Φρίντριχ Χάγιεκ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μλκ |
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 94.64.161.169 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Τζερόνυμο Ετικέτα: Επαναφορά |
||
Γραμμή 45:
===Σικάγο===
Το [[1950]] ο Χάγιεκ άφησε το [[London School of Economics]], αποδεχόμενος μια θέση στο Πανεπιστήμιο του [[Σικάγο|Σικάγου]]
|title=Hayek On Hayek: An Autobiographical Dialogue|publisher=Liberty Fund|year=2008|pages=128}}</ref>. Ουδέποτε δίδαξε στη Σχολή Οικονομικών, η οποία σταθερά δεν τον έκανε δεκτό<ref>{{cite book|last=Screpanti Zamani|first=Ernesto Stefano|title=An Outline of the History of Economic Thought|year=2005|publisher=Oxford|page=498}}</ref>.
Γραμμή 83:
::Δεν υπάρχει καμία μορφή που να είχε μεγαλύτερη επιρροή, κανένα πρόσωπο που να είχε μεγαλύτερη επιρροή στους διανοούμενους πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα απ’ ό,τι ο Φρίντριχ Χάγιεκ. Τα βιβλία του μεταφράστηκαν και κυκλοφόρησαν σε μυστικές εκδόσεις και στη μαύρη αγορά, διαβάστηκαν ευρέως, και αναμφισβήτητα επηρέασαν το κλίμα που τελικά επέφερε την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
:::-[[Μίλτον Φρήντμαν|Μίλτον Φρίντμαν]] (Ίδρυμα Χούβερ)
::Οι πιο ενδιαφέροντες μεταξύ των θαρραλέων αντιφρονούντων της δεκαετίας του 1980 ήταν οι κλασσικοί φιλελεύθεροι, μαθητές του Φ. Α. Χάγιεκ, από τον οποίο είχαν μάθει για την καθοριστική σημασία της οικονομικής ελευθερίας και για την εννοιολογική διαφορά - που συχνά παραβλέπεται - μεταξύ φιλελευθερισμού και δημοκρατίας.
Γραμμή 96:
===Αναγνώριση===
Το [[1980]], ο ([[αθρησκία|μη θρησκευόμενος]]) [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία|Ρωμαιοκαθολικός]] Φρίντριχ Χάγιεκ<ref>{{cite web|url=http://www.cato.org/events/transcripts/010508et.pdf |title=CATO INSTITUTE BOOK FORUM – FRIEDRICH HAYEK: A BIOGRAPHY|format=PDF |date=2001-05-08|accessdate=2011-09-14|archiveurl=http://web.archive.org/web/20030314150247/http://www.cato.org/events/transcripts/010508et.pdf|archivedate=2003-03-14}}</ref> ήταν ένας απο τους 12 βραβευθέντες με Νόμπελ που συναντήθηκαν με τον [[Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄|Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄]], «για να συνδιαλεχθούν, να αναλύσουν τις σκέψεις τους για τους τομείς τους, να ανταλλάξουν απόψεις αναφορικά με την σχέση ανάμεσα στον Καθολικισμό και την επιστήμη» καθώς και «να θέσουν υπ'όψιν του Ποντίφικα τα προβλήματα τα οποία οι Νομπελίστες θεωρούν ως τα πιεστικότερα για τον σύγχρονο άνθρωπο στους αντίστοιχους τομείς των σπουδών τους<ref>{{Cite book|last= Ebenstein|first=Alan|title=Friedrich Hayek: a biography|place=Palgrave, New York|publisher=University Of Chicago Press|year=2001|edition=1st|pages=301|isbn=9780312233440}}</ref>.
Το [[1984]] αναγορεύτηκε μέλος του Τάγματος των Συντρόφων της Τιμής από την Βασίλισσα [[Ελισάβετ Β' του Ηνωμένου Βασιλείου]], κατόπιν προτάσεως της βρετανής πρωθυπουργού [[Μάργκαρετ Θάτσερ]], για τις «υπηρεσίες του στην μελέτη των οικονομικών»<ref name="Ebenstein">{{Cite book|last= Ebenstein|first=Alan|title=Friedrich Hayek: a biography|place=Palgrave, New York|publisher=University Of Chicago Press|year=2001|pages=305|isbn=9780312233440}}</ref>. Ο Χάγιεκ ήλπιζε να του απονεμηθεί ο τίτλος του [[Βαρώνος|βαρώνου]], και έπειτα από την αναγόρευσή του ως μέλος του Τάγματος έστειλε ένα γράμμα στους φίλους του με το οποίο ζητούσε να τον προσφωνούν στο εξής με την αγγλική εκδοχή του ονόματός του (''Frederick''). Ύστερα απο την εικοσάλεπτη ακρόασή του από τη Βασίλισσα, ήταν απόλυτα συνεπαρμένος, σύμφωνα με την νύφη του, Έσκα Χάγιεκ. Ο ίδιος είπε έναν χρόνο αργότερα ότι η Βασίλισσα «τον είχε εντυπωσιάσει. Τέτοια άνεση κι επιδεξιότητα, σαν να με γνώριζε όλη μου την ζωή». Την ακρόαση από την Βασίλισσα ακολούθησε δείπνο σε οικογενειακό και φιλικό κύκλο στο Ινστιτούτο Οικονομικών Υποθέσεων (''Institute of Economic Affairs''). Όταν, αργότερα εκείνο το βράδυ, ο Χάγιεκ επέστρεψε στη Λέσχη Μεταρρύθμισης (''Reform Club''), σχολίασε: «Μόλις πέρασα την ευτυχέστερη ημέρα της ζωής μου»<ref>{{Cite book|last= Ebenstein|first=Alan|title=Friedrich Hayek: a biography|place=Palgrave, New York|publisher=University Of Chicago Press|year=2001|pages=305|isbn=9780312233440}}</ref>.
Γραμμή 199:
Το ενδιαφέρον για το έργο του Χάγιεκ αναζωπυρώθηκε στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 με την άνοδο συντηρητικών κυβερνήσεων στις [[Ηνωμένες Πολιτείες]], το [[Ηνωμένο Βασίλειο]] και τον [[Καναδάς|Καναδά]]. Η [[Μάργκαρετ Θάτσερ]], μετά τη νίκη της στις γενικές εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου του 1979, τοποθέτησε τον Κιθ Τζόζεφ (''Keith Joseph''), διευθυντή του Χαγιεκιανού Κέντρου Μελετών Πολιτικής (''Hayekian Centre for Policy Studies'') ως Υπουργό Βιομηχανίας, σε μια προσπάθεια να δώσει νέα κατεύθυνση στις οικονομικές στρατηγικές του κοινοβουλίου. Ομοίως, ο Ντέιβιντ Στόκμαν (''David Stockman''), ο αξιωματούχος του οικονομικού επιτελείου του [[Ρόναλντ Ρήγκαν]] το 1981 με την μεγαλύτερη επιρροή, ήταν γνωστός οπαδός των ιδεών του Χάγιεκ<ref>Kenneth R. Hoover, ''Economics as Ideology: Keynes, Laski, Hayek, and the Creation of Contemporary Politics'' (2003), σελ. 213</ref>.
Ο Χάγιεκ έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο «Γιατί δεν είμαι Συντηρητικός» (''Why I Am Not a Conservative'')<ref>{{cite web |title=Why I Am Not a Conservative |publisher=LewRockwell.com |date= |accessdate=2011-10-12 |url=http://www.lewrockwell.com/orig6/hayek1.html}}{{dead link|date=June 2015}}</ref> που περιλαμβάνεται ως επίλογος του Συντάγματος της Δημοκρατίας, στο οποίο επικρίνει τον συντηρητισμό για την αδυναμία του να προσαρμόζεται στις αλλαγές των δεδομένων της ζωής των ανθρώπων και να προσφέρει ένα θετικό πολιτικό πρόγραμμα, επισημαίνοντας πως «Ή αξία του συντηρητισμού προσδιορίζεται από την αξία αυτού που συντηρεί» (''Conservatism is only as good as what it conserves''). Αν και αναγνώριζε ότι ο σύγχρονος συντηρητισμός έχει πολλές κοινές θέσεις ως προς τα οικονομικά με τους κλασικούς φιλελεύθερους, και ιδίως ως προς την κοινή πίστη των δύο ρευμάτων στην ελεύθερη αγορά, ο Χάγιεκ πίστευε ότι ο συντηρητισμός υποστηρίζει την ελεύθερη αγορά γιατί θέλει να «μένει ακίνητος», ενώ ο φιλελευθερισμός την υποστηρίζει γιατί «θέλει κάπου να πάει». Ο Χάγιεκ αυτοπροσδιοριζόταν ως κλασικός φιλελεύθερος, αλλά επισήμαινε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ήδη αδύνατο να χρησιμοποιήσει κανείς τον όρο «φιλελεύθερος» με την αρχική του σημασία και στη θέση του χρησιμοποιούταν ο όρος «libertarian».{{πηγή}}
Πάντως, ο Χάγιεκ έβρισκε τον τελευταίο αυτόν όρο «εξαιρετικά απωθητικό» και πρότεινε στη θέση του τον όρο «Παλαιός Ουίγος» (''Old Whig'') - μία φράση που δανείστηκε από τον Εντμουντ Μπερκ (''Edmund Burke''). Προς το τέλος της ζωής του είπε «Γίνομαι ένας Μπερκιανός Ουίγος» (''I am becoming a Burkean Whig''). Πάντως ο Ουιγισμός ως πολιτικό δόγμα δεν ήταν ιδιαίτερα φιλικός προς την κλασική πολιτική οικονομία, στην οποία πίστευε με θέρμη η Σχολή του Μάντσεστερ και ο Γουίλιαμ Γκλάντστοουν<ref>E. H. H. Green, ''Ideologies of Conservatism. Conservative Political Ideas in the Twentieth Century'' (Oxford: Oxford University Press, 2004), σελ. 259.</ref>. Το δοκίμιο αυτό του Χάγιεκ ενέπνευσε και άλλους φιλελεύθερους οικονομολόγους που ήθελαν να διαχωρίσουν την θέση τους από τους συντηρητικούς στοχαστές, όπως για παράδειγμα τον Τζέημς Ο. Μπιουκάναν (''James W. Buchanan''), ο οποίος έγραψε το δοκίμιο «''Why I, Too, Am Not a Conservative: The Normative Vision of Classical Liberalism''» (Γιατί ούτε εγώ δεν είμαι Συντηρητικός: Το Κανονιστικό Όραμα του Κλασικού Φιλελευθερισμού).{{πηγή}}
Ένας συνήθης, σε μεγάλο μέρος του κόσμου, όρος για τις θέσεις που εξέφραζε ο Χάγιεκ είναι ο «νεοφιλελευθερισμός». Ένας Βρετανός μελετητής, ο Σάμιουελ Μπρίταν (''Samuel Brittan''), συμπέρανε το 2010 πως «Το βιβλίο του Χάγιεκ [το Σύνταγμα της Ελευθερίας] πιθανότατα παραμένει ακόμη και σήμερα η πιο ολοκληρωμένη έκθεση των βασικών ιδεών της μετριοπαθούς φιλοσοφίας της ελεύθερης αγοράς που ασπάζονται οι νεοφιλελεύθεροι»<ref name="brittan">Samuel Brittan, "The many faces of liberalism," [http://www.ft.com/cms/s/2/529c55fe-06df-11df-b058-00144feabdc0.html ft.com], 22 Ιανουαρίου 2010]</ref>. Ο Μπρίταν προσθέτει πως, μολονότι ο Πλαντ (''Raymond Plant'') (2009) εντέλει αντιτίθεται στις ιδέες του Χάγιεκ, παρέχει για το Σύνταγμα της Ελευθερίας μια «περιεκτικότερη και πιο δίκαιη ανάλυση, ακόμα και από αυτές που έγιναν από αυτοπροσδιοριζόμενους ως υποστηρικτές του έργου»<ref name="brittan" />.
| |||