Τύρναβος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 105:
 
===Ονομασία της πόλης===
Η λέξη Τύρναβος αναφέρεται για πρώτη φορά ως '''Τέρνοβον''' στα μέσα του 10ου αιώνα σε μαρτυρολόγιο για τον άγιο Νικόλαο τον ''ἐν Βουναίνῃ''. «''Τοῦτο μετὰ τῶν σὺν αὐτῷ ἁγίων κρίνας ὁ ὄντως τοῦ Χριστοῦ ἀθλητὴς Νικόλαος ὄρος τι κατείληφεν, ὅ, '''Τέρναβον''' ἐγχωρίως ὀνομαζόμενον, ἀσκηταῖς ἀνδράσιν ἢν ἐνδιαίτημα· ἠρέμα πως ὑπανακεχωρημένον ὅν, '''δρυμοῖς καὶ δάσεσιν ἐναβρύνεται''' καὶ πνοιαῖς εὐκράτοις ἀέρων καταπνεόμενον ὑγείαν ἐκείνοις χαρίζεται· τὸ δὲ τοῦ ὕδατος πότιμον θέλγων οἶνος καὶ ἀγλαὸς τοῖς πίνουσι γίνεται· καὶ θέλγει μὲν τοὺς πίνοντας ὡς οἶνος, λευκότητι δὲ μερῶν καὶ στυφότητι διαφανῆ τὴν ἐπιφάνειαν κέκτηται. Τοιοῦτο τοίνυν ὑπάρχον τὸ '''Τέρναβον''' καὶ τοιαύταις καλλυνόμενον χάρισιν οἰκήτορας εἶχε τοὺς ἀσκητάς.''»<ref>Μαρτύριον τοῦ Ἀγίου ἐνδόξου καὶ μεγάλου μάρτυρος Νικολάου τοῦ Νέου, 96-105, μέσα 10ου αιώνος, στο βιβλίο Σοφιανός Δημήτριος, Άγιος Νικόλαος ο εν Βουναίνη, Ανέκδοτα αγιολογικά κείμενα, Ιστορικαί ειδήσεις περί της μεσαιωνικής Θεσσαλίας, Ι’ αιών, Διατριβή επί διδακτορία, Αθήνα 1972, σελ. 141.</ref> Πρόκειται για όρος, στο οποίο κατέφυγε κυνηγημένος ο άγιος, το οποίο ο εκδότης του μαρτυρολογίου καθηγητής [[Δημήτριος Σοφιανός]] ταυτίζει με το όρος [[Μελούνα]]<ref>Σοφιανός Δημήτριος, Άγιος Νικόλαος ο εν Βουναίνη, Ανέκδοτα αγιολογικά κείμενα, Ιστορικαί ειδήσεις περί της μεσαιωνικής Θεσσαλίας, Ι’ αιών, Διατριβή επί διδακτορία, Αθήνα 1972, σελ. 88.</ref>. Από την ονομασία του όρους ονομάστηκε έτσι και η γειτονική πόλη.
 
Η λέξη ετυμολογείται από τη σλαβική λέξη '''трнова''' (ακανθώδης), από το трн (αγκάθι), που ανάγεται στην πρωτοσλαβική *tьrnъ με την ίδια σημασία. Ως εκ τούτου η σωστή ετυμολογικά γραφή είναι '''[[wikt:Τίρναβος|Τίρναβος]]'''. «''Οὕτω δὲν εὐσταθεῖ ἡ διατυπωθεῖσα γνώμη τοῦ θεσσαλοῦ Διδασκάλου τοῦ Γένους Κωνσταντίνου Κούμα,<ref>Κωνσταντίνος Κούμας, Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων, τόμ. Ζ', Βιέννη 1831, σελ. 391.</ref> τὴν ὁποίαν ἐδέχθησαν καὶ μεταγενέστεροι μελετηταί,<ref>Νικόλαος Γεωργιάδης, Θεσσαλία, Βόλος 1894, σελ. 163.</ref> ὅτι δηλαδὴ ὁ Τίρναβος ἰδρύθη παρὰ τοῦ Τούρκου Τουραχάν μπέη, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ ὁποίου, περὶ τὸ ἔτος 1423, ὠλοκληρώθη ἡ τουρκικὴ κατάκτησις τῆς Θεσσαλίας, καὶ ὅτι ἔλαβε τὴν ὀνομασίαν Τίρναβος ἐκ τῆς τουρκικῆς λέξεως «τούρνας», σημαινούσης τὸν ποτάμιον λάβρακα, τοῦ ὁποίου ἔβριθεν ὁ οὐχὶ μακρὰν τῆς πόλεως Τιταρήσιος ποταμός.''»<ref>Σοφιανός Δημήτριος, Άγιος Νικόλαος ο εν Βουναίνη, Ανέκδοτα αγιολογικά κείμενα, Ιστορικαί ειδήσεις περί της μεσαιωνικής Θεσσαλίας, Ι’ αιών, Διατριβή επί διδακτορία, Αθήνα 1972, σελ. 90-91.</ref>
Σχετικά με την προέλευση του ονόματος του Τυρνάβου, επικράτησαν τρεις εκδοχές.
 
Σύμφωνα με την πρώτη, πρόκειται για [[σλαβικές γλώσσες|σλαβική λέξη]], που σημαίνει ''αγκαθότοπος'', ενώ σύμφωνα με τη δεύτερη, ο Τύρναβος έλαβε το όνομα του από τις [[τούρνα|τούρνες]], (τουρκικά = ποταμίσια λαβράκια) που διαβίωναν στα νερά του Τιταρήσιου ποταμού.
 
Η τρίτη εκδοχή βασίζεται στο χειρόγραφο του 10ου αιώνα «Βίος του Αγίου Νικολάου του Νέου το εν Βουναίνη», όπου αναφέρεται το τοπωνύμιο «όρος Τέρναβον». Πολλοί ταύτισαν το όρος με τη σημερινή [[Μελούνα]], στα ριζά της οποίας βρίσκεται ο Τύρναβος. Χτισμένος αριστερά του Τιταρήσιου σε 90μ. ύψος (που πηγάζει από το όρος Τίταρος), είναι στο σταυροδρόμι, που συνδέει την πεδιάδα της Λάρισας με την Ελασσόνα.
 
===Η περιοχή πριν την ίδρυση της πόλης===