Αυστροουγγαρία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 1.068:
Η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία επιστράτευσε 7.8 εκατομμύρια στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Α΄ΠΠ. <ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=EHI3PCjDtsUC&pg=PA172&dq=Direct+and+Indirect+Costs+of+the+Great+World+War&hl=bg&cd=5#v=onepage&q=Direct%20and%20Indirect%20Costs%20of%20the%20Great%20World%20War&f=false|title=The European Powers in the First World War|author=Spencer Tucker|year=1996|publisher=|page=173}}</ref> Ο Στρατηγός φον Χέτσεντορφ ήταν ο Αρχηγός του Αυστροουγγρικού Γενικού Επιτελείου. Ο Φραγκίσκος Ιωσήσ Α΄, υπέργηρος για να διοικεί το στρατό, όρισε τον [[Φρειδερίκος του Τέσεν|Αρχιδούκα Φρειδερίκο της Αυστρίας και Δούκα του Τέσεν]] Ανώτατο Διοικητή Στρατού (''Armeeoberkommandant''), αλλά του ζήτησε να δώσει στο φον Χέτσεντορφ την ελευθερία να λαμβάνει αποφάσεις. Ο φον Χέτσεντορφ παρέμεινε στην πράξη διοικητής των ενόπλων δυνάμεων έως ότου ο Αυτοκράτορας [[Κάρολος Α΄ της Αυστρίας|Κάρολος Α΄]] ανέλαβε ο ίδιος την ανώτατη διοίκηση στα τέλη του 1916 και απέλυσε τον Κόνραντ φον Χέτσεντορφ το 1917. Εν τω μεταξύ οι οικονομικές συνθήκες στα μετόπισθεν επιδεινώθηκαν γρήγορα. Η Αυτοκρατορία εξαρτιόταν από τη γεωργία και η γεωργία από τη σκληρή εργασία εκατομμυρίων ανδρών που βρίσκονταν τώρα στο στρατό. Η παραγωγή τροφίμων μειώθηκε, το σύστημα μεταφορών έφτασε στα όριά του και η βιομηχανική παραγωγή δεν μπορούσε να ανταποκριθεί με επιτυχία στην τεράστια ανάγκη για πυρομαχικά. Η Γερμανία προσέφερε μεγάλη βοήθεια, αλλά δεν ήταν αρκετή. Επιπλέον η πολιτική αστάθεια των πολλαπλών εθνοτικών ομάδων της Αυτοκρατορίας εξανέμισε πλέον κάθε ελπίδα εθνικής συναίνεσης για την υποστήριξη του πολέμου. Όλο και περισσότερο έμπαινε ζήτημα της διάλυσης της Αυτοκρατορίας και της ,δημιουργίας αυτόνομων εθνικών κρατών βασισμένων στις ιστορικές κουλτούρες με βάση τη γλώσσα. Ο νέος Αυτοκράτορας επιζητούσε όρους ειρήνευσης από τους συμμάχους, αλλά οι πρωτοβουλίες του προσέκρουσαν στην άρνηση της Ιταλίας.
====Σερβικό μέτωπο 1914-1916 ====
Στην αρχή του πολέμου, ο στρατός χωρίστηκε σε δύο τμήματα. Το μικρότερο ανέλαβε την επίθεση κατά της Σερβίας, ενώ το μεγαλύτερο ανέλαβε να αντιμετωπίσει το ρωσικό στρατό. Η εισβολή στη Σερβία αποδείχτηκε καταστροφική: στο τέλος του 1914 η Αυστροουγγαρία δεν είχε κατακτήσει εδάφη, ενώ είχε χάσει 227.000 από μια συνολική δύναμη 450.000 ανδρών. Ωστόσο το φθινόπωρο του 1915 ο Σερβικός Στρατός νικήθηκε από τις Κεντρικές Δυνάμεις (Αυστριακοί με τη βοήθεια των Γερμανών και των Βουλγάρων), με κατάληξη την κατάληψη της Σερβίας. Κοντά στα τέλη του 1915, σε μια μαζική επιχείρηση διάσωσης που περιλάμβανε πάνω από 1.000 δρομολόγια από ιταλικά, γαλλικά και βρετανικά ατμόπλοια, 260.000 Σέρβοι στρατιώτες μεταφέρθηκαν στην Κέρκυρα, όπου περίμεναν την πιθανότητα νίκης των Συμμαχικών Δυνάμεων για να διεκδικήσουν τη χώρα τους. Η Κέρκυρα φιλοξένησε τη σερβική κυβέρνηση σε εξορία μετά την κατάρρευση της Σερβίας και χρησίμευσε ως βάση ανεφοδιασμού για το ελληνικό μέτωπο. Τον Απρίλιο του 1916 ένας μεγάλος αριθμός Σερβικών στρατευμάτων μεταφέρθηκε με βρετανικά και γαλλικά πολεμικά πλοία από την Κέρκυρα στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η συνολική δύναμη ανδρών άνω των 120.000 αντικατέστησε ένα πολύ μικρότερο στρατό στο Μακεδονικό Μέτωπο και πολέμησε μαζί με τα βρετανικά και τα γαλλικά στρατεύματα.<ref name="history1"/>
====Ρωσικό μέτωπο 1914-1917 ====
[[File:Szturm Twierdzy Przemysl A. Ritter von Meissl.jpg|thumb|upright=1.05|Πολιορκία του Πσέμυσλ το 1915]]
Στο Ανατολικό μέτωπο ο πόλεμος άρχισε εξίσου άσχημα. Ο Αυστροουγγρικός στρατός ηττήθηκε στη Μάχη του [[Λβιβ|Λέμπεργκ]] και η μεγάλη πόλη-φρούριο του Πσέμυσλ πολιορκήθηκε και έπεσε το Μάρτιο του 1915. Η Επίθεση Γκέρλιτσε-Τάρνουφ ξεκίνησε ως μια δευτερεύουσα γερμανική επίθεση για να ανακουφίσει την πίεση της ρωσικής αριθμητικής ανωτερότητας επί της Aυστροουγγαρίας, αλλά η συνεργασία των Κεντρικών Δυνάμεων είχε ως αποτέλεσμα τεράστιες ρωσικές απώλειες, την πλήρη κατάρρευση των ρωσικών γραμμών και την υποχώρησή τους 100 χιλιόμετρα μέσα στη Ρωσία. Η Τρίτη Ρωσική Στρατιά αποδεκατίστηκε. Το καλοκαίρι του 1915 ο Αυστροουγγρικός Στρατός, υπό ενιαία διοίκηση με τους Γερμανούς, συμμετείχε στην επιτυχημένη επίθεση Γκέρλιτσε-Τάρνουφ. Από τον Ιούνιο του 1916 οι Ρώσοι εστίασαν τις επιθέσεις τους στον Αυστροουγγρικό στρατό στην επίθεση του [[Αλεξέι Αλεξέγεβιτς Μπρουσίλοφ|Μπρουσίλοφ]], επωφελούμενοι της αριθμητικής κατωτερότητας του Αυστροουγγρικού στρατού. Στα τέλη Σεπτεμβρίου 1916 η Αυστροουγγαρία επιστράτευσε και συγκέντρωσε νέες δυνάμεις και η επιτυχημένη ρωσική προέλαση ανακόπηκε και σταδιακά απωθήθηκε, αλλά οι Αυστριακές στρατιές υπέστησαν μεγάλες απώλειες (περίπου 1 εκατομμύριο άνδρες), από τις οποίες ουδέποτε συνήλθαν. Η Μάχη του Zμπόροφ (1917) ήταν η πρώτη σημαντική ενέργεια της [[Τσεχοσλοβακική Λεγεώνα|Τσεχοσλοβακικής Λεγεώνας]], που αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία της [[Τσεχοσλοβακία]]ς ενάντια στον Αυστροουγγρικό Στρατό. Ωστόσο οι τεράστιες απώλειες σε άνδρες και υλικό που υπέστησαν οι Ρώσοι κατά τη διάρκεια της επίθεσης συνέβαλαν σημαντικά στις [[Ρωσική Επανάσταση|επαναστάσεις του 1917]] και αυτό προκάλεσε την οικονομική κατάρρευση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.
====Ιταλικό μέτωπο 1915-1918====
Το Μάιο του 1915, η [[Ιταλία]] μπήκε στον πόλεμο στο πλευρό της [[Αντάντ]] και επιτέθηκε στην Αυστροουγγαρία. Η σύγκρουση με τους Ιταλούς ήταν σκληρή αλλά αμφίρροπη. Μόνο σε αυτό το μέτωπο σημείωσαν οι Αυστροούγγροι σημαντικές επιτυχίες, καθώς κατόρθωσαν να συγκρατήσουν τους αριθμητικά ανώτερους Ιταλούς στις [[Άλπεις]]. Το καλοκαίρι του 1915, ο αυστριακός και ο γερμανικός στρατός πραγματοποίησαν την επιτυχημένη επιθετική εκστρατεία Gorlice–Tarnow, ενώ τον ίδιο χρόνο οι Αυστριακοί, με τη βοήθεια των Γερμανών και των Βουλγάρων κατέλαβαν τη Σερβία.▼
[[File:Sacrario Militare di Redipuglia.jpg|thumb|upright=0.8|right|The [[:it:Sacrario militare di Redipuglia|Το στρατιωτικό νεκροταφείο της Ρεντιπούλια (Iταλία), όπου αναπαύονται περίπου 100,.000 Iταλοί στρατιώτες που σκοτώθηκαν στις μάχες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.]]
Το Μάιο του 1915 η Ιταλία επιτέθηκε στην Αυστροουγγαρία. Η Ιταλία ήταν ο μόνος στρατιωτικός αντίπαλος της Αυστροουγγαρίας που είχε παρόμοιο βαθμό εκβιομηχάνισης και οικονομικού επιπέδου. Εξάλλου ο στρατός της ήταν πολυάριθμος (~ 1.000.000 άνδρες ήταν ήδη στα όπλα), αλλά έπασχε από ανεπαρκή ηγεσία, κατάρτιση και οργάνωση. Ο Αρχηγός του Επιτελείου Λουίτζι Καντόρνα οδήγησε το στρατό του προς τον ποταμό Iσόντσο, ελπίζοντας να καταλάβει τη [[Λιουμπλιάνα]] και τελικά να απειλήσει τη Βιέννη. Ωστόσο ο Βασιλικός Ιταλικός Στρατός αναχαιτίστηκε στον ποταμό, όπου τέσσερις μάχες έλαβαν χώρα σε διάστημα πέντε μηνών (23 Ιουνίου - 2 Δεκεμβρίου 1915). Ο αγώνας ήταν εξαιρετικά αιματηρός και εξαντλητικός και για τους δύο αντιπάλους.<ref>John R. Schindler, ''Isonzo: The Forgotten Sacrifice of the Great War'' (2001)</ref> Στις 15 Μαΐου 1916 ο Αυστριακός Aρχηγός του Επιτελείου Κόνραντ φον Χέτσεντρορφ ξεκίνησε τη ''''Strafexpedition ("τιμωρητική αποστολή"): οι Αυστριακοί διέσπασαν το αντίπαλο μέτωπο και κατέλαβαν το οροπέδιο Aσιάγκο. Οι Ιταλοί κατάφεραν να αντισταθούν και με μια αντεπίθεση, κατέλαβαν τη [[Γκορίτσια]]στις 9 Αυγούστου. Παρ 'όλα αυτά αναγκάστηκαν να σταματήσουν στο Κάρσο, λίγα χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορα. Σε αυτό το σημείο ακολούθησαν αρκετοί μήνες αμφίρροπου πολέμου χαρακωμάτων (ανάλογος με εκείνο του Δυτικού μετώπου). Καθώς η Ρωσική Αυτοκρατορία κατέρρευσε, ως αποτέλεσμα της [[Ρωσική Επανάσταση|Επανάστασης των Μπολσεβίκων]] και [[Συνθήκη του Μπρεστ - Λιτόφσκοι|Ρώσοι τερμάτισαν τη συμμετοχή τους στον πόλεμο]], οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί μπόρεσαν να μεταφέρουν στο Δυτικά και το Νότιο μέτωπα πολύ ανθρώπινο δυναμικό από τις μάχες του πρώην Ανατολικού. Στις 24 Οκτωβρίου 1917 οι Αυστριακοί (που τώρα απολάμβαναν αποφασιστική γερμανική υποστήριξη) επιτέθηκαν στο [[Μάχη του Καπορέττο
|Καπορέττο]] χρησιμοποιώντας νέες τακτικές διείσδυσης. Παρόλο που προχώρησαν περισσότερο από 100 χλμ. προς τη [[Βενετία]] και κέρδισαν σημαντικά εφόδια, αναχαιτίστηκαν και δεν μπορούσαν να διασχίσουν τον ποταμό Πιάβε. Η Ιταλία, αν και υπέστη τεράστιες απώλειες, συνήλθε από το πλήγμα: σχηματίστηκε μια κυβέρνηση συνασπισμού υπό το Βιτόριο Εμανουέλε Ορλάντο. Η Ιταλία έτυχε επίσης υποστήριξης από τις δυνάμεις της Αντάντ: το 1918 έφθασαν στο Ιταλικό μέτωπο μεγάλες ποσότητες πολεμικού υλικού και μερικές βοηθητικές αμερικανικές, βρετανικές και γαλλικές μεραρχίες.<ref>Gaetano V. Cavallaro (2010). The Beginning of Futility: Diplomatic, Political, Military and Naval Events on the Austro-Italian Front in the First World War 1914–1917 I. p. 339. {{ISBN|9781401084264}}.</ref> Cadorna was replaced by General [[Armando Diaz]]; under his command, the Italians retook the initiative and won the decisive [[Battle of the Piave river]] (15–23 June 1918), in which some 60,000 Austrian and 43,000 Italian soldiers were killed. The multiethnic Austro-Hungarian Empire started to disintegrate, leaving its army alone on the battlefields. The final battle was at [[Battle of Vittorio Veneto|Vittorio Veneto]]; after 4 days of stiff resistance, Italian troops crossed the Piave River, and after losing 90,000 men the defeated Austrian troops retreated in disarray pursued by the Italians. The Italians captured 428,000 Austrian-Hungarian soldiers,{{citation needed|date=October 2013}} 24 of whom were generals,<ref>Pier Paolo Cervone, ''Vittorio Veneto, l'ultima battaglia'', Milano, Mursia, 1993.</ref> 5,600 cannons and mortars, 4,000 [[Heavy machine guns|machine guns]].<ref>[[Indro Montanelli]]; Mario Cervi, ''Due secoli di guerre'', VII, Novara, Editoriale Nuova, 1981.</ref> The military breakdown also marked the start of the rebellion for the numerous ethnicities who made up the multiethnic Empire, as they refused to keep on fighting for a cause which now appeared senseless. These events marked the end of Austria-Hungary, which collapsed on 31 October 1918. The armistice was signed at [[Armistice of Villa Giusti|Villa Giusti]] on 3 November.
▲Το Μάιο του 1915, η [[Ιταλία]] μπήκε στον πόλεμο στο πλευρό της [[Αντάντ]] και επιτέθηκε στην Αυστροουγγαρία. Η σύγκρουση με τους Ιταλούς ήταν σκληρή αλλά αμφίρροπη. Μόνο σε αυτό το μέτωπο σημείωσαν οι Αυστροούγγροι σημαντικές επιτυχίες, καθώς κατόρθωσαν να συγκρατήσουν τους αριθμητικά ανώτερους Ιταλούς στις [[Άλπεις]].
Οι δύο τελευταίες επιτυχίες της Αυστροουγγαρίας, η κατάκτηση της Ρουμανίας και η [[Μάχη του Καπορέττο]], ήταν επιχειρήσεις στις οποίες συνεισέφεραν καθοριστικά οι Γερμανοί. Η πλειοψηφία του λαού (με την εξαίρεση των Γερμανών και Ούγγρων) άρχισε πλέον να σκέφτεται την «επόμενη μέρα», μετά την αναμενόμενη αποσύνθεση της αυτοκρατορίας. ▼
Τον Ιούνιο του 1918, ο αυστριακός αρχιστράτηγος Κόνραντ επιχείρησε μία ριψοκίνδυνη επίθεση εναντίον των Ιταλών. Το σχέδιο απέτυχε και τον Οκτώβριο του 1918 ο ιταλικός στρατός αντεπιτέθηκε, κέρδισε τη [[μάχη του Βιτόριο Βένετo]], κατέστρεψε ότι απέμενε από τον αυστροουγγρικό στρατό και έθεσε τέλος στην αυστροουγγρική αυτοκρατορία.
▲Οι δύο τελευταίες επιτυχίες της Αυστροουγγαρίας, η κατάκτηση της Ρουμανίας και η [[Μάχη του Καπορέττο]], ήταν επιχειρήσεις στις οποίες συνεισέφεραν καθοριστικά οι Γερμανοί. Η πλειοψηφία του λαού (με την εξαίρεση των Γερμανών και Ούγγρων) άρχισε πλέον να σκέφτεται την «επόμενη μέρα», μετά την αναμενόμενη αποσύνθεση της αυτοκρατορίας.
== Η διάλυση της αυτοκρατορίας ==
| |||