτευτής, ήταν σκεπασμένα με τα χρώματα της ελληνικής μεγαλονήσου και δεν υπήρξε Κύπριος, ο οποίος να τον υποδεχθεί και ο οποίος να μην εκφράσει τον πόθο αυτό της ένωσης. Ο Ουϊνστων Τσώρτσιλ συγκινήθηκε και κατά την επίσημο δεξίωσή του από την κυπριακή βουλή, είπε αποτεινόμενος προς τους Έλληνες βουλευτές τα εξής: Νομίζω, ότι είναι απλώς φυσικό ο κυπριακός λαός, ο οποίος είναι ελληνικής καταγωγής, να αποβλέπει προς την ένωση της νήσου του με εκείνο το οποίο αποκαλεί Μητέρα Πατρίδα, ως προς ένα ιδεώδες το οποίον φλογερώς και με αφοσίωση ποθεί. Το αίσθημα αυτό είναι εκδήλωση του πατριωτικού εθνικισμού, ο οποίος τόσο χαρακτηρίζει το ευγενές ελληνικό έθνος.
 
Πράγματι, όταν η Τουρκία, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου πολέμου, τάχθηκε στο πλευρό της Γερμανίας και της Αυστρίας, η Μεγάλη Βρετανία ακύρωσε τη Συνθήκη της 4 Ιουνίου 1878 και προσάρτησε την 5. Νοεμβρίου 1914 στην Αυτοκρατορία τους το ελληνικό Νησί<ref>https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85&action=submit</ref>.
 
Την 18 Οκτωβρίου 1915 η βρετανική κυβέρνηση του Λόϋδ Τζώρτζ, επιθυμούσε να εξασφαλίσει την συμμετοχή της Ελλάδας στην οργανωμένη τότε εκστρατεία για την εκπόρθηση των στενών των Δαρδανελίων, προσέφερε με επίσημο έγγραφό της την Κύπρο στην Ελλάδα, υπό τον όρο αυτή να εγκαταλείψει την ουδετερότητά της στο διεξαγόμενο αγώνα. Με την προϋπόθεση της άμεσης ελληνικής εισδοχής στον πόλεμο και ήτανε δυνατόν να βοηθήσει τους απειλούμενους Σέρβους, αλλά ο Κωνσταντίνος επέμενε στην ελληνική ουδετερότητα, αν και η Μεγάλη Βρετανία πρόσφερε την Κύπρο για την ελληνική εισδοχή στον πόλεμο.
Όταν πληροφορήθηκε η κοινή γνώμη την προδοσία του Κωνσταντίνου, ξέσπασε πολιτική κρίση στην Ελλάδα, παραιτήθηκε διαμαρτυρόμενος ο Βενιζέλος για την στάση του Βασιλιά την 7. Οκτωβρίου<ref>http://cyprustimes.com/2017/10/17/17-oktovriou-1915-vretania-prosferi-tin-kypro-stin-ellada-alla-perni-arnitiki-apantisi/</ref>.
 
Μετά από λίγο καιρό η Ελλάδα εισήλθε στον πόλεμο στο πλευρό της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά οι Βρετανοί δεν θεωρούσαν πλέον τους εαυτούς τους δεσμευμένοι από την προσφορά εκείνη και διότι από το 1916 η βρετανική κυβέρνηση είχε αποφασίσει να διατηρήσει οπωσδήποτε την Κύπρο, παρ΄ όλες τις αλλεπάλληλες διαμαρτυρίες των Ελλήνων. Την 26 Οκτωβρίου 1920, ο υπουργός των αποικιών Αίμερυ απάντησε οριστικά πλέον στην κυπριακή πρεσβεία ότι η Αγγλία θα κρατήσει την Κύπρο και δεν δύναται να την εκχωρήσει στην Ελλάδα<ref>http://www.hellenica.de/Griechenland/Zypern/Ges/GR/KyprosAnglokratia.html</ref>.
=== Επιδίωξη της Ένωσης μετά τον Α'ΠΠ ===
Μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, το αίτημα για Ένωση ενισχύεται. Στην ενίσχυση του έπαιξαν ρόλο η [[Εθνική Οργάνωση της Κύπρου]] (να μην συγχέεται με την ΕΟΚΑ) την οποία ίδρυσαν εκκλησιαστικοί κύκλοι και τα μέλη τα επέλεγε ο Αρχιεπίσκοπος. Σκοπός της ήταν η επιδίωξη της Ενώσεως και η απόρριψη της ''Αυτονομίας'' που πρότειναν οι Άγγλοι και ήταν αποδεκτή ανάμεσα στους φτωχούς εργάτες και αγρότες, που απλά ήθελαν λιγότερους φόρους. Το 1930, ιδρύθηκε η ακόμη πιο σκληροπυρηνική [[Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση Κέντρου]] (ΕΡΕΚ) της οποίας τα μέλη ήταν μυστικά.{{Πηγή}}
 
=== Οκτωβριανά 1931 ===
Γραμμή 387 ⟶ 371 :
 
==== Σχέδιο Άτσεστον (διπλή ένωση με ~10% στην Τουρκία) ====
Ο μεσολαβητής για το Κυπριακό, πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ντιν Άτσεσον κατέθεσε σχέδιο (παρουσιάστηκαν δυο περίπου όμοιες εκδοχές) το 1965 που προέβλεπε την εγκατάσταση τουρκικής βάσης κατά κυριαρχία σε ευρεία εδαφική ζώνη στη χερσόνησο της Καρπασίας ίση με το 10%-11% του εδάφους του νησιού ως αντάλλαγμα για την ένωση του υπολοίπου της Κύπρου με την Ελλάδα. Για τους Τουρκοκύπριους που δεν θα μετέβαιναν στην τουρκική ζώνη προβλεπόταν εκτεταμένη αυτοδιοίκηση σε καντόνια εντός της ελληνικής ζώνης. Ήταν μια λύση που προσέγγιζε περισσότερο στην έννοια της διπλής ένωσης, της διανομής του νησιού μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.Η λύση αυτή θεωρείτο ριζική και οριστική από την αμερικανική οπτική καθώς έθετε την Κύπρο υπό τον έλεγχο δύο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και ταυτόχρονα εξάλειφε μια εστία διαμάχης μεταξύ συμμάχων στην ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία όμως, δεν δεχόταν εκμίσθωση, αλλά ζητούσε κυριαρχία. Ούτε ο Μακάριος αποδέχτηκε το σχέδιο και εγκαταλήφθηκεεγκαταλείφθηκε.<ref>{{Cite web|url=http://www.kathimerini.gr/870314/article/epikairothta/kosmos/to-sxedio-atseson-gia-to-kypriako|title=Το Σχέδιο Ατσεσον για το Κυπριακό|last=ΡΙΖΑΣ|first=ΣΩΤΗΡΗΣ|date=7/8/2016|website=η Καθημερινή|publisher=|accessdate=31/5/2017}}</ref>
 
==== Το καθεστώς της 21ης Απριλίου υπονομεύει τον Μακάριο, ίδρυση ΕΟΚΑ Β' ====
Γραμμή 414 ⟶ 398 :
==Παραπομπές==
{{παραπομπές|2}}
 
==Βιβλιογραφία==
*{{citation|last1=Bağışkan|first1=Tuncer|title=Kıbrıs'ta Osmanlı Türk Eserleri|date=2005|publisher=Turkish Cypriot Association of Museum Lovers}}
 
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Ιστορία_της_Κύπρου"