Μικρά Ασία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[Αρχείο:Modern-day Turkey and Europe NASA modified.png|thumb|350 px|right|Δορυφορική άποψη της Μ.Μικράς Ασίας.]]

Η '''Μικρά Ασία''' (στα σύγχρονα [[Τουρκική γλώσσα|τουρκικά]]: Αναντολού, ''Anadolu''), γνωστή επίσηςκαι ως '''Ανατολία''', '''Ασιατική(ή Τουρκία''',και '''χερσόνησος της Ανατολίας''' ή '''οροπέδιο της Ανατολίας''',) είναι η δυτικότερη προεξοχή της [[Ασία]]ς και αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της σύγχρονης [[Τουρκία|Τουρκίας]], ενώ συχνά ταυτίζεται και με τον [[Γεωγραφία|γεωγραφικό]] όρο '''Ασιατική Τουρκία'''. Η περιοχή ορίζεται από τη [[Μαύρη Θάλασσα]] στα βόρεια, τη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο Θάλασσα]] στα νότια και το [[Αιγαίο Πέλαγος]] στα δυτικά. Η [[θάλασσα του Μαρμαρά]] συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με το Αιγαίο Πέλαγος, μέσω των στενών του [[Βόσπορος|Βοσπόρου]] και του [[Ελλήσποντος|Ελλησπόντου]] και χωρίζει τη Μικρά Ασία από τητην περιοχή της [[Θράκη]]ς στην [[Ευρώπη|ευρωπαϊκή]] ήπειρο.

Παραδοσιακά θεωρείται ότι η Μικρά Ασία εκτείνεται στα ανατολικά σε μία γραμμή μεταξύ του κόλπου της [[Αλεξανδρέττα]]ς και της Μαύρης Θάλασσας μέχρι τα [[αρμενικά υψίπεδα]]. Το ανατολικό κομμάτι της Μικράς Ασίας βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στην περιοχή της [[Ανατολική Ανατολία|Ανατολικής Ανατολίας]] στη βορειοανατολική πλευρά της Τουρκίας και συγκλίνει με τον [[Μικρός Καύκασος|Μικρό Καύκασο]] -μία έκταση που τον [[19ος αιώνας|19ο αιώνα]] ενσωματώθηκε στην περιοχή του [[Νότιος Καύκασος|Νότιου Καυκάσου]] της [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσικής Αυτοκρατορίας]]<ref>Rouben Paul Adalian, ''[https://books.google.gr/books?id=QS-vSjHObOYC&redir_esc=y Historical Dictionary of Armenia]'', σελ. 336-338, Scarecrow Press (2010), ISBN 0810874504</ref><ref>Otto Mørkholm, ''[https://books.google.gr/books?id=U_5Ez0kAOuIC&redir_esc=y Early Hellenistic Coinage from the Accession of Alexander to the Peace of Apamaea (336-188 BC)]'', σελ. 175, Cambridge University Press (1991) ISBN 0521395046</ref>. Έτσι, παραδοσιακά, η Μικρά Ασία είναι το έδαφος που περιλαμβάνει περίπου τα δυτικά δύο τρίτα του ασιατικού τμήματος της Τουρκίας.

[[File:AnatolieLimits.jpg|thumb|300px|Ο παραδοσιακός ορισμός της Μικράς Ασίας στη σύγχρονη Τουρκία.]]

Στη μακρινή [[αρχαιότητα]] δεν απαντάται κάποιος συγκεκριμένος όρος για την περιοχή, η οποία γίνεται γνωστή σύμφωνα με τις [[Φυλή|φυλές]] που την κατοικούν. Ο όρος ''Μικρά Ασία'' ήταν άγνωστος στην αρχαιότητα. Ο όρος Ασία γίνεται ιδιαίτερα γνωστός από τους [[Ρωμαίοι|Ρωμαίους]], για τους οποίους η περιοχή ήταν δυτική επαρχία μαζίπου συναποτελούταν και με τις περιοχές της [[Καρία]]ς, της [[Μυσία]]ς και της [[Φρυγία]]ς. Ο πρώτος συγγραφέας που χρησιμοποίησε τον όρο ''Asia minor'' ήταν ο [[Χριστιανισμός|Χριστιανός]] συγγραφέας Παύλος ο [[Ορόσιος]] (''Hist.'', I, 2, 10), περί το [[400]] μ.Χ. Οι συγγραφείς της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία#Πρώιμη Βυζαντινή περίοδος (4ος αι.-6ος αι.)|πρώιμης βυζαντινής περιόδου]] την αναφέρουν ως "η μικρά Ασία". Υπό βυζαντινή διοίκηση ήταν περισσότερο γνωστή ως ''Ανατολή''. Διοικητικά η ''Ανατολή'' ήταν "θέμα", δηλαδή μία από τις 29 επαρχίες της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]]. Από την εποχή της κατάρρευσης της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και εντεύθεν, δηλαδή στην εποχή της [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανικής αυτοκρατορίαςΑυτοκρατορίας]] έγινε γνωστή ως ''Ανατολία''.

Η Μ.Μικρά Ασία εκτείνεται σε υψίπεδο, που ποικίλει από τα 700 έως τα 1800 περίπου μ. πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Μεγάλες οροσειρές διατρέχουν την περιοχή στον ανατολικό δυτικό άξονα, ενώ μικρότερες ομάδες ορέων και μεμονωμένες κορυφές είναι διασκορπισμένες σε όλη τη γη. Σε ό,τι αφορά στην έκτασή της η Μ. Ασία καλύπτει περίπου 391.500 τετρ. χλμ. και έχει περίπου το μέγεθος της Γαλλίας. Σε ό,τι αφορά στα φυσικά χαρακτηριστικά της συγκρίνεται πολλές φορές με την Ισπανία. Τα όρη της βόρειας ακτής, η [[Ποντιακές Άλπεις|Ποντιακή οροσειρά]] υψώνεται απότομα από τη θάλασσα με αποτέλεσμα η φυσική διαμόρφωση να μην επιτρέπει τη δημιουργία φυσικών ή τεχνητών λιμένων, εκτός από την περιοχή του [[Βόσπορος|Βοσπόρου]]. Η [[Ταύρος (οροσειρά)|οροσειρά του Ταύρου]] στο Νότο ακολουθεί μια ακανόνιστη γραμμή διαμορφώνοντας ένα φυσικό όριο ανάμεσα στα κεντρικά υψίπεδα και τη νότια θάλασσα, που διακόπτεται μόνο από τις πεδιάδες της [[Παμφυλία]]ς και της [[Κιλικία]]ς. Στο εσωτερικό της Μ. Ασίας η οροσειρά του [[Αντίταυρος|Αντιταύρου]] και απομονωμένες κορυφές υψώνονται σαν τείχη εμποδίζοντας τις οδικές επικοινωνίες και τις εμπορικές ανταλλαγές. Ορισμένες από αυτές τις κορυφές σαν το [[Αργαίος (Τουρκία)|όρος Αργαίος]] στην Καππαδοκία είναι [[ηφαίστειο|ηφαιστειογενούς προέλευσης]] με κωνικό σχήμα. Σε όλο αυτό το φυσικό σύστημα υπάρχουν λιγοστά υψηλά περάσματα, όπως οι γνωστές «[[Πύλες της Κιλικίας]]» στο ανατολικό άκρο, η μοναδική είσοδος από τις πεδιάδες της Συρίας. Αυτός είναι ο δρόμος που ακολούθησαν όλοι οι κατακτητές της Μ. Ασίας εξ ανατολών. Δυτικά τα βουνά σταδιακά φθίνουν σε ύψος, έως ότου καταλήγουν στη θάλασσα διαμορφώνοντας ένα γοητευτικό φυσικό τοπίο με αμέτρητους κολπίσκους.

Η Μ.Μικρά Ασία είναι ένας πλούσιος τόπος από [[Γεωλογία|γεωλογικής]] άποψης. Η αχανής κεντρική μάζα του Αργαίου όρους στην [[Καππαδοκία]] αποτελείται κυρίως από κρητιδικό ασβεστόλιθο, ενώ αφθονεί γενικότερα σε ανατολή και δύση ο [[ασβεστόλιθος]]. Οι ποταμοί μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες αυτού του υλικού -κυρίως την άνοιξη- που πετρώνει σταδιακά και μεταβάλλει τις κοίτες τους, μεταβάλλοντας παράλληλα τεράστιες εκτάσεις σε άγονα εδάφη. Επιπλέον υπάρχει άφθονο Φρυγικό και Προκοννησιακό μάρμαρο, ίδιο με αυτό που χρησιμοποίησαν οι γλύπτες και οι οικοδόμοι της [[Πέργαμος|Περγάμου]] και της [[Ρόδος|Ρόδου]]. Οι ποταμοί της Μ. Ασίας είναι πολυάριθμοι και εκβάλλουν κυρίως στη [[Μαύρη Θάλασσα]] και τη Μεσόγειο. Δεν είναι πλώιμοι, όμως, και τούτο υπήρξε σαφώς πολιτικό και οικονομικό πρόβλημα της περιοχής από αρχαιοτάτων χρόνων. Υπάρχουν συνολικά 26 λίμνες στα υψίπεδα, μερικές από τις οποίες συναγωνίζονται σε μέγεθος και ομορφιά τις λίμνες της [[Ελβετία]]ς. Οι θερμές ιαματικές πηγές είναι πολυάριθμες και αποτελούν χαρακτηριστικό της ηπειρωτικής χώρας. Γενικώς το κλίμα είναι ψυχρότερο από αυτό της ευρωπαϊκής χερσονήσου που εκτείνεται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος και υπόκειται σε ακραίες θερμοκρασιακές μεταβολές εξαιτίας της γενικής έλλειψης υγρασίας.

[[Αρχείο:Asiaminorhistory.jpg|thumb|780px770px|centre|Ιστορικός χάρτης της Μ.Μικράς Ασίας.]]

H M. Ασία από αρχαιοτάτων χρόνων υπήρξε σταυροδρόμι πολιτισμών και κυρίως σημείο συνάντησης μεταναστευτικών φυλών που μετακινούνταν από την ανατολή προς τη δύση ή και αντίστροφα ενίοτε.Εκεί κατέληγαν παλιοί εμπορικοί δρόμοι από το εσωτερικό της Μ.Μικράς Ασίας (Μεσοποταμία, Παλαιστίνη κα) Οι ανασκαφές του Τζέιμς Μέλαρτ (James Mellaart) ανάμεσα στο 1961 και το 1965 στο Τσατάλ-χουγιούκ (Çatalhöyük) αποκάλυψαν πως η Ανατολία ήταν κέντρο προηγμένου πολιτισμού ήδη από το 7500 π.Χ., κατά την [[Νεολιθική περίοδος|Νεολιθική]] και την [[Χαλκολιθική περίοδος|Χαλκολιθική]] περίοδο. Στην αυγή της ιστορίας ως κάτοικοι αναφέρονται οι Χάλυβες -σε σχέση με τα κοιτάσματα σιδήρου του Καυκάσου στη Μαύρη θάλασσα- οι Ίβηρες, οι Κόλχοι ([http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus:text:1999.01.0125&query=section%3D%231037 Βλ. Ηρόδοτος, 2, 104 1]) και άλλες φυλές. Θρακικές φυλές αναφέρονται επίσης στη Φρυγία και τη Βιθυνία, τον αρχικό πιθανώς τόπο καταγωγής τους, ενώ συναντάμε σημιτικούς λαούς στην Καππαδοκία κατά τους ιστορικούς χρόνους. Από το 1500 έως το 1000 π.Χ οι Χιττίτες κατέκλυσαν την περιοχή, φθάνοντας ως την [[Έφεσος|Έφεσο]] και τη [[Σμύρνη]]. Απομεινάρια του πολιτισμού τους (γλυπτά και λίθινοι βωμοί) έμειναν ως τις μέρες μας στο Μπογάζ-κιόι της Καππαδοκίας. Ο μύθος της πολιτείας των [[Αμαζόνες|Αμαζόνων]] στην κοιλάδα του Θερμόδοντα φαίνεται πως προέκυψε από το θηλυκό ιερατείο της χιττιτικής θεότητας Μα, η οποία στο ελληνικό μυθολογικό πάνθεο μετουσιώθηκε σε [[Άρτεμις|Αρτέμιδα]], ειδικότερα στην Έφεσο, με τη λατρεία της πολύστηθης Αρτέμιδας.<ref>[https://www.academia.edu/2541693/Asia_Minor_in_Antiquity_intro_guide_to_Asia_Minor_in_Greek_= Σίδερης Α., "Η Μικρά Ασία στην Αρχαιότητα"], στο Λαμπρόπουλος Β. (επιμ.), ''Μικρά Ασία. Ταξιδιωτικός οδηγός'', Explorer, Αθήνα 2004, σελ. 26-34.</ref>

Οι αρχαίοι [[Έλληνες]] διαιρούσαν τη Μικρά Ασία σε 15 χώρες των οποίων τα ονόματα ως επί το πλείστον λάμβαναν από τους κατοικούντες λαούς τους. Και αυτές ήταν τρεις προς Β. ο [[Πόντος]], η [[Παφλαγονία]] και η [[Βιθυνία]], τρεις προς Δ.: η [[Μυσία]] (στην οποία υπαγόταν η [[Μυγδονία (η Ασιατική)|Μυγδονία]], η [[Τρωάδα]] και η [[Αιολίδα]]), η [[Λυδία]] (στην οποία υπαγόταν η [[Μαιονία]] ανατολικά και η [[Ιωνία]] δυτικά) και η [[Καρία]], τέσσερις προς Ν.: η [[Λυκία]], η [[Πισιδία]], η [[Παμφυλία]] και η [[Κιλικία]] και τέλος πέντε στο μέσον: η [[Φρυγία]], η επί Ρωμαίων δημιουργηθείσα [[Καβαλίδα]] (Καβαλίς), η [[Ισαυρία]], η [[Λυκαονία]], η [[Γαλατία (Μικρά Ασία)|Γαλατία]] και η [[Καππαδοκία]] (στην Λευκοσυρία της οποίας υπαγόταν η [[Λυκαστία]]).